Α. Καλαντζή, Το εφαρμοστέο δίκαιο ως προς τις έννομες συνέπειες των δικαστικών αποφάσεων, 2023

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΜΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ

§ 1. Η διακρατική κυκλοφορία των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

Ι. Εθνική κυριαρχία και αναγνώριση της ισχύος αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

ΙΙ. Η ανάγκη για την αναγνώριση της ισχύος αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων στην ημεδαπή έννομη τάξη

1. Γενικά

2. Ειδικότερα, η αναγνώριση αλλοδαπών αποφάσεων στο ευρωπαϊκό δικονομικό δίκαιο

ΙΙΙ. Η αναγνώριση των έννομων συνεπειών των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων στην ημεδαπή έννομη τάξη

1. Οι έννομες συνέπειες των ημεδαπών δικαστικών αποφάσεων

2. Οι έννομες συνέπειες των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

IV. Η εκτέλεση των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων ως απόρροια της αναγνωρίσεώς τους

§ 2. Εφαρμοστέο δίκαιο ως προς τη διαδικασία αναγνωρίσεως και εκτελέσεως… των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων και ως προς την εκδήλωση των έννομων συνεπειών τους.

Ι. Εφαρμοστέο δίκαιο ως προς τη διαδικασία αναγνωρίσεως και εκτελέσεως των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

1. Αυτόνομο δίκαιο (lex fori)

Α. Ως προς τις προϋποθέσεις αναγνωρίσεως

1. Ευρωπαϊκό δικονομικό δίκαιο

1. Διεθνείς συμβάσεις

Α. Οι διμερείς συμβάσεις της Ελλάδας με τρίτες χώρες

Β. Σύμβαση του Λουγκάνο

Γ. Σύμβαση της Χάγης του 2019 για αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων

ΙΙ. Εφαρμοστέο δίκαιο ως προς την εκδήλωση των έννομων συνεπειών των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΤΟ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΟ ΔΙΚΑΙΟ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

§ 3. Το πρόβλημα του εφαρμοστέου δικαίου ως προς την αναγνώριση… της ισχύος των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων και οι βασικές θεωρητικές κατευθύνσεις για την επίλυσή του

Ι. Το πρόβλημα

ΙΙ. Οι θεωρίες περί εφαρμοστέου δικαίου επί αλλοδαπού δεδικασμένου.

1. Η θεωρία της εξομοιώσεως των ενεργειών των δικαστικών αποφάσεων (theory of equalization of effects - Gleichstellungstheorie)

2. Η θεωρία της επεκτάσεως των ενεργειών των δικαστικών αποφάσεων (theory of extension of effects – Wirkungserstreckungstheorie)

3. Η θεωρία της σωρεύσεως των ενεργειών των δικαστικών αποφάσεων (theory of combined effects - Kumulationstheorie)

ΙΙI. Η προσέγγιση της ελληνικής θεωρίας και νομολογίας

§ 4. Το εφαρμοστέο δίκαιο ως προς το υποστατό και τη δικονομική… ωριμότητα των υπό αναγνώριση αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

Ι. Το υποστατό της δικαστικής αποφάσεως

ΙΙ. Η δικονομική ωριμότητα των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων για την εκδήλωση της έννομης συνέπειας του δεδικασμένου

1. Το πρόβλημα

2. Οι διαφορετικές ρυθμίσεις ως προς την απαιτούμενη δικονομική ωριμότητα της δικαστικής αποφάσεως για την εκδήλωση του δεδικασμένου στις επιμέρους έννομες τάξεις

Α. Οι αποφάσεις που αναπτύσσουν δεδικασμένο κατά το ελληνικό δίκαιο

Β. Η προσέγγιση στις αλλοδαπές έννομες τάξεις

α. Κατά το γερμανικό δίκαιο

β. Κατά το γαλλικό δίκαιο

γ. Κατά το αγγλικό δίκαιο

3. Η προβληματική περί του εφαρμοστέου δικαίου ως προς την ωριμότητα της δικαστικής αποφάσεως

