Π. Κολοτούρος, Αναγκαία Ομοδικία, 2023

Περιεχόμενα

Προλεγόμενα

Αρκτικόλεξα [επιλογή]

Εισαγωγή: Μεθοδολογικό και μεταμεθοδολογικό στίγμα της μελέτης

Κεφάλαιο πρώτο

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΔΟΓΜΑΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

ΤΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΑΣ ΟΜΟΔΙΚΙΑΣ

§ 1. Ιστορικές και δογματικές καταβολές των σχέσεων ουσιαστικού και δικονομικού δικαίου

Α. Δικονομικός και ουσιαστικός μονισμός

1. Η καθυπόταξη του ουσιαστικού δικαίου στο δικονομικό σύστημα της „actio“

2. Η καθυπόταξη του δικονομικού δικαίου στο ουσιαστικό σύστημα του „iuris canonici“

3. Το ουσιαστικό δίκαιο ως «σύστημα εννόμων σχέσεων»

4. Το ουσιαστικό δίκαιο ως «σύστημα αξιώσεων».

Β. Δικονομικός και ουσιαστικός δυϊσμός

1. Η εποχή του λεγόμενου «δικονομικού κονστρουκτιβισμού»

2. Η δίκη ως «έννομη σχέση» και η «αρχή των δύο διαδίκων»

3. Δικονομική αντίληψη του αντικειμένου της δίκης και των υποκειμένων της

4. Η δίκη ως «έννομη κατάσταση»

Γ. Δικονομικό και ουσιαστικό δίκαιο υπό διαλεκτική θεώρηση

1. Η σύγχρονη οπτική της δίκης και η αυτοτέλεια του δικονομικού δόγματος

2. Ο υπηρετικός χαρακτήρας των δικονομικών κανόνων

§ 2. Ιστορικές και δογματικές καταβολές της αναγκαίας ομοδικίας

Α. Η ομοδικία στο σύστημα των „legis actiones“ και της „per formulam“ διαδικασίας

B. Ομοδικία και υποκειμενική σώρευση αγωγών στο σύστημα του „iuris canonici“

Γ. Η ομοδικία στο σύστημα του „iuris commune germanici“

1. Οι ομόδικοι ως „persona moralis“

2. Η ομοδικία ως „societas litis“

3. Η ομοδικία ως „accumulatio personarum“

Δ. Οι δικονομικές κωδικοποιήσεις του 19ου αιώνα

1. Η ελληνική Πολιτική Δικονομία του έτους 1834.

2. Η γερμανική Πολιτική Δικονομία του έτους 1877

α. Η επιλεκτική υιοθέτηση των θέσεων του Planck

β. Οι περιπτώσεις της αναγκαίας ομοδικίας

γ. Tο κριτήριο της ενιαίας απόφασης

δ. Η αναγκαιότητα της ομοδικίας

3. Η αυστριακή Πολιτική Δικονομία του

Ε. Η μετάβαση στον 20ό αιώνα και η προσέγγιση της «αναγκαιότητας» από τη γερμανική θεωρία

1. Η εκδοχή της «λογικής αναγκαιότητας»

2. Η εκδοχή της «νομικής αναγκαιότητας»

3. Η εκδοχή της «τελολογικής αναγκαιότητας»

§ 3. Οι βασικές επιλογές του έλληνα νομοθέτη

A. Απλή ομοδικία

1. Ίδρυση και προϋποθέσεις

2. Δομή και έννομες συνέπειες

Β. Αναγκαία ομοδικία

1. Ίδρυση και προϋποθέσεις

2. Δομή και έννομες συνέπειες

Κεφάλαιο δεύτερο

ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΑΣ ΟΜΟΔΙΚΙΑΣ

§ 4. Οι περιπτώσεις της λεγόμενης «νομικής αναγκαιότητας» κατά το άρθρο 76 Ι α΄-γ΄ ΚΠολΔ

Α. Διαφορές δεκτικές ενιαίας μόνον ρύθμισης

Β. Νομική αναγκαιότητα ενιαίας απόφασης επί προδικαστικότητας

§ 5. Η περίπτωση της λεγόμενης «λογικής αναγκαιότητας» κατά το άρθρο 76 Ι δ΄ ΚΠολΔ

