Α. Λαχανάς, Τα συμμετοχικά δικαιώματα των εργαζομένων, 2012

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΜΕΡΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Απαραίτητες ορολογικές διευκρινήσεις και επισημάνσεις

1.1. Η σύγχρονη έννοια της συμμετοχής των εργαζομένων στις επι-

χειρήσεις

1.2 Αντιδιαστολή από συγγενείς έννοιες

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. Το Δίκαιο και η πρακτική των κρατών μελών στον το-μέα της «συμμετοχής»

ΜΕΡΟΣ

Η «ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ» ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΟΠΙΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΕΝΩΣΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. Ο νομιμοποιητικός χαρακτήρας των διατάξεων της Συνθήκης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Η συμμετοχή ως θεμελιώδες κοινωνικό δικαίωμα των εργαζομένων

ΜΕΡΟΣ

Η «ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ» ΣΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΟ ΕΝΩΣΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Διαδικασίες ενημέρωσης και διαβούλευσης σε επιχειρήσεις και ομίλους επιχειρήσεων κοινοτικής κλίμακας

5.1. Ιστορική αναδρομή

5.2. Συνοπτική περιγραφή των βασικών ρυθμίσεων της Οδηγίας

94/45/ΕΚ, όπως αυτή τροποποιήθηκε με τις Οδηγίες 97/74/ΕΚ,

2006/109/ΕΚ και 2009/38/ΕΚ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. Τα τρωτά σημεία του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου και τα κρίσιμα ερμηνευτικά ζητήματα που ανακύπτουν

6.1. Ο σκοπός της Οδηγίας και του Νόμου για τα Ε.Σ.Ε.

6.2. Το εφαρμοστέο δίκαιο

6.3. Ο χρόνος, ο τρόπος και το περιεχόμενο της διαδικασίας ενημέρω-

σης και διαβούλευσης

6.4. Ζητήματα «τοπικά» και ζητήματα «διακρατικά»

6.5. Κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ «εθνικών» και «ευρωπαϊκών»

συμβουλίων εργαζομένων

6.6. Προϋποθέσεις κύρους των συλλογικών συμφωνιών (διαδικασία

διαπραγμάτευσης – ελάχιστο περιεχόμενο)

6.7. Η εμπειρία από τις συναφθείσες ήδη συλλογικές συμφωνίες

α) Η εκπροσώπηση των εργαζομένων κατά τη διεξαγωγή των δια-

πραγματεύσεων και την υπογραφή των συμφωνιών

β) Ο ορισμός της έννοιας του ομίλου

γ) Η εμβέλεια των διαδικασιών ενημέρωσης και διαβούλευσης

δ) Σύγκληση εκτάκτων συνεδριάσεων μεταξύ των μελών της κ.δ.

και του Ε.Σ.Ε.

ε) Συμβούλια μικτής σύνθεσης

6.8. Η νομική φύση των συμφωνιών

6.9. Το Locus Standi της Ε.Δ.Ο. και του Ε.Σ.Ε.

6.10. Η ύπαρξη «ισχύουσας» συμφωνίας ως λόγος απαλλαγής από τις

υποχρεώσεις που απορρέουν από την Οδηγία και το Νόμο

6.11. Η ανεπάρκεια των προβλεπόμενων ποινικών και διοικητικών

κυρώσεων

α) Ο αποκλεισμός των συλλογικών συμφωνιών από το πραγματι-

κό του άρθρου 73 του Ν. 4052/12

β) Η ασάφεια του άρθρου 73 ως προς τις πράξεις ή παραλείψεις που

αποσκοπούν στην παρακώλυση των δικαιωμάτων ενημέρωσης

και διαβούλευσης

6.12. Αξιοποίηση των μηχανισμών ευθύνης του ιδιωτικού δικαίου

α) Αξιώσεις εργαζομένων

β) Δικαστική προστασία

γ) Ασφαλιστικά Μέτρα

6.13. Το ενδεχόμενο αγωνιστικής δράσης εκ μέρους των εργαζομένων

α) Συλλογική επίσχεση εργασίας

β) Απεργία

6.14. Συμπέρασμα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. Αναγκαίες διορθωτικές ρυθμίσεις προσαρμογής του εθνικού Δικαίου

7.1. Εφαρμοστέο Δίκαιο

7.2. Ορισμοί εννοιών

7.3. Ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο των συμφωνιών

7.4. Ελλιπής – άκυρη συμφωνία

7.5. Ένταξη των «ισχυουσών συμφωνιών» στο βασικό ρυθμιστικό

πλαίσιο του Νόμου

7.6. Διεύρυνση των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής Προστασίας Συνδι-

καλιστικών Στελεχών

7.7. Κυρώσεις

7.8. Διαδικαστικά ζητήματα

α) Δυνατότητα προσβολής της απόφασης περί εκλογής ή διορι-

σμού εκπροσώπου στην Ε.Δ.Ο. ή το Ε.Σ.Ε.