4. Η προσέγγιση της ελληνικής νομολογίας

Α. Η ΑΠ 1314/1994

Β. Η ΑΠ 1882/2014

Γ. Αξιολόγηση της ελληνικής νομολογίας

Δ. Η απόφαση Yukos Capital Sarl v OJSC Rosneft Oil Co: η θεωρία της εξομοιώσεως των ενεργειών στη δικονομική ωριμότητα της αποφάσεως

5. Κριτική αποτίμηση

§ 5. Το εφαρμοστέο δίκαιο ως προς το δικονομικό δεδικασμένο… των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

Ι. Γενικά

ΙI. Ειδικότερα η αναγνώριση αποφάσεων που κρίνουν επί του παραδεκτού – το δικονομικό δεδικασμένο

1. Η διάκριση μεταξύ αναγνωρίσεως αλλοδαπής αποφάσεως που απορρίπτει την αγωγή για τυπικό λόγο και εκδηλώσεως της ισχύος του δεδικασμένου της

2. Η αντιμετώπιση του ΔΕΕ – Η απόφαση Gothaer κατά Samskip

Α. Τα πραγματικά περιστατικά και τα προδικαστικά ερωτήματα

Β. Η απόφαση του ΔΕΕ

IIΙ. Η δυνατότητα επεκτάσεως του κανόνα Gothaer στην εν γένει προβληματική του δεδικασμένου επί του δικονομικού ζητήματος

ΙV. Η διαφορετική αντιμετώπιση στις περιπτώσεις των δικαστικών αποφάσεων επί της ουσίας - Η συλλογιστική που θα ακολουθηθεί

§ 6. Το εφαρμοστέο δίκαιο ως προς το ουσιαστικό δεδικασμένο… των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

Ι. Αντικειμενικά όρια

1. Συνοπτική αναφορά στο αντικείμενο και τα αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου κατά το ελληνικό δίκαιο

Α. Γενικά

Β. Το δεδικασμένο επί των ενστάσεων

Γ. Το δεδικασμένο επί του προδικαστικού ζητήματος

2. Τα αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου στο γερμανικό, γαλλικό και αγγλικό δίκαιο

Α. Το γερμανικό δίκαιο

Β. Το γαλλικό δίκαιο

Γ. Το αγγλικό δίκαιο

3. Το εφαρμοστέο δίκαιο στα αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

Α. Η προσέγγιση του ευρωπαϊκού δικονομικού δικαίου

Β. Η προσέγγιση στο ελληνικό δίκαιο

α. Ευρύτερα όρια στο κράτος υποδοχής

β. Στενότερα όρια στο κράτος υποδοχής

Γ. Η προσέγγιση στις λοιπές έννομες τάξεις

Δ. Συγκριτική αποτίμηση: το αμερικάνικο δίκαιο και η «Full Faith and Credit Clause»

4. Ο ρόλος της δημόσιας τάξεως ως προς το εφαρμοστέο δίκαιο στα αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου

Α. Η επιφύλαξη της δημόσιας τάξεως κατά την αναγνώριση των αντικειμενικών ορίων του δεδικασμένου

Β. Σκέψεις ως προς την αποτελεσματικότητα του κριτηρίου της δημόσιας τάξεως και η σημασία του στην επιλογή του εφαρμοστέου δικαίου στα αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου

ΙΙ. Υποκειμενικά όρια

1. Συνοπτική αναφορά στα υποκειμενικά όρια του δεδικασμένου κατά το ελληνικό και τα αλλοδαπά δίκαια

Α. Τα υποκειμενικά όρια του δεδικασμένου κατά τον ΚΠολΔ

Β. Τα υποκειμενικά όρια του δεδικασμένου στις αλλοδαπές έννομες τάξεις

α. Κατά το γερμανικό δίκαιο

β. Κατά το γαλλικό δίκαιο

γ. Κατά το αγγλικό δίκαιο

2. Το εφαρμοστέο δίκαιο στα υποκειμενικά όρια του δεδικασμένου – οι διαφορές από τα αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου

Α. Το ουσιαστικού δικαίου υπόβαθρο των υποκειμενικών ορίων του δεδικασμένου

Β. Η προσέγγιση ως προς το εφαρμοστέο δίκαιο – αποκλίσεις από τα αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου

