Π. Νάσκου-Περράκη, Τα δικαιώματα του παιδιού, 2023
Τα δικαιώματα του παιδιού κατοχυρώνονται άμεσα ή έμμεσα σε μια σειρά διεθνών συμβάσεων προστασίας, με σημαντικότερη τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, την πιο ολοκληρωμένη Σύμβαση που υιοθέτησε ποτέ ο Οργανισμός στον τομέα των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Η Ελλάδα προβλέπει την υπεροχή των διατάξεων της Σύμβασης, όταν συγκρούονται με διατάξεις του εσωτερικού νόμου, σύμφωνα με το Σύνταγμα στο άρθρο 28.1.
Η πρωτοτυπία του εγχειρήματος εστιάζεται, κυρίως, στην παρουσίαση στην ελληνική γλώσσα των Γενικών Σχολίων/Γενικών Συστάσεων των Επιτροπών του ΟΗΕ και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη και στην παρουσίαση σε κατάλογο των αποφάσεων των δύο ευρωπαϊκών δικαστηρίων, του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου στα θέματα που εξετάζουμε, δεδομένου ότι οι αποφάσεις τους είναι υποχρεωτικές για την Ελλάδα.
Το παρόν ανήκει σε μια σειρά έργων που παρουσιάζουν συγκεκριμένα θέματα προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου και έχουν ως στόχο την ενημέρωση για τα δικαιώματα του ανθρώπου με έναν τρόπο απλό, εύχρηστο και πρακτικό, και ενδιαφέρουν τόσο τους δημόσιους φορείς όσο και το ευρύ κοινό, περιλαμβάνοντας, πέραν των διατάξεων, την ερμηνεία και τον τρόπο εφαρμογής τους, όπως ορίζεται από τα ίδια τα όργανα που προβλέπουν οι διεθνείς συμβάσεις.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
VIIΠρολογικό Σημείωμα
α. παγκοσμιο επιπεδο
2h ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
4Πρώτο Μέρος
4Άρθρο 1. Ορισμός της έννοιας παιδί
4Άρθρο 2. Απαγόρευση διακρίσεων
4Άρθρο 3: Το συμφέρον του παιδιού
5·. Σχόλια - Προτάσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού
5–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 14 (2013), Για το δικαίωμα του Παιδιού να λαμβάνεται υπόψη το βέλτιστο συμφέρον του/της ως πρωταρχικό μέλημα (άρθρο 3, παράγραφος 1)
32Άρθρο 4: Μέτρα της πολιτείας
32·. Σχόλια - Προτάσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού
32–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 5 (2003), Γενικά μέτρα εφαρμογής της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (άρθρα 4, 42 και 44, παράγραφος 6)
57– Γενικό Σχόλιο Αριθμός 2 (2002), Ο ρόλος των ανεξάρτητων εθνικών οργανισμών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην προώθηση και προστασία των Δικαιωμάτων του Παιδιού
66–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 19 (2016), Σχετικά με τον δημόσιο προϋπολογισμό για την εφαρμογή των Δικαιωμάτων των Παιδιών (άρθρο 4)
98–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 21 (2017), Για τα παιδιά του δρόμου
132–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 7 (2005), Εφαρμόζοντας τα Δικαιώματα του Παιδιού στην Προσχολική Ηλικία
160–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 20 (2016), Σχετικά με την εφαρμογή των δικαιωμάτων του παιδιού κατά την εφηβεία
193Άρθρο 5: Ρόλος γονέων, κηδεμόνων και κοινότητας
193Άρθρο 6: Δικαίωμα στη ζωή και στην ανάπτυξη
193Άρθρο 7: Δικαίωμα στο όνομα και στην ιθαγένεια. Δικαίωμα να γνωρίζει τους γονείς του
193·. Σχόλια - Προτάσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού
193–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 6 (2005), Μεταχείριση των ασυνόδευτων και χωρισμένων από την οικογένειά τους παιδιών που βρίσκονται εκτός της χώρας καταγωγής τους
224Άρθρο 8: Διατήρηση της ταυτότητος
224Άρθρο 9: Χωρισμός από τους γονείς
225Άρθρο 10: Οικογενειακή επανένωση
225Άρθρο 11: Αθέμιτες μετακινήσεις και μη επάνοδος
226·. Σχόλια - Προτάσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού
226–. Κοινό Γενικό Σχόλιο Αριθμός 3 (2017), της Επιτροπής για την προστασία των δικαιωμάτων όλων των Εργαζομένων Μεταναστών και των Μελών των Οικογενειών τους και Αριθμός 22 (2017), της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού σχετικά με τις γενικές αρχές όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα των παιδιών στο πλαίσιο της διεθνούς μετανάστευσης
248–. Κοινό Γενικό Σχόλιο Αριθμός 4 (2017), της Επιτροπής για την προστασία των δικαιωμάτων όλων των Εργαζομένων Μεταναστών και των Mελών των Oικογενειών τους και Αριθμός 23 (2017), της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού σχετικά με τις υποχρεώσεις των κρατών όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα των παιδιών στο πλαίσιο της διεθνούς μετανάστευσης στις χώρες καταγωγής, διέλευσης, προορισμού και επιστροφής
275Άρθρο 12: Σεβασμός στις απόψεις του παιδιού
275Άρθρο 13: Ελευθερία έκφρασης
·. Σχόλια - Προτάσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού.
