Θ. Πανάγος, Το θεσμικό πλαίσιο σύναψης των δημοσίων συμβάσεων με ηλεκτρονικά μέσα, 2009
Στις σύγχρονες ευρωπαϊκές κοινωνίες γίνεται καθημερινά λόγος για την οικονομικοπολιτική διαπλοκή, που κύρια λαμβάνει χώρα μέσα από τους μηχανισμούς ανάθεσης των δημοσίων έργων και προμηθειών εκ μέρους της δημόσιας διοίκησης, στους ιδιώτες-επιχειρηματίες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταβάλει σοβαρές προσπάθειες να περιορίσει τα ζητήματα διαφθοράς που ανακύπτουν σ’ όλα τα κράτη μέλη της στον τομέα αυτό. Τα κράτη μέλη από την πλευρά τους έχουν υιοθετήσει κανόνες προς την κατεύθυνση αυτή, ιδίως ενιοποιώντας τη νομοθεσία τους με απώτερο σκοπό τη διασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού.
Σκοπός της παρούσας είναι: α) Η αναφορά στους κανόνες και τις αρχές που διέπουν την κατάρτιση των συμβάσεων δημοσίων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, β) η παράθεση και η ανάλυση του ισχύοντος νέου ενιαίου κοινοτικού νομοθετικού πλαισίου που αφορά στη σύναψη των ανωτέρω συμβάσεων, γ) η θέσπιση του απαραίτητου νομικού υποβάθρου που απαιτείται για την κατάρτιση των συμβάσεων δημοσίων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών με ηλεκτρονικά μέσα και δ) η παρουσίαση και η ανάλυση των διαφόρων διεθνώς αναγνωρισμένων νομικών προτύπων προμήθειας αγαθών και υπηρεσιών εκ μέρους της δημόσιας διοίκησης, με ηλεκτρονικά μέσα.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
(κατά ενότητες και σελίδες)
Προλογικό σημείωμα VII
Βραχυγραφίες IX
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Εισαγωγή 1
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΤΟ ΠΡΟΪΣΧΥΣΑΝ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
Α. Περί των δημοσίων συμβάσεων
1. Γενικά 5
2. Το κριτήριο διάκρισης των συμβάσεων δημοσίου δικαίου από τις
συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου 9
3. Η κατάρτιση των διοικητικών συμβάσεων 13
4. Αρχές σύναψης και λειτουργίας διοικητικών συμβάσεων 15
Β. Το ειδικότερο προϊσχύσαν νομοθετικό πλαίσιο των συμβάσεων δημο-
σίων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών
1. Η προϊσχύσασα νομοθεσία για τις συμβάσεις Δημοσίων Έργων
1.1. Γενικά
1.2. Ορισμοί
1.3. Εξαιρέσεις εφαρμογής
1.4. Υποχρεωτική εφαρμογή
1.5. Διαδικασίες επιλογής του αναδόχου
1.6. Η διαδικασία με διαπραγμάτευση
1.7. Γνωστοποίηση αποτελέσματος
1.8. Έκταση Εφαρμογής
1.9. Προτυποποίηση
1.10. Κανόνες Δημοσιότητας
1.11. Τρόπος γνωστοποίησης
1.12. Προθεσμίες στην ανοικτή διαδικασία
1.13. Προθεσμίες στην κλειστή διαδικασία και στη διαδικασία με
διαπραγμάτευση
1.14. Κανόνες συμμετοχής
1.14.1. Επιλογή υποψηφίων στην κλειστή διαδικασία και στη
διαδικασία με διαπραγμάτευση
1.14.2. Κριτήρια ποιοτικής επιλογής
1.14.3. Κριτήρια ανάθεσης
2. Η προϊσχύσασα νομοθεσία για τις συμβάσεις δημοσίων προμηθειών
2.1. Γενικά
2.2. Διαδικασίες σύναψης σύμβασης δημοσίων προμηθειών
2.3. Προμήθειες σημαντικής οικονομικής και τεχνολογικής αξίας
2.4. Δημόσιες Προμήθειες άνω του ευρωπαϊκού ορίου
2.4.1. Νομοθετικός σκοπός
2.4.2. Ορισμοί και πεδίο εφαρμογής
2.4.3. Εξαιρέσεις εφαρμογής
2.4.4. Τρόπος διενέργειας διαγωνισμών. Είδη διαγωνισμών
2.4.5. Κοινοί κανόνες δημοσιότητας
2.4.6. Διαδικασία με διαπραγμάτευση
2.4.7. Δυνητικοί προμηθευτές
2.4.8. Τρόπος υποβολής προσφορών
2.4.9. Μητρώα Ανεγνωρισμένων Προμηθευτών
2.4.10. Κριτήρια ποιοτικής επιλογής
2.4.11. Κριτήρια κατακύρωσης
3. Η προϊσχύσασα νομοθεσία για τις συμβάσεις δημοσίων υπηρεσιών
3.1. Νομοθετικός σκοπός
3.2. Ορισμοί - Πεδίο εφαρμογής
3.3. Αρχές που διέπουν τις διαγωνιστικές διαδικασίες
3.4. Επιλογή διαδικασιών ανάθεσης - Διαδικασία με διαπραγμά-
τευση
3.5. Γνωστοποιήσεις
3.6. Κοινοί κανόνες δημοσιότητας
3.7. Προθεσμίες Παραλαβής
3.7.1. Στις ανοικτές διαδικασίες
3.7.2. Στις κλειστές διαδικασίες και διαδικασίες με διαπραγμά-
τευση
3.8. Γνωστοποιήσεις
3.9. Προσόντα υποψηφίων
3.10. Παροχή πληροφοριών
3.11. Κριτήρια επιλογής
3.12. Κριτήρια σύναψης των συμβάσεων
3.13. Κανόνες δημοσιότητας για τους διαγωνισμούς μελετών
4. Το ζήτημα της απαγόρευσης σύναψης δημοσίων συμβάσεων
4.1. Η συνταγματική πρόβλεψη
4.2. Η κοινοτική παρέμβαση
4.3. Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο
4.4. Ο βασικός μέτοχος
4.5. Ασυμβίβαστες ιδιότητες
4.6. Απαγόρευση σύναψης δημοσίων συμβάσεων
4.7. Διαδικασία ελέγχου
4.8. Συνέπειες του ελέγχου
4.9. Η υποχρέωση ονομαστικοποίησης των μετοχών
5. Ο προληπτικός έλεγχος των δημοσίων συμβάσεων από το Ελεγκτι-
κό Συνέδριο
6. Αναστολή ισχύος της δημόσιας σύμβασης
6.1. Γενικά
6.2. Σκοπός της ρύθμισης
6.3. Ανασταλτική προθεσμία
6.4. Κήρυξη της σύμβασης ως ανενεργού
6.5. Συμφωνίες-πλαίσιο και δυναμικά συστήματα αγορών
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
1. Γενικά - Ιστορική επισκόπηση
2. Σκοπός της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης
3. Η απλούστευση των διαδικασιών
4. Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση (e-government) και Δημόσια Ηλεκτρο-
νική Προμήθεια (public e-procurement)
5. Έννοια και περιεχόμενο της Ηλεκτρονικής Προμήθειας
(e-procurement)
6. Η φύση της προσυμβατικής διαδικασίας για τη σύναψη της δημό-
σιας σύμβασης προμηθειών και υπηρεσιών
KEΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΜΕΣΑ
1. Το ηλεκτρονικό διοικητικό έγγραφο
2. Απαιτούμενα στοιχεία του διοικητικού ηλεκτρονικού εγγράφου
3. Προϋποθέσεις για την κατάρτιση διοικητικών ηλεκτρονικών
εγγράφων
4. Η υπογραφή των δημοσίων ηλεκτρονικών εγγράφων
5. Διαχείριση δημοσίων ηλεκτρονικών εγγράφων
6. Η διακίνηση εγγράφων με ηλεκτρονικά μέσα
7. Πρόσβαση στα ηλεκτρονικά δημόσια έγγραφα
8. Ασφάλεια ηλεκτρονικών δημοσίων εγγράφων
9. Ηλεκτρονική Υπογραφή
9.1. Έννοια της ηλεκτρονικής υπογραφής
9.2. Σκοπός και πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας για την ηλεκτρο-
νική υπογραφή
10. Η Ηλεκτρονική διοικητική πράξη
10.1. Γενικά
10.2. Η προβληματική για την ισχύ των ηλεκτρονικών διοικητικών
πράξεων
10.3. Διακρίσεις ηλεκτρονικών διοικητικών πράξεων
10.4. Η διάκριση των ηλεκτρονικών διοικητικών πράξεων με βάση
το κριτήριο προηγουμένης ακροάσεως
KEΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
ΚΙΝΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
1. Η προδικασία της σύναψης της δημόσιας σύμβασης προμηθειών με
ηλεκτρονικά μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση
α) Τεχνολογικά ζητήματα
β) Νομικά ζητήματα
2. Ενέργειες για τη διάδοση της δημόσιας ηλεκτρονικής προμήθειας
3. Κωλύματα για τη δημόσια ηλεκτρονική προμήθεια
4. Πλεονεκτήματα της δημόσιας ηλεκτρονικής προμήθειας
5. Το ζήτημα της εφαρμογής ή μη της νομοθεσίας για το ηλεκτρονικό
εμπόριο στη δημόσια ηλεκτρονική προμήθεια
ΚΕΦΑΛΑΙΟ EΚΤΟ
TO NEO KOINOTIKO NOMOΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ - H ΟΔΗΓΙΑ 2004/18/ΕΚ
1. H κοινοτική νομοθεσία για τις δημόσιες συμβάσεις - Το ισχύον
νομοθετικό πλαίσιο
2. Η πρόταση της Επιτροπής για ενιοποιημένη οδηγία
3. Το περιεχόμενο της οδηγίας
4. Οι τροποποιήσεις που επήλθαν με την οδηγία 2004/18/ΕΚ
4.1. Εισαγωγή ηλεκτρονικών μέσων και συστημάτων
4.2. Εισαγωγή νέας διαδικασίας με ανταγωνιστικό διάλογο
4.3. Η χρήση συμφωνιών-πλαίσιο
4.4. Τεχνικές Προδιαγραφές
4.5. Επανακαθορισμός και διεύρυνση των διατάξεων που αφορούν
στα κριτήρια επιλογής και ανάθεσης
4.6. Απλούστευση των κατωτάτων ορίων
4.7. Εισαγωγή κοινής ορολογίας για τις δημόσιες συμβάσεις
5. Οι γενικές αρχές της οδηγίας
α) Η αρχή της ίσης μεταχείρισης προσφερόντων και υποψηφίων
β) Η αρχή της μη εισαγωγής διακρίσεων
γ) Η αρχή της διαφάνειας
6. Ορισμοί
7. Οι γενικοί κανόνες που ισχύουν επί των δημοσίων συμβάσεων
7.1. Ο κανόνας της ελεύθερης συμμετοχής του οικονομικού φορέα
7.2. Ο κανόνας της ισότητας ευνοϊκών όρων
7.3. Ο κανόνας της εχεμυθείας
8. Το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2004/18/ΕΚ
9. Εξαιρούμενες συμβάσεις
10. Ειδικοί κανόνες για την συγγραφή υποχρεώσεων
10.1. Η υποχρέωση σύνταξης συγγραφής υποχρεώσεων
10.2. Η παροχή πληροφοριών για την ανάθεση τμήματος του έργου
σε υπεργολάβο
10.3. Επιβολή πρόσθετων όρων για την εκτέλεση της σύμβασης
11. Οι τεχνικές προδιαγραφές
12. Η δυνατότητα υποβολής εναλλακτικών προσφορών
13. Επιτρεπόμενες διαδικασίες για τη σύναψη της δημόσιας σύμβασης
13.1. Γενικά
13.2. Ανταγωνιστικός διάλογος
13.3. Προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση
13.4. Οι συμφωνίες-πλαίσιο
α) Σύναψη συμφωνίας-πλαίσιο με ένα μόνο οικονομικό
φορέα
β) Σύναψη με περισσότερους του ενός οικονομικούς φορείς
13.5. Δυναμικά συστήματα αγορών
14. Κανόνες δημοσιότητας και διαφάνειας κατά τη διεξαγωγή της
προδικασίας
14.1. Σύνταξη και λεπτομέρειες των προκηρύξεων
14.2. Δημοσίευση προκηρύξεων
15. Προθεσμίες παραλαβής προσφορών και αιτήσεων συμμετοχής
16. Τρόποι και περιεχόμενο διαβίβασης των πληροφοριών
16.1. Προσκλήσεις υποβολής προσφορών, συμμετοχής στον αντα-
γωνιστικό διάλογο ή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση
16.2. Ενημέρωση των υποψηφίων και των προσφερόντων
16.3. Κανόνες που εφαρμόζονται στις επικοινωνίες
16.4. Κανόνες ηλεκτρονικής διαβίβασης και παραλαβής
προσφορών
16.5. Κανόνες για την ηλεκτρονική υποβολή των αιτήσεων
17. Διεξαγωγή της διαδικασίας
17.1. Γενικές διατάξεις
17.2. Πρόσθετοι κανόνες στις κλειστές διαδικασίες και στις διαδι-
κασίες με διαπραγμάτευση
18. Κριτήρια Ποιοτικής Επιλογής
18.1. Η προσωπική κατάσταση του υποψηφίου
18.2. Η άδεια άσκησης της επαγγελματικής δραστηριότητας
18.3. Χρηματοοικονομική ικανότητα
18.4. Τεχνικές και επαγγελματικές ικανότητες
18.5. Πρότυπα εξασφάλισης ποιότητας
18.6. Επίσημοι κατάλογοι εγκεκριμένων οικονομικών φορέων
19. Η ανάθεση της σύμβασης
19.1. Γενικά
19.2. Στάθμιση κριτηρίων
19.3. Οι ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές
19.4. Αναγκαστική ρήτρα
20. Χρήση Ηλεκτρονικών Πλειστηριασμών
21. Κανόνες διαγωνισμών μελετών στον τομέα υπηρεσιών
22. Κανόνες στον τομέα συμβάσεων παραχώρησης δημόσιων έργων
23. Ισχύς-Εφαρμογή της οδηγίας 2004/18
24. Δημόσιες συμβάσεις εκπόνησης μελετών
25. Η σύναψη σύμβασης δημοσίων υπηρεσιών
26. Η ενσωμάτωση της οδηγίας 2004/18/ΕΚ στο εσωτερικό δίκαιο
α) Πεδίο εφαρμογής
β) Δημόσιες συμβάσεις που συνάπτονται από κεντρικές αρχές
προμηθειών
γ) Συμβάσεις που ανατίθενται κατ' αποκλειστικότητα
δ) Εισαγωγή νέων διαδικασιών
ε) Ψηφιακή υπογραφή
στ) Υπεργολαβίες
ζ) Προσωπική κατάσταση υποψηφίου
η) Ειδικές υποχρεώσεις της αναθέτουσας αρχής
27. Καταργούμενες διατάξεις
KEΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ
Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΔΙΚΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΑΨΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
