Προστασία από τα μεταδοτικά νοσήματα, 2004
Η εμφάνιση κρουσμάτων μεταδοτικής νόσου σε μια χώρα μπορεί στη σύγχρονη πραγματικότητα να μεταβληθεί τάχιστα σε κατάσταση επείγουσας ανάγκης για τη δημόσια υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο, κυρίως εξαιτίας της ραγδαίας αύξησης στη μετακίνηση ατόμων, πληθυσμών και εμπορευμάτων. Τα δεδομένα της εποχής θέτουν μάλιστα συχνά σε έντονη δοκιμασία το υφιστάμενο πλαίσιο που έχει αναπτυχθεί για την αντιμετώπιση συναφών ζητημάτων.
Είναι βέβαιο ότι ο αποτελεσματικός χειρισμός επιδημιολογικά κρίσιμων καταστάσεων προϋποθέτει την αναδιοργάνωση των εθνικών συστημάτων για την προστασία της δημόσιας υγείας, καθώς και την ενδυνάμωση της διεθνούς και υπερεθνικής συνεργασίας για την επιδημιολογική επιτήρηση. Η οργάνωση αποτελεσματικών δικτύων παρακολούθησης σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, η συστηματοποίηση και ο εκσυγχρονισμός του εθνικού θεσμικού πλαισίου, καθώς επίσης και η οργάνωση ενός αξιόπιστου συστήματος διαχείρισης των επιδημιών έχουν εν προκειμένω βαρύνουσα σημασία.
Το θέμα διερευνάται αναλυτικά στις συμβολές του τόμου, με άξονα τις ρυθμίσεις για την προστασία από τα μεταδοτικά νοσήματα σε διεθνές, κοινοτικό και εθνικό-συγκριτικό επίπεδο. Μετά το προλογικό σημείωμα του ιατρού επιδημιολόγου Τάκη Παναγιωτόπουλου (XI-XVI) και την εισαγωγή των Π. Παπαδημητρίου - Π. Πατρώνου (σ. 1-3), ο δεύτερος προβαίνει σε μία ανάλυση των διεθνών ρυθμίσεων, με σημείο αναφοράς τους υπό μεταρρύθμιση τελούντες Διεθνείς Κανονισμούς Υγείας (σ. 5-23). Στη συνέχεια, ο Γ. Καριψιάδης πραγματεύεται τις κοινοτικές ρυθμίσεις για την πρόληψη και τον έλεγχο των επιδημιών, με έμφαση στις αποφάσεις που αφορούν στη συγκρότηση ενός ευρωπαϊκού δικτύου επιδημιολογικής επιτήρησης (σ. 25-36).
Ο Θ. Ξηρός διερευνά με τη σειρά του τη δημόσια υγεία και τα μεταδοτικά νοσήματα στην Ελλάδα, εξετάζοντας ένα ευρύ πεδίο θεμάτων, από την οργάνωση των υπηρεσιών δημόσιας υγείας ως τις ειδικές υγειονομικές διατάξεις για συγκεκριμένα νοσήματα (σ. 37-93). Περνώντας στο συγκριτικό πεδίο, ο Ζ. Τσολακίδης παρουσιάζει τις σχετικές νομοθεσίες της Γερμανίας και της Μεγάλης Βρετανίας, εστιάζοντας στην κωδικοποίηση που έλαβε χώρα πρόσφατα στη Γερμανία (σ. 95-135), ενώ η Μ. Πραβίτα εξετάζει τη νομοθεσία και το σύστημα για τη διαχείριση των επιδημιών στη Γαλλία (σ. 137-154).
Ακολουθεί κείμενο των Γ. Παπαδημητρίου - Π. Πατρώνου με τα συνολικά συμπεράσματα της έρευνας και με προτάσεις για τη βελτίωση του εθνικού νομοθετικού πλαισίου, του συστήματος για τη διαχείριση των επιδημιών, τη συμμετοχή στις πρωτοβουλίες και δράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, τέλος, την ενδυνάμωση της διεθνούς συνεργασίας για την επιδημιολογική επιτήρηση (σ. 155-162). Ο τόμος περιλαμβάνει επίσης Παράρτημα με τις σημαντικότερες νομοθετικές πράξεις της εθνικής και κοινοτικής έννομης τάξης για την προστασία από τα μεταδοτικά νοσήματα και τη διαχείριση των επιδημιών (σ. 165-299).