276–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 12 (2009), Το δικαίωμα του παιδιού να ακούγεται η άποψη του
308Άρθρο 14: Ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας
308Άρθρο 15: Ελευθερία του συνεταιρίζεστε και της ειρηνικής συνάθροισης
309Άρθρο 16: Σεβασμός της ιδιωτικής ζωής
309Άρθρο 17: Μ.Μ.Ε. - Πληροφόρηση
309Άρθρο 18: Ευθύνη γονέων
310Άρθρο 19: Προστασία από βία, εγκατάλειψη, εκμετάλλευση
310·. Σχόλια - Προτάσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού
310–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 13 (2011), Το δικαίωμα του παιδιού στην ελευθερία από όλες τις μορφές βίας
350Άρθρο 20: Εναλλακτική επιμέλεια
351Άρθρο 21: Υιοθεσία
351Άρθρο 22: Προστασία παιδιών προσφύγων
352Άρθρο 23: Προστασία παιδιού με αναπηρία
353·. Σχόλια - Προτάσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού
353–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 9 (2006), Για δικαιώματα των παιδιών με αναπηρία
382Άρθρο 24: Δικαίωμα στην υγεία και στις ιατρικές υπηρεσίες
383·. Σχόλια - Προτάσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού
383–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 4 (2003), Εφηβική Υγεία και Ανάπτυξη στο πλαίσιο της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού
299–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 3 (2003), HIV/AIDS και τα Δικαιώματα του Παιδιού
417–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 15 (2013), Σχετικά με το Δικαίωμα του Παιδιού για την απόλαυση του υψηλότερου δυνατού επιπέδου υγείας (άρθρο 24)
450Άρθρο 25: Ιατρική παρακολούθηση σε ανάδοχη οικογένεια
450Άρθρο 26: Κοινωνική ασφάλιση
451Άρθρο 27: Ανάπτυξη παιδιού. Δικαίωμα για ένα κατάλληλο επίπεδο ζωής
451Άρθρο 28: Δικαίωμα στην εκπαίδευση
452Άρθρο 29: Σκοποί της εκπαίδευσης του παιδιού
453·. Σχόλια - Προτάσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού
453–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 1 (2001), Οι Στόχοι της Εκπαίδευσης (άρθρο 29,1)
363Άρθρο 30: Μειονότητες
363·. Σχόλια - Προτάσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού
363–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 11 (2009), Αυτόχθονα παιδιά και τα δικαιώματα τους σύμφωνα τη Σύμβαση
485Άρθρο 31: Δικαίωμα στην ανάπαυση και στο παιχνίδι
486·. Σχόλια - Προτάσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού
486–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 17 (2013), Σχετικά με το δικαίωμα του παιδιού στην ανάπαυση, την ψυχαγωγία, το παιχνίδι, τις ψυχαγωγικές δραστηριότητες, την πολιτιστική ζωή και τις τέχνες (άρθρο 31)
517Άρθρο 32: Προστασία από οικονομική εκμετάλλευση και επικίνδυνη εργασία
518·. Σχόλια - Προτάσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού
518–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 16 (2013), Για τις υποχρεώσεις των κρατών σχετικά με την επίδραση του επιχειρηματικού τομέα στα Δικαιώματα του Παιδιού
550Άρθρο 33: Προστασία από ναρκωτικές ουσίες
550Άρθρο 34: Προστασία από σεξουαλική εκμετάλλευση και βία
550Άρθρο 35: Απαγόρευση απαγωγής, πώλησης και εμπορίας παιδιών
550Άρθρο 36: Προστασία από κάθε μορφή εκμετάλλευσης
551·. Σχόλια - Προτάσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού
551–. Κοινή Γενική Σύσταση Αριθμός 31 (2014), της Επιτροπής για την Εξάλειψη των Διακρίσεων κατά των Γυναικών/Γενικό Σχόλιο Αριθμός 18 της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού σχετικά με τις επιβλαβείς πρακτικές
581Άρθρο 37: Προσωπική ελευθερία, απαγόρευση βασανιστηρίων
582·. Σχόλια - Προτάσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού
582–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 8 (2006), Το δικαίωμα του παιδιού στην προστασία από τη σωματική τιμωρία και άλλες βάναυσες και εξευτελιστικές μορφές τιμωρίας
599Άρθρο 38: Προστασία κατά τη διάρκεια ενόπλων συρράξεων
600Άρθρο 39: Επανένταξη του παιδιού θύματος
600Άρθρο 40: Ποινική μεταχείριση
602·. Σχόλια - Προτάσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού
602–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 10 (2007), Τα δικαιώματα των παιδιών στη δικαιοσύνη ανηλίκων
635–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 24 (2019), Σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης ανηλίκων
