Α. Γέροντας, Δίκαιο δημοσίων έργων, 2009

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΟΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Η εξέλιξη της διοικητικής σύμβασης

1. Στη Γερμανία

2. Στη Γαλλία

3. Στην Ελλάδα

ΙΙΙ. Η διοικητική σύμβαση κατά τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας

1. Η συμβατική δραστηριότητα της διοίκησης

2. Τα κριτήρια για το χαρακτηρισμό μιας σύμβασης ως διοικητικής σύμβασης

α. Το οργανικό κριτήριο

β. Ο δημόσιος σκοπός

γ. Οι ρήτρες δημόσιας εξουσίας

3. Κριτική προσέγγιση

IV. Η προσφυγή στο εφαρμοστέο δίκαιο για το χαρακτηρισμό μιας σύμβασης ως διοικητικής

V. H αρχή της νομιμότητας και διοικητικές συμβάσεις

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ

ΤΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ

Ι. Η ιστορική εξέλιξη της νομοθεσίας για τα δημόσια έργα

ΙΙ. Το άνοιγμα των συμβάσεων των δημοσίων έργων στον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό

ΙΙΙ. Η ολοκλήρωση της δικαιοδοσίας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων με το νόμο 1406/1983

IV. Οι συμβάσεις παραχώρησης

1. Η σύμβαση παραχώρησης

2. Οι μικτές συμβάσεις

3. Η ερμηνευτική ανακοίνωση της 12.4.1999 της Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης

4. Η σύμβαση παραχώρησης δημόσιου έργου

α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

β. Τα βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της σύμβασης παραχώρησης δημόσιου έργου

γ. Τα είδη συμβάσεων εκτέλεσης δημόσιου έργου με αυτοχρηματοδότηση

δ. Η εφαρμογή του συστήματος αυτοχρηματοδότησης με ειδικούς νόμους

ε. Το νομοθετικό πλαίσιο

στ. Τα βασικά χαρακτηριστικά του νόμου 2052/1992

ζ. Συμβατικά ζητήματα

η. Οι συμβατικοί όροι της σύμβασης παραχώρησης

θ. Ειδικότερα συμφέροντα του κυρίου του έργου

V. Οι συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ)

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ

I. Η οδηγία 85/337/ΕΟΚ για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 1997/11/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 3.3

1. Η αρχή της αειφόρου και βιώσιμης ανάπτυξης και η πολιτική της Κοινότητας στον τομέα του περιβάλλοντος

2. Ο νόμος 1650/1986 και η ΚΥΑ 69269/5387/1990

α. Η σύνθετη διοικητική ενέργεια της προέγκρισης χωροθέτησης και της έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων

β. Το στάδιο της προέγκρισης της χωροθέτησης

3. Οι διατάξεις του Ν. 3010/2002 «Εναρμόνιση του Ν. 1650/1986 με τις οδηγίες 1997/1/ΕΕ και 1996/61/ΕΕ…»

4. Η σύνθετη (συνολική-σφαιρική) Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ)

5. Η αρχή της βιώσιμης ή αειφόρου ανάπτυξης

6. Η διαδικασία δημοσιοποίησης

ΙΙ. Η πράξη έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων

α. Η αναστολή της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων

β. Η έγκριση περιβαλλοντικών όρων με τυπικό νόμο

ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΘΕΤΟΥΣΑΣ ΑΡΧΗΣ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΕΡΓΟΥ

I. Η κοινοτική οδηγία 1993/37/ΕΟΚ και η πρόταση της Επιτροπής των ΕΚ στις 10.5

ΙΙ. 1. Ο λειτουργικός προσδιορισμός της έννοιας της αναθέτουσας αρχής

2. Η έννοια του «οργανισμού δημοσίου δικαίου»

IΙΙ. Η έννοια του δημοσίου έργου

ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ

Η ΑΝΑΘΕΣΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΕΡΓΟΥ

Ι. Τρόπος κατασκευής. Διαδικασίες επιλογής αναδόχου δημοσίου έργου

1. Η ανοικτή δημοπρασία

2. Η δημοπρασία με προεπιλογή

3. Η απευθείας ανάθεση

4. Η απ’ ευθείας ανάθεση πριν από την έναρξη ισχύος του Π.Δ. 23/1993

ΙΙ. Οι διαδικασίες επιλογής κατά το κοινοτικό δίκαιο

1. Η προκαταρκτική προκήρυξη

2. Ο πλουραλισμός των διαδικασιών

α. Οι ανοικτές διαδικασίες

β. Οι κλειστές διαδικασίες

3. Οι ειδικές διαδικασίες των νέων κοινοτικών οδηγιών

α. Δυναμικά συστήματα αγορών

β. Η χρησιμοποίηση ηλεκτρονικών πλειστηριασμών

γ. Ο ανταγωνιστικός διάλογος (άρθρο 23 του Π.Δ. 60/2007, άρθρο 29 της οδηγίας 2004/18/ΕΚ)