Πρόκειται για ένα έργο καινοτόμο, που έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στην επιστημονική βιβλιογραφία και απευθύνεται τόσο στους νομικούς της θεωρίας και της πράξης, όσο και στον ιατρικό κόσμο και δη τους επιδημιολόγους, σε φορείς της δημόσιας υγείας, σε διοικητικούς και πολιτικούς επιστήμονες καθώς και εν γένει σε πολίτες που ενδιαφέρονται για τη δημόσια υγεία και το σημαντικό θέμα των μεταδοτικών νοσημάτων.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΤΑΚΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ - ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΤΡΩΝΟΣ
ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ
ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΤΡΩΝΟΣ
Ι. Εισαγωγή: Η διεθνής συνεργασία επιδημιολογικής πληροφόρησης και επιτήρησης
ΙΙ. Οι Διεθνείς Κανονισμοί Υγείας: Ιστορική εξέλιξη
ΙΙΙ. Οι εν ισχύ Διεθνείς Κανονισμοί Υγείας
IV. Η ανάγκη μεταρρύθμισης των Κανονισμών
V. Κύριοι άξονες της μεταρρύθμισης
VI. Η παγκόσμια διακυβέρνηση για τη δημόσια υγεία
VII. Συμπεράσματα
ΟΙ ΘΕΣΜΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΙΨΙΑΔΗΣ
Ι. Εισαγωγή
ΙΙ. Η Απόφαση 2119/98/ΕΚ
ΙΙΙ. Κοινοτικό δίκτυο για τις μεταδοτικές νόσους
IV. Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων
1. Η ανάγκη ενός Κέντρου
2. Η αποστολή του Κέντρου
3. Επιδημιολογική επιτήρηση και δικτύωση αρμοδίων φορέων
4. Επιστημονικές γνώμες και μελέτες
5. Σύστημα έγκαιρου συναγερμού (ειδοποίησης) και αντίδρασης
6. Επιστημονική και τεχνική υποστήριξη και κατάρτιση
7. Η οργάνωση του Κέντρου
ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΟΥΣ
ΘΑΝΑΣΗΣ Γ. ΞΗΡΟΣ
Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
ΙΙ. Το συνταγματικό πλαίσιο
ΙΙΙ. Η Δημόσια Υγεία
IV. Tα μεταδοτικά νοσήματα
V. Οι υπηρεσίες και οι φορείς δημόσιας υγείας
1. Η Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας
2. Η δημόσια υγεία στην Περιφέρεια
3. Η δημόσια υγεία στην Τοπική Αυτοδιοίκηση
4. Το Εθνικό Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας
5. Το Κέντρο Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων
6. Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας
7. Ο συντονισμός τους
8. Η εκπαίδευση στη δημόσια υγεία
VI. H πρόληψη των μεταδοτικών νοσημάτων
VII. Η δήλωση-αναφορά των μεταδοτικών νοσημάτων
VIII. Η αντιμετώπιση των κινδύνων από τη διάδοση μεταδοτικών νοσημάτων
ΙΧ. Συμπεράσματα
ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΒΡΕΤΑΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ
ΖΑΦΕΙΡΗΣ ΤΣΟΛΑΚΙΔΗΣ
Α. Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
Ι. Γενικές παρατηρήσεις
ΙΙ. Οι γενικές διατάξεις του νομοθετήματος
ΙΙΙ. Δήλωση λοιμωδών νοσημάτων
1. Νοσήματα και παθογόνοι μικροοργανισμοί υποχρεωτικής δήλωσης
2. Υπόχρεοι προς δήλωση
3. Τρόπος ονομαστικής και ανώνυμης δήλωσης
4. Η περαιτέρω αξιοποίηση των δηλωθέντων στοιχείων
5. Έκδοση κανονιστικών πράξεων
IV. Πρόληψη των λοιμωδών νόσων
1. Γενικά μέτρα πρόληψης
2. Προληπτική ενημέρωση και εμβολιασμοί
V. Kαταπολέμηση των λοιμωδών νόσων
1. Διάγνωση των νόσων και ενημέρωση των υπηρεσιών υγείας
2. Παρεμπόδιση της διάδοσης των νόσων
