Α. Κοτζάμπαση/Ν. Κουμουτζής/Ε. Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη..., Το οικογενειακό δίκαιο στον 21ο αιώνα, 2012
Tο οικογενειακό δίκαιο αλλάζει φυσιογνωμία. Ένα άλλο οικογενειακό δίκαιο εμφανίζεται στον ορίζοντα, ένα δίκαιο που δείχνει εμπιστοσύνη στους πολίτες, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να ιδρύουν οικογενειακές σχέσεις, αδιανόητες και στο πρόσφατο παρελθόν, όπως ο γάμος μεταξύ προσώπων του ιδίου φύλου ή η απόκτηση τέκνου με τη μεσολάβηση άλλης γυναίκας, καθώς και να ρυθμίζουν μόνοι τους, σε μεγάλο βαθμό, τις σχέσεις αυτές. Η αλλαγή αφορά επίσης το άνοιγμα του οικογενειακού δικαίου στο διεθνές περιβάλλον. Ένα κοινό υπόβαθρο αξιών αποτελεί κεκτημένο της ανθρωπότητας. Υπό την επήρεια αυτών των εξελίξεων, το οικογενειακό δίκαιο αποβάλλει τον «εθνικό» του χαρακτήρα και αποτυπώνει στις διατάξεις του τις κοινές αυτές πολιτισμικές αξίες. Καταλυτικός στο σημείο αυτό είναι ο ρόλος του ΕΔΑΔ, που με τη δημιουργική ερμηνεία της ΕΣΔΑ προσαρμόζει τις αποφάσεις του στα νέα δεδομένα των ευρωπαϊκών χωρών, προσπαθώντας να βρει τη χρυσή τομή ανάμεσα στις πολιτισμικές ιδιαιτερότητες.
Άλλοτε, λοιπόν, εξαιτίας των κοινωνικοοικονομικών μεταβολών που προηγήθηκαν, άλλοτε λόγω της τεχνολογικής προόδου, και πάντοτε στο πλαίσιο των διεθνών πολιτισμικών και θεσμικών εξελίξεων, σχετικά κυρίως με τα ανθρώπινα δικαιώματα, περάσαμε από το συντηρητικό και αναγκαστικό οικογενειακό δίκαιο του παρελθόντος, που θεοποιούσε τους θεσμούς και παραγνώριζε τις ατομικές επιθυμίες, σε ένα δίκαιο περισσότερο εύκαμπτο και ανοιχτό, που μειώνει την κρατική παρέμβαση και αντιμετωπίζει τα άτομα ως ίσα και ενεργά υποκείμενα με σημαντική δυνατότητα αυτοκαθορισμού και αυτοδιάθεσης. Το γεγονός αυτό είναι από μόνο του μια πρόκληση για την επεξεργασία του οικογενειακού δικαίου, με ερμηνευτικές προσεγγίσεις που ανταποκρίνονται στη φιλοσοφία των νομοθετικών αλλαγών και στους λόγους που τις υπαγόρευσαν. Και αυτές τις προσεγγίσεις τις συναντούμε τώρα και στις μελέτες, που συγκεντρώνονται και ξετυλίγονται στο βιβλίο αυτό, η μία μετά την άλλη, παρακολουθώντας την αλληλουχία των διαδοχικών μεταμορφώσεων του οικογενειακού δικαίου.
Edition info
Table of contents +
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Θ.Κ. Παπαχρίστου
Η ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ: ΠΤΥΧΕΣ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΟ Ν. 3500/2006
Αθηνά Κοτζάμπαση
Ι. Η ενδοοικογενειακή βία ως κοινωνικό φαινόμενο
(α) Η ratio της νομοθετικής ρύθμισης
(β) Η νομολογία για την ενδοοικογενειακή βία πριν από το ν. 3500/06
ΙΙ. Οι καινοτομίες του ν. 3500/06 στο αστικό δίκαιο
(α) Το τεκμήριο του ισχυρού κλονισμού
i. Η σωματική βλάβη
ii. Η ψυχολογική βία
iii. Η σεξουαλική βία και ο βιασμός στο γάμο
(β) Η χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης
(γ) Η διεύρυνση των περιπτώσεων κακής άσκησης της γονικής μέριμνας
ΙΙΙ. Τα ερμηνευτικά ζητήματα που ανακύπτουν
(α) Η σχέση της ποινικής διαμεσολάβησης με τις αστικού δικαίου συνέπειες
(β) Αυτόβουλη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης και προσωρινή διαταγή
ΙV. Σημασία του νόμου για την ερμηνεία άλλων διατάξεων
α) Έκπτωση του γονέα από τη γονική μέριμνα
(β) Αναδοχή ανήλικου τέκνου
(γ) Αποκλήρωση και αναξιότητα
V. Συμπέρασμα
Η ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΤΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΚΟΥΣΙΑΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΟΤΗΤΑΣ
Νίκος Κουμουτζής
Ι. Οι δηλώσεις της εκούσιας αναγνώρισης της πατρότητας και το ανίσχυρο της ανάκλησής τους κατά το άρθρ. 1476 εδ. δ΄ ΑΚ
ΙΙ. Η ratio legis
III. Απόκλιση από τη ratio legis: η επέκταση του πεδίου εφαρμογής του άρθρ. 1476 εδ. δ΄ ΑΚ στο στάδιο πριν από την τελείωση της εκούσιας αναγνώρισης
