Σ. Κυράνου-Τσίπτσιου, Ασφάλιση αστικής ιατρικής ευθύνης, 2014

XVΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

1ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1§ 1. Προδιάθεση

4§ 2. Διάγραμμα μελέτης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΓΕΝΙΚΑ

7§ 3. Ιστορική επισκόπηση της ιατρικής ευθύνης

12§ 4. Αναδρομή στις θεωρίες περί ιατρικής ευθύνης

14§ 5. Κώδικας ιατρικής δεοντολογίας και ιατρική ευθύνη

16§ 6. Είδη ιατρικής ευθύνης

16Ι. Γενική επισκόπηση

17ΙI. Ποινική και πειθαρχική ιατρική ευθύνη

ΙΙΙ. Ιατρική ευθύνη ως επαγγελματική ευθύνη - Ευθύνη του παρέχοντος υπη-

19ρεσίες

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

Η ΑΣΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

23§ 7. Έννοια αστικής ιατρικής ευθύνης

24§ 8. Δικαιϊκά θεμέλια αστικής ιατρικής ευθύνης

24Ι. Έννομες σχέσεις δημοσίου δικαίου

30ΙΙ. Έννομες σχέσεις ιδιωτικού δικαίου

30Α. Παροχή ιατρικών υπηρεσιών από ιδιωτικό φορέα

34Β. Παροχή ιατρικών υπηρεσιών από ιδιώτη γιατρό

341. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

342. Συμβατική ιατρική ευθύνη

34α. Κατάρτιση και τύπος της σύμβασης ιατρικής αγωγής

37β. Περιεχόμενο σύμβασης ιατρικής αγωγής

41γ. Νομική φύση σύμβασης ιατρικής αγωγής

423. Αδικοπρακτική ιατρική ευθύνη

42α. Η αδικοπρακτική ιατρική ευθύνη, γενικά

44β. Η αδικοπρακτική ιατρική ευθύνη λόγω αμέλειας, ειδικότερα

474. Συρροή συμβατικής και αδικοπρακτικής ιατρικής ευθύνης

48§ 9. Γενεσιουργοί λόγοι αστικής ιατρικής ευθύνης

48Ι. Ιατρικό σφάλμα

48Α. Έννοια και διακρίσεις ιατρικού σφάλματος

52Β. Κριτήρια αξιολόγησης του ιατρικού σφάλματος

55Γ. Επανόρθωση του ιατρικού σφάλματος

55Δ. Ευθύνη από ιατρικό σφάλμα

ΙΙ. Παράβαση υποχρεώσεων ενημέρωσης ασθενούς και λήψης έγκυρης

57συναίνεσης

57Α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

58Β. Η υποχρέωση ενημέρωσης του ασθενούς

60Γ. Η υποχρέωση λήψης συναίνεσης του ενημερωμένου ασθενούς

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΣΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ

65§ 10. Ορισμός και εννοιολογικά στοιχεία ιδιωτικής ασφάλισης

69§ 11. Ασφάλιση αστικής ιατρικής ευθύνης

69Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

73II. Έννοια ασφάλισης αστικής ιατρικής ευθύνης

76ΙΙΙ. Νομική φύση ασφάλισης αστικής ιατρικής ευθύνης

81§ 12. Σύμβαση ασφάλισης αστικής ιατρικής ευθύνης

81Ι. Έννοια και νομική φύση της ασφαλιστικής σύμβασης

84ΙΙ. Η ασφαλιστική σύμβαση ως εμπορική πράξη, ειδικότερα

ΙΙΙ. Το ζήτημα της ένταξης της ασφάλισης ιατρικής ευθύνης στις κατανα-

87λωτικές ασφαλίσεις

87Α. Ο λήπτης της ασφάλισης ως καταναλωτής, γενικά

Β. Ο λήπτης της ασφάλισης γιατρός ή φορέας παροχής υπηρεσιών

90υγείας ως καταναλωτής, ειδικότερα

911. Ιδιώτης γιατρός

932. Φορέας παροχής υπηρεσιών υγείας

Γ. Το ζήτημα της προστασίας του γιατρού ως καταναλωτή στις ασφαλι-

95στικές συμβάσεις από απόσταση

99ΙV. Συμβαλλόμενοι στη σύμβαση ασφάλισης ιατρικής ευθύνης

99Α. Γενικές παρατηρήσεις

99Β. Ασφαλιστής (ασφαλιστική επιχείρηση)

