Σ. Κόκκινος, Η επαπειλούμενη αδυναμία πληρωμών ως προϋπόθεση κήρυξης της πτώχευσης, 2020

Πρόλογος

Προλογικό σημείωμα

Κυριότερες συντομογραφίες

Γενική Εισαγωγή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ

Α. Το β.δ. 19 Απριλίου/1 Μαΐου 1835 και το νομοθετικό καθεστώς έως το 1910

Ι. Η έννοια της πτώχευσης

ΙΙ. Η κυρίως διάγνωση της πτώχευσης

ΙΙΙ. Η παύση πληρωμών

ΙV. Τα ειδικότερα χαρακτηριστικά της παύσης πληρωμών

Γενικότητα

Διάρκεια

Απαιτητό των χρεών

Εμπορικότητα των χρεών

Β. Η θεωρία και η νομολογία για την παύση πληρωμών από το 1910 έως την εισα-γωγή του ΠτΚ

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Η παύση πληρωμών

Ως εξωτερικό γεγονός

Ως μόνιμη ταμειακή δυσχέρεια

Ως υπερχρέωση

ΙΙΙ. Η κρατούσα θέση και η αδυναμία πληρωμών

Κατά τη θεωρία

Κατά τη νομολογία

ΙV. Η άρνηση πληρωμών, κατά τη νομολογία

V. Η σχέση ενεργητικού και παθητικού

VI. Η πλασματική παύση πληρωμών

VII. H κήρυξη της πτώχευσης

Γ. Η παύση πληρωμών κατά τον ΠτΚ

Ι. Γενική θεώρηση

ΙΙ. Τα κατ’ ιδίαν χαρακτηριστικά

Ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις

Χρηματικές υποχρεώσεις

Μονιμότητα

Γενικότητα

Δ. Η αναστολή των πληρωμών

Ι. Γενική Παρατήρηση

ΙΙ. Η άποψη περί ταυτότητας μεταξύ παύσης πληρωμών και αναστολής πληρω-μών

ΙΙΙ. Οι απόψεις περί εννοιολογικής διάκρισης

Ειδικότερα προβλήματα

IV. Άλλες απόψεις

1. Η θεωρία για τη δήλωση και την απαιτούμενη υπερχρέωση του Δηλού-ντος

2. Η θεωρία για την παύση πληρωμών, ως προϋπόθεση για την αναστολή πληρωμών

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

Η ΕΠΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΗ ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΠΛΗΡΩΜΩΝ

Α. Ιστορία της ρύθμισης

Β. Η καταγωγή της ρύθμισης

Ι. Η επαπειλούμενη αδυναμία πληρωμών στο γερμανικό ποινικό δίκαιο (έ-γκλημα της χρεωκοπίας)

1. Το καθεστώς από το 1976 έως το 1994

α. Η κριτική

β. Μέθοδοι πρόβλεψης

Οι προσανατολισμένοι στον ισολογισμό κανόνες προσφυγής σε χρη-ματοδότηση

Η επαπειλούμενη κρίση επιχείρησης και το μέγεθος ροής (flow–Größen) από λήγουσες λογιστικές περιόδους

Σχεδιασμένος υπολογισμός προαναγγελίας

γ. Συμπερασματική κατάληξη

2. Το καθεστώς από το 1994 έως σήμερα

ΙΙ. Ειδικότερα, η έννοια της επαπειλούμενης αδυναμίας

1. Ο βαθμός της πιθανότητας

2. Χρονικό πλαίσιο της πρόγνωσης

3. Προσδιορισμός της επαπειλούμενης αδυναμίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ

Η ΚΥΡΙΩΣ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΗΣ ΑΔΥΝΑΜΙΑΣ

ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΣΤΟ ΠΤΩΧΕΥΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Α. Εισαγωγή

Β. Η ονομασία

Ι. Η περίπτωση της επαπειλούμενης παύσης πληρωμών: ορολογική αστοχία ή πραγματική κατάσταση;

ΙΙ. Προβλήματα της επαπειλούμενης παύσης πληρωμών

Γ. Νομοθετικός σκοπός

Ι. Γενική Παρατήρηση

ΙΙ. Το δικαίωμα του οφειλέτη για υποβολή της αίτησης

Δ. Η οριοθέτηση της έννοιας

Ε. Τα κατ’ ιδίαν στοιχεία της επαπειλούμενης αδυναμίας πληρωμών

Ι. Γενική Προδιάθεση

ΙΙ. Τα στοιχεία του κανόνα δικαίου

Οι χρηματικές υποχρεώσεις

Μονιμότητα και γενικότητα

Το ληξιπρόθεσμο ή μη των απαιτήσεων

Το στοιχείο της αδυναμίας

Η πρόγνωση της αδυναμίας πληρωμών

Η απειλή της αδυναμίας πληρωμών

α. Η θεωρία για το ληξιπρόθεσμο απασών των οφειλών

β. Οι θεωρίες με ανώτατο όριο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα

γ. Η πρότασή μας για το διάστημα της πρόγνωσης

δ. Το ελάχιστο χρονικό διάστημα της πρόγνωσης

ΣΤ. Ο προϋπολογισμός της επιχείρησης

Ι. Η έννοια του σχεδίου προϋπολογισμού

ΙΙ. Το περιεχόμενο του σχεδίου προϋπολογισμού

Τα στοιχεία του σχεδίου προϋπολογισμού

α. Οι οφειλές της επιχείρησης

Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές

Παρατήρηση: Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές που δεν περιλαμβάνονται στο σχέδιο προϋπολογισμού

αα. Οι παροδικές παροχές

ββ. Οι διαρκείς παροχές

Οι μη ληξιπρόθεσμες οφειλές

Οι μη γεγενημένες οφειλές

αα. Το στοιχείο της βεβαιότητας των εισέτι μη γεγενημένων οφει-λών

Προτεινόμενη λύση

ββ. Το κριτήριο της ύπαρξης των μελλοντικών οφειλών: Ο βαθμός βεβαιότητάς τους

γγ. Τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής

(i) Το παράδειγμα του υπαλληλικού προσωπικού

(ii) Το παράδειγμα της αφανούς εταιρίας

(iii) Ένα παράδειγμα για τις οφειλές εν γένει

Επελθούσα αδυναμία πληρωμών

Επαπειλούμενη αδυναμία εκπλήρωσης

Υπό στοιχείο Α1 οφειλή

Υπό στοιχείο Α2 οφειλή

Υπό στοιχείο Α3 οφειλή

Υπό στοιχείο Α4, Α5, Α6 και Α7 οφειλές.

Το διακύβευμα της εκποίησης του ενεργητικού

β. Τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης

Τα δικαιώματα επί πραγμάτων

αα. Το είδος των δικαιωμάτων

ββ. Η αξία των δικαιωμάτων

γγ. Η σχέση της επιχείρησης με τα περιουσιακά στοιχεία

Τα δικαιώματα επί άυλων αγαθών

γ. Οι απαιτήσεις της επιχείρησης

ΙΙΙ. Ο χαρακτήρας του σχεδίου προϋπολογισμού

Κριτική επί της άποψης αυτής και η θέση μας

IV. Τα μεγέθη των στοιχείων

Προδιάθεση

Ο καθορισμός πλαισίων των μεγεθών του σχεδίου προϋπολογισμού

Ζ. Η εμφάνιση της οικονομικής εικόνας της επιχείρησης

Ι. Η απεικόνιση μέσα από το σχέδιο προϋπολογισμού

ΙΙ. Συμπέρασμα

ΙΙΙ. Το σημείο μηδέν

Παρέκβαση: Ποιος καταρτίζει το σχέδιο προϋπολογισμού;

Η. Δύο κριτήρια από τη νομολογία για τη διάγνωση της επαπειλούμενης αδυναμίας πληρωμών

Ι. Η λειτουργία της επιχείρησης

ΙΙ. Η αδυναμία συνεννόησης με τους πιστωτές

Γενικώς

2. Η αποτυχία των προπτωχευτικών συμφωνιών και η σχέση του με την ε-παπειλούμενη αδυναμία

α. Οι εξώδικοι συμβιβασμοί χρεών

β. Η αποτυχία της δικαστικής παρέμβασης

Η αποτυχία ολοκλήρωσης της προπτωχευτικής διαδικασίας

αα. Υπό το ισχύον καθεστώς

ββ. Υπό το προηγούμενο νομοθετικό καθεστώς

γγ. H απόρριψη της αίτησης επικύρωσης συμφωνίας συνδιαλλαγής

Η αποτυχία έναρξης της εξυγιαντικής διαδικασίας

Θ. Η πρόσληψη της επαπειλούμενης αδυναμίας πληρωμών από τη νομολογία

Ι. Προδιάθεση

ΙΙ. Ο καθορισμός της έννοιας

ΙΙΙ. Η πρόγνωση και το χρονικό διάστημα αυτής

IV. Η θεμελίωση της κατάστασης της επαπειλούμενης αδυναμίας

1. Η άρθρωση της δικανικής κρίσης

2. Ειδικότερα, η περιουσία της επιχείρησης

V. Η συνυποβολή σχεδίου αναδιοργάνωσης

VI. Συμπέρασμα

Ι. Η δικονομική θέση της επαπειλούμενης αδυναμίας

Ι. Δικονομική σημασία του σχεδίου προϋπολογισμού

1. Προδιάθεση

2. Δικονομική σημασία της πρόγνωσης

3. Η απόδειξη της πιθανότητας: Οξύμωρο σχήμα ή ρεαλιστική οπτική;

