Ν. Παρασκευόπουλος/Ε. Φυτράκης, Αξιόποινες σεξουαλικές πράξεις, 2η έκδ., 2021
Ο Νέος Ποινικός Κώδικας (2019) επέφερε σημαντικές αλλαγές στο σεξουαλικό ποινικό δίκαιο, με προσθήκες νέων εγκλημάτων και με μεταβολές άλλων. Το παρόν έργο αποτελεί τη μοναδική σύγχρονη, πλήρη και συστηματική ερμηνεία των άρθρων 336 - 353 του Νέου ΠΚ η οποία στηρίζεται σε μια εξαντλητική νομολογιακή και θεωρητική τεκμηρίωση. Προσφέρει έτσι στον εφαρμοστή (Δικαστή, Εισαγγελέα, Δικηγόρο) αλλά και τον θεωρητικό του δικαίου ένα χρήσιμο εργαλείο δουλειάς. Η δεύτερη έκδοση του έργου είναι πλήρως αναθεωρημένη και ενημερωμένη με τις τελευταίες εξελίξεις στη νομοθεσία, τη νομολογία και την επιστήμη.
Στο σύντομο Γενικό Μέρος αναπτύσσονται θεμελιώδεις έννοιες, όπως η γενετήσια πράξη και χειρονομία ή τα προστατευόμενα έννομα αγαθά. Στο Ειδικό Μέρος ερμηνεύονται διεξοδικά οι ισχύουσες διατάξεις, με αφετηρία το ιστορικό, κοινωνικό, υπερνομοθετικό και συγκριτικό πλαίσιο διαμόρφωσής τους. Στη συνέχεια αναλύονται, ένα προς ένα, τα στοιχεία του εγκλήματος: η αντικειμενική και η υποκειμενική υπόσταση, οι τυχόν διακεκριμένες μορφές, τα ζητήματα απόπειρας και συμμετοχής, η προβλεπόμενη ποινική κύρωση, οι συνήθεις περιπτώσεις συρροής καθώς και, τέλος, οι ιδιαιτερότητες της ποινικής δίωξης. Η ερμηνεία αξιοποιεί δημιουργικά και ενίοτε κριτικά την ελληνική, εν πρώτοις, αλλά και την αλλοδαπή νομολογία και θεωρία, αποβλέποντας στην πλήρη και αντικειμενική πληροφόρηση του αναγνώστη και προτείνοντας συγκεκριμένες λύσεις. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στη νομολογία του Αρείου Πάγου με επιλεκτική παράθεση αποσπασμάτων κρίσιμων αποφάσεων.
Για την ενίσχυση της πρακτικής κατεύθυνσης του έργου έχουν περιληφθεί το κείμενο του εκάστοτε άρθρου, καθώς και επεξηγηματικοί πίνακες, ενώ κρίσιμοι όροι επισημαίνονται ειδικά, με έντονα γράμματα. Τέλος, πέρα από το συνοπτικό διάγραμμα και τον αναλυτικό πίνακα περιεχομένων το έργο συμπληρώνεται από κατάλογο ελληνικής και ξένης βιβλιογραφίας και βοηθητικά ευρετήρια (λημμάτων και άρθρων του ΠΚ).
«Το παρόν έργο κυκλοφορεί με ενημερωτικό συμπλήρωμα στο οποίο παρουσιάζονται οι μεταβολές που επέφερε ο ν. 4855/2021 στις διατάξεις του Ποιν. Κώδικα για τα σεξουαλικά εγκλήματα. Αναλύονται όλες οι ουσιώδεις τροποποιήσεις διατάξεων και οι προσθήκες νέων, σε σχέση με το κυρίως έργο, με πρόσθετη νομολογία και κριτικό σχολιασμό των νομοθετικών αλλαγών.»
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
πινακασ περιεχομενων
Πρόλογος.
Πρόλογος 1ης έκδοσης
Κατάλογος πινάκων.
Συντομογραφίες.
ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Η ποινικη ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑΣ
§ 1. Εισαγωγικές και ιστορικές παρατηρήσεις
1.1. Βασικά ερωτήματα
1.2. Μια ταξινόμηση των συστημάτων ποινικού ελέγχου της ερωτικής ζωής
1.3. Καθιερωμένες εξηγήσεις για τη διακύμανση του ελέγχου
1.4. Ο ρυθμιστικός ρόλος της καταγωγής
1.5. Η ανακύκλωση της αυστηρότητας
§ 2. Από τον Ποινικό Νόμο στο ισχύον δίκαιο
2.1. Η φυσιογνωμία του 15ου Κεφαλαίου του Ε.Μ. του Ποινικού Νόμου
2.2. Το 19ο Κεφάλαιο του Ε.Μ. του Ποινικού Κώδικα και οι μεταρρυθμίσεις του
2.3. Μια σύγκριση με ευρωπαϊκούς Ποινικούς Κώδικες
2.4. Ο νέος Ποινικός Κώδικας
§ 3. Τα έννομα αγαθά.
