Σ. Ψυχομάνης, Τραπεζικές δραστηριότητες αμφισβητήσιμης νομιμότητας, 2002

Πρόλογος

Συντομογραφίες

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ

§ 1. Ο Κώδικας Τραπεζικής Δεοντολογίας

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Η δεοντολογία ως έννοια

ΙΙΙ. Η νομική φύση του Κώδικα τραπεζικής δεοντολογίας

IV. Τί μπορεί να είναι περιεχόμενο κώδικα δεοντολογίας;

V. Κριτικές επισημάνσεις στο περιεχόμενο του κώδικα

1. Γενικά

2. Σχέσεις τραπεζών μεταξύ τους

3. Σχέσεις τραπεζών με πράκτορές τους

4. Σχέσεις τραπεζών με πελάτες τους

5. Τραπεζική διαφήμιση

VI. Επίλογος

§ 2. Ο Τραπεζικός Μεσολαβητής

Ι. Το ισχύον καθεστώς

ΙΙ. Ιστορικά στοιχεία

ΙΙΙ. Κριτική

IV. Ειδικές νομικές επισημάνσεις

§ 3. Η επεξεργασία δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς

Ι. Οργάνωση και λειτουργία συστήματος επεξεργασίας δεδομένων

ΙΙ. Η αντιμετώπιση του θέματος από τη Διοίκηση

ΙΙΙ. Παρατηρήσεις

1. Νομοθεσία

2. Ερμηνευτικές προσεγγίσεις - Κριτική

3. Συμπεράσματα

§ 4. Οι συγχωνεύσεις τραπεζών και τα ανακύπτοντα προβλήματα

Ι. Γενικά

ΙΙ. Η σχέση ανταλλαγής μετοχών

1. Το πρόβλημα

2. Η αντιμετώπιση του προβλήματος

α. Η άσκηση των δικαιωμάτων της μειοψηφίας

β. Η διεύρυνση των αρμοδιοτήτων της επιτροπής εμπειρογνωμόνων

γ. Η ακυρότητα του σχεδίου συγχώνευσης και της αποφάσεως της ΓΣ

δ. Η προτεινόμενη λύση

ΙΙΙ. Αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου - Ανακριβείς ανακοινώσεις

1. Το πρόβλημα

2. Η αντιμετώπισή του

IV. Μεταχείριση εργαζομένων

1. Το πρόβλημα

2. Η δυνατότητα καταγγελίας

3. Ίση μεταχείριση και σεβασμός της προσωπικότητος

§ 5. Σχέσεις τραπεζών με δικηγόρους και εισπρακτικές εταιρίες

Ι. Το πρόβλημα

1. Συμπεριφορές προς δικηγόρους

2. Η εμφάνιση εισπρακτικών εταιριών

ΙΙ. Νομική αξιολόγηση του δικηγορικού επαγγέλματος

1. Η δικηγορία ως δημόσιο λειτούργημα

α. Ανεξαρτησία και αξιοπρέπεια

β. Αναγνώριση προνομίων

(α) Αξιοπιστία και μοναδικότητα

(β) Ελάχιστα όρια αμοιβών

(γ) Πάγια αντιμισθία

2. Συνέπειες για τις τράπεζες

α. Ως προς τις αμοιβές

β. Ως προς τη μεταχείριση δικηγόρων

ΙΙΙ. Νομική αξιολόγηση των σχέσεων με εισπρακτικές εταιρίες

1. Γενικά

2. Τα εισπρακτικά γραφεία της Γερμανίας

3. Ακυρότητα κατά το ελληνικό δίκαιο

§ 6. Η τραπεζική διαφήμιση

Ι. Γενικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Νομοθετικές ρυθμίσεις