ΙΙ. Τα λοιπά αποδεικτικά μέσα για την απόδειξη της επαπειλούμενης αδυναμίας

Τα έγγραφα της επιχείρησης

α. Ο ισολογισμός

β. Η κατάσταση χρηματοροών

γ. Το προσάρτημα

δ. Η έκθεση διαχείρισης

ε. Λοιπά έγγραφα

Οι μάρτυρες

Η εξέταση του αιτούντος

4. Η ομολογία

5. Οι ένορκες βεβαιώσεις

6. Η πραγματογνωμοσύνη

Τα μη πληρούντα τους όρους του νόμου αποδεικτικά μέσα

ΙΑ. Διάκριση από συγγενείς έννοιες

Ι. Από την αναστολή πληρωμών του ΕμπΝ

1. Ομοιότητες

2. Διαφορές

ΙΙ. Από την πιθανότητα αφερεγγυότητας

1. Προϋπόθεση για την κήρυξη της πτώχευσης

2. Οριοθέτηση από την επαπειλούμενη αδυναμία πληρωμών

α. Το ποιοτικό κριτήριο

β. Το χρονικό κριτήριο

γ. Το αποδεικτικό κριτήριο

3. Ένα πιθανό παράδειγμα από τη νομολογία

4. Τελική παρατήρηση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ

Η ΕΠΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΗ ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΠΛΗΡΩΜΩΝ

ΩΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΥΠΑΓΩΓΗΣ ΣΕ ΠΡΟΠΤΩΧΕΥΤΙΚΕΣ

Ή ΠΑΡΑΠΤΩΧΕΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

Α. Εισαγωγή

Β. Η διαδικασία συνδιαλλαγής

Ι. Γενικά

ΙΙ. Η αντικειμενική προϋπόθεση της οικονομικής αδυναμίας

Γ. Η προπτωχευτική διαδικασία εξυγίανσης

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Η έννοια της επαπειλούμενης αδυναμίας πληρωμών στην προπτωχευτική διαδικασία εξυγίανσης

ΙΙΙ. Η διάγνωση από το πτωχευτικό δικαστήριο της επαπειλούμενης αδυναμίας πληρωμών του άρθρου 99 παρ. 1 ΠτΚ

1. Κριτήρια για τη διάγνωση

2. Ένα παράδειγμα από τη νομολογία

ΙV. Συμπέρασμα

Δ. Η διαδικασία ειδικής εκκαθάρισης

Ε. Οι διαδικασίες του ν. 4307/2014

I. Εισαγωγικά

ΙΙ. Η έκτακτη διαδικασία ρύθμισης υποχρεώσεων εμπόρων με δεσμευτική δύ-ναμη για το σύνολο των πιστωτών (άρθρα 62 – 67 ν. 4307/2014)

ΙΙΙ. Η διαδικασία ειδικής διαχείρισης (άρθρα 68-77 ν. 4307/2014)

ΣΤ. Ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων

Ζ. Η υπαγωγή στον ν. 3869/2010

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ

ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ

ΛΟΓΩ ΕΠΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΗΣ ΑΔΥΝΑΜΙΑΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ

Α. Γενική προδιάθεση

Β. Συνέπειες για το διάστημα πριν από την κήρυξη της πτώχευσης

Ι. Η έλλειψη προσδιορισμού ύποπτης περιόδου

ΙΙ. Η έννοια της ύποπτης περιόδου

ΙΙΙ. Η αίτηση λόγω επαπειλούμενης αδυναμίας πληρωμών

Γ. Συνέπειες για το διάστημα από την κήρυξη της πτώχευσης

Ι. Η αναστολή των ατομικών διώξεων του πτωχεύσαντος οφειλέτη

Η σημασία της αναστολής της αρχής των ατομικών διώξεων

ΙΙ. Η συνυποβολή σχεδίου αναδιοργάνωσης

Γενικώς

Ειδικότερα, στην αίτηση πτώχευσης λόγω επαπειλούμενης αδυναμίας εκ-πλήρωσης

Η αξία της επιχείρησης ως συνόλου

ΙΙΙ. Η παύση τοκογονίας

ΙV. Η δυνατότητα ανάθεσης της διοίκησης της πτωχευτικής περιουσίας στον ο-φειλέτη

Η πτωχευτική απαλλοτρίωση

Ειδικότερα, η ανάθεση της διοίκησης της πτωχευτικής περιουσίας στον οφει-λέτη

V. Η δυνατότητα να κηρυχθεί ο οφειλέτης συγγνωστός μετά την περάτωση της πτώχευσης

Γενικά

Η καλή πίστη του οφειλέτη

Το συνεργάσιμο του οφειλέτη

Οι δόλιες ενέργειες του οφειλέτη

Η επαπειλούμενη αδυναμία πληρωμών και η δυνατότητα κήρυξης του οφει-λέτη συγγνωστού