§ 4. Βασικές έννοιες
4.1. Η γενετήσια πράξη
α. Η απόσυρση της έννοιας της ασέλγειας
β. Η νέα έννοια της γενετήσιας πράξης στον ΠΚ
4.2. Χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα και άλλες συναφείς πράξεις
§ 5. Ζητήματα αυτουργίας και συμμετοχής
5.1. Η (αναγκαία) συμμετοχή στο σεξουαλικό έγκλημα
5.2. Ερωτική βούληση και συγκατάθεση
5.3. Ιδιόχειρα (σεξουαλικά) εγκλήματα;
§ 6. Η σεξουαλική εγκληματικότητα
6.1. Η «δημοφιλία» της σεξουαλικής εγκληματικότητας
6.2. Η «αύξηση» των σεξουαλικών εγκλημάτων
6.3. Η υποτροπή των σεξουαλικών δραστών
§ 7. Νέα ποινικά μέτρα
ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
ΤΑ ΚΑΤ’ ΙΔΙΑΝ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ
πρωτο κεφαλαιο
Προσβολές της σεξουαλικης αυτοδιαθεσης
πρωτη ενοτητα
σεξουαλικεσ πραξεις χωρις συναινεση
§ 8. Βιασμός (άρ. 336 ΠΚ)
8.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
α. Η φαινομενολογία του βιασμού
β. Η ιστορική εξέλιξη
γ. Στατιστική εμφάνιση
δ. Συγκριτικά δεδομένα
ε. Το έννομο αγαθό
στ. Μορφολογία του εγκλήματος
8.2. Αντικειμενική υπόσταση
α. Δράστης και θύμα
β. Η έννοια του εξαναγκασμού
γ. Τα μέσα εξαναγκασμού
i. Η σωματική βία
ii. Η απειλή
δ. Η σχέση μέσου προς σκοπό
ε. Το αποτέλεσμα του εξαναγκασμού
8.3. Γενετήσια πράξη χωρίς συναίνεση (§ 4)
α. Το γενικό πλαίσιο
β. Το μοντέλο της συναίνεσης
γ. Συναίνεση και αντίσταση
δ. Η επιχείρηση γενετήσιας πράξης
ε. Τα μέσα εξαναγκασμού
i. Απειλή κινδύνου
ii. Αιφνιδιασμός
iii. Πλάνη - Απάτη
8.4. Διακεκριμένες μορφές
α. Ομαδικός βιασμός (§ 3 περ. α΄)
β. Θανατηφόρος βιασμός (§ 3 περ. β΄)
8.5. Υποκειμενική υπόσταση
8.6. Απόπειρα - Συμμετοχή
α. Απόπειρα
i. Η αρχή εκτέλεσης
ii. Η εκούσια υπαναχώρηση
β. Συμμετοχή
8.7. Ποινική κύρωση
α. Το πλαίσιο
β. Η επιμέτρηση
8.8. Συρροές
8.9. Η δίωξη του βιασμού (άρ. 344 ΠΚ)
α. Εισαγωγικές - Ιστορικές παρατηρήσεις
β. Η αυτεπάγγελτη δίωξη
γ. Η δήλωση του θύματος
i. Η έλλειψη επιθυμίας δίωξης
ii. Το περιεχόμενο και η υποβολή της δήλωσης
iii. Η απόφαση
§ 9. Κατάχρηση ανικάνου προς αντίσταση σε γενετήσια πράξη (άρ. 338 ΠΚ)
9.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
9.2. Αντικειμενική υπόσταση
α. Η διανοητική ή σωματική αναπηρία
β. Η ανικανότητα αντίστασης
γ. Η κατάχρηση
δ. Η ενέργεια γενετήσιας πράξης
9.3. Διακεκριμένη μορφή - Ομαδική κατάχρηση ανικάνου
9.4. Υποκειμενική υπόσταση
9.5. Απόπειρα - Συμμετοχή
9.6. Ποινική κύρωση
9.7. Συρροές.
