ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

Η ΣΥΛΛΗΨΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Ο ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣ ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ

Ενότητα Ι: Το γενικό πρόβλημα της βραδείας διοικητικής δικαιοσύνης

Ενότητα ΙΙ: Τα ειδικά προβλήματα

Παράγραφος Ι: Το ζήτημα της ενότητας της νομολογίας

Α. Η απαίτηση της ενότητας της νομολογίας ως ειδικότερη εκδήλωση της συνταγ­μα­τι­κής αρχής της ασφάλειας δικαίου

Β. Η απαίτηση της ενότητας της νομολογίας ως ειδικότερη εκδήλωση της συνταγμα­τικής αρχής της ισότητας

Γ. Η ενότητα της νομολογίας των διοικητικών δικαστηρίων μέσω του θεσμού της αναίρεσης ενώ­πιον του ΣτΕ

Δ. Η ανεπάρκεια του θεσμού της αναίρεσης ως εγγυητή της ενότητας της νομολο­γίας

1. Ο παραδοσιακός ανταγωνισμός μεταξύ των περισσότερων σκοπών του θεσμού της αναίρεσης

α. Η εγγύηση της ενότητας της ερμηνείας και της εφαρμογής των νόμων υπό το πρίσμα της ασφάλειας δικαίου

β. Η εγγύηση της ορθότητας της ερμηνείας και της εφαρμογής των νόμων υπό το πρίσμα της δικαστικής προστασίας

γ. Η διπλή επιβάρυνση του θεσμού της αναίρεσης και το φαινόμενο του νομολογιακού πληθωρισμού

2. Η ανεπάρκεια του θεσμού της αναίρεσης να ανταποκριθεί στην εγγυητική της ενότητας της νομολογίας λειτουργία της ως απότοκο της βραδύτητας της διοικητικής δικαιοσύνης

Παράγραφος ΙΙ: Το φαινόμενο των σειριακών υποθέσεων ως παράγοντας καθυστέρησης της διοικητικής δικαιοσύνης και η ιδιαί­τερη προβληματική τους

Α. Περιπτωσιολογία

Β. Χαρακτηριστικά

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Η ΛΥΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΜΙΑΣ ΔΙΚΗΣ ΠΡΟΤΥΠΟΥ

Ενότητα Ι: Οι επιρροές από αλλοδαπές έννομες τάξεις

Παράγραφος Ι: Γαλλία: Οι δικαστικές γνωμοδοτήσεις (les contentieux avis) του αρ. 12 του Ν. 1127/1987

Α. Το ιστορικό πλαίσιο

Β. Η ρύθμιση

1. Η παραπομπή του ζητήματος από το δικαστήριο ουσίας

2. Η διαδικασία ενώπιον του Conseil d’ Etat

α. Ο ουσιαστικός έλεγχος των προϋποθέσεων παραπομπής

β. Η επίλυση του ζητήματος από το Conseil d’ Etat

Γ. Η αξιολόγηση

1. Η αρχική πολεμική

α. Απόφαση με κανονιστικό περιεχόμενο

β. Αντίθεση στην αρχή της απαγόρευσης αποστολής προδικαστικών ερωτη­μά­των εντός του ίδιου δικαιοδοτικού κλάδου

γ. Αμφισβήτηση του δικαστή ουσίας

2. Ο απολογισμός

α. Η πραγματιστική προέλευση και η πραγματιστική πορεία

β. Οι δικαστικές γνώμες: μία ευκαιρία για το διοικητικό δίκαιο

Παράγραφος ΙΙ: Γερμανία: Η έννοια της πρότυπης δίκης υπό τις ειδικότερες μορ­φές της θεμελιώδους δίκης και της δίκης μοντέλου

Ενότητα ΙΙ: Η πρώτη απόπειρα: η «πρότυπη» δίκη του 39 του Ν. 3659/2008

Παράγραφος Ι: Η ρύθμιση

Α. Η επίλυση του κοινού νομικού ζητήματος

1. Η αίτηση του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας των διοικητικών δικαστηρίων

2. Ο προσδιορισμός σύντομης δικασίμου

3. Η εκδίκαση της «πρότυπης» υπόθεσης, η άσκηση των ενδίκων μέσων υπέρ του νόμου και η έκδοση της πρότυπης απόφασης από το ΣτΕ

Β. Η εκδίκαση των λοιπών όμοιων υποθέσεων

1. Η αναστολή της εκδίκασης των ενδίκων βοηθημάτων ή μέσων στα οποία τίθε­ται το ίδιο νομικό ζήτημα

2. Η εκδίκαση των λοιπών όμοιων υποθέσεων μετά την επίλυση του κρίσιμου ζη­τήματος από το ΣτΕ

Παράγραφος ΙΙ: Η αξιολόγηση

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

H ΡΥΘΜΙΣΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΡΙΣΙΜΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣτΕ

Ενότητα Ι: Η εισαγωγή του ζητήματος ενώπιον του ΣτΕ

Παράγραφος Ι: Με πρωτοβουλία ενός των διαδίκων κατ’ αρ. 1 παρ. 1 του Ν. 3900/

Α. Η αίτηση ενός των διαδίκων

Β. Η πράξη εισαγωγής της Τριμελούς Επιτροπής

1. Προϋποθέσεις

α. Ως προς το παραδεκτό των αιτήσεων

ι. Προϋποθέσεις προκύπτουσες από το γράμμα της διάταξης

i. Εκκρεμότητα ενδίκου βοηθήματος ή μέσου ενώπιον του αρμοδίου τδδ

ii. Παράβολο 300 ευρώ

ιι. Προϋποθέσεις προκύπτουσες από τους σκοπούς της διάταξης

i. Μη έναρξη της συζήτησης ενώπιον του αρμοδίου τδδ

ii. Μη εκκρεμότητα πιλοτικής δίκης για το ίδιο ζήτημα

β. Ως προς το βάσιμο των αιτήσεων

ι. Προϋποθέσεις προκύπτουσες από το γράμμα της διάταξης

i. Ύπαρξη ζητήματος γενικότερου ενδιαφέροντος με συνέπειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων

a. Το ποσοτικό κριτήριο υπαγωγής

b. Το ποιοτικό κριτήριο υπαγωγής

ii. Σύνδεση του ζητήματος με το φερόμενο προς εισαγωγή ένδικο βοήθημα ή μέσο

ιι. Προϋποθέσεις προκύπτουσες από τους σκοπούς της διάταξης

i. Ζήτημα νομικό

a. Ζήτημα ερμηνευτικό

b. Ζήτημα υπαγωγής

ii. Ανάγκη επίλυσης του ζητήματος (αναγκαίο της επίλυσης)

a. …νέο

b. …η απάντηση του οποίου δεν είναι πρόδηλη

iii. Λυσιτέλεια του ζητήματος (δυνατό και αναμενόμενο της επίλυσης)

2. Διαδικασία

3. Εξουσία Επιτροπής

4. Περιεχόμενο πράξης

α. Σκέψεις αναφορικά με την συνδρομή των νόμιμων προϋποθέσεων: αιτιο­λογία

β. Ο προσδιορισμός του κρίσιμου ζητήματος

5. Συνέπειες θετικής πράξης της Επιτροπής

α. Υποχρέωση δημοσίευσης

β. Εισαγωγή του ενδίκου βοηθήματος ενώπιον του ΣτΕ

Παράγραφος ΙΙ: Με πρωτοβουλία του συστήματος απονομής διοικητικής δικαιο­σύνης

Α. Με αίτηση του Γενικού Επίτροπου της Επικρατείας των Διοικητικών Δικαστη­ρίων

Β. Με υποβολή προδικαστικού ερωτήματος εκ μέρους του δικάζοντος διοικητι­κού δικαστηρίου

1. Προϋποθέσεις

α. Εκκρεμότητα ενδίκου βοηθήματος ή μέσου ενώπιον του αρμοδίου τδδ

β. Έναρξη της συζήτησης της ενώπιον του αρμοδίου τδδ

γ. Μη εκκρεμότητα πιλοτικής δίκης για το ίδιο ζήτημα

δ. Ύπαρξη νέου, νομικού ζητήματος γενικότερου ενδιαφέροντος με συνέ­πειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων, η απάντηση του οποίου δεν είναι πρό­δηλη

