Σ. Κυράνου-Τσίπτσιου, Ασφάλιση αστικής ιατρικής ευθύνης, 2014
Το παρόν έργο καταστρώνεται σε εισαγωγή και τρία κεφάλαια και ολοκληρώνεται με χρηστικό κι αναλυτικό λημματικό ευρετήριο.
Ειδικότερα:Το πρώτο κεφάλαιο αφιερώνεται στην ιατρική ευθύνη, γενικά. Εδώ προσεγγίζονται η ποινική και η πειθαρχική ιατρική ευθύνη και η ιατρική ευθύνη ως επαγγελματική ευθύνη.
Στο δεύτερο κεφάλαιο:
• προσδιορίζεται η έννοια της αστικής ιατρικής ευθύνης
• εντοπίζονται τα δικαιϊκά της θεμέλια στο πλαίσιο των εννόμων σχέσεων τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού δικαίου
• διακρίνονται οι περιπτώσεις αστικής ευθύνης που συναρτάται με την παροχή ιατρικών υπηρεσιών από ιδιωτικό φορέα (λ.χ. ιδιωτική κλινική) και από ιδιώτη γιατρό.
• μελετάται η συμβατική και η αδικοπρακτική ευθύνη του γιατρού,
• οι βασικοί γενεσιουργοί λόγοι της αστικής ιατρικής ευθύνης (το ιατρικό σφάλμα και η παράβαση των υποχρεώσεων ενημέρωσης του ασθενούς και λήψης της έγκυρης συναίνεσής του)Το εκτενές τρίτο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην ασφάλιση της αστικής ιατρικής ευθύνης. Ειδικότερα:
• προσδιορίζεται η έννοια και η νομική φύση της σύμβασης ασφάλισης αστικής ιατρικής ευθύνης
• η δυνατότητα ένταξης στις καταναλωτικές ασφαλίσεις
• τα βασικά χαρακτηριστικά του ασφαλιστή και του λήπτη της ασφάλισης, ιδιώτη γιατρού ή φορέα παροχής υπηρεσιών υγείας
• το θέμα της κατάρτισης και του περιεχομένου της σύμβασης ασφάλισης ιατρικής ευθύνης, όπως αυτό διαμορφώνεται από τους γενικούς και τους ειδικούς ασφαλιστικούς όρους
• οι περιπτώσεις των κινδύνων που συμπεριλαμβάνονται στην ασφαλιστική κάλυψη της ιατρικής ευθύνης, καθώς και των κινδύνων που εξαιρούνται από αυτή
• το δικαίωμα εναντίωσης του λήπτη της ασφάλισης, λόγω παρεκκλίσεων του ασφαλιστηρίου ή λόγω μη τήρησης της υποχρέωσης πληροφόρησης του ασφαλιστή ή μη παράδοσης των ασφαλιστικών όρων
• η διάρκεια της ευθύνης του ασφαλιστή στη σύμβαση ασφάλισης ιατρικής ευθύνης, με ιδιαίτερη αναφορά και στις ασφαλιστικές ρήτρες «κάλυψης των περιστατικών που θα συμβούν» και «κάλυψης των αξιώσεων που θα προβληθούν»Σημαντική έκταση του έργου καταλαμβάνουν οι υποχρεώσεις και τα ασφαλιστικά βάρη του λήπτη της ασφάλισης. Ειδικότερα εξετάζονται:
• η υποχρέωση του γιατρού ή του φορέα παροχής υπηρεσιών υγείας για καταβολή του συμφωνηθέντος ασφαλίστρου
• τα ασφαλιστικά βάρη (η υποχρέωση προσυμβατικής αναγγελίας του κινδύνου, η υποχρέωση μη μεταβολής-επίτασης του ασφαλισμένου κινδύνου, η υποχρέωση αποφυγής ή μείωσης της ζημίας και η υποχρέωση αναγγελίας της επέλευσης της ασφαλιστικής περίπτωσης)