991. Η ιδιότητα του ασφαλιστή

1022. Αντικείμενο ασφαλιστικής επιχείρησης

3. Η λειτουργία της ασφαλιστικής επιχείρησης ως εποπτευόμενης

103δραστηριότητας

103α. Εποπτεία ασφαλιστικής επιχείρησης

105β. Άδεια λειτουργίας

105i. Προϋποθέσεις χορήγησης

108ii. Το κεφάλαιο, ειδικότερα

109Γ. Τα ασφαλιζόμενα πρόσωπα

1091. Ασφάλιση για ίδιο λογαριασμό

109α. Γενικά

β. Κατάρτιση ασφαλιστικής σύμβασης από ιδιώτη γιατρό για ίδιο

110λογαριασμό

1142. Ασφάλιση για λογαριασμό άλλου προσώπου

114α. Γενικά

β. Κατάρτιση ασφαλιστικής σύμβασης από φορέα παροχής υπηρε-

116σιών υγείας – Ομαδική ασφάλιση γιατρών

123V. Ο ζημιωθείς

125§ 13. Κατάρτιση σύμβασης ασφάλισης ιατρικής ευθύνης

125Ι. Γενικά

126ΙΙ. Πρόταση σύναψης σύμβασης ασφάλισης ιατρικής ευθύνης

126ΙΙΙ. Ερωτηματολόγιο - Προσυμβατική αναγγελία του κινδύνου

IV. Προσυμβατική υποχρέωση χορήγησης πληροφοριών στον λήπτη της

128ασφάλισης – Ασφαλιστική διαμεσολάβηση

133V. Αποδοχή της πρότασης από τον ασφαλιστή

137§ 14. Το ασφαλιστήριο στη σύμβαση ασφάλισης ιατρικής ευθύνης

137Ι. Έννοια και λειτουργία του ασφαλιστηρίου ως αποδεικτικού εγγράφου

140ΙΙ. Περιεχόμενο του ασφαλιστηρίου ασφάλισης αστικής ιατρικής ευθύνης

144III. Ασφαλιστικοί όροι στη σύμβαση ασφάλισης ιατρικής ευθύνης

144Α. Έννοια και νομική φύση ασφαλιστικών όρων

1461. Γενικοί ασφαλιστικοί όροι

1502. Ειδικοί ασφαλιστικοί όροι

152Β. Δέσμευση του λήπτη της ασφάλισης από τους ασφαλιστικούς όρους

154Γ. Ερμηνεία των ασφαλιστικών όρων

157Δ. Καταχρηστικότητα ασφαλιστικών όρων

1571. Γενικά

2. Έλεγχος καταχρηστικότητας όρων σύμβασης ασφάλισης ιατρικής

161ευθύνης

1643. Ακυρότητα καταχρηστικών όρων

Ε. Προσδιορισμός του εύρους της ασφαλιστικής κάλυψης του γιατρού

165μέσω των ασφαλιστικών όρων

1651. Αντικείμενο ασφάλισης στη σύμβαση ασφάλισης ιατρικής ευθύνης

2. Περιπτωσιολογία καλυπτόμενων κινδύνων στη σύμβαση ασφάλισης

167ιατρικής ευθύνης

1723. Εξαιρέσεις από την ασφαλιστική κάλυψη

4. Περιπτωσιολογία εξαιρούμενων κινδύνων στη σύμβαση ασφάλισης

174ιατρικής ευθύνης (συμβατικές εξαιρέσεις)

185ΙV. Δικαίωμα εναντίωσης του λήπτη της ασφάλισης

185Α. Έννοια του δικαιώματος εναντίωσης

185B. Νομική φύση και άσκηση του δικαιώματος εναντίωσης

187Γ. Άσκηση δικαιώματος εναντίωσης λόγω παρεκκλίσεων

1. Προϋποθέσεις άσκησης της ασφαλιστικής εναντίωσης του άρθρου

1872 § 5 Ασφ.Ν.

