Α. Δεσποτίδου, Φύση και λειτουργία της εκδοτικής σύμβασης, 2003
Το βιβλίο εξετάζει τη διαμφισβητούμενη νομική φύση και λειτουργία της εκδοτικής σύμβασης στις συναλλαγές. Η εκδοτική σύμβαση, καίτοι αποτελεί τον παλαιότερο και πιο σημαντικό τρόπο οικονομικής αξιοποίησης πνευματικών έργων, δεν ρυθμίζεται ειδικά στην ελληνική έννομη τάξη ούτε έχει τύχει εκτενούς θεωρητικής και νομολογιακής επεξεργασίας στη χώρα μας. Έτσι το σύγγραμμα έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στην ελληνική βιβλιογραφία, ενόψει μάλιστα και του γεγονότος ότι οι συμβάσεις εκμετάλλευσης αποτελούν τη «σπονδυλική στήλη» του σύγχρονου δικαίου της πνευματικής ιδιοκτησίας. Το βιβλίο αποτελείται από μία σύντομη εισαγωγή και δύο μέρη.
Στο πρώτο μέρος επιχειρείται η ένταξη της «αρρύθμιστης» εκδοτικής σύμβασης στο σύστημα του ιδιωτικού δικαίου, με στόχο τον προσδιορισμό του κατάλληλού της ρυθμιστικού πλαισίου. Για το σκοπό αυτό η εκδοτική σύμβαση εξετάζει καταρχήν ως ειδική σύμβαση εκμετάλλευσης του δικαίου της πνευματικής ιδιοκτησίας (ν. 2121/1993) και στη συνέχεια προσεγγίζεται από την σκοπιά του ενοχικού δικαίου.
Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου αναλύεται η λειτουργία της εκδοτικής σύμβασης, μέσα από τη διερεύνηση των κυρίων και των παρεπόμενων υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων. Στον αντίποδα των κύριων υποχρεώσεων του δημιουργού να μεταβιβάσει στον εκδότη τις περιουσιακές εξουσίες αναπαραγωγής και διανομής του έργου στο κοινό και να του παραχωρήσει τη χρήση του υλικού φορέα του υπό έκδοση έργου βρίσκονται οι κύριες υποχρεώσεις του εκδότη να προβεί στη συμφωνημένη έκδοση και να καταβάλει στο δημιουργό τη νόμιμη ή συμφωνημένη αμοιβή του. Οι κύριες υποχρεώσεις των μερών συμπληρώνονται από σειρά παρεπόμενων υποχρεώσεων, οι οποίες στην πλειονότητά τους αποτελούν εξειδίκευση της αρχής της καλής πίστης (ΑΚ 288), όπως η υποχρέωση «επικαιροποίησης» του έργου, η υποχρέωση παράλειψης ανταγωνιστικών πράξεων, η υποχρέωση διαφήμισης, η υποχρέωση λογοδοσίας και παροχής πληροφοριών στο δημιουργό σχετικά με την πορεία της έκδοσης κλπ.
Το βιβλίο κλείνει με ένα σύντομο επίμετρο, όπου διατυπώνονται τα τελικά συμπεράσματα και διαπιστώνεται η ανάγκη πρόσθεσης νομοθετικής επέμβασης, με στόχο τη συστηματική και ολοκληρωμένη ρύθμιση της εκδοτικής σύμβασης.