ι. Ειδική περίπτωση: το νομικό κρίσιμο ζήτημα αφορά κανόνες δικαίου της ΕΕ

ιι. Η προϋπόθεση του μη πρόδηλου χαρακτήρα της επίλυσης

ε. Σύνδεση και λυσιτέλεια του ζητήματος για την εκδίκαση του ένδικου βοη­θήματος ή μέσου

2. Εξουσία του δικαστηρίου κατά την αποστολή προδικαστικού ερωτήματος

3. Περιεχόμενο δικαστικής απόφασης υποβολής προδικαστικού

α. Σκέψεις αναφορικά με τη συνδρομή των νόμιμων προϋποθέσεων: αιτιο­λογία

β. Ερώτημα: ο προσδιορισμός του κρίσιμου ζητήματος

4. Συνέπειες

α. Υποχρέωση δημοσίευσης

β. Εισαγωγή του ζητήματος ενώπιον του ΣτΕ

Ενότητα ΙΙ: Η πιλοτική δίκη ενώπιον του ΣτΕ

Παράγραφος Ι: Η διαδικασία

Α. Το εφαρμοστέο δικονομικό δίκαιο

Β. Ειδικές ρυθμίσεις

1. Σύντομες προθεσμίες προσδιορισμού δικασίμου

2. Απαγόρευση παραίτησης του αιτηθέντος την πιλοτική δίκη διαδίκου

3. Παρέμβαση διαδίκων όμοιων υποθέσεων που εκκρεμούν ενώπιον των τδδ

α. Προϋποθέσεις

ι. Ιδιότητα του διαδίκου

ιι. Εκκρεμότητα της οικείας υπόθεσης ενώπιον τδδ:

ιιι. Ταυτότητα και λυσιτέλεια του νομικού ζητήματος

ιιιι. Ομοιότητα με την πιλοτική υπόθεση

β. Δικαιώματα παρεμβάντων

γ. Λειτουργίες της παρέμβασης

Παράγραφος ΙΙ: Η πιλοτική απόφαση

Α. Περιεχόμενο

1. Έλεγχος της ενεργοποίησης του μηχανισμού

α. Έλεγχος της εισαγωγής της πιλοτικής υπόθεσης κατά την παράγραφο

β. Έλεγχος της υποβολής προδικαστικού ερωτήματος κατά την παράγραφο

2. Επίλυση του ζητήματος

α. Εκδίκαση της εισαχθείσης υπόθεσης κατά την παράγραφο

β. Απάντηση του προδικαστικού ερωτήματος κατά την παράγραφο

Β. Συνέπειες

1. Ως προς την πιλοτική υπόθεση

α. …που εισήχθη κατά την παράγραφο

β. … στο πλαίσιο εκδίκασης της οποίας απεστάλη το προδικαστικό κατά την παράγρα­φο 2

2. Ως προς τρίτες όμοιες υποθέσεις

α. …μετά από άσκηση ειδικής παρέμβασης στην πιλοτική δίκη ενώπιον του ΣτΕ

ι. Αντικείμενο της δεσμευτικότητας

ιι. Πεδίο εκδήλωσης της δεσμευτικότητας

ιιι. Αποδέκτες και περιεχόμενο της δεσμευτικότητας

β. … χωρίς προηγούμενη άσκηση ειδικής παρέμβασης στην πιλοτική δίκη ενώπιον του ΣτΕ

ι. Οι εκφρασθείσες απόψεις σε θεωρία και νομολογία

ιι. Η υποστηριζόμενη θέση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΟΜΟΙΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

Ενότητα Ι: Οι ιδιαίτερες ρυθμίσεις που αφορούν τις όμοιες εκκρεμείς ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων υποθέσεις

Παράγραφος Ι: Η αναστολή της εκδίκασης των υποθέσεων κατά τη διάρκεια της πιλοτικής δίκης ενώπιον του ΣτΕ