1922. Μη άσκηση της ασφαλιστικής εναντίωσης

3. Η νομική κατάσταση της ασφαλιστικής σύμβασης κατά τη διάρκεια

της προθεσμίας άσκησης του δικαιώματος εναντίωσης – Αποτελέ-

194σματα εναντίωσης

Δ. Δικαίωμα εναντίωσης λόγω μη παράδοσης με το ασφαλιστήριο των

199απαραίτητων πληροφοριών και των ασφαλιστικών όρων

1. Προϋποθέσεις άσκησης της ασφαλιστικής εναντίωσης του άρθρου

1992 § 6 Ασφ.Ν.

62. Συνέπειες άσκησης της ασφαλιστικής εναντίωσης του άρθρου 2 §

Ασφ.Ν. – Η νομική κατάσταση της ασφαλιστικής σύμβασης κατά τη

202διάρκεια της προθεσμίας άσκησης του δικαιώματος εναντίωσης

3. Συνέπειες μη άσκησης της ασφαλιστικής εναντίωσης του άρθρου

2032 § 6 Ασφ.Ν.

207§ 15. Διάρκεια της σύμβασης ασφάλισης ιατρικής ευθύνης

207Ι. Γενικά

207ΙΙ. Έναρξη της ασφαλιστικής σύμβασης

208ΙΙΙ. Συμβατική διάρκεια ασφαλιστικής σύμβασης και ανανέωση αυτής

209IV. Διάρκεια ευθύνης του ασφαλιστή στην ασφάλιση ιατρικής ευθύνης

214V. Λήξη της σύμβασης ασφάλισης ιατρικής ευθύνης

214Α. Γενικά

215Β. Λήξη σύμβασης λόγω παρέλευσης συμφωνηθέντος χρόνου διάρκειας

216Γ. Έκλειψη ή ματαίωση του ασφαλισμένου κινδύνου

216Δ. Καταγγελία της σύμβασης ασφάλισης ιατρικής ευθύνης

2161. Γενικά

2202. Περιπτώσεις άσκησης του δικαιώματος καταγγελίας

220α. Τακτική και έκτακτη καταγγελία

222β. Καταγγελία εκ μέρους του ασφαλιστή

223γ. Καταγγελία εκ μέρους του λήπτη της ασφάλισης

224δ. Καταγγελία εκ μέρους αμφότερων των συμβαλλομένων μερών

224i. Πτώχευση ασφαλιστή ή λήπτη της ασφάλισης

229ii. Διαδοχή στην ασφαλιστική σχέση

231ε. Συμβατική καταγγελία

232Ε. Υπαναχώρηση του λήπτη της ασφάλισης

§ 16. Υποχρεώσεις και ασφαλιστικά βάρη του λήπτη της ασφάλισης στη

236σύμβαση ασφάλισης ιατρικής ευθύνης

236Ι. Διάκριση μεταξύ ενοχικών υποχρεώσεων και ασφαλιστικών βαρών

239ΙΙ. Υποχρέωση καταβολής ασφαλίστρου

Α. Πρόσωπα που βαρύνονται με την υποχρέωση καταβολής του

239ασφαλίστρου στην ασφάλιση ιατρικής ευθύνης

241Β. Τρόπος υπολογισμού και καταβολής του ασφαλίστρου

246Γ. Αναπροσαρμογή ασφαλίστρου

249Δ. Συνέπειες παράβασης της υποχρέωσης καταβολής του ασφαλίστρου

252ΙΙΙ. Το καθήκον προσυμβατικής αναγγελίας του κινδύνου

252Α. Το περιεχόμενο των προσυμβατικών δηλώσεων

255Β. Η χρήση της μεθόδου του ερωτηματολογίου

256Γ. Πρόσωπα που βαρύνονται με το καθήκον προσυμβατικής αναγγελίας

Δ. Συνέπειες παράβασης της προσυμβατικής υποχρέωσης αναγγελίας

257του κινδύνου

265IV. Υποχρέωση μη μεταβολής – επίτασης του ασφαλισμένου κινδύνου

265Α. Γενικά

Β. Πρόσωπα που βαρύνονται με το καθήκον της μη μεταβολής – επίτα-

267σης του κινδύνου στην ασφάλιση ιατρικής ευθύνης

Γ. Προσέγγιση της έννοιας της μεταβολής του κινδύνου στην ασφάλιση

267ιατρικής ευθύνης

272Δ. Συνέπειες παράβασης της υποχρέωσης μη επίτασης του κινδύνου