β) Δυνατότητα προσβολής ελαττωματικής απόφασης της Ε.Δ.Ο. ή

του Ε.Σ.Ε.

γ) Καθιέρωση συστήματος δημοσιότητας των συλλογικών συμ-

φωνιών

δ) Καθιέρωση συστήματος δημοσιότητας των συλλογικών πράξε-

ων και αποφάσεων της Ε.Δ.Ο. και του Ε.Σ.Ε.

ε) Αποσαφήνιση δικονομικών ζητημάτων (καθορισμός αρμοδίου

δικαστηρίου και προσήκουσας διαδικασίας για την εκδίκαση

των διαφορών)

7.9. Τελική παρατήρηση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. Η ανάγκη νέας ριζικής αναθεώρησης των ευρωπαϊκών Οδηγιών για τα Ε.Σ.Ε.

8.1. Η τελευταία αναθεώρηση της Οδηγίας 94/45/ΕΚ με τη θέσπιση

της Οδηγίας 2009/38/ΕΚ

8.2. Διατάξεις εθνικής εμβέλειας και διατάξεις με εξωεδαφική (υπε-

ρόρια) εφαρμογή

8.3. Το ελάχιστο περιεχόμενο των συλλογικών συμφωνιών

8.4. Ελλιπής – άκυρη συμφωνία

8.5. Σύντμηση της χρονικής διάρκειας των διαπραγματεύσεων

8.6. Ένταξη των «ισχυουσών συμφωνιών» στο βασικό ρυθμιστικό

πλαίσιο της Οδηγίας

8.7. Διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της Οδηγίας

8.8. Πρόβλεψη ουσιαστικών έννομων συνεπειών και κυρώσεων για τις

περιπτώσεις αθέτησης των εργοδοτικών υποχρεώσεων

α) Ακυρότητα εργοδοτικών αποφάσεων

β) Απαγόρευση συγχωνεύσεων

γ) Αποκλεισμός από επιδοτήσεις -χρηματοδοτήσεις και ανάκτηση

ήδη εισπραχθέντων κονδυλίων

8.9. Συμπέρασμα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9. Ο ρόλος των εργαζομένων στην ευρωπαϊκή εταιρεία “SE” - Οι ρυθμίσεις της Οδηγίας 2001/86/ΕΚ

9.1. Ο διεθνικός χαρακτήρας των διαδικασιών ενημέρωσης, διαβούλευ-

σης και συμμετοχής των εργαζομένων στην “SE”

9.2. Το περιεχόμενο των εννοιών «ενημέρωση», «διαβούλεση» και

«συμμετοχή»

9.3. Διαπραγματεύσεις με σκοπό τη συναινετική θέσπιση ρυθμίσεων –

Εφαρμογή επικουρικών διατάξεων σε περίπτωση αποτυχίας των

διαπραγματεύσεων

9.4. Οι αρμοδιότητες της Ε.Δ.Ο.

9.5. Το περιεχόμενο της συμφωνίας και η επέκταση της συλλογικής

αυτονομίας των συμβαλλομένων μερών

9.6. Ειδικότερες προϋποθέσεις κύρους της συμφωνίας

9.7. Διαρθρωτικές – Δομικές αλλαγές

9.8. Συμμετοχή συνδικαλιστών στα αντιπροσωπευτικά όργανα των

εργαζομένων

9.9. Εφαρμοστέο Δίκαιο

9.10. Η αρχή «πριν και μετά»

9.11. Ο ρόλος της Ε.Δ.Ο. κατά την επιλογή του συστήματος εταιρικής

διακυβέρνησης (μονιστικού ή δυαδικού) της “SE”