• η μελέτη των δικαιωμάτων του λήπτη της ασφάλισης με έμφαση στον προσδιορισμό της έννοιας της εκτεταμένης ασφαλιστικής περίπτωσης στην ασφάλιση ιατρικής ευθύνης
• η προσέγγιση της αξίωσης ελευθερώσεως και της αξίωσης νομικής προστασίας με αμυντική μορφή του ασφαλισμένου γιατρού
• το θέμα της παραγραφής των αξιώσεων του ασφαλισμένου γιατρού έναντι του ασφαλιστή
• το ζήτημα της εφαρμογής της αρχής του χωρισμού των δικών στην ασφάλιση ιατρικής ευθύνης
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
§ 1. Προδιάθεση
§ 2. Διάγραμμα μελέτης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΓΕΝΙΚΑ
§ 3. Ιστορική επισκόπηση της ιατρικής ευθύνης
§ 4. Αναδρομή στις θεωρίες περί ιατρικής ευθύνης
§ 5. Κώδικας ιατρικής δεοντολογίας και ιατρική ευθύνη
§ 6. Είδη ιατρικής ευθύνης
Ι. Γενική επισκόπηση
ΙI. Ποινική και πειθαρχική ιατρική ευθύνη
ΙΙΙ. Ιατρική ευθύνη ως επαγγελματική ευθύνη - Ευθύνη του παρέχοντος υπη-
ρεσίες
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Η ΑΣΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ
§ 7. Έννοια αστικής ιατρικής ευθύνης
§ 8. Δικαιϊκά θεμέλια αστικής ιατρικής ευθύνης
Ι. Έννομες σχέσεις δημοσίου δικαίου
ΙΙ. Έννομες σχέσεις ιδιωτικού δικαίου
Α. Παροχή ιατρικών υπηρεσιών από ιδιωτικό φορέα
Β. Παροχή ιατρικών υπηρεσιών από ιδιώτη γιατρό
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
2. Συμβατική ιατρική ευθύνη
α. Κατάρτιση και τύπος της σύμβασης ιατρικής αγωγής
β. Περιεχόμενο σύμβασης ιατρικής αγωγής
γ. Νομική φύση σύμβασης ιατρικής αγωγής
3. Αδικοπρακτική ιατρική ευθύνη
α. Η αδικοπρακτική ιατρική ευθύνη, γενικά
β. Η αδικοπρακτική ιατρική ευθύνη λόγω αμέλειας, ειδικότερα
4. Συρροή συμβατικής και αδικοπρακτικής ιατρικής ευθύνης
§ 9. Γενεσιουργοί λόγοι αστικής ιατρικής ευθύνης
Ι. Ιατρικό σφάλμα
Α. Έννοια και διακρίσεις ιατρικού σφάλματος
Β. Κριτήρια αξιολόγησης του ιατρικού σφάλματος
Γ. Επανόρθωση του ιατρικού σφάλματος
Δ. Ευθύνη από ιατρικό σφάλμα
ΙΙ. Παράβαση υποχρεώσεων ενημέρωσης ασθενούς και λήψης έγκυρης
συναίνεσης
Α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
Β. Η υποχρέωση ενημέρωσης του ασθενούς
Γ. Η υποχρέωση λήψης συναίνεσης του ενημερωμένου ασθενούς
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΣΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ
§ 10. Ορισμός και εννοιολογικά στοιχεία ιδιωτικής ασφάλισης
§ 11. Ασφάλιση αστικής ιατρικής ευθύνης
Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
II. Έννοια ασφάλισης αστικής ιατρικής ευθύνης
ΙΙΙ. Νομική φύση ασφάλισης αστικής ιατρικής ευθύνης
§ 12. Σύμβαση ασφάλισης αστικής ιατρικής ευθύνης
Ι. Έννοια και νομική φύση της ασφαλιστικής σύμβασης
ΙΙ. Η ασφαλιστική σύμβαση ως εμπορική πράξη, ειδικότερα