VI. Η απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη του

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ

ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΠΤΩΧΕΥΣΗΣ

ΛΟΓΩ ΕΠΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΗΣ ΑΔΥΝΑΜΙΑΣ ΠΛΗΡΩΜΩΝ

Α. Προδιάθεση

Β. Ο θεσμός της πτωχευτικής ανάκλησης

Ι. Το πρόβλημα στην περίπτωση κήρυξης της πτώχευσης λόγω επαπειλούμενης αδυναμίας πληρωμών

ΙΙ. Η δόλια βλάβη των πιστωτών (άρθρο 44 ΠτΚ)

1. Προδιάθεση

2. Σημασία της δόλιας βλάβης πιστωτών

3. Προϋποθέσεις

α. Πράξεις που μπορούν να ανακληθούν

β. Περίοδος ανάκλησης

γ. Δόλος πρόκλησης ζημίας

δ. Γνώση του τρίτου

Προτεινόμενες, καθ’ ημάς, λύσεις

ε. Επέλευση της ζημίας των πιστωτών

Η δικονομική θεώρηση της αγωγής του άρθρου 44 ΠτΚ

α. Νομιμοποίηση

β. Αρμοδιότητα – Διαδικασία

γ. Ορισμένο και νόμιμο της αγωγής

5. Συμπερασματική παρατήρηση

ΙΙΙ. Η προσβολή της απόφασης κήρυξης της πτώχευσης

Η αίτηση ανάκλησης

Η έφεση

Μειονεκτήματα

Η αίτηση μεταβολής του χρόνου παύσης πληρωμών

Η αιτιολογία της απορριπτικής απόφασης επί της αίτησης του άρθρου 7 παρ. 3 ΠτΚ

Η ανακοπή ερημοδικίας και η αίτηση αναίρεσης

Η πτωχευτική ανακοπή

Γ. Η καταχρηστική αίτηση πτώχευσης λόγω επαπειλούμενης αδυναμίας πληρωμών

Ι. Προδιάθεση

ΙΙ. Η έννοια της καταχρηστικότητας

1. Καταχρηστικότητα της αίτησης πτώχευσης του δανειστή

2. Καταχρηστικότητα της αίτησης πτώχευσης του οφειλέτη

ΙΙΙ. Η περίπτωση καταχρηστικής αίτησης πτώχευσης του άρθρου 3 παρ. 2 ΠτΚ

Σημασία της ιστορικής βάσης της αίτησης

Η προτεινόμενη, καθ’ ημάς, λύση

Η απόδειξη της καταχρηστικότητας

IV. Συμπέρασμα

Δ. Η επαπειλούμενη αδυναμία πληρωμών ως χρονικό διάστημα γέννησης ευθύνης

Ι. Η ύπαρξη ποινικής ευθύνης

Προδιάθεση

Το προστατευόμενο έννομο αγαθό

Το έγκλημα της χρεοκοπίας (άρθρο 171 ΠτΚ)

α. Αντικειμενική (ειδική) υπόσταση του εγκλήματος

β. Χρόνος τέλεσης των πράξεων

i. Το πρόβλημα της επαπειλούμενης αδυναμίας εκπλήρωσης

ii. Προτεινόμενη λύση του προβλήματος

Το έγκλημα της ευνοϊκής μεταχείρισης πιστωτή

α. Γενικά χαρακτηριστικά

β. Η επαπειλούμενη αδυναμία ως στοιχείο του εγκλήματος

O ορισμός της επαπειλούμενης αδυναμίας

Η απόφαση του πτωχευτικού δικαστηρίου ως προϋπόθεση

αα. Γενικώς για την απόφαση

ββ. Η απόφαση κήρυξης της πτώχευσης

γγ. Η απορριπτική απόφαση λόγω ανεπάρκειας περιουσίας

Συμπέρασμα

ΙΙ. Η αστική ευθύνη κατά την επαπειλούμενη αδυναμία πληρωμών

1. Γενική παρατήρηση

2. Η ρύθμιση του άρθρου 98 ΠτΚ

α. Η παρέλκυση της πτώχευσης (άρθρο 98 παρ. 1 ΠτΚ)

Το πρόβλημα ως προς την επαπειλούμενη αδυναμία

Το καθήκον πίστης των διοικητών

β. Η πρόκληση της παύσης πληρωμών (άρθρο 98 παρ. 2 ΠτΚ)

Η πρόκληση παύσης πληρωμών, ως υποχρέωση πίστης

γ. Η περίπτωση της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρίας

i. Η ευθύνη του διαχειριστή

ii. Παρατήρηση

ΕΠΙΛΟΓΟΣ – ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