Α. Μπρεδήμας, Διεθνές δίκαιο και διπλωματία στα χρόνια της επανάστασης του 1821, 2021

Περιεχόμενα

Πρόλογος

Εισαγωγή

Μέρος Πρώτο:

Γενικά πολιτικά ζητήματα της Ελληνικής Επανάστασης υπό το πρίσμα του διεθνούς δικαίου

Ι. Η αυτοδιάθεση των λαών (αρχή των εθνοτήτων) σε συνάρτηση με την οριοθέτηση των συνόρων του νεοελληνικού κράτους

1. Γενικά

2. Η τριμερής Συνθήκη του Λονδίνου των Μεγάλων Δυνάμεων (1827) και οι προβλέψεις για ανεξαρτησία και σύνορα

3. Οι διπλωματικοί χειρισμοί του Ι. Καποδίστρια

4. Σκέψεις για μιαν άλλη βάση νομιμότητας της αυτοδιάθεσης των επαναστατημένων Ελλήνων

5. Καταληκτικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Η αναγνώριση των επαναστατημένων Ελλήνων ως «εμπολέμων»

ΙΙΙ. Οι συνέπειες της αναγνώρισης των Ελλήνων επαναστατών ως «εμπολέμων»: Οι κανόνες της ουδετερότητας και το συναφές ζήτημα των θαλασσίων λειών

1. Οι κανόνες ουδετερότητας/θαλασσίων λειών

2. Η εφαρμογή των κανόνων της ουδετερότητας θαλασσίων λειών από τους Έλληνες επαναστάτες

(α) Το γενικό πλαίσιο

(β) Η εφαρμογή των ουσιαστικών κανόνων του διεθνούς δικαίου

(i) Ποιός εφάρμοζε τους κανόνες;

(ii) Οι εφαρμοζόμενοι κανόνες

IV. Παραβιάσεις της ουδετερότητας από Πρόξενους και Υποπρόξενους

V. Το ζήτημα της πειρατείας, ιδιαίτερα επί κυβερνήσεως Ι. Καποδίστρια

1. Γενικά

2. Η πειρατεία από το 1821 και εκείθεν. Νομικές παράμετροι και πρακτική

3. Η καταστολή της πειρατείας κατά την Καποδιστριακή περίοδο

(α) Το κοινωνικό πλαίσιο των πειρατών

(β) Πώς αντιμετωπίστηκε το φαινόμενο της πειρατείας την εποχή του Ι. Καποδίστρια;

(i) Η διάκριση πειρατών-κουρσάρων

(ii) Τα μέτρα του Ι. Καποδίστρια

VΙ. Η στρατιωτική επέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων στον ελληνο-τουρκικό πόλεμο

1. Γενικά

2. Η Ναυμαχία του Ναβαρίνου

(α) Τα πρώτα δεδομένα

(β) Το νομικό πλαίσιο των μέτρων επιβολής της ανακωχής στην Τουρκία

(i) Η επιβολή ναυτικού αποκλεισμού

(ii) Η χρήση βίας ως εφαρμογή της αρχής της «ανθρωπιστικής επέμβασης»

(iii) Η νόμιμη άμυνα ως επιχείρημα για τη νομιμότητα της Ναυμαχίας του Ναβαρίνου

3. Η στρατιωτική επέμβαση των Γάλλων στην Πελοπόννησο

VΙΙ. Η προστασία των Ξένων Δυνάμεων

1. Η γαλλική προστασία

2. Η βρετανική προστασία

VΙΙΙ. Οι εγγυήσεις των Μεγάλων Δυνάμεων για την τήρηση των συμφωνηθέντων

ΙΧ. Μία περίεργη ιστορία: Η άδοξη κατάληξη της συνθήκης μεταξύ της Ελλάδας και του Τάγματος των Ιωαννιτὠν Ιπποτών (1823)

Χ. Συμφωνίες συμμαχίας μεταξύ Ελλήνων (Σουλιωτών) και Αλβανών οπλαρχηγών

Μέρος Δεύτερο:

Ειδικά θέματα διεθνούς δικαίου και διπλωματίας

I. Το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο: οι κανόνες διεξαγωγής του πολέμου (jus in bello)

1. Γενικά

2. Οι σφαγές

3. Μία ειδική περίπτωση: ο απαγχονισμός του Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε΄

4. Οι αιχμάλωτοι και το διεθνές δίκαιο

(α) Οι Έλληνες και οι Τούρκοι αιχμάλωτοι

(β) Το ζήτημα της δουλείας

(γ) Οι Τούρκοι και οι Έλληνες αιχμάλωτοι

5. Καταληκτικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Η έκδοση αγωνιστών στην Οθωμανική Διοίκηση

1. Η έκδοση των Ελλήνων Επαναστατών σε Βλαχία και Μολδαβία από τη Ρωσία

2. Η έκδοση στο πλαίσιο των σχέσεων του νεοελληνικού κράτους με την Τουρκία

ΙΙΙ. Οι διεθνείς χρηματοδοτικές σχέσεις της επαναστατημένης Ελλάδας

1. Η οικονομική βοήθεια των ξένων κρατών

2. Τα προσωπικά δάνεια / οικονομική βοήθεια

3. Τα δάνεια από τη χρηματαγορά του Λονδίνου

(α) Το πρώτο δάνειο (1824)

(β) Το δεύτερο δάνειο (1825)

IV. Θέματα σχετιζόμενα με την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους: μετανάστευση, αποζημιώσεις, πολεμικές επανορθώσεις

1. Οι μετανάστες

2. Οι αποζημιώσεις

3. Οι πολεμικές επανορθώσεις

V. Θρησκευτικά θέματα στις συνθήκες για την ανεξαρτησία της Ελλάδας

1. Οι βιαιότητες κατά των Ελλήνων ορθοδόξων

2. Η προστασία των χριστιανών καθολικού δόγματος

3. Το ζήτημα της κρατούσης εν Ελλάδι θρησκείας

4. Η θρησκευτική ελευθερία των εν Ελλάδι Μουσουλμάνων

Μέρος Τρίτο:

Από τα δημοκρατικά Συντάγματα της Επιδαύρου και του Άστρους στο μοναρχικό καθεστώς του Όθωνα. Το χρονικό μιας μετάλλαξης μέσα από τα διπλωματικά έγγραφα της εποχής

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Η στάση των Μεγάλων Δυνάμεων

1. Η Ρωσία

2. Η Γαλλία

3. Η Μ. Βρετανία

4. Η Αυστρία

ΙΙΙ. Οι ελληνικές θέσεις: από το δημοκρατικό στο μοναρχικό καθεστώς

IV. Οι τελικές αποφάσεις των τριών Δυνάμεων

V. Συμπέρασμα

Μέρος Τέταρτο:

Ζητήματα με σημερινή επίκαιρη αναλογία

Ι. Η προστασία των αρχαιοτήτων από τους ξένους

1. Η προστασία των αρχαιοτήτων από τους Άγγλους

2. Η αντιφατική πολιτική του νεοελληνικού κράτους

ΙΙ. Η αντιμετώπιση της επιδημίας της πανώλης προερχόμενης από την Οθωμανική Αυτοκρατορία

ΙΙΙ. Το ζήτημα των σχέσεων «καλής γειτονίας» ανάμεσα στην Ελλάδα και την Οθωμανική Αυτοκρατορία

Συμπερασματικές παρατηρήσεις

Βιβλιογραφία