ΙΙΙ. Το ζήτημα της ένταξης της ασφάλισης ιατρικής ευθύνης στις κατανα-
λωτικές ασφαλίσεις
Α. Ο λήπτης της ασφάλισης ως καταναλωτής, γενικά
Β. Ο λήπτης της ασφάλισης γιατρός ή φορέας παροχής υπηρεσιών
υγείας ως καταναλωτής, ειδικότερα
1. Ιδιώτης γιατρός
2. Φορέας παροχής υπηρεσιών υγείας
Γ. Το ζήτημα της προστασίας του γιατρού ως καταναλωτή στις ασφαλι-
στικές συμβάσεις από απόσταση
ΙV. Συμβαλλόμενοι στη σύμβαση ασφάλισης ιατρικής ευθύνης
Α. Γενικές παρατηρήσεις
Β. Ασφαλιστής (ασφαλιστική επιχείρηση)
1. Η ιδιότητα του ασφαλιστή
2. Αντικείμενο ασφαλιστικής επιχείρησης
3. Η λειτουργία της ασφαλιστικής επιχείρησης ως εποπτευόμενης
δραστηριότητας
α. Εποπτεία ασφαλιστικής επιχείρησης
β. Άδεια λειτουργίας
i. Προϋποθέσεις χορήγησης
ii. Το κεφάλαιο, ειδικότερα
Γ. Τα ασφαλιζόμενα πρόσωπα
1. Ασφάλιση για ίδιο λογαριασμό
α. Γενικά
β. Κατάρτιση ασφαλιστικής σύμβασης από ιδιώτη γιατρό για ίδιο
λογαριασμό
2. Ασφάλιση για λογαριασμό άλλου προσώπου
α. Γενικά
β. Κατάρτιση ασφαλιστικής σύμβασης από φορέα παροχής υπηρε-
σιών υγείας – Ομαδική ασφάλιση γιατρών
V. Ο ζημιωθείς
§ 13. Κατάρτιση σύμβασης ασφάλισης ιατρικής ευθύνης
Ι. Γενικά
ΙΙ. Πρόταση σύναψης σύμβασης ασφάλισης ιατρικής ευθύνης
ΙΙΙ. Ερωτηματολόγιο - Προσυμβατική αναγγελία του κινδύνου
IV. Προσυμβατική υποχρέωση χορήγησης πληροφοριών στον λήπτη της
ασφάλισης – Ασφαλιστική διαμεσολάβηση
V. Αποδοχή της πρότασης από τον ασφαλιστή
§ 14. Το ασφαλιστήριο στη σύμβαση ασφάλισης ιατρικής ευθύνης
Ι. Έννοια και λειτουργία του ασφαλιστηρίου ως αποδεικτικού εγγράφου
ΙΙ. Περιεχόμενο του ασφαλιστηρίου ασφάλισης αστικής ιατρικής ευθύνης
III. Ασφαλιστικοί όροι στη σύμβαση ασφάλισης ιατρικής ευθύνης
Α. Έννοια και νομική φύση ασφαλιστικών όρων
1. Γενικοί ασφαλιστικοί όροι
2. Ειδικοί ασφαλιστικοί όροι
Β. Δέσμευση του λήπτη της ασφάλισης από τους ασφαλιστικούς όρους
Γ. Ερμηνεία των ασφαλιστικών όρων
Δ. Καταχρηστικότητα ασφαλιστικών όρων
1. Γενικά
2. Έλεγχος καταχρηστικότητας όρων σύμβασης ασφάλισης ιατρικής
ευθύνης
3. Ακυρότητα καταχρηστικών όρων
Ε. Προσδιορισμός του εύρους της ασφαλιστικής κάλυψης του γιατρού
μέσω των ασφαλιστικών όρων
1. Αντικείμενο ασφάλισης στη σύμβαση ασφάλισης ιατρικής ευθύνης
2. Περιπτωσιολογία καλυπτόμενων κινδύνων στη σύμβαση ασφάλισης
ιατρικής ευθύνης
3. Εξαιρέσεις από την ασφαλιστική κάλυψη
4. Περιπτωσιολογία εξαιρούμενων κινδύνων στη σύμβαση ασφάλισης
ιατρικής ευθύνης (συμβατικές εξαιρέσεις)
ΙV. Δικαίωμα εναντίωσης του λήπτη της ασφάλισης
Α. Έννοια του δικαιώματος εναντίωσης
B. Νομική φύση και άσκηση του δικαιώματος εναντίωσης
Γ. Άσκηση δικαιώματος εναντίωσης λόγω παρεκκλίσεων
1. Προϋποθέσεις άσκησης της ασφαλιστικής εναντίωσης του άρθρου
2 § 5 Ασφ.Ν.