Edition info
Table of contents +-
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
Πρόλογος
Συντομογραφίες
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
I. Αντικείμενο της μελέτης
II. Μέθοδος και διάγραμμα της μελέτης
ΜΕΡΟΣ Α΄
Η ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
H ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΩΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ
Ι. Σύμβαση εκμετάλλευσης
1.Εισαγωγικές επισημάνσεις
α. Συμβάσεις «εκμετάλλευσης» με την ευρεία του όρου έννοια
β. Μεταβίβαση του περιουσιακού δικαιώματος: αναγκαίες διακρίσεις
2. Έννοια και διακρίσεις
α. Σύμβαση εκμετάλλευσης με την έννοια του άρθρου 13 § 1 ν. 2121/1993
β. Αποκλειστική ή απλή σύμβαση εκμετάλλευσης (13 § 3 εδ. α΄, β΄ και γ΄)
αα. Αποκλειστική σύμβαση εκμετάλλευσης
i. Γενικά
ii. «Θετική» όψη της αποκλειστικής σύμβασης εκμετάλλευσης: Η μεταβίβαση περιουσιακών εξουσιών
iii. Μεταφορική ή δημιουργική παράγωγη κτήση;
ββ. Μη αποκλειστική («απλή») σύμβαση εκμετάλλευσης
3. Η προστασία του αντισυμβαλλομένου του δημιουργού κατά το άρθρο 13 § 3 εδ. δ΄
4. Οι συνηθέστερες στην πράξη συμβάσεις εκμετάλλευσης
ΙΙ. Γενικές αρχές των συμβάσεων εκμετάλλευσης
1. Γενικά
2. Η αρχή του μερισμού των περιουσιακών εξουσιών (άρθρο 15 § 1 ν. 2121/1993)
α. Γενικά
β. Διακρίσεις και ενέργεια των περιορισμών
3. Η αρχή του σκοπού της μεταβίβασης (άρθρο 15 § 4) ως ειδικός ερμηνευ-τικός κανόνας
α. Έννοια και έκταση εφαρμογής του κανόνα
β. Λειτουργία και συνέπειες εφαρμογής
γ. Οι ειδικότεροι κανόνες των §§ 2 και 3 του άρθρου 15 ως χρονικοί και χωρικοί περιορισμοί της εκμετάλλευσης
δ. Άγνωστοι (μελλοντικοί) τρόποι εκμετάλλευσης (άρθρο 13 § 5 εδ. β΄)
4. Υποχρέωση τήρησης έγγραφου τύπου (άρθρο 14)
ΙΙΙ. Ειδικότερα: Η εκδοτική σύμβαση
1.Εννοιολογική προσέγγιση
α. Το «σύνηθες» περιεχόμενο της εκδοτικής σύμβασης
β. Διάκριση από συγγενείς έννομες σχέσεις στην εκδοτική πρακτική
αα. Έκδοση στο όνομα και για λογαριασμό του δημιουργού
ββ. Έκδοση κατά παραγγελία του δημιουργού, με ή χωρίς προμήθεια του εκδότη
γγ. Έκδοση με συμμετοχή του δημιουργού στα κέρδη και στις ζημίες του εκδότη
2. Οικονομική και κοινωνική σημασία της εκδοτικής σύμβασης
3. Τα συμβαλλόμενα πρόσωπα
α. Ο «δημιουργός»
αα. Γενικές επισημάνσεις
ββ. Πλειονότητα δημιουργών
i. Έργα συνεργασίας
ii. Σύνθετα έργα
iii. Συλλογικά έργα
γγ. Η ιδιαίτερη περίπτωση του «εξαρτημένου» μισθωτού δημιουργού
β. Ο «εκδότης»
4. Το αντικείμενο της σύμβασης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Η ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΩΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
Ι. Θέση του προβλήματος
ΙΙ. Νομικά χαρακτηριστικά της εκδοτικής σύμβασης
1. Σύμβαση ενοχική, υποσχετική και αμφοτεροβαρής
2. Σύμβαση διαρκής
α. Γενικά
β. Συνέπειες του διαρκούς χαρακτήρα της σύμβασης
3. Ο προσωποπαγής χαρακτήρας της εκδοτικής σύμβασης