1. Ο ν. 2076/1992

2. Ο ν. 146/1914

3. Ο ν. 2251/1994

4. Ο Αστικός Κώδικας

5. Συμπεράσματα

§ 7. Η παροχή πιστώσεων σε μέλη ΔΣ της τράπεζας και μετόχους

Ι. Η νομοθετική ρύθμιση

ΙΙ. Οι μεθοδεύσεις και η αντιμετώπισή τους

§ 8. Οι γενικοί όροι στις τραπεζικές συμβάσεις

Ι. Πρόλογος

ΙΙ. Ειδικές διατάξεις για τους όρους συμβάσεων καταναλωτικής πίστης

ΙΙΙ. Γενικές διατάξεις για τους όρους τραπεζικών συμβάσεων

IV. Περιπτωσιολογία

1. Όσον αφορά τους ομοιόμορφους κανόνες του ΔΕΕ

2. Όσον αφορά τους κανόνες του Κώδικα Τραπεζικής Δεοντολογίας

3. Όσον αφορά συνήθεις όρους διαφόρων τραπεζικών συμβάσεων

§ 9. Οι Ομοιόμορφοι Κανόνες και Συνήθειες (ΟΚΣ) του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (ΔΕΕ)

Ι. Προέλευση και στόχοι των ΟΚΣ

ΙΙ. Γενικές κριτικές επισημάνσεις

ΙΙΙ. Νομικός χαρακτηρισμός των ΟΚΣ

1. Οι ΟΚΣ ως lex mercatoria

2. Οι ΟΚΣ ως εμπορικά έθιμα και συνήθειες

3. Οι ΟΚΣ ως Γενικοί Όροι Συναλλαγών

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

§ 10. Νόμιμοι περιορισμοί στη διαμόρφωση των τραπεζικών επιτοκίων

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

1. Στόχοι της έρευνας

2. Το τραπεζικό "προνόμιο"

ΙΙ. Οι περιορισμοί του ύψους των επιτοκίων καταθέσεων

1. Γενικά

2. Το ύψος του πληθωρισμού

3. Ύψος κατάθεσης και δαπάνες

4. Διοικητικός και συμβατικός καθορισμός επιτοκίων

5. Επιτρεπόμενες διαφοροποιήσεις - Θεμιτά όρια επιτοκίων

6. Συνέπειες παράβασης των περιορισμών

ΙΙΙ. Οι περιορισμοί του ύψους των επιτοκίων χορηγήσεων

1. Γενικά

2. Ανηθικότητα

α. Από τη συνολική θεώρηση της πιστωτικής συμφωνίας

β. Επί υπερβάσεως του συγκριτικού-ανταγωνιστικού επιτοκίου

γ. Επί πολλαπλασιασμού της αρχικής οφειλής

δ. Συμπεράσματα

3. Ανώτατα θεμιτά όρια

α. Με βάση τα εξωτραπεζικά επιτόκια

β. Με βάση το ποσοστό των νόμιμων τόκων

γ. Με βάση το εν γένει "θεμιτό" όριο της ΑΚ

δ. Συμπεράσματα

§ 11. Η προβληματική του "κυμαινόμενου" επιτοκίου

Ι. Η μεθόδευση

ΙΙ. Νομική αξιολόγηση

1. Παράβαση διατάξεων περί αθέμιτου και ελεύθερου ανταγωνισμού

2. Ζητήματα συμβατικού δικαίου

§ 12. Το διαμορφωθέν καθεστώς ανατοκισμού και τα δικαιώματα των πιστοληπτών (μετά το ν. 2601/98)

Ι. Ιστορική αναδρομή

ΙΙ. Το διαμορφωθέν καθεστώς

ΙΙΙ. Τα δικαιώματα των πιστοληπτών

§ 13. Οι τραπεζικοί τρέχοντες ή ανοικτοί ή "αλληλόχρεοι" λογαριασμοί και το πρόβλημα του ανατοκισμού