Α. Ταυτότητα του αντικειμένου της δίκης εκάστου ομοδίκου

Β. Κοινότητα προδικαστικού ζητήματος

Γ. Απόρριψη της εκδοχής της «λογικής αναγκαιότητας»

Δ. Η θέση της νομολογίας

Ε. Μία αποκλίνουσα θέση

§ 6. Κριτική αποτίμηση των υποστηριζόμενων εκδοχών

Α. Το μεθοδολογικό ζήτημα: υποκειμενική ή αντικειμενική θεωρία;

Β. Η κρισιμότητα της ρυθμιστικής πρόθεσης του νομοθέτη

Γ. Διαφύλαξη των αρχών της Λογικής ως υποκείμενος σκοπός της αναγκαίας ομοδικίας;

Δ. Ανεύρεση της ουσιαστικής αλήθειας ως σκοπός της αναγκαίας ομοδικίας;

Ε. Πραγμάτωση του εξ αντικειμένου δικαίου ως σκοπός της αναγκαίας ομοδικίας;

ΣΤ. Ενδιάμεσο συμπέρασμα

§ 7. Η αναγκαιότητα της ομοδικίας υπό το φως της ιστορικής δικαιοσύγκρισης

A. Γερμανικό δίκαιο

1. Προσανατολισμός στην αδιαίρετη ουσιαστική αξίωση

2. Απόρριψη της „adcitatio“ και αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων

Β. Ελληνικό δίκαιο

1. Προσανατολισμός στην πλοκή των ουσιαστικών εννόμων σχέσεων

2. Η προσεπίκληση των ομοδίκων ως μέσο εξάντλησης και οριστικής εκκαθάρισης του όλου βιοτικού συμβάντος

§ 8. Η εκδοχή της τελολογικής αναγκαιότητας

Α. Η ανάγκη διαφύλαξης της συνοχής των ουσιαστικών εννόμων σχέσεων

Β. Το παράδειγμα της εις ολόκληρον ενοχής

Γ. Ουσιαστική και δικονομική αναγκαιότητα

Δ. Λογική και τελολογική αναγκαιότητα

Κεφάλαιο τρίτο

ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΑΣ ΟΜΟΔΙΚΙΑΣ

§ 9. Στροφή προς το ομοδικιακό πρότυπο του ενιαίου διαδίκου;

Α. Αιτιάσεις κατά του ομοδικιακού προτύπου της υποκειμενικής σώρευσης των αγωγών

Β. Οι αδυναμίες του ομοδικιακού προτύπου του ενιαίου διαδίκου

§ 10. Το σύστημα της υποκειμενικής σώρευσης των αγωγών και ο αμοιβαίος διαδικαστικός επηρεασμός των αναγκαίων ομοδίκων

Α. Η αρχή της αντιπροσώπευσης και ο κανόνας του δικαιικού πλάσματος

Β. Πλασματική αντιπροσώπευση ως αντανακλαστική ενέργεια;

Γ. Νόμιμη αντιπροσώπευση χωρίς βούληση αντιπροσώπευσης;

Δ. Αναγκαία ομοδικία ως «δικονομική κοινωνία της συνημμένης χειρός»;

Ε. Η κρατούσα γνώμη και το αίτημα για ένα νέο ομοδικιακό πρότυπο

§ 11. Προς ένα νέο διαδικαστικό πρότυπο ομοδικιακής δίκης: το ομοδικιακό πρότυπο των „ex lege“ παρεμβάσεων

Α. Η θεμελίωση του νέου ομοδικιακού προτύπου στο γερμανικό δικονομικό δίκαιο

1. Η διπλή διαδικαστική θέση του αναγκαίου ομοδίκου

2. Η διπλή διαδικαστική ενέργεια των πράξεων του αναγκαίου ομοδίκου

3. Η αυτοτελής πρόσθετη παρέμβαση ως συστατικό στοιχείο της αναγκαίας ομοδικίας

Β. Η δυνατότητα μεταφοράς του νέου ομοδικιακού προ­τύπου στο ελληνικό δικονομικό δίκαιο

1. Αναγκαία Ομοδικία = Απλή Ομοδικία + Αυτοτελής Πρόσθετη Παρέμβαση

2. Ενέργεια της παρέμβασης μεταξύ των αναγκαίων ομοδίκων

§ 12. Τα όρια της αναγκαίας ομοδικίας

A. Η αναγκαία ομοδικία ως «δικονομική συμμαχία».

B. Αναγκαία ομοδικία και πολυπρόσωπες αντιδικίες.

1. Κύρια παρέμβαση και τριτανακοπή

2. H δίκη διανομής

α. Η δίκη διανομής ως „iudicium duplex“

β. Ιδιόρρυθμη αναγκαία ομοδικία;

γ. Η δίκη διανομής ως πολυπρόσωπη αντιδικία.

