Β. Βουτσάκης, Η ηθική των δικηγόρων, 2025
Η σχέση θεωρίας και πράξης είναι στο επίκεντρο των φιλοσοφικών συζητήσεων για τον νομοθέτη και τον δικαστή. Είναι, όμως, στο επίκεντρο και της έγνοιας των δικηγόρων. Κι όχι μόνον ως προς την ερμηνεία ή την εφαρμογή του δικαίου, αλλά κι ως προς τις σχέσεις τους με τους άλλους: από τον πελάτη μέχρι τον αντίδικό τους ή τον γραμματέα του δικαστηρίου. Ο δικηγόρος συχνά αναρωτιέται: πώς πρέπει να αντιμετωπίσω τον βασικό μάρτυρα της άλλης πλευράς; πόσο επιθετικός πρέπει να είμαι στη διαπραγμάτευση που θα κάνω με τον αντισυμβαλλόμενο του πελάτη μου; πρέπει να καταθέσω αυτό το εκ προοιμίου καταδικασμένο να απορριφθεί ένδικο βοήθημα; πώς πρέπει να απαντήσω σε μια παράκληση του συναδέλφου μου δικηγόρου του εναγομένου;
Τέτοια ή παραπλήσια ερωτήματα αντιμετωπίζει σχεδόν καθημερινά κάθε δικηγόρος. Ερωτήματα που, όχι σπάνια, είναι ρητορικά και τονίζουν εμμέσως τη διαδεδομένη αντίληψη ότι η άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος δεν υπακούει σε κανέναν ηθικό κανόνα. Σε τέτοια ερωτήματα καλείται να δώσει απαντήσεις και η παρούσα μελέτη, το διάγραμμα της οποίας είναι απλό. Κατ’ αρχάς, παρουσιάζεται η θεωρία του ρόλου του δικηγόρου (Κεφάλαιο Α΄). Εν συνεχεία, εκτίθεται η θεωρία του νοήματος της ζωής, που εδώ και μερικές δεκαετίες έχει αποκτήσει, όπως και οι αρεταϊκές θεωρίες από τις οποίες εμπνέεται, νέα ορμή (Κεφάλαιο Β΄). Τέλος, αναπτύσσεται η θεωρία των ηθικών καθηκόντων και δικαιωμάτων, που βασίζεται στη δεοντοκρατία, ειδικότερα δε σε μια καντιανού τύπου εκδοχή της (Κεφάλαιο Γ΄). Μεσολαβεί, μεταξύ των κεφαλαίων, η παρουσίαση κάποιων παραλλαγών των βασικών θεωρητικών προτάσεων υπό μορφή παρεκβάσεων (Παρεκβάσεις Α΄, Β΄ και Γ΄).
Η μελέτη ολοκληρώνεται με ορισμένες σκέψεις που αφορούν την, ευαίσθητη σε βαθύτερες απαιτήσεις μιας δικαιοκρατούμενης κοινωνίας, αντιμετώπιση της επαγγελματικής ηθικής των δικηγόρων (Επίλογος).