2. Μη άσκηση της ασφαλιστικής εναντίωσης
3. Η νομική κατάσταση της ασφαλιστικής σύμβασης κατά τη διάρκεια
της προθεσμίας άσκησης του δικαιώματος εναντίωσης – Αποτελέ-
σματα εναντίωσης
Δ. Δικαίωμα εναντίωσης λόγω μη παράδοσης με το ασφαλιστήριο των
απαραίτητων πληροφοριών και των ασφαλιστικών όρων
1. Προϋποθέσεις άσκησης της ασφαλιστικής εναντίωσης του άρθρου
2 § 6 Ασφ.Ν.
2. Συνέπειες άσκησης της ασφαλιστικής εναντίωσης του άρθρου 2 §
Ασφ.Ν. – Η νομική κατάσταση της ασφαλιστικής σύμβασης κατά τη
διάρκεια της προθεσμίας άσκησης του δικαιώματος εναντίωσης
3. Συνέπειες μη άσκησης της ασφαλιστικής εναντίωσης του άρθρου
2 § 6 Ασφ.Ν.
§ 15. Διάρκεια της σύμβασης ασφάλισης ιατρικής ευθύνης
Ι. Γενικά
ΙΙ. Έναρξη της ασφαλιστικής σύμβασης
ΙΙΙ. Συμβατική διάρκεια ασφαλιστικής σύμβασης και ανανέωση αυτής
IV. Διάρκεια ευθύνης του ασφαλιστή στην ασφάλιση ιατρικής ευθύνης
V. Λήξη της σύμβασης ασφάλισης ιατρικής ευθύνης
Α. Γενικά
Β. Λήξη σύμβασης λόγω παρέλευσης συμφωνηθέντος χρόνου διάρκειας
Γ. Έκλειψη ή ματαίωση του ασφαλισμένου κινδύνου
Δ. Καταγγελία της σύμβασης ασφάλισης ιατρικής ευθύνης
1. Γενικά
2. Περιπτώσεις άσκησης του δικαιώματος καταγγελίας
α. Τακτική και έκτακτη καταγγελία
β. Καταγγελία εκ μέρους του ασφαλιστή
γ. Καταγγελία εκ μέρους του λήπτη της ασφάλισης
δ. Καταγγελία εκ μέρους αμφότερων των συμβαλλομένων μερών
i. Πτώχευση ασφαλιστή ή λήπτη της ασφάλισης
ii. Διαδοχή στην ασφαλιστική σχέση
ε. Συμβατική καταγγελία
Ε. Υπαναχώρηση του λήπτη της ασφάλισης
§ 16. Υποχρεώσεις και ασφαλιστικά βάρη του λήπτη της ασφάλισης στη
σύμβαση ασφάλισης ιατρικής ευθύνης
Ι. Διάκριση μεταξύ ενοχικών υποχρεώσεων και ασφαλιστικών βαρών
ΙΙ. Υποχρέωση καταβολής ασφαλίστρου
Α. Πρόσωπα που βαρύνονται με την υποχρέωση καταβολής του
ασφαλίστρου στην ασφάλιση ιατρικής ευθύνης
Β. Τρόπος υπολογισμού και καταβολής του ασφαλίστρου
Γ. Αναπροσαρμογή ασφαλίστρου
Δ. Συνέπειες παράβασης της υποχρέωσης καταβολής του ασφαλίστρου
ΙΙΙ. Το καθήκον προσυμβατικής αναγγελίας του κινδύνου
Α. Το περιεχόμενο των προσυμβατικών δηλώσεων
Β. Η χρήση της μεθόδου του ερωτηματολογίου
Γ. Πρόσωπα που βαρύνονται με το καθήκον προσυμβατικής αναγγελίας
Δ. Συνέπειες παράβασης της προσυμβατικής υποχρέωσης αναγγελίας
του κινδύνου
IV. Υποχρέωση μη μεταβολής – επίτασης του ασφαλισμένου κινδύνου
Α. Γενικά
Β. Πρόσωπα που βαρύνονται με το καθήκον της μη μεταβολής – επίτα-
σης του κινδύνου στην ασφάλιση ιατρικής ευθύνης
Γ. Προσέγγιση της έννοιας της μεταβολής του κινδύνου στην ασφάλιση
ιατρικής ευθύνης
Δ. Συνέπειες παράβασης της υποχρέωσης μη επίτασης του κινδύνου