3. Από το „iudicium duplex“ στο „iudicium multiplex“

Κεφάλαιο τέταρτο

ΕΠΙΓΕΝΟΜΕΝΗ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΟΜΟΔΙΚΙΑ

§ 13. Επέκταση της αρχικής εναγωγής επί του προσεπικαλούμενου ομοδίκου με την πρωτοβουλία του διαδίκου

Α. Λόγος της εκτεινόμενης εναγωγής

Β. Όροι της εκτεινόμενης εναγωγής

Γ. Συνέπειες της εκτεινόμενης εναγωγής

§ 14. Επέκταση της αρχικής εναγωγής επί του προσεπικαλούμενου ομοδίκου με την πρωτοβουλία του δικαστηρίου

Α. Η „iussu judicis“ προσεπίκληση ως κάμψη της διαθετικής αρχής

Β. Προϋποθέσεις της „iussu judicis“ προσεπίκλησης.

Γ. Συνέπειες της „iussu judicis“ προσεπίκλησης

§ 15. Επιγενόμενη ομοδικία και ομοδικιακή πρόσθετη παρέμβαση

Κεφάλαιο πέμπτο

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΑΣ ΟΜΟΔΙΚΙΑΣ

§ 16. Οι διέπουσες τη λειτουργία της αναγκαίας ομοδικίας δικονομικές αρχές

A. Η αρχή της διαδικαστικής ανεξαρτησίας και αυτοτέλειας των ομοδίκων

Β. Η αρχή της ενότητας της διαδικασίας της ομοδικιακής δίκης

1. Η ενότητα της διαδικασίας ως ευθύνη του δικαστηρίου

2. Η ενότητα της διαδικασίας ως συνέπεια της διπλής διαδικαστικής θέσης των αναγκαίων ομοδίκων

Γ. Αρχή της αντικειμενικής ενέργειας των διαδικαστικών πράξεων των αναγκαίων ομοδίκων

Δ. Αντιφατική διαδικαστική συμπεριφορά των αναγκαίων ομοδίκων

1. Το πρόβλημα: ιδίως η σύμπτωση ομολογίας και άρνησης

2. Η αποδυνάμωση της δικαστικής ομολογίας

§ 17. Διαθετικές διαδικαστικές πράξεις των αναγκαίων ομο­δίκων

A. Επάνοδος στον κανόνα της υποκειμενικής ενέργειας

Β. Παραίτηση από το δικόγραφο της αγωγής

1. Η παραίτηση ως έκφανση της διαθετικής αρχής

2. Συνέπειες της παραίτησης επί αναγκαίας ομοδικίας

Γ. Ανάκληση της προσεπίκλησης

1. Η προσεπίκληση των αναγκαίων ομοδίκων ως περιορισμός της διαθετικής αρχής

2. Συνέπειες της ανάκλησης της προσεπίκλησης επί αναγκαίας ομοδικίας

Δ. Παραίτηση από το αγωγικό δικαίωμα και αναγνώριση της αγωγής

1. Παραίτηση και αναγνώριση ως πράξεις διάθεσης του επίδικου αντικειμένου

2. Συνέπειες της παραίτησης και της αναγνώρισης επί αναγκαίας ομοδικίας

Ε. Συμφωνία περί διαιτησίας

ΣΤ. Δικαστικός συμβιβασμός

1. Φύση του δικαστικού συμβιβασμού και νομική μεταχείριση ενδεχόμενων ελαττωμάτων του

2. Συνέπειες του δικαστικού συμβιβασμού επί αναγκαίας ομοδικίας

§ 18. Ερημοδικία και πλασματική αντιπροσώπευση των απολειπόμενων αναγκαίων ομοδίκων

