R. Zippelius, Θεμελιώδεις έννοιες της Κοινωνιολογίας του Δικαίου και της Πολιτείας, 2η έκδ., 2008
Ο στόχος είναι να εισαχθεί ο αναγνώστης απλώς σε θεµελιώδεις έννοιες της Κοινωνιολογίας του ∆ικαίου και της Πολιτείας: κατά τρόπον ώστε τα σηµαντικώτερα θέµατα και οι σηµαντικώτεροι στοχαστές της να παρουσιασθούν µε µια εύληπτη σκεµµατική τάξη. Τούτο οφείλει να γίνει, κατά το µέτρο του δυνατού, µε τα ίδια τα λόγια εκείνων των συγγραφέων. Αυτός ο τρόπος παρουσιάσεως συνεπάγεται, ότι οι προσωπικές µου αντιλήψεις εκφράζονται δια της επιλογής, της αντιπαραβολής και του υποµνηµατισµού των παρατιθεµένων απόψεων.
Όπως ήδη λίαν συχνάκις, έχω και αυτή την φορά χρέος να ευχαριστήσω την κυρία Gertraud Hübner και την κυρία Brigitte Schulze για την πιστή και ακαταπόνητη συνεργασία τους. Τον Βοηθό µου κ. Günter Miener ευχαριστώ για την επεξεργασία των Πινάκων.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
Πρόλογος του συγγραφέως
Πρόλογος των µεταφραστών
Πίναξ περιεχοµένων
Επιλογή βιβλιογραφίας
Εισαγωγή
Κεφάλαιο Ι. Επιστηµολογικά εναύσµατα
§ 1. Εµπειρικοαναλυτική Κοινωνιολογία
Ι. H κοινωνιολογία ως «Κοινωνική Φυσική» (Auguste Comte)
ΙΙ. «Στα ίδια τα πράγµατα» (Emile Durkheim)
ΙΙΙ. H κοινωνιολογία ως «αξιολογικώς ουδέτερη» επιστήµη (Max
Weber)
§ 2. Κριτική Κοινωνιολογία
Ι. Κριτική της απλώς εργαλειακής χρήσεως του Λόγου
ΙΙ. Χειραφέτηση ένεκα πνευµατικής µεροληψίας
ΙΙΙ. Ειδικώτερα: Η Κριτική της ιδεολογίας
§ 3. Κοσµοπροσανατολισµός µέσω δοκιµάζοντος σκέπτεσθαι
Ι. Θεµελιώδη σκέµµατα και έκταση δράσεως της µεθόδου
ΙΙ. Η πόρευση των επιστηµών
ΙΙΙ. Συµπερασµατικές κρίσεις για την πρακτική
§ 4. ∆ηµιουργία και έλεγχος προγνωστικών ρυθµών
Ι. Εµπειρικές ρύθµες περί πολυπλόκων αλληλουχιών
ΙΙ. Η λειτουργία του γνωστικού συµφέροντος
ΙΙΙ. Έλεγχος και βελτίωση των εµπειρικών ρυθµών
IV. Σηµαντικότης για το δίκαιο
§ 5. Το δίκαιο και τα κοινωνικά γεγονότα
Ι. Το δίκαιο ως κοινωνικό «γεγονός»;
ΙΙ. ∆ίκαιο και κοινωνικά γεγονότα ως επικοινωνούντες παράγο-
ντες
Κεφάλαιο ΙΙ. Επισυνθήκευση κοινωνικών πραξιακών υποστάσεων
δια κανόνων
§ 6. Βασικά περί του νοηµατικού προσανατολισµού της κοινωνικής
συµπεριφοράς
Ι. Η συντονιστική λειτουργία κανονιστικών νοηµατικών περιε-
χοµένων
II. Η λειτουργιοκρατική αφετηρία του Malinowski
ΙΙΙ. Η ανθρωπολογική αφετηρία του Gehlen
IV. Συντονισµός συµπεριφοράς µέσω «αντικειµενικών» κανό-
νων
