Θ. Γεωργίου, Το λυκόφως της πολιτικής Ευρώπης, 2017
Στο βιβλίο του με τον τίτλο: «Το λυκόφως της πολιτικής Ευρώπης» (Εκδόσεις ΣΑΚΚΟΥΛΑ Α.Ε.) ο συγγραφέας ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ (Καθηγητής Φιλοσοφίας στο ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ) αναπτύσσει την πολιτική φιλοσοφία του περί Ευρώπης. Σύμφωνα λοιπόν με τη θεωρία του, η Ευρώπη ως οντότητα, κατά την ιστορική εξέλιξή της από την πρώιμη φάση της νεωτερικότητας μέχρι τις μέρες μας, διαμορφώθηκε υπό τρεις τύπους: τον συνειδησιακό, τον πολιτικό και τον τεχνοκρατικό. Οι τρεις τύποι της Ευρώπης ανάγονται στις δομές ή τα συστήματα (οικονομικό, πολιτικό, ιδεολογικό κ.α.) μέσω των οποίων συγκροτείται η νεωτερική και η σύγχρονη πολιτική κοινωνία. Η συνειδησιακή Ευρώπη (θεωρητική επινόηση του φιλοσόφου Edmund Husserl) θεμελιώνεται στην ιδέα, σύμφωνα με την οποία η Ευρώπη είναι η συνείδηση της οικουμένης. Ο τύπος της πολιτικής Ευρώπης διαμορφώθηκε μετά τον β΄ παγκόσμιο πόλεμο (1957 με την συνθήκη της Ρώμης) με απώτερο στόχο την ενοποίηση των ευρωπαϊκών κρατών και θεμελιώνεται στην προτεραιότητα της πολιτικής έναντι της οικονομίας. Η τεχνοκρατική Ευρώπη είναι πρόσφατη ανακάλυψη (κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες) και ανάγεται στην υπερίσχυση του οικονομικού συστήματος και στην υποχώρηση της πολιτικής. Σ’ αυτές τις προτάσεις συνοψίζεται η πολιτική θεωρία του ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ για την Ευρώπη.
Στο βιβλίο περιλαμβάνονται τρία κείμενα του φιλοσόφου Jürgen Habermas και ένα κείμενο του Claus Offe (καθηγητή πολιτικής κοινωνιολογίας) ως παράρτημα. Τα κείμενα αυτά παραδόθηκαν στον συγγραφέα από τον ίδιο τον Jürgen Habermas για σεμιναριακή μελέτη και επεξεργασία, επιστημονική έρευνα και πολιτικό διάλογο στη δημόσια σφαίρα. Εννοείται πως οι ιδέες τους και το περιεχόμενό τους αποτελούν πηγή θεωρητικής έμπνευσης για τον συγγραφέα του βιβλίου.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
Πρόλογος
Στη σκιά των τεσσάρων
Ενδιάμεση Παρατήρηση
13
Εισαγωγή
Η ιδέα της Ευρώπης ως «μήνυμα σε μποτίλια» (Flaschenpost)
Πρώτο κεφάλαιο
Προβλήματα αυτοπροσδιορισμού
και ταυτότητας της Ευρώπης
1. Δύο αντιλήψεις για την Ευρώπη
2. Η Ευρώπη ως ομοσπονδία: ανοιχτά ερωτήματα
3. Σκέψεις για την πολιτική και την πολιτισμική ένωση της Ευρώπης
4. Περισσότερη ή λιγότερη Ευρώπη;
5. Το ιστορικό πείραμα «Ενωμένη Ευρώπη» απέτυχε
6. To Ευρωπαϊκό ζήτημα
7. H «μετά-Ευρώπη»
8. H Μνήμη της Ευρώπης στο κρατίδιο: Thüringen
9. «Ευρώπη ή όχι»
Δεύτερο κεφάλαιο
Προβλήματα συγκρότησης
και ανακατασκευής της Ευρώπης
10. Ανατομία της τεχνοκρατικής Ευρώπης
11. Το πνεύμα του αντι-ευρωπαϊσμού
12. Ευρώπη και Ευρωζώνη.