A. Σκοπός του νομοθετικού πλάσματος και όρια της εξομοιωτικής του λειτουργίας

Β. Ανεπάρκεια του νομοθετικού πλάσματος και ανάγκη υπέρβασης ή παραμερισμού του

Κεφάλαιο έκτο

[συνέχεια]

ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΟΜΟΔΙΚΙΑ ΚΑΙ ΕΝΔΙΚΑ ΜΕΣΑ

§ 19. Η προσβαλλόμενη οριστική απόφαση

§ 20. Ενεργητική νομιμοποίηση των αναγκαίων ομοδίκων

A. Δικαίωμα προς άσκηση έφεσης, αναίρεσης και αναψηλάφησης

Β. Δικαίωμα προς άσκηση ανακοπής ερημοδικίας

1. Δικαίωμα ανακοπής του αυτοτελώς προσθέτως παρεμβαίνοντος υπό το φως της ιστορικής ερμηνείας

2. Δικαίωμα ανακοπής του αυτοτελώς προσθέτως παρεμβαίνοντος υπό συνταγματική έποψη

§ 21. Διαθετικές πράξεις του δικαιώματος προς άσκηση ενδίκων μέσων

Α. Παραίτηση από τα ένδικα μέσα και απόσβεση του εννόμου συμφέροντος

Β. Παραίτηση από το δικόγραφο ασκηθέντος ενδίκου μέσου

§ 22. Η παθητική νομιμοποίηση των αναγκαίων ομοδίκων

A. Άσκηση ενδίκου μέσου εκ μέρους ενός εκ των αναγκαίων ομοδίκων

B. Άσκηση ενδίκου μέσου εκ μέρους του αντιδίκου των αναγκαίων ομοδίκων

§ 23. Εμπρόθεσμη άσκηση ενδίκων μέσων

A. Αδυναμίες των παραδοσιακών ομοδικιακών προτύπων

B. Υπολογισμός των προθεσμιών με βάση το ομοδικιακό πρότυπο των „ex lege“ παρεμβάσεων

§ 24. Η αρχή της «μοναδικής άσκησης των ενδίκων μέσων»

A. Η εκδοχή του απαράδεκτου ή ανενεργού του μεταγενέστερου ενδίκου μέσου

Β. Η εκδοχή της πολλαπλότητας των ενδίκων μέσων.

§ 25. Αποτελέσματα της άσκησης ενδίκων μέσων στο παράδειγμα της έφεσης μεμονωμένου ομοδίκου

A. Μεταβιβαστικό αποτέλεσμα

1. Καθολική και μερική μεταβίβαση

2. Η περίπτωση της καθολικής μεταβίβασης

α. Διαδικαστικές θέσεις, δυνατότητες και βάρη των αναγκαίων ομοδίκων

β. Άσκηση πρόσθετων λόγων έφεσης

3. Η περίπτωση της μερικής μεταβίβασης

α. Λύση του ομοδικιακού δεσμού ως συνέπεια της διάσπασης της ενότητας της διαδικασίας

β. Το ενδεχόμενο της σύγκρουσης δεδικασμένων

γ. Δυνατότητες άρσης της σύγκρουσης

Β. Ανασταλτικό αποτέλεσμα

1. Ανασταλτικό αποτέλεσμα της προθεσμίας προς άσκηση της έφεσης

2. Ανασταλτικό αποτέλεσμα της άσκησης της έφεσης

Γ. Επικοινωτικό αποτέλεσμα

1. Ο θεσμός της αντέφεσης

2. Άσκηση αντέφεσης από τον αντίδικο των αναγκαίων ομοδίκων

3. Άσκηση αντέφεσης από αναγκαίο ομόδικο

Δ. Επεκτατικό αποτέλεσμα

§ 26. Σύνοψη της μελέτης

Α. Κεφάλαιο πρώτο

Β. Κεφάλαιο δεύτερο

Γ. Κεφάλαιο τρίτο

Δ. Κεφάλαιο τέταρτο

Ε. Κεφάλαιο πέμπτο

ΣΤ. Κεφάλαιο έκτο

§ 27. Βιβλιογραφικές αναφορές [επιλογή]