§ 10. Κατάχρηση σε γενετήσια πράξη (άρ. 343 ΠΚ)
10.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
10.2. Αντικειμενική υπόσταση
α. Κατάχρηση σχέσης εργασιακής εξάρτησης (περ. α΄)
i. Δράστης και θύμα
ii. Η σχέση εργασιακής εξάρτησης
iii. Η κατάχρηση της σχέσης εργασιακής εξάρτησης
β. Εκμετάλλευση ανάγκης εργασίας (περ. β΄)
γ. Κατάχρηση θέσης εξουσίας (περ. γ΄)
i. Ο δράστης
ii. Tο θύμα
iii. Τα ιδρύματα
iv. Η κατάχρηση της θέσης
10.3. Υποκειμενική υπόσταση
10.4. Απόπειρα - συμμετοχή
10.5. Ποινική κύρωση
10.6. Συρροές
10.7. Η δίωξη του εγκλήματος
ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΗΣΙΑΣ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑΣ
§ 11. Προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας (άρ. 337 ΠΚ)
11.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
11.2. Αντικειμενική υπόσταση
α. Χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα ή προτάσεις για γενετήσιες πράξεις
β. Γενετήσιες πράξεις ενώπιον άλλου ή επίδειξη γεννητικών οργάνων
γ. Βάναυση προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας
δ. Η διαδικτυακή προσβολή ανηλίκου (§ 3)
ε. Η διαφυλική προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας - Σεξουαλική παρενόχληση (§ 4)
i. Στην απασχόληση
ii. Στην παροχή αγαθών και υπηρεσιών και την άσκηση αυτοτελούς επαγγελματικής δραστηριότητας
στ. Η ενδοοικογενειακή προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας
11.3. Υποκειμενική υπόσταση
11.4. Απόπειρα -Συμμετοχή
11.5. Ποινική κύρωση
11.6. Συρροές
§ 12. Προσβολή της γενετήσιας ευπρέπειας (άρ. 353 ΠΚ)
12.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
12.2. Αντικειμενική υπόσταση
α. Δράστης και θύμα
β. Η ενώπιον τρίτου τέλεση
γ. Η έννοια της γενετήσιας ευπρέπειας
δ. Η προσβολή της γενετήσιας ευπρέπειας
ε. Η βαναυσότητα της προσβολής
12.3. Η επιβαρυντική περίσταση του ανήλικου θύματος
12.4. Υποκειμενική υπόσταση
12.5. Απόπειρα - συμμετοχή
12.6. Ποινική κύρωση
12.7. Συρροές
ΤΡΙΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ ΔΕΣΜΩΝ
§ 13. Γενετήσια πράξη μεταξύ συγγενών (άρ. 345 ΠΚ)
13.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
α. Ιστορικές καταβολές και ισχύουσες ρυθμίσεις
β. Η (σύγχρονη) θεμελίωση της απαγόρευσης
γ. Η φαινομενολογία
δ. Διεθνές περιβάλλον και ανθρώπινα δικαιώματα
ε. Το έννομο αγαθό
13.2. Αντικειμενική υπόσταση
13.3. Υποκειμενική υπόσταση
13.4. Απόπειρα - συμμετοχή
13.5. Ποινική κύρωση
13.6. Συρροές
ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ
ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΜΕ ΑΝΗΛΙΚΟΥΣ
§ 14. Γενετήσιες πράξεις με ανηλίκους ή ενώπιόν τους (άρ. 339 ΠΚ)
14.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
α. Παιδική κακοποίηση και σεξουαλική αυτοδιάθεση
β. Ιστορική, συγκριτική και στατιστική εικόνα
γ. Το έννομο αγαθό
14.2. Αντικειμενική υπόσταση
α. Δράστης και θύμα
β. Η έννοια της γενετήσιας πράξης
γ. Η ενέργεια γενετήσιας πράξης
δ. Η παραπλάνηση του ανηλίκου
ε. Η παράσταση ανηλίκου σε γενετήσια πράξη
στ. Γενετήσιες πράξεις μεταξύ ανηλίκων
14.3. Υποκειμενική υπόσταση
14.4. Απόπειρα - Συμμετοχή
14.5. Ποινική κύρωση
14.6. Συρροές
§ 15. Κατάχρηση ανηλίκων (άρ. 342 ΠΚ)
15.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
15.2. Αντικειμενική υπόσταση
α. Δράστης και θύμα
β. Η εμπίστευση για επίβλεψη ή φύλαξη
γ. Η ενέργεια γενετήσιων πράξεων (§ 1)
δ. Η κατάχρηση της εμπιστοσύνης
ε. Η προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας ανηλίκου (§ 2)
15.3. Υποκειμενική υπόσταση
15.4. Απόπειρα - Συμμετοχή
15.5. Ποινική κύρωση
15.6. Συρροές
§ 16. Διευκόλυνση προσβολών της ανηλικότητας (άρ. 348 ΠΚ)
16.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
16.2. Αντικειμενική υπόσταση
α. Διευκόλυνση γενετήσιων πράξεων με ανηλίκους (§ 1)
i. Δράστης και θύμα
ii. Περιεχόμενο και τρόπος της διευκόλυνσης
iii. Η γενετήσια πράξη με ανήλικο
iv. Τα μέσα της διευκόλυνσης
v. Η «κατ’ επάγγελμα» ή «από κερδοσκοπία» διευκόλυνση
β. Σεξουαλικός τουρισμός (§ 2)
i. Τα παιδεραστικά ταξίδια
ii. Ο παιδεραστικός προορισμός
iii. Η ταξιδιωτική «επιχείρηση» (οργάνωση, χρηματοδότηση κ.λπ.)