1. Δήλωση του πατέρα/των γονέων του πριν από την τελείωση της αναγνώρισης
α. Δήλωση ενώπιον συμβολαιογράφου
β. Δήλωση σε διαθήκη
2. Δήλωση της μητέρας πριν από την τελείωση της αναγνώρισης
3. Ειδικά: δηλώσεις κατά την κυοφορία του παιδιού
IV. Ευθυγράμμιση με τη ratio legis: η συστολή του πεδίου εφαρμογής του άρθρ. 1476 εδ. δ΄ ΑΚ στο στάδιο πριν από την τελείωση της εκούσιας αναγνώρισης
V. Επίμετρο σχετικά με τις κατ’ άρθρ. 1475 § 2 ΑΚ δηλώσεις της εκούσιας αναγνώρισης της πατρότητας
ΙΑΤΡΙΚΩΣ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΤΗΣ «ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑΣ» Ή ΤΗΣ ΤΕΚΝΟΠΟΙΙΑΣ
ΧΩΡΙΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ;
Γεώργιος Κ. Λέκκας
1. Εισαγωγή
1.1. Δύο παραδείγματα από την ελληνική νομολογία
1.2. …και ένα ερώτημα
2. Κάποιοι ορισμοί
3. Κριτική θεώρηση των θέσεων της νομολογίας
4. … και ίσως ένα συμπέρασμα
4.1. Η συγγένεια ως εκδήλωση της ιδιωτικής αυτονομίας
4.2. Δικαιολογείται η κάμψη της ιδιωτικής αυτονομίας έναντι της βιολογικής καταγωγής στην περίπτωση του τρίτου δότη;
ΑΞΙΩΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΑ ΑΠΟΚΤΗΜΑΤΑ. ΔΩΡΗΘΕΝΤΑ, ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΘΕΝΤΑ ΚΑΙ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΘΕΝΤΑ ΣΤΟΥΣ ΣΥΖΥΓΟΥΣ ΑΥΞΗΣΗ ΑΞΙΑΣ, ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΚΑΙ ΑΝΤΑΛΛΑΓΜΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ
Δήμητρα Παπαδοπούλου-Κλαμαρή
Ι. Γενικά
ΙΙ. Προσδιορισμός της κατά τον κρίσιμο χρόνο περιουσίας και της «τελικής περιουσίας» εκάστου συζύγου
ΙΙΙ. Κληρονομία κ.λπ. και αντικατάλλαγμα (αντάλλαγμα, υποκατάστατο)
IV. Διαφορετική αξία του δωρηθέντος κ.λπ. κατά τον χρόνο κτήσεως και καταγραφής
V. Καρποί του κληροδοτηθέντος κ.λπ.
Συμπέρασμα
ΠΑΡΕΝΘΕΤΗ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑ: ΟΙ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΘΕΤΗ ΣΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Παντελής Ραβδάς
Εισαγωγή
1. Η ρύθμιση της παρένθετης μητρότητας στο ελληνικό Δίκαιο
2. Αιτούσες/Κοινωνικές μητέρες
3. Κυοφόρες/Παρένθετες μητέρες
4. Παρατηρήσεις
Παράρτημα
Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ ΣΕ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ. ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΘΙΕΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
Δρ. Γιώργος Α. Σεργίδης
Εισαγωγή
Σχέση «διαμεσολάβησης» με «λόγους διαζυγίου»
Ιστορική επισκόπηση
Έννοια διαμεσολάβησης
Λειτουργία του θεσμού
Διαμεσολάβηση στην Αγγλία και Ουαλία
Η Σύσταση του 1998
Λόγοι και αντίλογοι
Κυπριακή πραγματικότητα
Νομοσχέδιο με τίτλο «Νόμος που Προνοεί για τη Διαμεσολάβηση σε Οικογενειακές Υποθέσεις του 2004»
Επίλογος
Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΙΑΤΡΙΚΩΣ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ ΤΟΥ ΠΑΙ-ΔΙΟΥ ΠΟΥ ΘΑ ΓΕΝΝΗΘΕΙ
Θεόδωρος Δ. Τροκάνας
1. Εισαγωγή
2. Το δικαίωμα στην αναπαραγωγή και το συμφέρον που παιδιού που θα γεννηθεί
3. Ο ιστορικός αστικός νομοθέτης
4. Γενικά νομικά προβλήματα
5. Ειδικά νομικά προβλήματα κατά την εφαρμογή της μεθόδου της παρένθετης μητρότητας
6. Ειδικά νομικά προβλήματα κατά την εφαρμογή της μεθόδου της μεταθανάτιας γονιμοποίησης
7. Επίλογος
Η «ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΖΩΗ» ΩΣ ΕΚΦΑΝΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 57 ΑΚ
Κατερίνα Φουντεδάκη
Ι. Προλεγόμενα για το δικαίωμα στην προσωπικότητα
ΙΙ. Η οικογενειακή ζωή και η προσωπική κατάσταση ως προστατευόμενες εκφάνσεις της προσωπικότητας
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Έφη Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη
Content type
Categories
Related editions
