Α. Δημητρόπουλος, Συνταγματικά δικαιώματα, τόμ. 3, 2η έκδ., 2008

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Συντομογραφίες.

ΤΟΜΟΣ Γ΄

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Κεφάλαιο ΙΑ΄

ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ

ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

§ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ. ΓΕΝΕΣΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓ-

ΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ.

1. Ιστορική εξέλιξη.

2. Ατομικά δικαιώματα και φυσικό δίκαιο.

3. Διεθνής Κατοχύρωση.

4. Τα Συνταγματικά Δικαιώματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

5. Τα Συνταγματικά Δικαιώματα στα Ελληνικά Συντάγματα

ΤΜΗΜΑ

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΘΕΩΡΙΑ

ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ.

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΘΕΣΜΟΙ

6. Προερμηνευτικές βάσεις στο πεδίο των συνταγματικών

δικαιωμάτων.

§ 2 Η ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩ-

ΜΑΤΩΝ.

7. Ο αμυντικός χαρακτήρας και η κατά του κράτους κατεύ-

θυνση των ατομι(κιστι)κών δικαιωμάτων.

8. Τα ατομι(κιστι)κά δικαιώματα. Νομικά σύνορα κράτους-

κοινωνίας και δημόσια δικαιώματα. Το αρνητικό περιεχό-

μενο.

9. Ατομι(κιστι)κά δικαιώματα ή «ελευθερίες».

10. Ο υποκειμενικός χαρακτήρας των ατομι(κιστι)κών δικαιω-

μάτων.

§ 3 ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΘΕΣΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ

ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ.

11. Η μεταβολή των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

12. Τα συνταγματικά δικαιώματα ως «ισχύον», «αντικειμενι-

κό» και «υποκειμενικό» δίκαιο. Θεσμικές εγγυήσεις.

13. Η αντικειμενική/θεσμική ερμηνεία. Δικαιώματα και θε-

σμοί.

14. Γενικό και ειδικό πεδίο εφαρμογής.

α. Η διάκριση.

i. Κριτήρια διάκρισης.

ii. Οριοθετήσεις και περιορισμοί στο πεδίο της γενικής

και των ειδικων σχέσεων.

β. Γενικό πεδίο.

i. Η γενική σχέση.

ii. Γενικό περιεχόμενο.

γ. Ειδικό πεδίο.

i. Η θεσμική εφαρμογή των θεμελιωδών δικαιωμά-

των.

ii. Οι θεσμοί.

iii. Οι ειδικές σχέσεις.

iv. Θεσμικό περιεχόμενο. Ελαστικότητα δικαιωμάτων.

15. Η αρχή της βασικής ισχύος των συνταγματικών δικαιωμά-

των.

§ 4 ΑΙΤΙΩΔΗΣ ΣΥΝΑΦΕΙΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΘΕ-

ΣΜΩΝ.

16. Περιεχόμενο. Αντικειμενικά στοιχεία των νομικών μορ-

φωμάτων.

17. Η αιτιώδης συνάφεια (φυσική σχέση) δικαιωμάτων και

θεσμών.

18. Η ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας ως λόγος περιορισμού του

δικαιώματος.

19. Η έλλειψη αιτιώδους συνάφειας ως λόγος απαγόρευσης

περιορισμού του δικαιώματος.

20. Η έκταση του περιορισμού.

21. Οι αντικειμενικοί εξωτερικοί όροι.

§ 5 ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ «ΤΡΙΤΕΝΕΡΓΕΙΑ»

ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ.

22. Η διαπροσωπική ενέργεια.

23. Η «τριτενέργεια».

24. Οι θεωρίες της τριτενέργειας.

α. Η θεωρία της άμεσης τριτενέργειας.

β. Η θεωρία της έμμεσης τριτενέργειας.

25. Η «έκταση» της «τριτενέργειας».

26. Η «τριτενέργεια» στον ελληνικό νομικό χώρο.

ΤΜΗΜΑ

Ο ΠΥΡΗΝΑΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ

§ 6 ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙ-

ΩΜΑΤΟΣ.

27. Ορισμός και διακρίσεις των συνταγματικών δικαιωμάτων

α. Ορισμός.

β. Διακρίσεις.

28. Ο «κύκλος» του δικαιώματος.

§ 7 Ο ΠΥΡΗΝΑΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑ-

ΤΟΣ.

29. Ο «πυρήνας» του δικαιώματος.

30. Προστατευόμενο αγαθό. Εννοιολογικοί προσδιορισμοί.

31. Ικανότητα κτήσης. Φορείς των συνταγματικών δικαιωμά-

των.

α. Η γενική ικανότητα δικαίου.

β. Νομικά πρόσωπα.

32. Παραίτηση.

