Ζ. Παπαϊωάννου, Δημοτική αστυνομία, 2011

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ I

Η Δημοτική Αστυνομία ως κύριος φορέας αστυνόμευσης σε τοπικό επίπεδο

Α. Ιστορική αναδρομή

1. Γέννηση και εξέλιξη της δημοτικής αστυνόμευσης από την αρχαιότητα μέχρι τη μεταπολίτευση

α. Η αστυνόμευση στις πόλεις κατά την αρχαιότητα

β. Ο θεσμός της αστυνομίας στη Ρωμαϊκή και Βυζαντινή εποχή

γ. Η αστυνόμευση στα χρόνια της τουρκοκρατίας

δ. Η αστυνόμευση στα χρόνια της επανάστασης του 1821

ε. Η εμφάνιση του θεσμού της Δημοτικής Αστυνομίας το 1833 και η εξέλιξή του μέχρι τον Α.Ν. 170/1967

2. Η Δημοτική Αστυνομία στη σύγχρονη εποχή

α. Νέες προοπτικές για το ρόλο της Δημοτικής Αστυνομίας στα χρόνια της μεταπολίτευσης

β. Η αναγέννηση της Δημοτικής Αστυνομίας με τον Ν. 1065/1980 και η περαιτέρω νομοθετική ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της με τα Π.Δ. 434/1982, 592/1984, 323/1989

γ. Το Π.Δ. 410/1995, οι συμπληρώσεις, οι τροποποιήσεις και οι προσθήκες του.

δ. Το Π.Δ. 23/2002, ένα νομοθέτημα σταθμός για την δημοτική αστυνόμευση

ε. Ο περιορισμός των αρμοδιοτήτων της Δ.Α. από τον Ν. 3274/2004, η έκδοση του Κανονισμού Λειτουργίας της Δημοτικής Αστυνομίας και η προώθηση του θεσμού με το Π.Δ. 135/2006

στ. Η ζεύξη του ισχύοντος Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα με τη Δημοτική Αστυνομία

ζ. Το ρυθμιστικό πλαίσιο του Ν. 3731/2008 για την αναδιοργάνωση της Δημοτικής Αστυνομίας

ζα) Αρμοδιότητες της Δημοτικής Αστυνομίας

ζβ) Βασικές προβλέψεις, προσθήκες

ζγ) Κριτικές παρατηρήσεις

Β. Συνταγματική κατοχύρωση του θεσμού της Δημοτικής Αστυνομίας

1. Η αρμοδιότητα της ΔΑ για την αστυνόμευση τοπικών υποθέσεων και την προαγωγή του τοπικού συμφέροντος

α. Η αρχή της καθολικότητας του κύκλου ενέργειας των ΟΤΑ

β. Ο παρακολουθηματικός και διασφαλιστικός χαρακτήρας της δημοτικής αστυνόμευσης

γ. Τεκμήριο αρμοδιότητας της ΔΑ. Η αρχή της επικουρικότητας

2. Η διασφάλιση των αναγκαίων πόρων για την ενεργοποίηση της Δημοτικής Αστυνομίας κατ’ επιταγήν του Συντάγματος, του ΕΧΤΑ και του ΔΚΚ

3. Η σημασία και αναγκαιότητα του θεσμού της Δημοτικής Αστυνομίας

Γ. Ιδιαιτερότητα της Υπηρεσίας της Δημοτικής Αστυνομίας

1. Στοιχεία ιδιαιτερότητας του ένστολου προσωπικού της ΔΑ

2. Καθεστώς ιδιαίτερης οργάνωσης, ιεραρχίας και πειθαρχίας

α. Η οργάνωση και ιεραρχία της Δημοτικής Αστυνομίας

αα) Η οργανωτική δομή της αυτοτελούς Υπηρεσίας της ΔΑ

αβ) Ιδιαίτερη ιεραρχία του ένστολου προσωπικού της ΔΑ

αβ1) Πυραμίδα ιεραρχίας

αβ2) Αντίστοιχα καθήκοντα

αβ3) Χαρακτηριστικά του σχήματος ιεραρχίας

αγ) Η πειθαρχία του ένστολου προσωπικού της ΔΑ

β. Υποχρέωση υπακοής

βα) Περιεχόμενο. Θεμελίωση

ββ) Διαταγές προϊσταμένων

ββ1) Χαρακτηριστικά στοιχεία

ββ2) Όρια

ββ3) Ανάγκη εξειδίκευσης της υποχρέωσης υπακοής των δημοτικών αστυνομικών

3. Ειδική εκπαίδευση

α. Η ΥΑ 70765/2008

β. Η ΥΑ 7301/2008 (Κανονισμός Σπουδών των Σχολών Δημοτικής Αστυνομίας)