13. Η «ανακατασκευή» της Ευρωζώνης
14. «Ένωση του ευρώ»: τι είναι αυτό;
15. Τι είδους νόμισμα είναι το ευρώ;
16. Η οικονομική διακυβέρνηση στην Ευρωζώνη
17. Ο Macron και η Ευρωπαϊκή Ένωση
Τρίτο κεφάλαιο
Ευρώπη: Προβλήματα ενσωμάτωσης
και ιστορικής προοπτικής
18. Η Ευρώπη σε ιστορική καμπή
19. Δύση και Τουρκία (με αφορμή το «πραξικόπημα»)
20. Τεχνοκρατική Ευρώπη και φονταμενταλιστικό Ισλάμ
21. O τεχνοκρατικός πόλεμος Δύσης και Ισλάμ
22. H Ευρώπη τεμαχίζεται
23. Ευρώπη: η νέα διαίρεση
24. Η μεταπολεμική ιστορία των σχέσεων Ευρώπης-Ελλάδας
25. Επανάσταση στην Ουκρανία
26. To πρόγραμμα του Macron: ασκήσεις επί χάρτου
27. O Macron και η διεθνής κοινότητα
Τέταρτο κεφάλαιο
Ευρώπη: Σύγχρονα πολιτικά προβλήματα
28. Πέντε σύγχρονα ευρωπαϊκά ζητήματα
29. Ο αντιευρωπαϊσμός των κρατών του Visegrád
30. H Ουγγαρία στην Ευρώπη
31. Oι μετανεωτερικοί εθνικισμοί
32. Ευρώπη και προσφυγικό ζήτημα
33. Μεταεθνικός αστερισμός και προσφυγικό ζήτημα
34. Προσφυγικό ζήτημα και νέα κοινωνική κατάσταση
35. Η ευρωπαϊκή λύση του προσφυγικού ζητήματος
Πέμπτο κεφάλαιο
Η «γερμανική οικονομική αυτοκρατορία»
και η Ευρωπαϊκή Ένωση
36. H ηγεμονία της Γερμανίας στην Ευρώπη
37. Ευρώπη και πολιτική αλληλεγγύη
38. Αναστοχασμός για τη σχέση Ελλάδας-Γερμανίας
39. H Ελλάδα στην παγίδα του χρέους
40. Η Γερμανία μετά τη συμφωνία των Βρυξελλών
41. Η Ευρώπη μετά τη συμφωνία των Βρυξελλών
42. Γερμανική επανένωση: 25 χρόνια μετά
Έκτο κεφάλαιο
Η πολιτική επικαιρότητα των Ευρωεκλογών
του
43. Ευρωεκλογές: πολιτική ή τεχνοκρατία;
44. Ευρωεκλογές: κριτικός απολογισμός
Παράρτημα
Φιλοσοφικός στοχασμός
για την κρίση στην Ευρώπη
Ι. Jürgen Habermas
Α. Τρεις λόγοι για «περισσότερη Ευρώπη»
B. «Για μία ισχυρή Ευρώπη» - Τι σημαίνει όμως αυτό;
Για μια ευρωπαϊκή ρύθμιση –ενάντια σε μια δημοκρατία-«βιτρίνα»
Η ημι-ηγεμονική στάση της Γερμανίας και ο κίνδυνος μιας γερμανικής Ευρώπης
Ο κίνδυνος μιας «γερμανικής Ευρώπης»
Το διευρυμένο έλλειμμα νομιμοποίησης της ΕΕ
Ανέφικτη μια λειτουργική νομισματική ένωση χωρίς πολιτική ένωση
Ενάντια στον φαύλο κύκλο της ριζοσπαστικοποίησης
Βήματα προς τα εμπρός
Γ. Δημοκρατία ή καπιταλισμός;
Η γέννηση της κρίσης
Η νοσταλγική επιλογή
Καπιταλισμός ή δημοκρατία;
Τέσσερις λόγοι κατά της πολιτικής Ένωσης
Και τώρα, τι;
II. Claus Offe: Η Ευρώπη στην παγίδα της κρίσης του χρέους
Βορειοευρωπαίοι και νοτιοευρωπαίοι λαϊκιστές
Η παγίδα του ευρώ
Μετατόπιση των διεξόδων
Η διάπλαση της ευρωπαϊκής πολιτικής βούλησης
Από το κράτος φορολογικών εσόδων στο κράτος-οφειλέτη
Οι οικονομικές ανισορροπίες - εκ γενετής ελάττωμα της ευρωζώνης
«Κίνδυνος κατάχρησης»
Δημοκρατία αντί της λογικής «ΤΙΝΑ»
Το χάσμα μεταξύ politics και policy