δ. Οι «συμφωνίες-πλαίσιο»

4. Οι διαδικασίες με διαπραγμάτευση

5. Οι «εσωτερικές αναθέσεις» (in house transactions-αναθέσεις)

α. Το σύστημα της αυτεπιστασίας

β. Η απόφαση της 18.11.1999 (Teckal), C-107/1998

γ. Η απόφαση της 11.1.2005 (Stadt Halle), C-26/2003

δ. Η απόφαση της 13.10.2005 (Parking-Brixen), C-458/2003 και της 10.11.2005 (Modling), C-29/2004

ε. H απόφαση της 11.5.2006 (Carbotermo SpA), C-340/2004

στ. Η απόφαση της 19.4.2007 (Tragsa), C-295/2005

ζ. Οι συνέπειες της απόφασης για την ανάθεση συμβάσεων σε

επιχειρήσεις μικτής οικονομίας

6. Περιεχόμενο και τρόπος διαβίβασης των πληροφοριών

α. Προσκλήσεις υποβολής προσφορών, συμμετοχής στο διάλογο ή σε διαπραγμάτευση

β. Οι εφαρμοστέοι κανόνες στην επικοινωνία των μερών του διαγωνισμού

7. Ειδική διαδικασία ανάθεσης στις συμβάσεις μελέτης και κατασκευής οικισμών κοινωνικού χαρακτήρα

ΙΙΙ. Η δημοπρασία

IV. Η διακήρυξη

V. Η αρχή της τυπικότητας των διαδικασιών

VI. Η δημοσίευση της περίληψης της διακήρυξης

VII. Τα συστήματα υποβολής των προσφορών

1. Σύστημα προσφοράς με ενιαίο ποσοστό έκπτωσης

2. Σύστημα προσφοράς με επιμέρους ποσοστά έκπτωσης

3. Σύστημα προσφοράς με συμπλήρωση τιμολογίου και έλεγχο ομαλότητας

4. Σύστημα προσφοράς με ελεύθερη συμπλήρωση τιμολογίου

5. Σύστημα προσφοράς που περιλαμβάνει μελέτη και κατασκευή

6. Μειοδοσία στο ποσοστό οφέλους απολογιστικών εργασιών

7. Προσφορά για την αξιοποίηση ακινήτων με αντιπαροχή

8. Προσφορά που περιλαμβάνει άλλα ανταλλάγματα

ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ

ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΠΟΥ ΔΙΕΠΟΥΝ ΤΗ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ

ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

I. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Η αρχή του πραγματικού ανταγωνισμού

IIΙ. Η αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού

IV. H αρχή του δημόσιου ανταγωνισμού. Διαφάνεια

V. Η αρχή της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων

VI. Η αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης

VII. Η γενική απαγόρευση των ποσοτικών περιορισμών

VIII. Η αρχή της ελεύθερης εγκατάστασης

ΜΕΡΟΣ ΕΒΔΟΜΟ

Η ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑΣ

Ι. Η διεξαγωγή της δημοπρασίας

1. Η διαδικασία του διαγωνισμού κατά τον Ν. 3669/2008 «κύρωση της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων»

2. Ο αποκλεισμός του εργολήπτη από τη συμμετοχή του στη δημοπρασία

3. Η ερμηνευτική προσέγγιση του άρθρου 24 της οδηγίας 1993/37/ΕΟΚ κατά τη νομολογία του ΔΕΚ και του ΣτΕ

4. Η ενημερότητα πτυχίου

5. Η ποσοτική έκφραση των ποιοτικών κριτηρίων επιλογής του αναδόχου

6. Η προσφυγή στη δάνεια εμπειρία

7. Η συμπλήρωση ή διευκρίνηση νομίμως κατ’ αρχήν υποβληθέντων δικαιολογητικών και στοιχείων

ΙΙ. Η διαδικασία εξέτασης των προσφορών και εισήγησης για ανάθεση

1. Επιτροπές διαγωνισμού

2. Οι Επιτροπές Εισήγησης για Ανάθεση (ΕΕΑ)

3. Οι ρυθμίσεις του Ν. 2690/1999 «Κύρωση Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις» για τα συλλογικά όργανα της διοίκησης