Ε. Μείωση του ασφαλισμένου κινδύνου
V. Υποχρέωση αποφυγής ή μείωσης της ζημίας
Α. Γενικά
Β. Έννοια της αποφυγής ή μείωσης της ζημίας στην ασφάλιση ιατρικής
ευθύνης
1. Αποφυγή της ζημίας
2. Μείωση της ζημίας
Γ. Οδηγίες του ασφαλιστή για την αποφυγή ή μείωση της ζημίας
Δ. Έξοδα για την αποφυγή ή μείωση της ζημίας
Ε. Συνέπειες παράβασης της υποχρέωσης αποφυγής ή μείωσης της
ζημίας
VI. Υποχρέωση αναγγελίας της επέλευσης της ασφαλιστικής περίπτωσης
Α. Γενικά
Β. Το περιεχόμενο του καθήκοντος αναγγελίας της ασφαλιστικής περί-
πτωσης και τα πρόσωπα που βαρύνονται με αυτό
Γ. Χρόνος εκπλήρωσης του καθήκοντος αναγγελίας της ασφαλιστικής
περίπτωσης
Δ. Συνέπειες παράβασης του καθήκοντος αναγγελίας της επέλευσης της
ασφαλιστικής περίπτωσης
§ 17. Τα δικαιώματα του ασφαλισμένου γιατρού στη σύμβαση ασφάλι-
σης ιατρικής ευθύνης
Ι. Γενικά – Η θεμελίωση των δικαιωμάτων του ασφαλισμένου στην κύρια
και στις δευτερεύουσες υποχρεώσεις του ασφαλιστή
ΙΙ. Τα δικαιώματα του ασφαλισμένου γιατρού στο στάδιο πριν από την
πραγματοποίηση του κινδύνου
ΙΙΙ. Τα δικαιώματα του ασφαλισμένου γιατρού στο στάδιο μετά την πραγ-
ματοποίηση του κινδύνου
IV. Η ασφαλιστική περίπτωση
Α. Γενικά
Β. Θεωρίες ως προς τον χρόνο επέλευσης της ασφαλιστικής περίπτωσης
1. Οι θεωρίες της «επέλευσης του ζημιογόνου γεγονότος» και της
«έγερσης των αξιώσεων»
2. Η θεωρία περί «εκτεταμένης ασφαλιστικής περίπτωσης» στην
ασφάλιση ιατρικής ευθύνης
§ 18. Οι αξιώσεις του ασφαλισμένου γιατρού
Ι. Το περιεχόμενο της αξίωσης ελευθερώσεως και νομικής προστασίας,
γενικά
ΙΙ. Η αξίωση ελευθερώσεως του ασφαλισμένου γιατρού, ειδικότερα
A. Ικανοποίηση βάσιμων αξιώσεων
B. Απόκρουση αβάσιμων αξιώσεων
Γ. Ελευθέρωση του ασφαλισμένου γιατρού με την καταβολή του
ασφαλίσματος στον ίδιο ή στον ζημιωθέντα ασθενή
Δ. Ελευθέρωση του ασφαλισμένου γιατρού με την εκχώρηση της ασφα-
λιστικής απαίτησης
ΙΙΙ. Η αξίωση νομικής προστασίας του ασφαλισμένου γιατρού
Α. Το περιεχόμενο της νομικής προστασίας με αμυντική μορφή
Β. Διάκριση νομικής προστασίας με αμυντική μορφή από νομική προ-
στασία με επιθετική μορφή
§ 19. Παραγραφή των αξιώσεων του λήπτη της ασφάλισης-γιατρού έναντι του ασφαλιστή
§ 20. Η αρχή του χωρισμού των δικών στην ασφάλιση ιατρικής ευθύνης
Ι. Έννοια της αρχής του χωρισμού των δικών
ΙΙ. Δεσμευτική ενέργεια της απόφασης που εκδίδεται στη δίκη για την ευ-
θύνη του ασφαλισμένου ως προς τον ασφαλιστή
ΙΙΙ. Διάσπαση της αρχής του χωρισμού των δικών
§ 21. Συμπεράσματα – Ασφάλιση θεραπευτικού κινδύνου. Νέα μορφή
ασφάλισης από ιατρικά σφάλματα;
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
EΥΡΕΤΗΡΙΟ 367.