α. Θεωρητική και νομοθετική θεμελίωση
αα. Εισαγωγικά
ββ. Θεωρητική προσέγγιση
γγ. Η απαγόρευση της «περαιτέρω» μεταβίβασης κατά το άρθρο 13 § 6 ν. 2121/1993: ο προσωπικός χαρακτήρας της σύμβασης από τη σκο-πιά του εκδότη
δδ. Ο προσωπικός χαρακτήρας της εκδοτικής σύμβασης από τη σκοπιά του δημιουργού
β. Συνέπειες του προσωπικού χαρακτήρα της σύμβασης: Η εγκαθίδρυση σχέσης «ιδιαίτερης εμπιστοσύνης» και «καλής πίστης»
ΙΙΙ. Διάκριση της εκδοτικής σύμβασης από συγγενείς ρυθμισμένες συμβά-σεις
1. Εκδοτική σύμβαση και μίσθωση προσοδοφόρου αντικειμένου
α. Εισαγωγικά
β. Οι κύριες διαφορές μεταξύ των δύο συμβάσεων
2. Εκδοτική σύμβαση και σύμβαση έργου
α. Γενικά
β. Σύμβαση έκδοσης μελλοντικού έργου
γ. Δημιουργία έργου «κατά παραγγελία» του εκδότη
δ. Αμιγής (γνήσια) εκδοτική σύμβαση
ε. «Ενδιάμεσο» συμπέρασμα
3. Εκδοτική σύμβαση και αστική εταιρία
4. Εκδοτική σύμβαση και πώληση
α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
β. Εντοπισμός και αιτιολόγηση των ουσιαστικότερων διαφορών
γ. Ειδικές περιπτώσεις και εφαρμοστέες διατάξεις
IV. Συμπέρασμα
1. Η εκδοτική σύμβαση ως sui generis σύμβαση εκμετάλλευσης έργων της πνευματικής ιδιοκτησίας
2. Οι εφαρμοστέες στην εκδοτική σύμβαση διατάξεις
ΜΕΡΟΣ Β΄
Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
ΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ
Α. Κύριες υποχρεώσεις
Ι. Εισαγωγικά
ΙΙ. Οι επιμέρους υποχρεώσεις του δημιουργού
1.Υποχρέωση μεταβίβασης των εξουσιών αναπαραγωγής και διανομής των αντιτύπων ή αντιγράφων του έργου στο κοινό
α. Γενικά
β. Διάκριση μεταξύ υποσχετικής και εκποιητικής σύμβασης
γ. Αναλογική εφαρμογή των διατάξεων για την εκχώρηση - Συνέπειες
δ. Μεταβίβαση μελλοντικών περιουσιακών δικαιωμάτων (εξουσιών)
2. Υποχρέωση «παράδοσης του έργου» στον εκδότη
α. Εννοιολογικές διασαφήσεις
β. Υποχρέωση παράδοσης έργου κατάλληλου για αναπαραγωγή και κα-τάλληλου για (τη συμφωνημένη) έκδοση
αα. Εισαγωγικά
ββ. Καταλληλότητα του υλικού φορέα για αναπαραγωγή
γγ. Έργο κατάλληλο για τη συμφωνημένη έκδοση
γ. Τόπος «παράδοσης του έργου»
δ. Χρόνος «παράδοσης του έργου»
αα. Γενικές επισημάνσεις
ββ. Παράδοση υφιστάμενου έργου
γγ. Παράδοση μελλοντικού έργου
Β. Παρεπόμενες υποχρεώσεις
Ι. Εισαγωγικές επισημάνσεις και νομική θεμελίωση
ΙΙ. Συνήθεις παρεπόμενες υποχρεώσεις του δημιουργού
1.Υποχρέωση σύμπραξης με τον εκδότη κατά την εκπλήρωση της σύμβασης
α. Γενικά
β.Υποχρέωση διόρθωσης των τυπογραφικών δοκιμίων
γ.Υποχρέωση σύμπραξης κατά την επιμέλεια και διαφήμιση της έκδοσης
δ.Υποχρέωση αναθεώρησης ή «επικαιροποίησης» του έργου
ε.Υποχρέωση δικαστικής αρωγής του εκδότη
2. Υποχρέωση συμμετοχής στα έξοδα της έκδοσης
3. Υποχρέωση πίστης
α. Εισαγωγικά
β. Υποχρέωση παράλειψης ανταγωνιστικών πράξεων (απαγόρευση αντα-γωνισμού)
αα. Οριοθετήσεις
ββ. Περιεχόμενο, νομική θεμελίωση και ερμηνεία
γγ. Αντικείμενο, διάρκεια και έκταση της απαγόρευσης ανταγωνισμού