α. Η συγκρότηση

β. Η σύνθεση

γ. Η λειτουργία

4. Η ανάδειξη του αναδόχου κατά τη «μαθηματική μέθοδο» του Ν. 2576/1998

5. Η διαδικασία επιλογής του αναδόχου κατά το κοινοτικό δίκαιο

α. Τα κριτήρα ανάθεσης των συμβάσεων

β. Η νομιμότητα της ανάδειξης του μειοδότη με το μαθηματικό τύπο και οι ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές

6. Η υποβολή ενστάσεων (αντιρρήσεων)

III. Η κατακυρωτική απόφαση. Το ζήτημα των βελτιώσεων της προσφοράς

1. Οι αποσπαστές πράξεις της διοίκησης. Η προσβολή της κατακυρωτικής απόφασης

2. Η ακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού

IV. Η υποχρέωση ενημέρωσης των διαγωνιζομένων

V. Ο προσυμβατικός έλεγχος των δημοσίων συμβάσεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο

1. Η συνταγματική και νομοθετική κατοχύρωση του προληπτικού ελέγχου

2. Η νομική φύση των αποφάσεων του Κλιμακίου του ΕΣ

3. Η ανάκληση των πρακτικών

4. Το περιεχόμενο του ελέγχου

VI. Ο αποκλεισμός της εργοληπτικής επιχείρησης από τη διαγνωστική διαδικασία λόγω ασυμβίβαστης ιδιότητας ή απαγόρευσης και η διαδικασία ελέγχου από το ΕΣΡ

VII. Η κατάρτιση της σύμβασης κατασκευής του έργου

VIII. Η διοικητική φάση στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 226 (πρώην άρθρο 169) της Συνθήκης

ΜΕΡΟΣ ΟΓΔΟΟ

Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ

ΣΤΙΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ

Ι. Η εφαρμογή διατάξεων του Αστικού Κώδικα

ΙΙ. Η προσυμβατική ευθύνη στις διοικητικές συμβάσεις

1. H εφαρμογή των άρθρων 197-198 ΑΚ στις συμβάσεις εκτέλεσης δημοσίων έργων

2. Η προσυμβατική ευθύνη στο πλαίσιο εφαρμογής του Ν. 2522/1997

ΜΕΡΟΣ ΕΝΑΤΟ

ΟΙ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΟΥ ΔΙΕΠΟΥΝ ΤΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ

Ι. Η αρχή της δημόσιας ωφέλειας

ΙΙ. Η αρχή της συνέχειας, δηλαδή της συνεχούς και απρόσκοπτης λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών

ΙΙΙ. Η αρχή της συνεργασίας των συμβαλλομένων μερών

ΜΕΡΟΣ ΔΕΚΑΤΟ

ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΔΕΣΜΟ

Ι. Οι άμεσες επεμβάσεις

1. Το δικαίωμα ελέγχου και διεύθυνσης του έργου

2. Το δικαίωμα μονομερούς τροποποίησης των όρων της διοικητικής σύμβασης

3. Το δικαίωμα επιβολής κυρώσεων σε περίπτωση αθέτησης των συμβατικών υποχρεώσεων

4. Το δικαίωμα μονομερούς λύσης της διοικητικής σύμβασης

ΙΙ. Οι έμμεσες επεμβάσεις

ΜΕΡΟΣ ΕΝΔΕΚΑΤΟ

H ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ

Ι. Το εργολαβικό αντάλλαγμα

1. Η διαδικασία καταβολής του εργολαβικού ανταλλάγματος

2. Επιμετρήσεις

α. Εμφανείς εργασίες

β. Αφανείς εργασίες

3. Λογαριασμοί-πιστοποιήσεις

4. Ο προσδιορισμός του τόκου υπερημερίας σε περίπτωση καθυστέρησης της πληρωμής της πιστοποίησης

α. Η κοινοτική οδηγία 2000/35/ΕΚ και το Π.Δ. 166/2003

β. Το προγενέστερο καθεστώς - η νομολογιακή προσέγγιση

γ. Η εξουσία του δικαστηρίου σε περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής

ΙΙ. Αναθεώρηση του εργολαβικού ανταλλάγματος

1. Ο σκοπός της αναθεώρησης

2. Αναθεωρητική περίοδος - χρόνος εκκίνησης για τον υπολογισμό της αναθεώρησης

3. Εξαιρέσεις από το θεσμό της αναθεώρησης

4. Αναπροσαρμογή του εργολαβικού ανταλλάγματος

ΙΙΙ. Κατάσχεση-εκχώρηση-συμψηφισμός του εργολαβικού ανταλλάγματος

ΙV. Προκαταβολή

V. Ρήτρα πρόσθετης καταβολής (πριμ)

VI. Αυξομειώσεις εργασιών, νέες εργασίες

1. Κατά το ισχύον νομοθετικό καθεστώς

α. Η σύναψη σύμβασης συμπληρωματικών εργασιών

β. Οι ανακεφαλαιωτικοί πίνακες εργασιών (ΑΠΕ) και τα πρωτόκολλα κανονισμού τιμών μονάδας νέων εργασιών (Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε.)