3. Καραντίνα και απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος
VI. Ρυθμίσεις αναφορικά με σχολεία και συναφή ιδρύματα
VII. Ρυθμίσεις για την ποιότητα των υδάτων
1. Γενικές ρυθμίσεις
2. Έκδοση ειδικών διαταγμάτων
VIII. Ρυθμίσεις για το προσωπικό που έρχεται σε επαφή με τρόφιμα
ΙΧ. Επιτρεπτή εργασία με παθογόνους μικροοργανισμούς
Χ. Αποζημίωση
ΧΙ. Καταληκτικές διατάξεις
Β. Η ΒΡΕΤΑΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
Ι. Γενικές Παρατηρήσεις
ΙΙ. Δήλωση των λοιμωδών νοσημάτων
ΙΙΙ. Έλεγχος των λοιμωδών νοσημάτων
IV. Έλεγχος της διάδοσης λοιμωδών νοσημάτων σε παιδιά
V. Μολυσμένα αντικείμενα και χώροι
VI. Μέτρα απομόνωσης μολυσμένων προσώπων
VII. Θάνατος μολυσμένων προσώπων και μεταχείριση πτωμάτων
VIII. Διάφορες διατάξεις
Γ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Ι. Η νομοτεχνική κατάστρωση της ρύθμισης
ΙΙ. Ορισμένα ουσιαστικά ζητήματα
ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ
ΜΑΡΙΑ-ΗΛΙΑΝΑ ΠΡΑΒΙΤΑ
Ι. Γενικές παρατηρήσεις
ΙΙ. Πρόληψη των λοιμωδών νοσημάτων
ΙΙΙ. Δήλωση των λοιμωδών νοσημάτων
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
2. Υπόχρεοι προς δήλωση
3. Νοσήματα υποχρεωτικής δήλωσης
4. Ονομαστική και ανώνυμη δήλωση
IV. Καταπολέμηση των λοιμωδών νοσημάτων
V. Ποινικές κυρώσεις
VI. Η περίπτωση του συνδρόμου επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (Syndrome Immunodéficitaire Acquis - SIDA)
VII. Η περίπτωση του σοβαρού οξέος αναπνευστικού συνδρόμου (Syndrome Respiratoire Aigu Sévère - SRAS)
VIII. Διοικητική διάρθρωση για την αντιμετώπιση των λοιμωδών νοσημάτων
ΙΧ. Συμπερασματικές παρατηρήσεις
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ - ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΤΡΩΝΟΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Α.Ν. 2520/1940 «Περί υγειονομικών διατάξεων
Β.Δ. 3/11/1950 «Περί μέτρων προς καταπολέμησιν επιδημικών νόσων και υποχρεωτικής δηλώσεως αυτών»
Π.Δ. 358/1992 Οργάνωση - Λειτουργία - Αρμοδιότητες του Κέντρου Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων (Κ.Ε.Ε.Λ.)
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΕΕΛ (Αποσπάσματα)
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ
Ν. 3172/2003 «Οργάνωση και εκσυγχρονισμός των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας και άλλες διατάξεις»
ΑΠΟΦΑΣΗ 2119/98/ΕΚ της 24ης Σεπτεμβρίου 1998 για τη δημιουργία δικτύου επιδημιολογικής παρακολούθησης και ελέγχου των μεταδοτικών ασθενειών στην Κοινότητα
ΑΠΟΦΑΣΗ 2000/57/ΕΚ της 22ας Δεκεμβρίου 1999 για σύστημα έγκαιρου συναγερμού και αντίδρασης για την πρόληψη και τον έλεγχο μεταδοτικών ασθενειών δυνάμει της απόφασης 2119/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε (1999) 4016]
ΑΠΟΦΑΣΗ 2000/96/ΕΚ της 22ας Δεκεμβρίου 1999 για τις μεταδοτικές ασθένειες που θα καλυφθούν προοδευτικά από το κοινοτικό δίκτυο, δυνάμει της απόφασης 2119/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε (1999) 4015]
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 851/2004 και του Συμβουλίου της 21ης Απριλίου 2004 για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων