Σ. Κουμάνης, Η μη εκπλήρωση της ενοχικής σύμβασης κατά τον ΑΚ, 2002

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Πίνακας περιεχομένων

Κυριότερες συντομογραφίες

§ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ι. ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

ΙΙ. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΗ ΑΦΕΤΗΡΙΑ

1. Τελολογία και μη εκπλήρωση

2. Η αρχή της ultima ratio

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

Η ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΟΧΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΕΝΙΚΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ

ΑΣΤΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ

§ 2. ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΕΝΙΑΙΑ ΜΟΡΦΗ ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ

Ι. ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΑΚ

1. Γενικά

i. Βασικά χαρακτηριστικά και κρατούσα κριτική

ii. Ιστορική δικαιολόγηση

iii. Τυπολογική θεώρηση του συστήματος

2. Κριτική της σύγχρονης διδασκαλίας

i. Αδυναμία παροχής

α. Η λειτουργία της στο σύστημα

β. Έννοια

αα. Ευρεία θεώρηση

ββ. Αντικειμενική θεώρηση

γγ. Άλλες απόψεις

γ. Οριοθέτηση

αα. Αδυναμία παροχής και ανατροπή του δικαιοπρακτικού θεμελίου

ββ. Υποκειμενική αδυναμία

γγ. "Προσωρινή αδυναμία"

δδ. Ανυπαίτια καθυστέρηση εκπλήρωσης

εε. Άρνηση εκπλήρωσης

στστ. Συμβάσεις απόλυτα ακριβόχρονης εκπλήρωσης

δ. Συμπεράσματα

ii. Υπερημερία οφειλέτη

α. Έννοια και λειτουργία

β. Η λειτουργία της εύλογης προθεσμίας εκπλήρωσης (ΑΚ 383 εδ. α΄)

iii. ΑΚ 330 εδ. α΄

iv. Πλημμελής εκπλήρωση

3. Συμπεράσματα

ΙΙ. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ

1. Γενικά

2. Ο σκοπός της ενοχής ως κριτήριο

i. Σκοπός της ενοχής

ii. Συμφέρον του δανειστή

3. Η εκπλήρωση

4. Η μη εκπλήρωση

i. Έννοια

ii. Το στοιχείο της οριστικότητας

iii. Μη εκπλήρωση και υπαιτιότητα

iv. Αθέτηση παρεπόμενων υποχρεώσεων

5. Οι ρυθμισμένες περιπτώσεις

i. Αδυναμία παροχής

ii. Υπερημερία οφειλέτη

6. Οριοθέτηση από την ανατροπή του δικαιοπρακτικού θεμελίου

ΙΙΙ. ΕΝΙAIΑ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΕΝΝΟΜΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ

§ 3. O ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΟΧΗΣ ΩΣ ΕΝΙΑΙΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΕΝ-ΝΟΜΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΤΗΣ ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

ΙΙ. ΕΝΝΟΜΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ ΤΟΥ ΔΑΝΕΙΣΤΗ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΟΧΗΣ

1. Έννομο συμφέρον του δανειστή

i. Έννοια

ii. Λειτουργία

iii. Το συμφέρον του δανειστή στις διατάξεις του ΑΚ

2. Σκοπός της ενοχής

i. Έννοια και λειτουργία

ii. Σκοπός της ενοχής και αμφοτεροβαρείς συμβάσεις

iii. Σκοπός της ενοχής και ουσιώδης αθέτησης της σύμβασης

α. Γενικά

β. Συσχέτιση των εννοιών

γ. Αθέτηση παρεπόμενων υποχρεώσεων

3. Συμπέρασμα

ΙΙΙ. Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΟΧΗΣ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΝΩΜΑΛΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΗΣ ΕΝΟΧΗΣ

1. Αδυναμία παροχής

2. Ανατροπή του δικαιοπρακτικού θεμελίου

3. Καθυστέρηση εκπλήρωσης

i. Συμβάσεις απόλυτα ακριβόχρονης εκπλήρωσης

ii. Συμβάσεις σχετικά ακριβόχρονης εκπλήρωσης

iii. Υπερημερία οφειλέτη

4. Μερική εκπλήρωση

5. Αθέτηση παρεπόμενων υποχρεώσεων

ΙV. Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΟΧΗΣ ΩΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΕΝΝΟΜΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΤΗΣ ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ

1. Υπαναχώρηση

i. Η κρατούσα άποψη και κριτική αυτής

ii. Η άποψη περί αναλογικής εφαρμογής της ΑΚ 383 και κριτική αυτής

iii. Η προτεινόμενη θέση

α. Υπαναχώρηση και ευθύνη

β. Υπαναχώρηση λόγω ματαίωσης του σκοπού, ανεξαρτήτως υπαιτιότητας

γ. Η ορθή ερμηνεία των ΑΚ 382 και

δ. Ο περιορισμός από την ΑΚ 381 § 1 εδ. α΄

ε. Ενίσχυση της προτεινόμενης θέσης από νομοθετικές επι-λογές

αα. Καταγγελία για σπουδαίο λόγο

ββ. Δικαίωμα αναστροφής

iv. Το πρόβλημα της ανυπαίτιας καθυστέρησης

α. Το πρόβλημα

β. Οι υποστηριζόμενες απόψεις και κριτική αυτών

αα. Η κρατούσα άποψη

ββ. Άλλες γνώμες

α΄. Αναλογική εφαρμογή της ΑΚ

β΄. Η άποψη Kruckmann

γ. Η προτεινόμενη λύση

2. Aποζημίωση

i. Η προϋπόθεση της υπαιτιότητας

ii. Αποζημίωση λόγω μη εκπλήρωσης

iii. Μερική αποζημίωση

3. Λοιπά δικαιώματα

V. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

1. Ματαίωση του σκοπού

2. Βεβαιότητα ματαίωσης του σκοπού

3. Ματαίωση του σκοπού και οριστικότητα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ TΡΙΤΟ

ΕΝΙΑΙΑ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ

(ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ)

§ 4. ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΚΑΙ ΕΝΝΟΜΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

Ι. ΓΕΝΙΚΑ

ΙΙ. ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΤΗΣ ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ

ΙΙΙ. ΟΙ ΕΝΝΟΜΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

Η ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΟΧΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΠΡΙΝ

ΑΠΟ ΤΟ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

Η ΝΟΜΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΕΝΟΧΗΣ

ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΟ

§ 5. Η ΝΟΜΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΑΝΕΙΣΤΗ

Ι. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

ΙΙ. ΤΟ ΕΝΟΧΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΟ

1. Το πρόβλημα στο γερμανικό δίκαιο

2. Η κρατούσα άποψη στην Ελλάδα

3. Η προτεινόμενη θέση

ΙΙΙ. ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΔΟΚΙΑΣ ΤΟΥ ΔΑΝΕΙΣΤΗ

1. Το δικαίωμα προσδοκίας γενικά

i. Το πραγματικό του κανόνα δικαίου ως αφετηρία

ii. Aπό την προσδοκία στο δικαίωμα προσδοκίας

iii. Οι "προενέργειες" του δικαιώματος

α. Εξασφάλιση της κτήσης

β. Εξασφάλιση της ικανοποίησης του σκοπού

iv. Άλλα στοιχεία του δικαιώματος προσδοκίας

v. Συμπέρασμα

2. Το δικαίωμα προσδοκίας του δανειστή μη ληξιπρόθεσμης ενοχής

i. Το δικαίωμα προσδοκίας του δανειστή

ii. Νομική θέση του δανειστή και νομική θέση του οφειλέτη

iii. Μέσα προστασίας

α. ΑΚ

αα. Η ΑΚ 204 ως θεμέλιο ευθύνης

ββ. ΑΚ 204 και ΑΚ 330 εδ. α΄

β. Δικονομικά μέσα

§ 6. Η ΝΟΜΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΗ

Ι. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

ΙΙ. Η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΠΡΟΣ ΠΑΡΟΧΗ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕ-ΣΜΟ

1. Η υποχρέωση προς παροχή γενικά

i. Έννοια της παροχής

α. Η παροχή ως συμπεριφορά

β. Η παροχή ως αποτέλεσμα

γ. Συμπέρασμα

ii. Υποχρέωση εκπλήρωσης και παροχή

2. Ειδικά πριν από το ληξιπρόθεσμο

ΙΙΙ. Ο ΟΦΕΙΛΕΤΗΣ ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ

1. Γενικά

2. Εξειδίκευση των υποχρεώσεων συμπεριφοράς

i. Η σύμβαση (lex contractus) ως αφετηρία

ii. Η ελευθερία του οφειλέτη

iii. Το περιεχόμενο των υποχρεώσεων συμπεριφοράς

α. Ο σκοπός ως κριτήριο εξειδίκευσης

αα. Η ενοχή ως τελολογική σχέση

ββ. Προσδιορισμός της οφειλόμενης συμπεριφοράς

β. Θετικό ή αρνητικό περιεχόμενο;

iv. Ο εκ των προτέρων (ex ante) προσδιορισμός

v. Η δυνατότητα εξαναγκασμού

§ 7. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

H ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΑΘΕΑΥΤΗ

(H "ΕΚ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΡΩΝ ΑΘΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ")