Θ. Πανάγος, Ηθική και Δίκαιο στο Πυθαγόρειο Σύστημα, 2021
Το παρόν έργο αποτελεί έναν ελάχιστο φόρο τιμής στην πνευματική μνήμη και το τεράστιο έργο μιας παγκοσμίως αναγνωρισμένης προσωπικότητας που συντέλεσε οριοθεσιακά στην ανάπτυξη και την πρόοδο πολλών και διαφορετικών μεταξύ τους επιστημών. Στόχος του γράφοντος είναι το παρόν να αποτελέσει ένα μικρό βοήθημα στη μελέτη των ζητημάτων που πραγματεύεται από μια άλλη σκοπιά.
Το παρόν πόνημα φιλοδοξεί να περιοριστεί στις εκφάνσεις της ηθικής και του δικαίου, όπως αυτές διδάχθηκαν από τους Πυθαγόρειους και να επικεντρωθεί στα ζητήματα εκείνα της ηθικής που ενδεχομένως είναι επίκαιρα στις σημερινές συνθήκες και κοινωνίες. Διδάγματα που είναι διαχρονικά, αποστάγματα μιας ιδιότυπης σοφίας ανθρώπων που διώχθηκαν για τις απόψεις τους σε κάποιο βαθμό, αλλά κατάφεραν να επιβιώσουν φιλοσοφικώς. Να παραμείνουν κλασικοί. Καθώς οι πηγές για την ζωή και το έργο του Πυθαγόρα και των Πυθαγόρειων είναι απέραντες στην Ελληνική και αλλοδαπή βιβλιογραφία, γίνεται μια προσπάθεια παραμονής στην αρχική πρωτότυπη γραμματολογία για την τεκμηρίωση των σημαντικότερων αντικειμένων του παρόντων. Υπό την έννοια αυτή, ο Διογένης Λαέρτιος, ο Πορφύριος, ο Ιάμβλιχος και φυσικά ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης αποτελούν τις κυριότερες πηγές, ενώ γίνονται αναφορές, όπου είναι αναγκαίο και σε μεταγενέστερη βιβλιογραφία.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Προλεγόμενα
Εισαγωγή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Περί ηθικής
1. Γενικά
2. Η ηθική στον Αριστοτέλη
3. Η κοινωνική ηθική
4. Η κοινωνική ηθική στην σύγχρονη εποχή - Το Κοινωνικό Κεφάλαιο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Η ηθική στους Πυθαγόρειους
Α. Οι κανόνες της πυθαγόρειας ηθικής
1. Εισαγωγή
2. Η αθανασία της ψυχής
3. Ο πυθαγόρειος έλεγχος
4. Ηθική και δεοντολογία στην σύγχρονη εποχή.
5. Η σιωπή στην πυθαγόρεια διδασκαλία
Β. Η πυθαγόρεια ατομική ηθική
1. Η θέση των Πυθαγορείων για τον φόνο
2. Ο σεβασμός στους θεούς
3. Η τήρηση της φιλίας
4. Η καλλιέργεια της εγκράτειας
5. Ο σεβασμός στους γονείς
6. Περί της διατροφής των Πυθαγορείων
7. Η αποφυγή της βρώσης των κουκιών
Γ. Η πυθαγόρεια κοινωνική ηθική
1. Η αποφυγή του φόνου ως κριτήριο κοινωνικής ηθικής
2. Η «ζυγαριά» ως στάθμιση της κοινωνικής συμπεριφοράς
3. Τα σύμβολα
α) Περί του συμβόλου γενικά
β) Το σύμβολο στην πυθαγόρεια διδασκαλία
γ) Ο τρόπος συμβολισμού στο πυθαγόρειο σύστημα
4. Τα πυθαγόρεια ακούσματα
5. Η θέση της παιδείας στην ηθική των Πυθαγορείων
6. Η θέση της γυναίκας στην πυθαγόρεια κοινωνία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Ηθική και περιβάλλον
στους Πυθαγόρειους
1. Ορισμός
2. Η θεωρία του Ωφελιμισμού (Utilitarianism)
3. Τα στοιχεία της περιβαλλοντικής ηθικής στην πυθαγόρεια διδασκαλία
4. Ο σεβασμός στα ζώα
5. Η πυθαγόρεια μετεμψύχωση ως οικολογική συμπεριφορά
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Το δίκαιο στην Πυθαγόρεια διδασκαλία
Α. Η δικαιοσύνη ως εφαρμογή
στην κοινωνική συμβίωση
1. Το περιεχόμενο της δικαιοσύνης στους Πυθαγόρειους
2. Η αρχή της δικαιοσύνης στην πυθαγόρεια αντίληψη
3. Η παρέμβαση του ορθού λόγου
4. Η φύση της πυθαγόρειας δικαιοσύνης
Β. Η πολιτειακή θεώρηση
της πυθαγόρειας φιλοσοφίας
1. Η στήριξη στους νόμους
2. Ο νόμος ως έρεισμα των ηθικών αξιών
3. Η πολιτειακή διάσταση της φιλοσοφίας των Πυθαγορείων
4. Η θέση των Πυθαγορείων για το ιδανικό πολίτευμα
Επιλεγόμενα
Βιβλιογραφία