Α. Προϋποθέσεις

1. Εκκρεμότητα

2. Ταυτότητα νομικού ζητήματος

3. Ομοιότητα με την πιλοτική υπόθεση: ίδια νομική όμοια κατά τα ουσιώδη πραγματική βάση

4. Λυσιτέλεια του ζητήματος για την εκδίκαση της υπόθεσης

5. Παροχή προσωρινής δικαστικής προστασίας

Β. Διαδικασία

Γ. Συνέπειες

1. Διάρκεια

2. Περιεχόμενο

3. Κυρώσεις σε περίπτωση εκδίκασης της υπόθεσης

Δ. Αξιολόγηση

Παράγραφος ΙΙ: Η απλοποιημένη εκδίκαση μετά την έκδοση της πιλοτικής από­φασης

Α. Προϋποθέσεις

1. Ταυτότητα νομικού ζητήματος

2. Λυσιτέλεια νομικού ζητήματος

3. Ομοιότητα με την πιλοτική υπόθεση: ίδια νομική όμοια κατά τα ουσιώδη πραγματική βάση

4. Αποσαφηνισμένο πραγματικό

Β. Διαδικασία

Γ. Συνέπειες

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ

Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

ΑΠΟ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΗ ΣΚΟΠΙΑ

Ενότητα Ι: Η συνταγματικότητα της εισαγωγής του ζητήματος ενώπιον του ΣτΕ

Παράγραφος Ι: Αμφισβήτηση της συνταγματικότητας της εισαγωγής του ενδίκου βοήθηματος ενώπιον του ΣτΕ κατά την παράγραφο 1

Α. Παραβίαση της αρχής του νόμιμου δικαστή

1. Ο διάλογος μέχρι σήμερα

2. Η υποστηριζόμενη θέση

α. Η αόριστη αξιολογική έννοια του «γενικότερου ενδιαφέροντος…»

β. Η διακριτική ευχέρεια

Β. Παραβίαση του συνταγματικού πλαισίου για την κατανομή της καθ’ ύλη και της λειτουργικής αρμοδιότητας εντός της διοικητικής δικαιοσύνης

1. Ουσιώδης μεταβολή στο σύστημα κατανομής των διαφορών ουσίας και ακυ­ρωτικών μεταξύ ΣτΕ και τδδ

2. Παραβίαση της καθιερωμένης στο Σύνταγμα λειτουργικής αρμοδιότητας των δικαστηρίων, η οποία στόχο έχει τη σταδιακή ωρίμανση της υπόθεσης και τη διαμόρφωση μεστής ερμηνευτικής άποψης

Γ. Παραβίαση του αρ. 20 του Συντάγματος και του αρ. 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ λόγω του αποκλεισμού της προηγούμενης ακρόασης ενώπιον της Επιτροπής και της στέρησης περισσότερων βαθμών δικαιοδοσίας

Παράγραφος ΙΙ: Αμφισβήτηση της συνταγματικότητας της αποστολής προδικα­στικού ερωτήματος κατά την παράγραφο 2

Α. Παραβίαση της αρχής του νόμιμου δικαστή

Β. Παραβίαση του συνταγματικού πλαισίου για τον δικαστικό έλεγχο συνταγματι­κότητας των νόμων

Γ. Παραβίαση του αρ. 20 του Συντάγματος και του αρ. 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ λόγω καθυστέρηση της εκδίκασης

Ενότητα ΙΙ: Η συνταγματικότητα της αντιμετώπισης των όμοιων υποθεσεων

Παράγραφος Ι: Αμφισβήτηση της συνταγματικότητας της μη εισαγωγής κάθε όμοιας υπόθεσης ενώπιον του ΣτΕ

Α. Παραβίαση του αρ. 20 του Συντάγματος και του αρ. 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ

Β. Παραβίαση της αρχής της ισότητας

Παράγραφος ΙΙ: Αμφισβήτηση της συνταγματικότητας της αναστολής των όμοι­ων εκκρεμών ενώπιον των τδδ υποθέσεων

Α. Παραβίαση αρ. 20 του Συντάγματος και του αρ. 6 παρ. 1 ΕΣΔΑ λόγω καθυστέρησης της εκδίκασης