274Ε. Μείωση του ασφαλισμένου κινδύνου

277V. Υποχρέωση αποφυγής ή μείωσης της ζημίας

277Α. Γενικά

Β. Έννοια της αποφυγής ή μείωσης της ζημίας στην ασφάλιση ιατρικής

280ευθύνης

2811. Αποφυγή της ζημίας

2822. Μείωση της ζημίας

284Γ. Οδηγίες του ασφαλιστή για την αποφυγή ή μείωση της ζημίας

288Δ. Έξοδα για την αποφυγή ή μείωση της ζημίας

Ε. Συνέπειες παράβασης της υποχρέωσης αποφυγής ή μείωσης της

289ζημίας

291VI. Υποχρέωση αναγγελίας της επέλευσης της ασφαλιστικής περίπτωσης

291Α. Γενικά

Β. Το περιεχόμενο του καθήκοντος αναγγελίας της ασφαλιστικής περί-

293πτωσης και τα πρόσωπα που βαρύνονται με αυτό

Γ. Χρόνος εκπλήρωσης του καθήκοντος αναγγελίας της ασφαλιστικής

297περίπτωσης

Δ. Συνέπειες παράβασης του καθήκοντος αναγγελίας της επέλευσης της

300ασφαλιστικής περίπτωσης

§ 17. Τα δικαιώματα του ασφαλισμένου γιατρού στη σύμβαση ασφάλι-

303σης ιατρικής ευθύνης

Ι. Γενικά – Η θεμελίωση των δικαιωμάτων του ασφαλισμένου στην κύρια

303και στις δευτερεύουσες υποχρεώσεις του ασφαλιστή

ΙΙ. Τα δικαιώματα του ασφαλισμένου γιατρού στο στάδιο πριν από την

305πραγματοποίηση του κινδύνου

ΙΙΙ. Τα δικαιώματα του ασφαλισμένου γιατρού στο στάδιο μετά την πραγ-

307ματοποίηση του κινδύνου

308IV. Η ασφαλιστική περίπτωση

308Α. Γενικά

309Β. Θεωρίες ως προς τον χρόνο επέλευσης της ασφαλιστικής περίπτωσης

1. Οι θεωρίες της «επέλευσης του ζημιογόνου γεγονότος» και της

309«έγερσης των αξιώσεων»

2. Η θεωρία περί «εκτεταμένης ασφαλιστικής περίπτωσης» στην

311ασφάλιση ιατρικής ευθύνης

317§ 18. Οι αξιώσεις του ασφαλισμένου γιατρού

Ι. Το περιεχόμενο της αξίωσης ελευθερώσεως και νομικής προστασίας,

317γενικά

319ΙΙ. Η αξίωση ελευθερώσεως του ασφαλισμένου γιατρού, ειδικότερα

320A. Ικανοποίηση βάσιμων αξιώσεων

321B. Απόκρουση αβάσιμων αξιώσεων

Γ. Ελευθέρωση του ασφαλισμένου γιατρού με την καταβολή του

322ασφαλίσματος στον ίδιο ή στον ζημιωθέντα ασθενή

Δ. Ελευθέρωση του ασφαλισμένου γιατρού με την εκχώρηση της ασφα-

328λιστικής απαίτησης

330ΙΙΙ. Η αξίωση νομικής προστασίας του ασφαλισμένου γιατρού

330Α. Το περιεχόμενο της νομικής προστασίας με αμυντική μορφή

Β. Διάκριση νομικής προστασίας με αμυντική μορφή από νομική προ-

336στασία με επιθετική μορφή

339§ 19. Παραγραφή των αξιώσεων του λήπτη της ασφάλισης-γιατρού έναντι του ασφαλιστή

343§ 20. Η αρχή του χωρισμού των δικών στην ασφάλιση ιατρικής ευθύνης

343Ι. Έννοια της αρχής του χωρισμού των δικών

ΙΙ. Δεσμευτική ενέργεια της απόφασης που εκδίδεται στη δίκη για την ευ-

344θύνη του ασφαλισμένου ως προς τον ασφαλιστή

347ΙΙΙ. Διάσπαση της αρχής του χωρισμού των δικών

§ 21. Συμπεράσματα – Ασφάλιση θεραπευτικού κινδύνου. Νέα μορφή

349ασφάλισης από ιατρικά σφάλματα;

359ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

EΥΡΕΤΗΡΙΟ 367.