γ. Η μείωση ποσοτήτων εργασιών εργολαβίας (άρθρο 57 παρ. 4 του Ν. 3669/2008)

δ. Οι απρόβλεπτες δαπάνες

2. Αυξομειώσεις εργασιών, νέες εργασίες κατά το προηγούμενο νομοθετικό καθεστώς

VII. Υποχρεώσεις των συμβαλλομένων - Αποζημίωση του αναδόχου

1. Γενικές υποχρεώσεις του αναδόχου

2. Υπερημερία του κυρίου του έργου

VIII. Εγγυήσεις

1. Εγγύηση συμμετοχής

2. Εγγύηση καλής εκτέλεσης

IX. Προθεσμίες

X. Ποινικές ρήτρες

XI. Υποκατάσταση τρίτου στην κατασκευή του έργου

1. Εκχώρηση του έργου

2. Η διεύρυνση του κοινοπρακτικού σχήματος του αναδόχου

3. H κατασκευαστική κοινοπραξία και η προσφυγή στην υπεργολαβία

XII. Λύση της εργολαβικής σύμβασης

1. Η λύση της εργολαβικής σύμβασης από το φορέα κατασκευής

2. Διάλυση της εργολαβικής σύμβασης από τον ανάδοχο

3. Ματαίωση διάλυσης

4. Αποζημίωση του αναδόχου λόγω διάλυσης της εργολαβικής σύμβασης

XIII. Έκπτωση του αναδόχου

XIV. Θάνατος και πτώχευση μελών κοινοπραξίας αναδόχου

XV. Ελαττώματα του έργου

XVI. Παραλαβή δημοσίου έργου

1. Βεβαίωση περάτωσης εργασιών

2. Προσωρινή παραλαβή

3. Οριστική παραλαβή

4. Διοικητική παραλαβή για χρήση

ΜΕΡΟΣ ΔΩΔΕΚΑΤΟ

Η ΠΑΡΟΧΗ ΕΝΝΟΜΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ

I. Η δικονομική οδηγία 1989/665/ΕΟΚ και η οδηγία 2007/66/ΕΚ της 11.12.2007 «για την τροποποίηση των οδηγιών 1989/665/ΕΟΚ του Συμβουλίου όσον αφορά τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών προσφυγής στον τομέα της σύναψης δημοσίων συμβάσεων»

1. H αποτελεσματική δικαστική προστασία

2. Η έννοια του δικαιοδοτικού οργάνου κατά τη νομολογία του ΔΕΚ

ΙΙ. Τα ελλείμματα της προσωρινής δικαστικής προστασίας

ΙΙΙ. Η μεταστροφή της νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας

IV. Η προσωρινή δικαστική προστασία κατά τις διατάξεις του Ν. 2522/1997 (Ν. 3669/2008, άρθρα 169 επ.)

1. Το πεδίο εφαρμογής του Ν. 2522/1997 (άρθρα 169 επ. του Ν. 3669/2008)

2. Το δικαίωμα, οι προϋποθέσεις άσκησης και το βάσιμο της αίτησης ασφαλιστικών μέτρων ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας κατά τις διατάξεις του Ν. 2522/1997

3. Το διπλό, παράλληλο, αυτοτελές και ανεξάρτητο σύστημα του ελέγχου των πράξεων της αναθέτουσας αρχής

V. Η διοικητική επίλυση των διαφορών από την εκτέλεση δημοσίων έργων

1. Οι ενδικοφανείς προσφυγές στο δίκαιο δημοσίων έργων

α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

β. Η υποχρέωση ενημέρωσης του ενδιαφερομένου

γ. Η ένσταση

δ. Η αίτηση θεραπείας

2. Η προσφυγή του νόμου 2522/1997 (άρθρα 169 επ. του Ν. 3669/2008) και η σχέση της με την άσκηση διοικητικών προσφυγών κατά τη διεξαγωγή των δημοσίων διαγωνισμών

VI. Η δικαστική επίλυση των διαφορών από τις συμβάσεις δημοσίων έργων

1. Η προσφυγή

2. Η λειτουργική διάσταση της έννοιας της διοικητικής διαφοράς

3. Η άσκηση αγωγής από τον ανάδοχο του έργου - προϋποθέσεις τοκογονίας επί οφειλών Δημοσίου και ΝΠΔΔ

4. Η αναίρεση

5. Η διαιτησία

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΛΗΜΜΑΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