665–. Γενικό Σχόλιο Αριθμός 25 (2021), Για τα δικαιώματα των παιδιών σε σχέση με το ψηφιακό περιβάλλον
702Άρθρο 41: Επιφύλαξη υπέρ ευνοϊκότερης, για το παιδί, εθνικής ή διεθνούς ρύθμισης
702Δεύτερος Μέρος
702Άρθρο 42: Γνωστοποίηση περιεχομένου της Σύμβασης
702Άρθρο 43: Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Παιδιού
705Άρθρο 44: Υποβολή Εκθέσεων κρατών μερών σχετικά με την εφαρμογή της Σύμβασης
710ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
710–. Καταληκτικές παρατηρήσεις επί των συνδυασμένων τέταρτης έως έκτης περιοδικών Εκθέσεων για την Ελλάδα
733Άρθρο 45: Συνεργασία με Ειδικευμένες Οργανώσεις
734Τρίτο Μέρος
734Άρθρο 46: Υπογραφή της Σύμβασης
735Άρθρο 47: Επικύρωση της Σύμβασης
735Άρθρο 48: Προσχώρηση στη Σύμβαση
735Άρθρο 49: Θέση σε ισχύ της Σύμβασης
736Άρθρο 50: Αναθεώρηση της Σύμβασης
737Άρθρο 51: Επιφυλάξεις
738Άρθρο 52: Καταγγελία της Σύμβασης
738Άρθρο 53: Θεματοφύλακας της Σύμβασης
738Άρθρο 54: Επίσημες γλώσσες δημοσίευσης της Σύμβασης
738ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΜΙΞΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΕ ΕΝΟΠΛΗ ΣΥΡΡΑΞΗ (άρθρα 1-13)
745ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΟΡΙΑ ΠΑΙΔΙΩΝ, ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΟΡΝΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΙΑ (άρθρα 1-17)
755Η ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ.
Β. Περιφερειακό επιπεδο
761Α. ΤΟ συμβουλιο της ευρωπησ
7611. ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της ΕΥΡΩΠΗΣ
761Προοίμιο (αποσπάσματα)
761Άρθρο 1. Σκοπός του Συμβουλίου της Ευρώπης
7632. Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ
763Προοίμιο
764Άρθρο 1. Υποχρέωση σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου
764Άρθρο 5. Δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια
765Άρθρο 6. Δικαίωμα σε δίκαιη δίκη
765Άρθρο 14. Απαγόρευση των διακρίσεων
7662.1. ΤΟ ΠΡΟΣΘΕΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ
767Άρθρο 2. Δικαίωμα στην εκπαίδευση
767η ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
768ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΖΩΗ/ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΩΝ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΩΝ (άρθρο 3 της Σύμβασης)
769ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ (άρθρο 5 της Σύμβασης)
769ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΕ ΔΙΚΑΙΗ ΔΙΚΗ (άρθρο 6 της Σύμβασης)
769ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΕΒΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΖΩΗΣ (άρθρο 8 της Σύμβασης)
772ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΣΚΕΨΗΣ, ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ (άρθρο 9 της Σύμβασης)
772ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ (άρθρο 1 του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου)
773ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (άρθρο 2 του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου)
7743. Ο ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ
775Προοίμιο
776Άρθρο 7. Το δικαίωμα των παιδιών και των νέων ατόμων στην προστασία
777ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΧΑΡΤΗ
777Άρθρο 7,1 και 7,3. Επιτρεπόμενη διάρκεια ελαφριάς εργασίας
779Άρθρο 17. Το δικαίωμα των παιδιών και των νέων στην κοινωνική, νομική και οικονομική προστασία
780ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΧΑΡΤΗ (Σχετικά με το Άρθρο 17,1)
782Η ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
784β. η ευρωπαΪκη ενωση
7841. Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΙΣΑΒΟΝΑΣ (Αποσπάσματα)
784Προοίμιο
784Άρθρο 3. (πρώην άρθρο 2 ΣΕΕ)
785Άρθρο 6. (πρώην άρθρο 6 ΣΕΕ)
786Άρθρο 9. Ισότητα πολιτών
7862. Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
787Άρθρο 1. Ανθρώπινη αξιοπρέπεια
787Άρθρο 14. Δικαίωμα εκπαίδευσης
788Άρθρο 20. Ισότητα έναντι του νόμου
788Άρθρο 21. Απαγόρευση διακρίσεων
788Άρθρο 22. Πολιτιστική, θρησκευτική και γλωσσική πολυμορφία
788Άρθρο 24. Δικαιώματα του παιδιού
788Άρθρο 32. Απαγόρευση της εργασίας των παιδιών και προστασία των νέων στην εργασία
789Η ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑϊΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