α. Ευρύτερα υποκειμενικά όρια στο κράτος υποδοχής

β. Στενότερα υποκειμενικά όρια στο κράτος υποδοχής

3. Ο ρόλος της δημόσιας τάξεως ως προς το εφαρμοστέο δίκαιο στα υποκειμενικά όρια του δεδικασμένου

Α. Προσβολή του δικαιώματος ακροάσεως και δημόσια τάξη

Β. Η ex post συμμετοχή του τρίτου στη δίκη

ΙΙΙ. Χρονικά όρια

1. Συνοπτική αναφορά ως προς τα χρονικά όρια του δεδικασμένου στο ελληνικό δίκαιο

2. Το εφαρμοστέο δίκαιο στα χρονικά όρια του δεδικασμένου

3. Το ζήτημα της μεταρρυθμιστικής αγωγής

Α. H άσκηση μεταρρυθμιστικής αγωγής κατά αλλοδαπής αποφάσεως

Β. Το εφαρμοστέο δίκαιο

α. Η ύπαρξη του δεδικασμένου της αλλοδαπής αποφάσεως ως προϋπόθεση ασκήσεως της μεταρρυθμιστικής αγωγής – η συνδρομή της causa superveniens

β. Στην εν γένει δυνατότητα ασκήσεως μεταρρυθμιστικής αγωγής

γ. Στη διαδικασία μεταρρυθμίσεως

δ. Στον επαναπροσδιορισμό των οφειλόμενων περιοδικών παροχών

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ

ΤΟ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΟ ΔΙΚΑΙΟ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

§ 7. Το πρόβλημα του εφαρμοστέου δικαίου ως προς την ισχύ της εκτελεστότητας… των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

Ι. Η αναγκαστική εκτέλεση ως εκδήλωση της κρατικής κυριαρχίας

§ 8. Το εφαρμοστέο δίκαιο ως προς την εκτελεστότητα των αλλοδαπών… δικαστικών αποφάσεων

Ι. Η εκτελεστότητα των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων γενικότερα

ΙΙ. Η «εκτελεστότητα» ως προϋπόθεση εκτελέσεως των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων στην ημεδαπή: Η ρύθμιση του νόμου

ΙΙΙ. Το εφαρμοστέο δίκαιο ως προς την εκτελεστότητα των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

1. Η υπερεδαφική ισχύς της εκτελεστότητας

2. Η νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων

Α. Η ΕφΑθ 6723/1975

Β. Η ΕφΑθ 7248/1977

Γ. Η ΑΠ 767/2019

3. Η θεωρητική προσέγγιση του ζητήματος

4. Κριτική αποτίμηση

§ 9. Τα υποκειμενικά όρια της εκτελεστότητας των αλλοδαπών δικαστικών… αποφάσεων στην ημεδαπή

Ι. Τα υποκειμενικά όρια της εκτελεστότητας γενικά

ΙΙ. Η διάκριση της διαδικασίας εκτελέσεως (exequatur ή όχι exequatur) από το εφαρμοστέο δίκαιο ως προς τα υποκειμενικά όρια της εκτελεστότητας

ΙΙΙ. Το πρόβλημα του εφαρμοστέου δικαίου ως προς τα υποκειμενικά όρια της εκτελεστότητας

1. Στενότερα όρια στο κράτος υποδοχής

Α. Η προσέγγιση του ΔΕΕ

Β. H λύση που προκρίνεται

2. Ευρύτερα όρια στο κράτος υποδοχής

Α. Η θεωρία της επεκτάσεως των ενεργειών ως αφετηρία της προβληματικής

Β. Θεωρία της επεκτάσεως των ενεργειών και αρχή lex fori regit processum

IV. Το δικαίωμα άμυνας τρίτου προσώπου που δεν εμπίπτει στα κατά το εφαρμοστέο δίκαιο όρια της εκτελεστότητας της αλλοδαπής αποφάσεως

1. Δικαιοδοσία των ημεδαπών δικαστηρίων και λόγοι ανακοπής

A. Οι λόγοι που σχετίζονται με τη νομιμοποίηση του τρίτου

B. Ο περιορισμός του άρθρ. 933 § 4 ΚΠολΔ

2. Η δυνατότητα άμυνας του τρίτου κατά της αποφάσεως του άρθρ. 905 ΚΠολΔ

3. Η αίτηση αρνήσεως του άρθρ. 46 Καν. 1215/2012

§ 10. Το εφαρμοστέο δίκαιο ως προς το αντικείμενο εκτελέσεως… των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