γ. Επιμόρφωση

Δ. Είδη δημοτικής αστυνόμευσης

1. Διοικητική αστυνόμευση

2. Δικαστική αστυνόμευση

α. Αντικείμενο

β. Συνεργασία με ΕΛΑΣ και εισαγγελικές αρχές

γ. Βασικές υποχρεώσεις των δημοτικών αστυνομικών

δ. Αδρανοποίηση των δικαστικής φύσεως αρμοδιοτήτων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ II

Στόχοι και τομείς επέμβασης της Δημοτικής Αστυνομίας

Α. Δημόσια Τάξη

1. Έννοια, χαρακτηριστικά, περιεχόμενο

2. Δημόσια τάξη stricto sensu. Θεματικοί τομείς αρμοδιοτήτων

α. Κοινόχρηστοι χώροι

β. Δημοτική περιουσία

γ. Δημοτικές Αγορές. Υπαίθριες δραστηριότητες

δ. Υπαίθριο εμπόριο. Λαϊκές αγορές

ε. Ωράριο λειτουργίας κέντρων διασκεδάσεως και εμπορικών καταστημάτων

εα) Κέντρα διασκέδασης και συναφή καταστήματα

εβ) Εμπορικά καταστήματα και καταστήματα τροφίμων

στ. Τουριστικές επιχειρήσεις

ζ. Νομάδες

η. Κανονιστικές αποφάσεις (έλεγχος τήρησης - επιβολή κυρώσεων)

θ. Κυρώσεις σε καταστήματα αδειοδοτούμενα από το Δήμο. Το παράδειγμα των οίκων ανοχής

3. Το μείζον θέμα της εξασφάλισης της χρήσης των κοινόχρηστων χώρων

α. Ο κανόνας της αδιακώλυτης χρήσης των κοινόχρηστων πραγμάτων

αα) Νομική θεμελίωση

αβ) Ειδικότερα: η παρακώλυση της συνεχούς και ευχερούς χρήσης των πεζόδρομων και πεζοδρομίων

β. Τα καθήκοντα της Δημοτικής Αστυνομίας για τη διατήρηση της κοινοχρησίας των πεζόδρομων και πεζοδρομίων

Β. Δημόσια Υγεία. Περιβάλλον

1. Η νομοθετική βάση για την προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος από τη Δημοτική Αστυνομία

2. Θεματικοί τομείς αρμοδιοτήτων

α. Ύδρευση. Άρδευση. Αποχέτευση

β. Καταστήματα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος

γ. Internet café

δ. Κινηματογράφοι. Θέατρα

ε. Ψυχαγωγικές παιδιές

στ. Παιδότοποι

ζ. Κοιμητήρια

ζα) Η ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης του ρόλου της Δημοτικής Αστυνομίας στα κοιμητήρια

ζβ) Η τριπλή κατεύθυνση των στόχων της δημοτικής αστυνόμευσης

3. Ο ρόλος της Δημοτικής Αστυνομίας στην προστασία του περιβάλλοντος

α. Πολιτιστικό περιβάλλον

β. Οικιστικό περιβάλλον

γ. Φυσικό περιβάλλον

γα) Συμβολή στην καταπολέμηση της ρύπανσης και στην προστασία του αστικού και περιαστικού πρασίνου

γβ) Ενεργοποίηση στον τομέα της αλιείας

γγ) Καταληκτικές παρατηρήσεις

δ. Αντιμετώπιση οικολογικών διακινδυνεύσεων

δ1) Κεραίες κινητής τηλεφωνίας

δ2) Γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί (ΓΤΟ)

Γ. Αισθητική. Θεματικοί τομείς αρμοδιοτήτων

1. Καθαριότητα

2. ΓΟΚ

3. Εγκαταλελειμμένα οχήματα

4. Υπαίθρια διαφήμιση

5. Η συμβολή της ΔΑ στην καταπολέμηση ηχορύπανσης

α. Η ΔΑ ως φορέας της αστυνομίας του θορύβου.