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Αντί προλόγου.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄
Ο ρόλος του δικηγόρου
1. Το πεδίο
2. Τα όρια του Αβερρόη
3. Το ειδικό βάρος των ρόλων
3.1. Η κανονιστική προτεραιότητα των ρόλων
3.1.1. Η αυτεξαρτησία των ρόλων
3.1.2. Ο διαχωρισμός των ρόλων από την ηθική
3.1.3. Η θετικότητα της πρακτικής
3.2. Το εμπειρικό θεμέλιο των ρόλων
3.3. Η πρακτική λειτουργία των ρόλων
3.4. Η κατανόηση των ενεργειών
4. Ο ρόλος του δικηγόρου
4.1. Οι κανόνες του ρόλου
4.1.1. Ο κανόνας της προσήλωσης στον πελάτη
4.1.2. Οι κανόνες της ουδετερότητας και του ανεύθυνου ως προς τους σκοπούς του πελάτη
4.1.3. Η δεσμευτικότητα των συστατικών κανόνων
4.2. Το εμπειρικό θεμέλιο του ρόλου
4.3. Η πρακτική λειτουργία του ρόλου
4.4. Η κατανόηση του σκοπού του πελάτη
5. Υπέρ και κατά
5.1. Ισχυρά σημεία
5.2. Αδυναμίες
5.2.1. Η διακινδύνευση της ακεραιότητας του δικηγόρου
5.2.2. Η σαθρότητα των διακρίσεων
5.2.3. Η δυσκολία συναγωγής κανόνων από την πραγματικότητα
5.2.4. Η αλληλεξάρτηση των λόγων προς το πράττειν
6. Πέρα από τα όρια του Αβερρόη
Παρέκβαση Α΄: Οι δεσμεύσεις του συστήματος
Παρέκβαση B΄: Η ικανότητα έκλειψης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄
Η δικηγορία και το νόημα της ζωής
1. Το πεδίο
2. Φρανκ Μπάσκομπ, ένας δίκαιος άνθρωπος
3. Το νόημα της ζωής και οι αρετές
3.1. Η ζωή και το νόημά της
3.2. Η πρακτική λειτουργία των αρετών
3.3. Η κοινή βάση κατανόησης και ηθικής εκτίμησης
4. Το νόημα της δικηγορίας
4.1. Ο σκοπός του πελάτη στο φως των κοινών αξιών
4.2. Η οπτική του δικαστή στο φως των κοινών αξιών
4.3. Το δημόσιο αγαθό
4.4. Η πλήρωση της ζωής
4.5. Η δοκιμασία στη σύγχρονη πραγματικότητα
5. Υπέρ και κατά
5.1. Ισχυρά σημεία
5.2. Αδυναμίες
5.2.1. Οι θολές όψεις του δημόσιου αγαθού
5.2.2. Τα όρια των αρετών
5.2.3. Μεθοδολογικές ανεπάρκειες
6. Πέρα από τις αρετές του Φρανκ Μπάσκομπ
Παρέκβαση Γ΄: Το κύρος των αξιών
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄
Στο μεταίχμιο ηθικών καθηκόντων και δικαιωμάτων
1. Το πεδίο
2. Οι συνειδησιακές περιπέτειες του Άρθουρ Κέρκλαντ
3. Το καθήκον σεβασμού της ηθικής αυτονομίας
3.1. Το κύρος του ορθού πρακτικού λόγου
3.2. Η δεσμευτικότητα του ηθικού νόμου
3.3. Ο αποδέκτης των επιταγών του ηθικού νόμου
3.4. Η γενικότητα και η καθολικότητα του ηθικού νόμου
3.5. Το περιεχόμενο του ηθικού νόμου
3.6. Το απαραβίαστο του προσώπου
3.7. Οι κυρώσεις του ηθικού νόμου
3.8. Tα δικαιώματα του αυτουργού
3.9. Η αιχμή των δικαιωμάτων
3.10. Το απόλυτο των δικαιωμάτων
3.11. Το προσωποπαγές των δικαιωμάτων και των καθηκόντων
3.12. Τα δικαϊκά δικαιώματα
4. Τα ηθικά καθήκοντα και δικαιώματα του δικηγόρου
4.1. Η ευχέρεια ανάληψης της υπόθεσης
4.2. Τα καθήκοντα απέναντι στον πελάτη
4.2.1. Κατανόηση και ηθική εκτίμηση του σκοπού
4.2.2. Αρωγή ως προς τη γνώση των δικαιωμάτων και των καθηκόντων
4.2.3. Αρωγή ως προς την άσκηση των δικαιωμάτων και την εκπλήρωση των καθηκόντων
4.3. Δικαιώματα απέναντι στον πελάτη
4.4. Καθήκοντα απέναντι στους τρίτους
4.5. Συντρέχει καθήκον προαγωγής των σκοπών των τρίτων;
4.6. Καθήκοντα απέναντι στο κράτος
5. Αυτορρύθμιση και δίκαιο
Επίλογος
Βιβλιογραφία
Τύπος περιεχομένου
Κατηγορίες
Σχετικές εκδόσεις