Παράγραφος ΙΙΙ: Αμφισβήτηση της συνταγματικότητας της εκδίκασης κατά την απλοποιημένη διαδικασία των άρθρων 126Α του ΚΔΔ, 34Α και 34Β του πδ 18/

Α. Παραβίαση της αρχής της δημοσιότητας της δίκης

Β. Παραβίαση της αρχής της αμεροληψίας του δικαστηρίου

Παράγραφος ΙV: Αμφισβήτηση της συνταγματικότητας των συνεπειών της απόφασης

Α. Παραβίαση της αρχής της ανεξαρτησίας του δικαστή

Β. Παραβίαση του συνταγματικού πλαισίου για τον δικαστικό έλεγχο συνταγματι­κό­τητας των νόμων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

ΑΠΟ ΑΠΟΨΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ

Ενότητα Ι: Ως προς το ειδικό πρόβλημα των σειριακών υποθέσεων

Παράγραφος Ι: Επιταχύνει άμεσα του ρυθμούς απονομής της διοικητικής δικαιο­σύνης: αποτελεσματική αντιμετώπιση των σειριακών υποθέσεων

Α. Προληπτική λειτουργία

1. Πρόληψη δευτερογενούς δικογονίας λόγω της ρύθμισης της αναστολής σε συνδυασμό με το άρθρο 12 του Ν. 3900/2010

2. Ανάγκη λήψης μέτρων για την πρόληψη της πρωτογενούς δικογονίας

Β. Εξοικονομητική λειτουργία

Παράγραφος ΙΙ: Λειτουργικό ανάλογο μίας ομαδικής αγωγής

Α. Εξοικονομητική λειτουργία

Β. Προληπτική λειτουργία

Γ. Εχέγγυα ποιοτικής διεξαγωγής της διαδικασίας

Δ. Ευρύτατη πρόσβαση στη δικαιοσύνη και ενίσχυση της νομιμότητα της διοικητι­κής δράσης

Ενότητα ΙΙ: Ως προς το γενικό πρόβλημα της καθυστέρησης

Παράγραφος Ι: Εξυπηρετεί τον στόχο της επιτάχυνσης έμμεσα, λειτουργεί αντι­σταθμιστικά σε άλλα μεταρρυθμιστικά μέτρα που σκοπό έχουν την μείωση των εισερχόμενων υποθέσεων και την επιτάχυνση των διαδικασιών ενώπιον του ΣτΕ

Α. Αντισταθμιστική λειτουργία έναντι των αναιρετικών φίλτρων

1. Η κατάργηση των εξαιρέσεων του ποσοτικού κατωφλιού

2. Το νέο φίλτρο του αρ. 12 του Ν. 3900/2010 και ο κίνδυνος παγίωσης της νομολογίας

Β. Αντισταθμιστική λειτουργία έναντι της εκτεταμένης μεταφοράς ακυρωτικών αρμο­διοτήτων και της επέκτασης του ανεκκλήτου

Παράγραφος ΙΙ: Αμβλυντική λειτουργία: αμβλύνει τις αρνητικές συνέπειες της καθυστέρησης

Α. Ενίσχυση της ενότητας ερμηνείας του δικαίου χωρίς εκπτώσεις ως προς την ποιότητα των νομολογιακών λύσεων

Β. Ενίσχυση του ισχύοντος συστήματος δικαστικού ελέγχου της συνταγματικό­τη­τας των νόμων

1. Η αβεβαιότητα δικαίου ως μόνιμο στοιχείο της κριτικής του διάχυτου χα­ρακτήρα του ελέγχου συνταγματικότητας και ο «κίνδυνος» δημιουργίας ενός συνταγματικού δικαστηρίου

2. Η πιλοτική δίκη επιτρέπει μία συγκέντρωση που αποτρέπει την απόλυτη συγκέντρωση ενώπιον ενός συνταγματικού δικαστηρίου και βρίσκεται σε αρμονία με την παραδοσιακή θέση του ΣτΕ στο σύστημα του δικαστικού ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΣΥΝΟΨΗ ΘΕΣΕΩΝ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