V. Συντονισµός συµπεριφοράς µέσω πολιτειακώς εγγυηµένου
δικαίου
VI. H ανάγκη για περιεκτικώτερο νοηµατικό προσανατολισµό
§ 7. Νοηµατικός προσανατολισµός εις την «ανοικτή κοινωνία»
Ι. Η κατάλυση της κοσµοθεωρητικής βεβαιότητος προσανα-
τολισµού
ΙΙ. Η θεµελίωση του δικαίου επί συναινέσεως και διαδικασίας
ΙΙΙ. Ειδικώτερα: Η αρχή της συναινέσεως
IV. Ειδικώτερα: Η «νοµιµοποίηση µέσω διαδικασίας»
§ 8. Κοινωνικές λειτουργίες του δικαίου
Ι. Ενταξιακή ολοκλήρωση, σταθεροποίηση, κοινωνικοποίηση,
επίλυση συγκρούσεων, ελλογοποίηση
ΙΙ. Εξασφάλιση ατοµικών και κοινωνικών χώρων επενεργείας
ΙΙΙ. Κοινωνική διάπλαση µέσω του δικαίου
§ 9. Ειδικώτερα: Σχεδιασµένη κοινωνική διαµόρφωση
Ι. Το απαραίτητον της σχεδιασµένης ρυθµοποιήσεως κοινωνι-
κών διαδικασιών
ΙΙ. Ολιστικός κοινωνικός σχεδιασµός ή «αποσπασµατική µηχα-
νική» («piecemal engineering»);
ΙΙΙ. Όρια του σχεδιάζοντος Λόγου
§ 10. Ανεπιθύµητες παρενέργειες δικαιϊκών ρυθµίσεων
Κεφάλαιο ΙΙΙ. Eπισυνθήκευση του δικαίου δια κοινωνικών
πραξιακών υποστάσεων
§ 11. Κοινωνιολογική εξάρτηση της αποτελεσµατικότητας του δι-
καίου
Ι. Αποτελεσµατικότητα υπό στενή έννοια
ΙΙ. Η διδασκαλία του Max Weber για την πιθανότητα επιβολής
υλοποιήσεως
ΙΙΙ. Η διδασκαλία του Theodor Geiger για την πιθανότητα επ-
ενέργειας
ΙV. Θεσµοποίηση της διασφάλισης του δικαίου
V. Συµπεράσµατα για την περαιτέρω διάπλαση του δικαίου.
VI. Αποτελεσµατικότητα υπό ευρεία έννοια
§ 12. Κοινωνιολογική εξάρτηση του δικαιικού περιεχοµένου
Ι. Εξάρτηση από την «φύση του πράγµατος» (Montesquieu)
II. Eξάρτηση από την οικονοµική βάση (Marx)
III. Εξάρτηση από κοινωνικά µεγέθη (Ehrlich)
ΙV. Εξάρτηση από συµφέροντα (Jhering, Heck)
V. Εξάρτηση από βιολογικά προδεδοµένα
VI. Εξάρτηση από πνευµατικές επιρροές
Κεφάλαιο ΙV. Θεωρίες της κοινωνικής µεταβολής
§ 13. Θεµελιώδη ζητήµατα
§ 14. Μοντέλα επανερχόµενων εξελίξεων
Ι. Κυκλική πορεία των µορφών εξουσίασης (Πολύβιος)
ΙΙ. Ακµή και παρακµή των πολιτισµών (Spengler)
§ 15. Ο ιστορικός υλισµός
§ 16. Εξέλιξη προς την ορθολογικότητα
Ι. Ο νόµος των τριών σταδίων του Comte
II. Από την κοινότητα στην κοινωνία (Maine, Tönnies)
III. Από την κατατετµηµένη στην οργανωµένη κοινωνία (Durkheim)
151
IV. Εξέλιξη προς την γραφειοκρατικοποίηση και την τυπικο-
ποίηση (M. Weber)
V. Κρίση της «λειτουργικοποίησης»
Πίναξ ονοµάτων
Πίναξ πραγµάτων
Γλωσσάρι 1 (εκ της γερµανικής στην ελληνική)
Γλωσσάρι 2 (εκ της ελληνικής στην γερµανική)