Σ. Τσαντίνης, Δεδικασμένο και Νομική Αιτία, 2016
Η μελέτη ερευνά μονογραφικά την νομική αιτία ως στοιχείο που κατά το άρθρο 324 ΚΠολΔ συγκαθορίζει τα αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου.
Η κρισιμότητα της νομικής αιτίας έχει εντοπιστεί ιδίως στην περίπτωση της συρροής αξιώσεων, ειδικότερα δε όταν το δικαστήριο απορρίπτει τελεσιδίκως την αγωγή, παραλείποντας (εσφαλμένα) να εξετάσει τους υποβληθέντες ισχυρισμούς υφ’ όλες τις πιθανές νομικές τους θεμελιώσεις. Μπορεί τότε ο ενάγων να επανέλθει με τους ίδιους πραγματικούς ισχυρισμούς, χωρίς να εμποδίζεται από το δεδικασμένο της απορριπτικής απόφασης, αφού αυτή παρέλειψε να εξετάσει κάποια νομική αιτία; Και: Είναι πειστική η –αντίθετη– θέση ότι μη εξετασθείσες νομικές αιτίες έχουν απορριφθεί σιωπηρώς;
Στην μελέτη ελέγχονται κριτικά ακριβώς αυτά τα κεντρικά ερωτήματα, ως και άλλα, αμέσως συναφή. Παρουσιάζονται αναλυτικά οι νομολογιακές θέσεις και ερευνάται τόσο το ιστορικό υπόβαθρο όσο και το δικαιοσυγκριτικό περιβάλλον του άρθρου 324 ΚΠολΔ. Περαιτέρω εξετάζεται γενικότερα το φαινόμενο απόκλισης μεταξύ αντικειμένου δίκης και αντικειμένου απόφασης και αναδεικνύεται η σημασία της νομικής αιτίας και σε άλλες περιπτώσεις αστοχίας του υπαγωγικού συλλογισμού της δικαστικής απόφασης, πέραν αυτής επί συρροής αξιώσεων.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
Κυριότερες συντομογραφίες
§ 1. αφετηριακά ζητήματα - Σκοπός και μέθοδος έρευνας.
I. Αφετηριακά ζητήματα
II. Σκοπός και μέθοδος της έρευνας
§ 2. αποκλίσεις μεταξύ αντικειμένου δίκης και αντικειμένου απόφασης.
Ι. Απόφαση με στενότερο αντικείμενο από το αντικείμενο της δίκης
1. Το παράδειγμα του ταξί
2. Η κρατούσα στην θεωρία γνώμη
3. Η νομολογιακή θέση - κριτικές παρατηρήσεις
ΙΙ. Απόφαση που υπερβαίνει το αντικείμενο της δίκης
III. Αντικείμενο δίκης - Υπαγωγή - Νομική αιτία
§ 3. Εξωτερική και συγκριτική προσέγγιση της ρύθμισης του δεδικα-
σμένου στον Κπολδ
I. Γερμανικό δίκαιο
ΙΙ. Αυστριακό δίκαιο - Ουγγρική ΠολΔ/1911
III. Γαλλικό και ιταλικό δίκαιο
IV. Ελληνικός ΚΠολΔ
V. Περαιτέρω πορεία της έρευνας
§ 4. η νομοθετική ιστορία του άρθρου 324 Κπολδ: πρόθεση για λε-
πτομερέστερη και σαφέστερη ρύθμιση
Ι. Ρύθμιση «λεπτομερέστερη» από την ΠολΔ/1834
ΙΙ. Ρύθμιση «σαφέστερη» από τους κανόνες του β.ρ.δ
ΙΙΙ. Η «υπερρύθμιση» του δεδικασμένου
IV. Η πορεία προς την τελική διατύπωση του ΚΠολΔ και του άρθρου
324 ειδικότερα
§ 5. Εύρος εφαρμογής του άρθρου 324 Κπολδ ως προς την νομική αι-
τία - η νομική αιτία ως στοιχείο οριοθέτησης του δεδικασμένου
επί μεταβολής νομοθετικού καθεστώτος και επί συρροής
I. Η νομική αιτία ως στοιχείο προσδιορισμού του αντικειμένου της
απόφασης επί μεταβολής νομοθετικού καθεστώτος
II. Η νομική αιτία ως στοιχείο προσδιορισμού του αντικειμένου της
απόφασης επί συρροής αξιώσεων
1. Συρροή «προγραμματικώς» διακριτών αξιώσεων
2. Συρροή αξιώσεων με τον ίδιο οικονομικό σκοπό αλλά με διαφο-
ρετική παροχή
3. Συρρέουσες αξιώσεις με αντικείμενο ίδια παροχή - Συρροή (πε-
ρισσότερων) αξιώσεων ή Συρροή νομίμων βάσεων (μίας) αξίω-
σης;
i. «Ελεύθερη» συρροή (περισσότερων) αξιώσεων
ii. Επενεργούσα συρροή (περισσοτέρων) αξιώσεων
iii. Συρροή νομίμων βάσεων της (μίας) αξίωσης
iv. Ενιαία «ενοχή προστασίας»
III. Δεδικασμένο για την νομική αιτία και συρροή αξιώσεων κατά την
νομολογία (ιδίως ΟλΑΠ 967/1973)
1. 1η Αγωγή
2. 2η Αγωγή
3. Οι αρεοπαγιτικές αποφάσεις
IV. Κριτική εκτίμηση και εξαγόμενα συμπεράσματα
1. Ως προς την δυνατότητα του ενάγοντος να περιορίσει το δικα-
στήριο κατά την έρευνα νομικών βάσεων
i. Το πρόβλημα και η αντιμετώπισή του στην ελληνική θεωρία
ii. Η αντιμετώπιση του ζητήματος στο γερμανικό δίκαιο
iii. Κριτικές παρατηρήσεις για το ελληνικό δίκαιο
2. Περιορισμός του πραγματικού από τον ενάγοντα και «ισοδύνα-
μοι ισχυρισμοί» του εναγομένου
3. Η θέση της ΟλΑΠ 967/1973 ως προς την δυνατότητα του ενάγο-
ντος να επανέλθει μετά την τελεσίδικη απόρριψη της μίας νομι-
κής βάσης
V. Η ΚΠολΔ 324 (και η σημασία της νομικής αιτίας επί συρροής) από
την σκοπιά του γερμανικού δικαίου
1. Πρώιμος Rosenberg και Lent
2. Η απάντηση Nikisch στον Rosenberg
3. Η απάντηση Althammer στον Lent
4. Η άποψη Habscheid
5. Συμπερασματικές σκέψεις
§ 6. ηνομικήαιτίαωςστοιχείοοριοθέτησηςτουδεδικασμένουσεάλλες
(εκτός συρροής) περιπτώσεις
I. Η κρατούσα άποψη: Κρισιμότητα της νομικής αιτίας μόνον σε αστο-
χία κατά την υπαγωγή επί συρροής
II. Η υπαλλακτική δυνατότητα να ασκηθεί ένδικο μέσο ή νέα αγωγή
1. Η βασική συστηματική αντινομία
2. Ειδικότερες συστηματικές αντινομίες
III. Άλλες περιπτώσεις αστοχίας του υπαγωγικού συλλογισμού
§ 7. Συμπεράσματα
Βιβλιογραφία