§ 8 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ. ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ.

33. Status negativus, status activus, status socialis.

34. Πολιτικά κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα.

α. Ατομικά δικαιώματα.

β. Κοινωνικά δικαιώματα.

γ. Πολιτικά δικαιώματα.

35. Αμυντικό, προστατευτικό και διεκδικητικό περιεχόμενο.

α. Αμυντικό περιεχόμενο.

β. Προστατευτικό περιεχόμενο.

γ. Διασφαλιστικό περιεχόμενο.

ΤΜΗΜΑ

Η ΑΣΚΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ

§ 9 Η ΑΣΚΗΣΗ (ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ) ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ.

36. Η άσκηση (περιφέρεια) του δικαιώματος.

37. Η ικανότητα άσκησης.

α. Έννοια.

β. Ανήλικοι κ.λπ.

γ. Άδειες.

38. Ελευθερία και όροι (χρόνος, τόπος, τρόπος) άσκησης.

§ 10 ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗΣ.

39. Οριοθετήσεις.

40. Το τρίπτυχο: νομιμότητα, κοινωνικότητα, χρηστότητα.

41. Η ρήτρα της συνταγματικής νομιμότητας.

42. Η ρήτρα της κοινωνικότητας.

α. Η κοινωνική οριοθέτηση των συνταγματικών δικαιω-

μάτων.

β. Το γενικό συμφέρον.

γ. Τα δικαιώματα των άλλων.

43. Η ρήτρα της χρηστότητας.

α. Τα χρηστά ήθη.

β. Η απαγόρευση κατάχρησης.

i. Έννοια.

ii. Η απαγόρευση κατάχρησης ως γενική συνταγματι-

κή αρχή.

iii. Ειδικά Θέματα.

§ 11 OI ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ.

44. Απλές επιδράσεις, απλοί περιορισμοί, προσβολές.

α. Η διάκριση.

β. Απλές επιδράσεις.

45. Έννοια περιορισμών.

α. Περιορισμός υπό ευρεία έννοια.

β. Η διάκριση.

γ. Απλοί περιορισμοί.

δ. Προσβολές.

46. Διακρίσεις περιορισμών.

47. Η αρχή του αιτιώδους των περιορισμών.

48. Nulla restrictio sine lege constitutionale certa.

49. Η επιφύλαξη νόμου.

50. Όρια περιορισμών.

§ 12 ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙ-

ΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ.

51. Οι αντιθέσεις.

α. Αμυνόμενος/επιτιθέμενος.

β. Οι αντιθέσεις.

i. Διακρίσεις των διαπροσωπικών αντιθέσεων από με-

θοδολογική άποψη.

αα) Πραγματική και «νομική» αντίθεση.

ββ) Τακτικές και μη τακτικές αντιθέσεις.

ii. Διακρίσεις των διαπροσωπικών αντιθέσεων ως προς

τη μορφή εμφάνισής τους.

αα) Η προβαλλόμενη αντίθεση.

ββ) Εικονικές, συγκαλυμμένες και αληθινές αντι-

θέσεις.

γγ) Οι καταρχήν ή αφηρημένες ανομοιογενείς και

ομοιογενείς αντιθέσεις.

iii. Διακρίσεις των διαπροσωπικών αντιθέσεων ως προς

το περιεχόμενό τους.

αα) Η βασική αντίθεση.

ββ) Γνήσιες και μη γνήσιες.

γγ) Οι γνήσιες αντιθέσεις.

1) Ανομοιογενείς.

2) Ομοιογενείς.

δδ) Οι μη γνήσιες αντιθέσεις.

1) Αληθοφανείς.

2) Φαινομενικές.

3) Διεκδικητικές αντιθέσεις.

52. «Σύγκρουση» δικαιωμάτων.

53. Συρροή.

54. Αναλογικότητα και πρακτική εναρμόνιση.

α. Η αρχή της αναλογικότητας. Η στάθμιση συμφερό-

ντων.

β. Πρακτική εναρμόνιση.

55. Θεσμική εφαρμογή.

Βιβλιογραφία.

Κεφάλαιο ΙΒ΄

ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

§ 13 ΤΑ ΜΗΤΡΙΚΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ.

56. Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΞΙΑ.

57. Η ΙΣΟΤΗΤΑ.

58. Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΡΟ-

ΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ.

§ 14 Η ΦΥΣΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ.

59. Η ΖΩΗ.

60. Η ΥΓΕΙΑ.

61. ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ.

62. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ.

63. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ.

64. ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ.

§ 15 Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ.

65. ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΚΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΟΥΣ.

66. ΠΑΙΔΕΙΑ.

67. ΤΕΧΝΗ.

68. ΘΡΗΣΚΕΙΑ.

Έργα του ίδιου.