iv. Η συμμετοχή σε παιδεραστικό ταξίδι
16.3. Υποκειμενική υπόσταση
16.4. Απόπειρα – Συμμετοχή
16.5. Ποινική κύρωση
16.6. Συρροές
§ 17. Προσέλκυση παιδιών για γενετήσιους λόγους (άρ. 348Β ΠΚ)
17.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
17.2. Αντικειμενική υπόσταση
17.3. Υποκειμενική υπόσταση
17.4. Απόπειρα - Συμμετοχή
17.5. Ποινική κύρωση
17.6. Συρροές
ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΙΑ
§ 18. Πορνογραφία ανηλίκων (άρ. 348Α ΠΚ)
18.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
α. Από τα άσεμνα στην πορνογραφία
β. Η νομική ρύθμιση της πορνογραφίας
γ. Συγκριτικά στοιχεία
δ. Ιστορική εξέλιξη
ε. Στατιστικά στοιχεία
στ. Το έννομο αγαθό
18.2. Αντικειμενική υπόσταση
α. Δράστης και θύμα
β. Η έννοια του παιδοπορνογραφικού υλικού (§ 3)
γ. Η εικονική πορνογραφία
δ. Η συμβατική (μη ηλεκτρονική) παιδική πορνογραφία (§ 1)
i. Τρόποι διαχείρισης του υλικού συμβατικής παιδικής πορνογραφίας
ii. Τρόποι διαχείρισης πληροφοριών για την παιδική πορνογραφία
ε. Η ηλεκτρονική (παιδική) πορνογραφία (§ 2)
18.3. Απόκτηση πρόσβασης σε υλικό παιδικής πορνογραφίας (§ 6)
18.4. Διακεκριμένες μορφές (§ 4)
α. Κατ’ επάγγελμα τέλεση (§ 4 εδ. α΄)
β. Εκμετάλλευση αδυναμίας ή εμπιστοσύνης, χρήση βίας, έκθεση σε κίνδυνο ζωής (§ 4 εδ. β΄- γ)
18.5. Ιδιαίτερα διακεκριμένες μορφές (§ 5)
18.6. Υποκειμενική υπόσταση
18.7. Απόπειρα - Συμμετοχή
18.8. Ποινική κύρωση
18.9. Συρροές
§ 19. Πορνογραφικές παραστάσεις ανηλίκων (άρ. 348Γ ΠΚ)
19.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
19.2. Αντικειμενική υπόσταση
19.3. Διακεκριμένες μορφές
19.4. Υποκειμενική υπόσταση
19.5. Απόπειρα – Συμμετοχή
19.6. Ποινική κύρωση
19.7. Συρροές
ΤΡΙΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
ΕΚΠΟΡΝΕΥΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ
§ 20. Μαστροπεία (άρ. 349 ΠΚ)
20.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
20.2. Αντικειμενική υπόσταση
α. Δράστης και θύμα
β. Η ακολασία άλλων
γ. Η πορνεία
δ. Τρόποι τέλεσης
20.3. Διακεκριμένες περιπτώσεις μαστροπείας ανηλίκων (§ 2)
20.4. Υποκειμενική υπόσταση
20.5. Απόπειρα - Συμμετοχή
20.6. Ποινική κύρωση
20.7. Συρροές
§ 21. Γενετήσια πράξη με ανήλικο έναντι αμοιβής (άρ. 351Α ΠΚ)
21.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.
21.2. Αντικειμενική υπόσταση
α. Δράστης και θύμα
β. Η τέλεση ή πρόκληση γενετήσιας πράξης
γ. Η παροχή αμοιβής ή ανταλλάγματος
δ. Η θανατηφόρα γενετήσια πράξη με ανήλικο έναντι αμοιβής (§ 2)
21.3. Υποκειμενική υπόσταση
21.4. Απόπειρα - Συμμετοχή
21.5. Ποινική κύρωση
21.6. Συρροές
ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
ΣΤΙΓΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΑΙΔΙΩΝ
§ 22. Προστασία της ιδιωτικής ζωής του ανήλικου θύματος (άρ. 352Β ΠΚ)
22.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
22.2. Αντικειμενική υπόσταση
22.3. Υποκειμενική υπόσταση
22.4. Απόπειρα - Συμμετοχή
22.5. Ποινική κύρωση
Βιβλιογραφία
Ι. Ελληνόγλωσση
ΙΙ. Ξενόγλωσση
Ευρετήρια λημμάτων
Ι. Ελληνόγλωσσο
ΙΙ. Ξενόγλωσσο
Ευρετήρια άρθρων ΠΚ