Ζ. Παπαϊωάννου, Η αρχή της αναλογικότητας κατά την άσκηση της αστυνομικής εξουσίας, 2003
Η μελέτη αυτή προσεγγίζει διεξοδικά τον τομέα της αστυνομικής υλικής βίας και ειδικότερα της ένοπλης, η χρήση της οποίας αποτελεί ένα ακανθώδες και πάντα επίκαιρο θέμα σε παγκόσμιο επίπεδο. Επίκεντρο της σχετικής ανάλυσης η έννοια, η θεμελίωση, οι διακρίσεις, η αναγκαιότητα εφαρμογής της αρχής της αναλογικότητας και οι βασικές προσδιοριστικές παράμετροι της ορθής εφαρμογής της αρχής αυτής, η οποία συνιστά βασική προϋπόθεση και όριο της αστυνομικής δράσης στο σύγχρονο κράτος ασφάλειας και πρόληψης των κινδύνων. Πέραν της περιπτωσιολογίας και της πρόσφατης νομολογίας των ελληνικών δικαστηρίων, παρατίθεται η ισχύουσα νομοθεσία - αντιπαραβαλλόμενη στην ελλιπή και αναχρονιστική παλαιότερη - καθώς και συγκριτική παράθεση της γαλλικής και γερμανικής θεωρίας και νομολογίας.
Η συμβολή της μελέτης είναι καθοριστική για την ενδεδειγμένη λήψη υλικών μέτρων αστυνομικής βίας, η πλημμελής ή κακή χρήση της οποίας δημιουργεί μια τεταμένη έως συγκρουσιακή σχέση των ασκούντων αστυνόμευση οργάνων με τους πολίτες. Πολύ περισσότερο στη σύγχρονη εποχή, όπου η ολοένα επεκτεινόμενη διεύρυνση των αστυνομικών αρμοδιοτήτων και μέσων για την αντιμετώπιση της μεταλλαγμένης και ολοένα αυξανόμενης εγκληματικότητας συνεπάγεται αύξηση των αστυνομικών επεμβάσεων σε ευαίσθητες περιοχές για τις ατομικές ελευθερίες και τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
Πρόλογος
Α. Έννοια - θεμελίωση - αναγκαιότητα εφαρμογής και σημασία της αρχής της αναλογικότητας. Είδη αστυνομικής υλικής βίας. Χρησιμοποίηση του λειτουργικού κριτηρίου
Β. Διακρίσεις της αρχής της αναλογικότητας
1. Η αρχή της αναγκαιότητας
2. Η αρχή της καταλληλότητας
3. Η αρχή της αναλογικότητας με στενή έννοια Μέτρα αστυνομικής τακτικής
α) Η αρχή της ελάχιστης δυνατής προσβολής ή του ηπιότερου μέσου
β) Η αρχή της αποφυγής ασύμμετρων ή δυσανάλογων συνεπειών
γ) Η απαγόρευση της χρονικής ασυνέπειας ή υπερβολής
Γ. Περιπτωσιολογία
Δ. Η αρχή της αναλογικότητας κατά τη χρήση των όπλων
1. Το προϊσχύσαν νομικό καθεστώς
2. Η πρόταση νόμου για την οπλοφορία, χρήση πυροβόλων όπλων από αστυνομικούς και εκπαίδευσή τους σ’ αυτά
3. Πυροβολισμός εξουδετέρωσης ή σκόπιμο θανατηφόρο κτύπημα
4. Η απειλή χρήσης των όπλων
Ε. Οι βασικές προσδιοριστικές παράμετροι της ορθής εφαρμογής της αρχής της αναλογικότητας
1. Η γνώση και ορθή εφαρμογή του νόμου
2. Η εκπαίδευση των αστυνομικών στη χρήση των όπλων
3. Η ψυχοσωματική καταλληλότητα των μάχιμων αστυνομικών
4. Καταληκτικές παρατηρήσεις