1. Η Δημόσια Ηλεκτρονική Προμήθεια και οι γενικές αρχές των δημο-
σίων διαγωνισμών
2. Διακρίσεις Ηλεκτρονικής Προμήθειας
3. Τα επικρατούντα πρότυπα ηλεκτρονικής προμήθειας
3.1. Διάκριση «in personam»
3.2. Διάκριση «in rem»
4. Πρότυπα διεξαγωγής της δημόσιας ηλεκτρονικής προμήθειας υπό
το πλαίσιο της νέας κοινοτικής νομοθεσίας
4.1. Πηγές των προτύπων
4.2. Μέθοδοι και πρότυπα διεξαγωγής
5. Συμφωνίες-πλαίσιο
5.1. Γενικά
5.2. Ο αντικειμενικός και υποκειμενικός χαρακτήρας της νομο-
θεσίας
5.2.1. Ο αντικειμενικός χαρακτήρας
5.2.2. Ο υποκειμενικός χαρακτήρας
5.3. Η προκήρυξη του διαγωνισμού και η διαδικασία ανάδειξης
5.4. Τρόπος διαχείρισης του συστήματος
5.5. Η κατακύρωση
5.6. H κατάρτιση της σύμβασης - Περιεχόμενο της συμφωνίας-
πλαίσιο
5.7. Η χρήση της ψηφιακής υπογραφής
6. Δημόσιος Ηλεκτρονικός Πλειστηριασμός
6.1. Ορισμός
6.2. Χαρακτηριστικά του δημόσιου ηλεκτρονικού πλειστηριασμού
6.3. Τα στάδια πραγματοποίησης του πλειστηριασμού
6.4. Στοιχεία της προκήρυξης του διαγωνισμού
6.5. Ειδικές Αρχές διενέργειας ηλεκτρονικού πλειστηριασμού
6.6. Ανάγκη θέσπισης νομοθεσίας για τη διενέργεια ηλεκτρονικών
πλειστηριασμών
7. Ηλεκτρονική αγορά
7.1. Τα πλεονεκτήματα του συστήματος
7.2. Λειτουργία του συστήματος
7.3. Ζήτηση-προσφορά on line (tender on line)
8. To Εθνικό Σύστημα Δημοσίων Ηλεκτρονικών Προμηθειών
8.1. Οι κύριοι άξονες του Ε.Σ.Η.Δ.Π.
8.2. Περιεχόμενο του προγράμματος
8.3. Οι επιμέρους στόχοι των προγράμματος
8.4. Υποσυστήματα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ
ΕΙΔΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ
1. Γενικά
2. Συμβάσεις υπέρ και κάτω του ευρωπαϊκού ορίου
2.1. Συμβάσεις υπέρ το ευρωπαϊκό όριο
2.2. Συμβάσεις κάτω από το ευρωπαϊκό όριο
2.2.1. Γενικά
2.2.2. Πρότυπα διεξαγωγής της προδικασίας με ηλεκτρονικά
μέσα
3. H ποιοτική αξιολόγηση των υποψηφίων των δημoσίων διαγωνι-
σμών προμηθειών και υπηρεσιών
3.1. Η τεχνική επάρκεια
3.2. Η οικονομική και χρηματοδοτική επάρκεια
3.3. Η πιστοποίηση της ποιότητας
3.4. Η αξιολόγηση μέσω επισήμων καταλόγων
4. Όροι ανανέωσης της δημόσιας σύμβασης
5. Πλεονεκτήματα της συμμετοχής σε δημόσια σύμβαση με ηλεκτρο-
νικά μέσα
6. Κριτική αξιολόγηση της διαδικασίας σύναψης της δημόσιας σύμβα-
σης με ηλεκτρονικά μέσα
6.1. Συστηματική υιοθέτηση της ιδιωτικής μορφής διαπραγμάτευσης
6.2. Τήρηση της αρχή της νομιμότητας της διοικητικής πράξης
6.3. Τήρηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης
6.4. Τήρηση της αρχής της διαφάνειας
6.5. Τελικές διαπιστώσεις
Βιβλιογραφία - Αρθογραφία
Αλφαβητικό Ευρετήριο