β. Οι βασικότερες εστίες ηχορύπανσης

βα) Παραβίαση κοινής ησυχίας

ββ) Παραβίαση όρων και ορών λειτουργίας μουσικών οργάνων από τα κέντρα διασκέδασης

βγ) Εκπομπή θορύβων από οχήματα

βδ) Θόρυβοι ζώων

γ. Τα ισχύοντα στη Γαλλία

δ. Ειδικότερα: ηχορύπανση από μηχανολογικές εγκαταστάσεις ναών

Δ. Δημόσια ηθική

1. Βασικοί τομείς αρμοδιοτήτων της ΔΑ για την προάσπιση της ηθικής σε τοπικό επίπεδο

2. Η περίπτωση της προβολής κινηματογραφικών ή θεατρικών έργων ασύμβατων προς τη δημόσια ηθική. Σύγκρουση με την ελευθερία της τέχνης

Ε. Δημόσια Ασφάλεια

1. Έννοια

2. Θεματικοί Τομείς Αρμοδιοτήτων

α. Οδικό δίκτυο

αα) Κυκλοφορία πεζών και οχημάτων. Στάθμευση

αβ) Τροχονομική αστυνόμευση

αγ) Σήμανση εργασιών

β. Πολιτική προστασία

γ. Επικίνδυνες δραστηριότητες και καταστάσεις για τη ζωή, περιουσία και υγεία των κατοίκων

γα) Επικίνδυνες οικοδομές

γβ) Οχλούσες δραστηριότητες

δ. Ζώα

δα) Ζώα συντροφιάς

δβ) Η de lege ferenda επέκταση της δημοτικής αστυνόμευσης στα αδέσποτα ζώα

3. Η Δημοτική Αστυνομία και το δικαίωμα του πολίτη στην ασφάλεια

4. Ο ρόλος της Δημοτικής Αστυνομίας στην πρόληψη των ατυχημάτων

α. Σε κοινόχρηστα δημόσια πράγματα

β. Σε ιδιόχρηστα δημόσια πράγματα

5. Ανάγκη επέκτασης της δημοτικής αστυνόμευσης σε νέους τομείς

α. Μικρομεσαία εγκληματικότητα

β. Ανήλικοι

γ. Ψυχικά νοσούντα άτομα και οινόφλυγες

δ. Επαίτες και άστεγοι

ΚΕΦΑΛΑΙΟ III

Μέσα και τρόπος άσκησης καθηκόντων Δημοτικής Αστυνομίας

Α. Νομικά Μέσα

1. Κατηγοριοποίηση και προϋποθέσεις νομότυπης άσκησης των νομικών μέσων δράσης της ΔΑ

2. Τα κυριότερα νομικά μέσα δράσης της ΔΑ

α. Αυτοψία και σύνταξη έκθεσης

αα) Σύνταξη έκθεσης για την έκδοση πρωτοκόλλου διοικητικής αποβολής

αβ) Σύνταξη έκθεσης για τη χορήγηση βεβαίωσης μόνιμης κατοικίας

β. Επίδοση εγγράφων

γ. Υλικές ενέργειες ελεγκτικής δράσης της ΔΑ

γα) Περιπολίες

γβ) Έλεγχοι, έρευνες, παρακολουθήσεις

γγ) Επιθεωρήσεις

δ. Άσκηση μέτρων διοικητικού καταναγκασμού. Παραδείγματα, προϋποθέσεις

δα) Σφράγιση, κατάσχεση

δβ) Τα διοικητικά μέτρα του άρθρου 103 ΚΟΚ

Β. Υλικοτεχνικός Εξοπλισμός

1. Υλικά μέσα

2. Τεχνικά μέσα

3. Μεταφορικά μέσα

4. Χρήση όπλων

Γ. Τρόπος εκτέλεσης δημοτικής αστυνόμευσης. Βασικές υποχρεώσεις ελεγχόμενων

Δ. Αστική ευθύνη του Δήμου για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των δημοτικών αστυνομικών

1. Προϋποθέσεις. Περιορισμοί

2. Η αυτοτέλεια της ευθύνης του Δήμου έναντι της ευθύνης του Δημοσίου και του αναδόχου

Ε. Η αποτελεσματικότητα της δημοτικής αστυνόμευσης

1. Προβλήματα. Βασικές παράμετροι

α. Νομοθετική κατοχύρωση της αποτελεσματικότητας στη δημοτική αστυνόμευση

β. Εισαγωγή τεχνοκρατικού στοιχείου. Κατάλληλη στελέχωση της Δημοτικής Αστυνομίας.