9.12. Λοιπές ρυθμίσεις

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10. Η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2001/86/ΕΚ στο ελληνικό Δίκαιο. Το περιεχόμενο του Π.Δ. 91/2006 και τα ζητήματα που ανα-κύπτουν

10.1. Η εφαρμογή των διατάξεων αναφοράς περί συμμετοχής

α) Η επιλογή της συμμετοχικής μορφής που θα καθιερωθεί στην SE

β) Η κατανομή των εδρών του εποπτικού ή διοικητικού οργάνου

της SE

γ) Ο τρόπος άσκησης των συμμετοχικών δικαιωμάτων

δ) Μη εφαρμογή των διατάξεων αναφοράς περί συμμετοχής στις

περιπτώσεις σύστασης SE μέσω συγχώνευσης

ε) Συναινετική εφαρμογή των διατάξεων αναφοράς περί συμμετοχής

10.2. Η αποτροπή της καταστρατήγησης των περί συμμετοχής διατά-ξεων

10.3. Η αναδιοργάνωση των αντιπροσωπευτικών οργάνων των εργαζο-

μένων (Ε.Δ.Ο. και Ο.Ε.) σε περιπτώσεις διαρθρωτικών αλλαγών που

συντελούνται μετά τη σύσταση της SE

10.4. Η ανάγκη αποσαφήνισης των αρμοδιοτήτων της Εποπτεύουσας

Αρχής και ανάθεσης συμβουλευτικού ρόλου στο σώμα Επιθεώ-

ρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε)

10.5. Η ανεπάρκεια των προβλεπόμενων κυρώσεων

10.6. Λοιπές αναγκαίες τροποποιήσεις του Π.Δ. 91/2006

α) Αναδιαπραγμάτευση όρων ισχύουσας συλλογικής συμφωνίας

β) Αναλογική εφαρμογή διατάξεων αναφοράς σε περίπτωση

ελλιπούς ή άκυρης συμφωνίας

γ) Ακύρωση εκλογής μέλους της Ε.Δ.Ο. ή του Ο.Ε.

δ) Ακύρωση ελαττωματικών αποφάσεων της Ε.Δ.Ο. ή του Ο.Ε.

ε) Ακύρωση εκλογής ή διορισμού μέλους του εποπτικού ή του

διοικητικού οργάνου της εταιρείας

στ) Δημοσιότητα συλλογικών πράξεων και αποφάσεων της

Ε.Δ.Ο. και του Ο.Ε.

ζ) Αρμοδιότητες επιτροπής προστασίας συνδικαλιστικών

στελεχών

η) Εφαρμοστέο δίκαιο

θ) Εκδίκαση διαφορών -Δικαστική και εξώδικη εκπροσώπηση

των εργαζομένων

10.7. Συμπέρασμα

ΜΕΡΟΣ

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11. Συγκεφαλαίωση – Σύνοψη συμπερασμάτων

11.1. Διαδικασίες ενημέρωσης και διαβούλευσης σε επιχειρήσεις και

ομίλους επιχειρήσεων κοινοτικής κλίμακας [Οδηγίες 94/45/ΕΚ,

και 2009/38/ΕΚ]

11.2. Ο ρόλος των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Εταιρεία (SE)

α) Οι ρυθμίσεις της Οδηγίας 2001/86/ΕΚ

β) Η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2001/86/ΕΚ στο εσωτερικό

δίκαιο μέσω του Π.Δ. 91/2006

11.3. Αναγκαίες διορθωτικές παρεμβάσεις για την ενίσχυση της

αποτελεσματικότητας του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου

11.4. Τελικό συμπέρασμα

Ν. 4052/12: Εφαρμογή Μνημονίου2: Ε.Σ.Υ./Φάρμακα/Μετανάστες/Ευρ. Συμβούλιο Εργαζομένων/Προσωρινή Απασχόληση κ.λπ.

Προεδρικό Διάταγμα υπ’ αριθμ. 91 (ΦΕΚ Α΄ 92 4.5.2006)

Οδηγία 2001/86/ΕΚ του Συμβουλίου, της 8ης Οκτωβρίου 1001, για τη συμπλήρωση του καταστατικού της ευρωπαϊκής εταιρίας όσον αφο-ρά το ρόλο των εργαζομένων

Οδηγία 2009/38/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 6ης Μαΐου 2009 για τη θέσπιση ευρωπαϊκού συμβουλίου εργαζο-μένων

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