i. H έννοια του «ανταγωνιστικού» έργου
ii. Χρονική διάρκεια
iii. Xωρική έκταση
δδ. Τελικές επισημάνσεις
γ. Υποχρέωση ανοχής τροποποιήσεων του έργου από τον εκδότη
αα. Ερμηνευτικές προσεγγίσεις
i. Γενικά
ii. Αναλογική εφαρμογή της αρχής του σκοπού της μεταβίβασης;
ββ. Ειδικές περιπτώσεις
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ
Α. Κύριες υποχρεώσεις
Ι. Γενικά
ΙΙ.Υποχρέωση του εκδότη για αναπαραγωγή και διανομή των αντιτύπων ή αντι-γράφων του έργου στο κοινό, στο όνομά του, για δικό του λογαριασμό και με δικό του επιχειρηματικό κίνδυνο
1. Εννοιολογικές οριοθετήσεις
α.Υποχρέωση μόνον ή και ταυτόχρονη άσκηση δικαιώματος;
β. Μία κύρια υποχρέωση ή δύο ανεξάρτητες μεταξύ τους κύριες υποχρεώ-σεις;
γ. Η οικονομική επιτυχία της έκδοσης: Υποχρέωση και «στόχος»
δ. Έκδοση στο όνομα, για λογαριασμό και με κίνδυνο του εκδότη
2.Υποχρέωση αναπαραγωγής
α. Γενικά
β. «Προσήκουσα» αναπαραγωγή
γ. Η έννοια της «έγκαιρης» αναπαραγωγής
δ. Η «έκταση» της υποχρέωσης αναπαραγωγής
3.Υποχρέωση διανομής του έργου στο κοινό
α. Γενικά
αα. Διανομή του έργου στο κοινό μέσω πώλησης ή «με άλλους τρόπους μεταβίβασης της κυριότητας» των αντιτύπων ή αντιγράφων του
ββ. Εκμίσθωση και δημόσιος δανεισμός ως ιδιαίτεροι τρόποι διάθεσης του έργου στο κοινό: Προβληματισμοί ενόψει της πρόσφατης νομο-θετικής τους αναγνώρισης ως αυτοτελών περιουσιακών εξουσιών και σύγκριση με την προηγούμενη διατύπωση της διάταξης του άρ-θρου 3 § 1 στοιχ. δ΄ ν. 2121/1993
β. Τιμή διάθεσης του έργου
αα. Γενικά
ββ. Αυξομειώσεις της τιμής
γγ. Ενιαία τιμή λιανικής πώλησης βιβλίων
γ. Χρόνος έναρξης της διανομής του έργου στο κοινό
δ. Το πρόβλημα των «χωρικών περιορισμών»
4. Ειδικά ζητήματα
α. Το ζήτημα των «επόμενων» εκδόσεων, δηλαδή «νέων» εκδόσεων ή «ε-πανεκδόσεων»
β. Η ένδειξη του Copyright © και η σημασία της
ΙΙΙ. Υποχρέωση αμοιβής του δημιουργού
1. Γενικά
2. Η νομοθετική ρύθμιση
α. Η γενική ρύθμιση για την ποσοστιαία αμοιβή (άρθρο 32 ν. 2121/1993)
β. Η ποσοστιαία αμοιβή στη σύμβαση έντυπης έκδοσης (άρθρο 33)
αα. Ο νομοθετικός κανόνας και οι προβλεπόμενες εξαιρέσεις (άρθρο 33 §§ 1 και 2)
ββ. Ο έλεγχος των αντιτύπων (άρθρο 33 § 5)
γγ. Πλειονότητα δημιουργών και κατανομή της αμοιβής (άρθρο 33 § 3)
Β. Παρεπόμενες υποχρεώσεις
Ι. Εισαγωγικά
ΙΙ. Διερεύνηση των κυριότερων περιπτώσεων
1. Υποχρέωση διαφήμισης του έργου
2. Υποχρέωση λογοδοσίας και παροχής πληροφοριών
α. Εισαγωγικές επισημάνσεις
β. Λογοδοσία
γ. Παροχή πληροφοριών
3. Υποχρέωση παροχής αντιτύπων ή αντιγράφων στο δημιουργό και στους κριτικούς δωρεάν ή με σημαντική έκπτωση
4. Υποχρέωση επιστροφής του πρωτοτύπου ή του παραδοθέντος αντιγράφου του έργου, μετά την ολοκλήρωση της αναπαραγωγής
5. Παρεπόμενες υποχρεώσεις πίστης
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Ελληνική βιβλιογραφία
Ξενόγλωσση βιβλιογραφία
Λημματικό Ευρετήριο