γ. Δημοτική αστυνόμευση ποιοτική και ανταποκριτική

γα) Η γνώση και ορθή εφαρμογή του νόμου

γβ) Έλεγχος των δημοτικών αστυνομικών. Προοπτικές

γγ) Προβολή του κοινωνικού ρόλου της Δημοτικής Αστυνομίας

2. Βελτιστοποίηση των σχέσεων της Δημοτικής Αστυνομίας με τους πολίτες

α. Ενημέρωση, πληροφόρηση, αμφίδρομη επικοινωνία

β. Ενημέρωση και πληροφόρηση στον τομέα της δημόσιας υγείας και προστασίας του περιβάλλοντος

γ. Εισαγωγή δημοσίων σχέσεων στη ΔΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV

Γενικές και ειδικότερες αρχές Δημοσίου Δικαίου – Όρια άσκησης

της δημοτικής αστυνόμευσης

Α. Γενικές Αρχές

1. Η αρχή της νοµιµότητας

α. Θεμελίωση. Περιεχόμενο. Παραδείγματα

β. Αιτιολογία

γ. Συνδυασμένη εφαρμογή με άλλες αρχές

δ. Διακριτική ευχέρεια. Αρχή του επίκαιρου

ε. Οι αρχές της γενικής και ειδικής νομιμοφροσύνης

2. Οι αρχές της αμεροληψίας και της ίσης μεταχείρισης

3. Η αρχή της υπεροχής του τοπικού συµφέροντος

4. Η αρχή της αναλογικότητας και της επιείκειας

α. Θεμελίωση. Αναγκαιότητα εφαρμογής

β. Περιεχόμενο και εκφάνσεις της αρχής

γ. Περιπτωσιολογία. Γαλλική νομολογία

5. Η απαγόρευση κατάχρησης εξουσίας

6. Η απαγόρευση κατάχρησης της διοικητικής διαδικασίας

α. Έννοια. Μορφές. Θεμελίωση. Σημασία.

αα) Έννοια. Μορφές

αβ) Θεμελίωση

αγ) Σημασία

β. Περιπτωσιολογία. Δικαίωμα ακροάσεως

γ. Κάµψη των διαδικαστικών δεσµεύσεων για λόγους επείγοντος ή

υπέρτερου δηµοσίου συµφέροντος

δ. Βασικές συνιστώσες αποφυγής της εκτροπής της διοικητικής διαδικασίας

7. Η υποχρέωση εχεμύθειας

Β. Ειδικότερες αρχές

1. Η αρχή της διαρκούς ετοιμότητας και της διαρκούς διατεταγμένης υπηρεσίας

α. Η αρχή της διαρκούς ετοιμότητας

β. Η αρχή της διαρκούς και διατεταγμένης υπηρεσίας

2. Η αρχή της δράσης

α. Θεμελίωση

β. Περιεχόμενο

γ. Συνέπειες παραβίασης της αρχής. Περιπτωσιολογία

3. Υποχρέωση αναφοράς, και ειδοποίησης των προϊσταμένων και άλλων αρχών

α. Υποχρέωση αναφοράς

β. Υποχρέωση ειδοποίησης

4. Υποχρέωση ενημέρωσης

5. Η αρχή της προσήκουσας συμπεριφοράς

α. Θεμελίωση

β. Διακρίσεις

βα) Συμπεριφορά πολιτισμένη προς τους πολίτες

ββ) Συμπεριφορά προσήκουσα εντός και εκτός υπηρεσίας

βγ) Συναδελφική συμπεριφορά

ΚΕΦΑΛΑΙΟ V

Συνεργασία με άλλες αρχές, υπηρεσίες και ιδιώτες

Α. Συνεργασία με άλλες διοικητικές αρχές και υπηρεσίες

1. Συνεργασία με τις Υπηρεσίες Καθαριότητας του Δήμου

2. Συνεργασία με τις Υγειονομικές Υπηρεσίες

3. Προοπτικές διεύρυνσης της συνεργασίας με το νέο Νόμο – Πρόγραμμα Καλλικράτης

Β. Διαδημοτική Συνεργασία

Γ. Σχέση με την Ελληνική Αστυνομία

1. Συνδρομή της ΕΛΑΣ

2. Παράλληλες αρμοδιότητες

α. Μνημόνια συνεργασίας μεταξύ ΕΛΑΣ και ΔΑ

β. Συνεργασία με τον Τοπικό Αστυνόμο

γ. Συνεργασία με τον Αστυνομικό της Γειτονιάς

Δ. Ο σχολικός τροχονόμος

Ε. Συνεργασία με το Λιμενικό Σώμα

ΣΤ. Συνεργασία με τις Δασικές Αρχές

Ζ. Συνεργασία με το Πυροσβεστικό Σώμα

Η. Τοπικά Συμβούλια πρόληψης της Παραβατικότητας

Θ. Συνεργασία με την ιδιωτική αστυνομία

1. Πεδίο, Προοπτικές

2. Ανάδειξη συντονιστικού και εποπτικού ρόλου της ΔΑ. Εφαρμογή λειτουργικού κριτηρίου

Ι. Συνεργασία με ιδιώτες

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