1. Γενικά

ΙΙ. Ερμηνευτική προσέγγιση της ΕισΝΑΚ

ΙΙΙ. Διακρίσεις

1. Ανατοκισμός επί "αλληλόχρεου" μόνον λογαριασμού

2. Ο τρέχων ή τρεχούμενος λογαριασμός

3. Ο ανοικτός λογαριασμός

IV. Συμπεράσματα

V. Συμπληρωματική ερμηνευτική προσέγγιση του άρθρου 12 § 1 ν. 2601/98

§ 14. Επιμέρους ζητήματα αλληλόχρεων, τρεχόντων και ανοικτών λογαριασμών

Ι. Γενικά

ΙΙ. Η αναγνώριση του καταλοίπου

ΙΙΙ. Το τεκμήριο σιωπηρής αναγνώρισης του υπολοίπου

IV. Η απόσβεση των παρασχεθεισών ασφαλειών

V. Η ευθύνη εξελθόντων ομορρύθμων εταίρων

VI. Η απαλλαγή του εγγυητή μελλοντικού υπολοίπου

§ 15. Η σύμβαση ανοίγματος πιστώσεως (ή ανακυκλούμενης) πιστώσεως σε συνδυασμό με τρέχοντα ή ανοικτό ή αλληλόχρεο λογαριασμό

Ι. Η καθιερωθείσα πρακτική και οι στόχοι της

ΙΙ. Αναγκαιούσες διακρίσεις

1. Η σύμβαση ανοίγματος πιστώσεως

2. Η σύμβαση ανοίγματος ανακυκλούμενης πίστωσης

3. Η σύμβαση απλής ανακυκλούμενης πίστωσης

4. Ο τρέχων ή τρεχούμενος ή ανοικτός ή αλληλόχρεος λογαριασμός

ΙΙΙ. Η τήρηση απλών λογιστικών λογαριασμών

IV. Η τήρηση "τρέχοντος" ή "αλληλόχρεου" λογαριασμού

V. Συμπερασματικές παρατηρήσεις

§ 16. Το "κλείσιμο" ενός λογαριασμού

Ι. Γενικά

ΙΙ. Η έννοια των λογαριασμών του ν.δ. 17.7.1923, της ΕισΝΑΚ 112 και του "κλεισίματός" τους

ΙΙΙ. Καταχρηστικότητα

§ 17. Η ευθύνη της τράπεζας στην εκμίσθωση θυρίδας θησαυροφυλακίου

Ι. Γενικά

ΙΙ. Νομική φύση της εκμίσθωσης θυρίδος και συνέπειες

ΙΙΙ. Η εκμίσθωση θυρίδος ως προνομιακή τραπεζική εργασία

IV. Αδυναμία απαλλαγής από την ευθύνη

V. Δυνατότητα ποσοτικού περιορισμού της ευθύνης

VI. Η εξαιρετική ρύθμιση του άρθρου 8 § 6 ν. 2251/94

§ 18. Η κατάσχεση επί καταθέσεων και θυρίδων θησαυροφυλακίου

Ι. Ιστορική αναδρομή

ΙΙ. Το απόρρητο των καταθέσεων

ΙΙΙ. Το αληθές νόημα της διάταξης του άρθρου 24 του ν. 2915/2001

IV. Η επιβολή της κατάσχεσης κατά τον ΚΠολΔ

V. Περί της εφαρμογής των άρθρων 87 επ. του ν.δ. της 17.7

VI. Τελικό συμπέρασμα

§ 19. Η προστασία του καταναλωτή σε δάνεια τριμερούς βάσης

Ι. Η διαμορφωθείσα τεχνική

ΙΙ. Νομική αξιολόγηση των σχέσεων

1. Η ενιαία σχέση

2. Ο διαχωρισμός των συμβάσεων

ΙΙΙ. Η ειδική προστατευτική νομοθεσία

IV. Ο πωλητής ως πληρεξούσιος της τράπεζας

V. Η προστασία επί συμβάσεων εκτός εμπορικού καταστήματος

§ 20. Καταστρατηγήσεις της περιοριστικής νομοθεσίας για την καταναλωτική πίστη

Ι. Γενικά

ΙΙ. Πιστωτικές κάρτες και καταναλωτικά δάνεια στον ίδιο πιστολήπτη

ΙΙΙ. Το "καταναλωτικό" factoring

ΙV. Το leasing στην υπηρεσία της καταναλωτικής πίστης

Κυριότερη βιβλιογραφία