Α. Μεταξάς, Η Ποιοτική Ιδιαιτερότητα της Ενωσιακής Έννομης Τάξης, 2020
Ποιος πλουραλισμός, χωρίς σαφή αξιολογικά - κανονιστικά όρια σε μια Ευρώπη με πλέον προδήλως αυταρχικά, αλλά και «εκλεγμένα» πολιτικά καθεστώτα στην καρδιά της; Πώς άραγε δομείται μια πλουραλιστική διαδικασία με δικαιοκρατικό πρόσημο στον εξελισσόμενο ευρωπαϊκό συνταγματισμό όταν εκλείπει το προς τούτο προϋποτιθέμενο βουλητικό στοιχείο; Ποιες οι συνέπειες της απονομιμοποίησης του Δικαστηρίου της ΕΕ (ΔΕΕ) σε μια χρονική συγκυρία που η Πολιτική έχει εν πολλοίς εναποθέσει τη διάσωση ακριβώς αυτού του ταυτοτικού ιστού της Ένωσης, ήτοι της δικαιοκρατικής υπόστασης της Ευρώπης, στο ΔΕΕ; Ποια πολιτική αλλά και δικαιοκρατική, άρα και δημοκρατική, ενσυναίσθηση εκπέμπει η επιλογή του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας να επιχειρήσει εδώ και τώρα, μάλιστα εν μέσω παγκόσμιας πανδημικής κρίσης, την «εκκοσμίκευση της οριακής σύγκρουσης» με το ΔΕΕ στο πλαίσιο της όλως πρόσφατης ιστορικής απόφασης Weiss; Τί δικαιολογεί τη βίαια διάρρηξη σε αυτή τη συγκυρία, πάντα βέβαια με τις απαραίτητες νομιμοποιητικές περιενδύσεις - ποια «ασφαλέστερη» άραγε νομιμοποιητική μεταμφίεση μιας κυριαρχικής εθνοκεντρικής αξίωσης από την επίκληση της προάσπισης της δημοκρατικής αρχής; -, των συγκερασμών ισχύος μεταξύ ΔΕΕ και εθνικών συνταγματικών δικαστηρίων για τη διατύπωση του «τελικού» δικαιοδοτικού λόγου; Ποιες οι αναταράξεις του ευρωπαϊκού συνταγματισμού στην εποχή της «έκτακτης ανάγκης»; Με ποια μεθοδολογικά εργαλεία θα αναδιαταχθεί ο ρόλος της επιστήμης του ευρωπαϊκού δικαίου σε αυτά τα συμφραζόμενα;
Η προσδοκώμενη προσθετικότητα του ανά χείρας μονογραφικού, αλλά και συχνά διερωτηματικού κειμένου συνίσταται κατά κύριο λόγο στη συστηματική συναγωγή κάποιων τέτοιων θεμελιακών ερωτημάτων αλλά και τη διατύπωση προκαταρκτικών σκέψεων επί των εγειρομένων επιστημονικών ζητημάτων.
Edition info
Table of contents +
Προλογικές επισημάνσεις
Κεφάλαιο 1
Ευρωπαϊκό Δίκαιο και το Πολιτικό
Ι. Η ενοποιητική διαδικασία πέρα από την «καντιανή» γραμμικότητα
1. Ο δυναμικός χαρακτήρας της ενωσιακής έννομης τάξης
2. Τελολογικοί επικαθορισμοί της ενωσιακής έννομης τάξης
3. Διακυβεύματα και ελλείμματα
ΙΙ. Σύγχρονες προκλήσεις για το Ευρωπαϊκό Δίκαιο
1. Προκλήσεις για το εν γένει Δίκαιο και την επιστήμη του
2. Ειδικότερες προκλήσεις για το Ευρωπαϊκό Δίκαιο
3. Η εν γένει προβληματική και η μεθοδολογική πρόταση
4. Οι βασικές θέσεις
Κεφάλαιο 2
Η ενωσιακή έννομη τάξη ως Σύστημα Δικαίου
Ι. Το πλαίσιο: Μεθοδολογικές και εμπειρικές αφετηρίες: Η σημασία των συν-κειμένων (Kontexte)
1. Λειτουργικότητα και δογματική δυναμική του ενωσιακού δικαίου
2. Θεωρητικές και συστημικές αλληλουχίες
ΙΙ. Η συνταγματική ποιότητα της ενωσιακής έννομης τάξης
1. Ιστορικό διανοητικό πεδίο της συνταγματοποίησης
2. Η δικαιική ιεραρχία ως συστατικό στοιχείο της συνταγματικής ποιότητας της ενωσιακής έννομης τάξης
3. Ενδιάμεση σύνοψη: Η Ευρωπαϊκή Ένωση ως sui generis υπερεθνικό πολιτειακό μόρφωμα
Κεφάλαιο 3
Η αλληλεπίδραση μεταξύ ενωσιακής
και εθνικών εννόμων τάξεων
Ι. Η αρχή της υπεροχής
1. Η φύση του ζητήματος και των διασυνδεόμενων διακυβευμάτων
2. Οι θεωρίες του συνταγματικού πλουραλισμού: αναλυτική προσθετικότητα και λειτουργικά όρια
3. Η υπεροχή ως λειτουργική αναγκαιότητα
4. Διεύρυνση της κανονιστικής διείσδυσης του ενωσιακού Δικαίου και επίκληση της «εθνικής συνταγματικής ταυτότητας» των κρατών μελών
ΙΙ. Η απόφαση Weiss του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας: Οι νομιμοποιητικές περιενδύσεις της εθνοκεντρικής κυριαρχικής αξίωσης
1. Ιστορικό και θεωρητικές προ-τοποθετήσεις
1α. Tο κριτήριο «Ultra Vires» στην προ Weiss νομολογία
1β. Αρχή της δοτής αρμοδιότητας και οι επίδικες διατάξεις του Θεμελιώδους Νόμου
2. Η νομική συλλογιστική της απόφασης Weiss
2α. Οι «τεχνικές» της δικαιοδοτικής οικειοποίησης
2β. Η νομική περιένδυση μιας «πολιτικής» δικαστικής απόφασης
3. Η πολιτειακή και νομική κοσμοεικόνα της απόφασης Weiss
3α. Οι επιχειρηματολογικές τεχνικές διασφάλισης του εθνοκεντρικού «τελευταίου λόγου»
3β. Η διάρρηξη της νομιμοποίησης του μηχανισμού της προδικαστικής παραπομπής
3γ. Απουσία πολιτικής και δικαιοδοτικής ενσυναίσθησης;
3δ. Μεθοδολογικές και λογικές αυθαιρεσίες
4. Μετά τη Weiss, τι;
Κεφάλαιο 4
Καταστάσεις Aνάγκης και Eυρωπαϊκό Δίκαιο
Ι. Θεωρήσεις της «Έκτακτης Ανάγκης»
1. Η Παραδοσιακή θεώρηση
2. Ποιοτικές και λειτουργικές μετατοπίσεις
ΙΙ. H «Έκτακτη Ανάγκη» ως η Νέα Legitimitas
1. Οικονομικοποίηση του Δικαίου
2. Η συνταγματοποίηση ως περιστολή της Πολιτικής;
In parvo – Eπιλογικές επισημάνσεις
Παράρτημα: Επιλογή αποσπασμάτων της Απόφασης Weiss του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας
Βιβλιογραφία
Ελληνική
Ξενόγλωσση
Ηλεκτρονικές Πηγές
Νομολογία
Ευρωπαϊκό και Διεθνές Δίκαιο
Index - Αλφαβητικό Ευρετήριο Όρων
Content type
Categories
Related editions