I. Γενικά

ΙΙ. Ειδικότερα το ζήτημα των «ακατασχέτων»

§ 11. Το εφαρμοστέο δίκαιο στα μέσα εκτελέσεως… των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

Ι. Ευρύτερες ρυθμίσεις περί μέσων εκτελέσεως στο κράτος υποδοχής – Οι υποστηριχθείσες απόψεις

ΙΙ. Στενότερες ρυθμίσεις περί μέσων εκτελέσεως στο κράτος υποδοχής – Οι υποστηριχθείσες απόψεις

ΙΙΙ. Οι freezing injunctions του common law

IV. Η λύση που προτάσσεται

1. Η επιρροή της διαδικασίας εκτελέσεως

2. Στενότερα όρια στο κράτος εκτελέσεως

3. Ευρύτερα όρια στο κράτος εκτελέσεως

§ 12. Ειδικότερα ζητήματα εφαρμοστέου δικαίου στην αναγκαστική εκτέλεση… των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

Ι. Το εφαρμοστέο δίκαιο στην τοκοφορία

ΙΙ. Το εφαρμοστέο δίκαιο στην κατάταξη δανειστών κατά την εκτέλεση αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

1. Το εφαρμοστέο δίκαιο ως προς τη διαδικασία κατατάξεως δανειστών και διανομής του πλειστηριάσματος

2. Το εφαρμοστέο δίκαιο ως προς τον προσδιορισμό των προνομίων.

3. Ειδικότερα το εφαρμοστέο δίκαιο στα ναυτικά προνόμια

ΙΙΙ. Αναγνώριση των έννομων συνεπειών αλλοδαπών πράξεων εκτελέσεως σε άλλο κράτος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ

ΤΟ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΟ ΔΙΚΑΙΟ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΛΟΙΠΕΣ ΕΝΝΟΜΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

§ 13. Το εφαρμοστέο δίκαιο ως προς τη διαπλαστική ενέργεια… των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

I. Το δικαίωμα δικαστικής διαπλάσεως

II. Διαδικασία αναγνωρίσεως της αλλοδαπής διαπλαστικής αποφάσεως και αναγνώριση της διαπλαστικής της ενέργειας

1. Η διαδικασία αναγνωρίσεως των αλλοδαπών διαπλαστικών αποφάσεων

2. Η αναγνώριση της διαπλαστικής ενέργειας ως έννομης συνέπειας των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

3. Το εφαρμοστέο δίκαιο ως προς την αναγνώριση της διαπλαστικής ενέργειας των αλλοδαπών διαπλαστικών αποφάσεων

Α. Ως προς τον χαρακτηρισμό μιας αλλοδαπής δικαστικής αποφάσεως ως «διαπλαστικής»

Β. Ως προς τον βαθμό δικονομικής ωριμότητας για την επέλευση της διαπλάσεως

Γ. Ως προς τη νομική μεταβολή της έννομης σχέσεως που επέρχεται διά της διαπλάσεως

Δ. Ως προς την υποκειμενική ισχύ της αλλοδαπής διαπλαστικής αποφάσεως

§ 14. Το εφαρμοστέο δίκαιο ως προς τις αντανακλαστικές συνέπειες… των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

I. Οι αντανακλαστικές συνέπειες των δικαστικών αποφάσεων

II. Η εκδήλωση των αντανακλαστικών έννομων συνεπειών των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων

1. Οριοθέτηση του ζητήματος

2. Αντανακλαστικές συνέπειες στον χώρο του ουσιαστικού δικαίου

3. Αντανακλαστικές συνέπειες στον χώρο του δικονομικού δικαίου

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΤΟ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΟ ΔΙΚΑΙΟ ΣΤΙΣ ΕΝΝΟΜΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΛΛΟΔΑΠΗΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΣ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

Ι. Ελληνική

ΙΙ. Ξενόγλωσση

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΛΗΜΜΑΤΩΝ