Ν. Μπιτζιλέκης, Υπηρεσιακά Εγκλήματα, 3η έκδ., 2024
Ο νέος Ποινικός Κώδικας, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ το 2019, αλλά και οι τροποποιήσεις που έλαβαν χώρα αμέσως μετά, επέφεραν ουσιώδεις μεταβολές που κατέστησαν επιβεβλημένη την παρούσα έκδοση. Συγκεκριμένα, ορισμένα από τα παλιά υπηρεσιακά εγκλήματα έχουν καταργηθεί, ιδίως οι περιουσιακής φύσεως προσβολές (υπεξαίρεση και απιστία στην υπηρεσία) και μαζί τους έπαψαν να απασχολούν και οι γνωστοί προβληματισμοί για τη σχέση τους με τα αντίστοιχα κοινά αδικήματα. Επίσης, η έκταση του υπηρεσιακού αξιοποίνου συρρικνώθηκε με τον περιορισμό της εννοίας του υπαλλήλου, την κατάργηση διαφόρων γενικής φύσεως διατάξεων αμφιβόλου ποινικής αναγκαιότητας, οι οποίες διεύρυναν το αξιόποινο (άρθρα 261, 263α πΠΚ), ενώ σημαντικό περιορισμό του αξιοποίνου γνώρισαν και άλλα αδικήματα, όπως εκείνο της κατάχρησης εξουσίας κατ’ άρθρο 339 ΠΚ. Από την άλλη, τα γνωστά εγκλήματα διαφθοράς έτυχαν σημαντικής νομοθετικής επεξεργασίας, αναβαθμισμένα με τη διεθνοποιημένη τους μορφή, όπως υποχρέωναν διεθνείς συμβάσεις και κοινοτικές οδηγίες.
Η ανάλυση των υπηρεσιακών εγκλημάτων, έχοντας πλέον να κάνει με τα νέα αυτά δεδομένα, επόμενο ήταν να τεθεί σε νέες βάσεις. Και σε αυτή την έκδοση, παρουσιάζονται όλα τα εγκλήματα δωροδοκίας και συναφή εγκλήματα διαφθοράς και όλες οι αξιόποινες παραβάσεις υπηρεσιακών καθηκόντων, με ξεχωριστή συστηματική κατ’ άρθρο ανάλυση για κάθε αδίκημα.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +
Περιεχόμενα
Πρόλογος
Κυριότερες Συντομογραφίες
Ι. Εισαγωγή
Φύση και ιδιαιτερότητες του υπηρεσιακού εγκλήματος –
Έννοια υπαλλήλου
1. Τα υπηρεσιακά εγκλήματα κατά τον Ποινικό Κώδικα
I. Το ΙΒ΄ Κεφάλαιο του ΠΚ
IΙ. Περί εννόμου αγαθού συζήτηση
IΙΙ. Συστηματική των υπηρεσιακών εγκλημάτων (γνήσια και μη γνήσια υπηρεσιακά εγκλήματα)
IV. Υπηρεσιακό έγκλημα και πειθαρχικές παραβάσεις
2. Έννοια του υπαλλήλου
I. Οργανική έννοια του υπαλλήλου (άρθρο 13 περ. α’ ΠΚ)
1. Έκταση εφαρμογής της
2. Άσκηση δημόσιας υπηρεσίας
3. Άσκηση δημοτικής ή κοινοτικής υπηρεσίας
4. Άσκηση υπηρεσίας άλλου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου (εξειδικευμένη διοίκηση)
ΙΙ. Άμβλυνση του οργανικού κριτηρίου (το λειτουργικό κριτήριο)
ΙΙΙ. Νόμιμη ανάθεση δημόσιας υπηρεσίας
IV. Διεύρυνση της έννοιας του υπαλλήλου ειδικά για τα εγκλήματα δωροληψίας/δωροδοκίας
1. Πρώτος κύκλος διεύρυνσης (άρθρο 237Β ΠΚ)
2. Δεύτερος κύκλος διεύρυνσης: Υπάλληλοι δημόσιων διεθνών και υπερεθνικών οργανισμών
3. Τρίτος κύκλος διεύρυνσης: Υπάλληλοι ξένων κρατών
V. Πλάνη ως προς την υπαλληλική ιδιότητα
3. Ευνοϊκά μέτρα αντεγκληματικής πολιτικής
Ι. «Μάρτυρες του στέμματος» και «Μάρτυρες δημόσιου συμφέροντος»
ΙΙ. Καταγγελία τρίτου σε βάρος υπαλλήλου (άρθρο 263Α § 2 ΠΚ)
ΙΙΙ. Καταγγελία κατώτερου υπαλλήλου σε βάρος ανώτερου (άρθρο 263Α § 3 ΠΚ)
IV. Καταγγελία σε βάρος πολιτικών προσώπων
V. Ποινική «ανταμοιβή» του καταγγέλλοντος
ΙΙ. Χρήση της υπηρεσίας για ιδιωτικό όφελος
Εγκλήματα δωροδοκίας και λοιπά συναφή εγκλήματα διαφθοράς
1. Εισαγωγή
Ι. Εγκλήματα διαφθοράς
ΙΙ. Διεθνοποίηση των εγκλημάτων δωροληψίας/δωροδοκίας
ΙΙΙ. Η νομοθετική περιπέτεια των σχετικών διατάξεων του ΠΚ
IV. Η συζήτηση για το έννομο αγαθό
V. Δικαιοδοσία των ελληνικών ποινικών δικαστηρίων
2. Δωροληψία/δωροδοκία υπαλλήλου (Άρθρα 235, 236 ΠΚ)
I. Αντικειμενική υπόσταση
1. Αθέμιτο ωφέλημα οποιασδήποτε φύσης
2. Η εκ μέρους του υπαλλήλου απαίτηση, λήψη του ωφελήματος ή αποδοχή της υπόσχεσης παροχής του
3. Παροχή ωφελήματος ή της υπόσχεσης του
4. Η υπηρεσιακή ενέργεια ως αντικείμενο συναλλαγής
5. Ανταλλακτική σχέση μεταξύ παροχής ωφελημάτων και υπηρεσιακής ενέργειας
6. Δωροληψία κατ’ επάγγελμα
IΙ. Υποκειμενική υπόσταση
IΙΙ. Απόπειρα – Συμμετοχή
1. Ολοκλήρωση του εγκλήματος και αρχή εκτέλεσης
2. Αυτουργία – Συμμετοχή
IV. Ζητήματα συρροής
1. Μία ή περισσότερες δωροληψίες/δωροδοκίες
2. Συρροή με άλλα εγκλήματα
V. Ποινική ευθύνη νομικών προσώπων για τα αδικήματα δωροδοκίας
3. Δωροληψία και δωροδοκία δικαστικών λειτουργών (Άρθρο 237 ΠΚ)
I. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
IΙ. Αντικειμενική υπόσταση
IΙΙ. Υποκειμενική υπόσταση
IV. Απόπειρα – Συμμετοχή
4. Λοιπά εγκλήματα δωροληψίας και δωροδοκίας
I. Δωροληψία/δωροδοκία πολιτικών αξιωματούχων (Άρθρα 159, 159Α ΠΚ)
IΙ. Δωροληψία/δωροδοκία στον ιδιωτικό τομέα (Άρθρο 396 ΠΚ)
IΙΙ. Δωροληψία και δωροδοκία στον αθλητικό τομέα
IV. Δωροδοκία ως μέσο πραγμάτωσης άλλων εγκλημάτων
5. Παράνομος πλουτισμός υπαλλήλου (Άρθρο 235 § 3 ΠΚ)
I. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
IΙ. Αντικειμενική υπόσταση
6. Ευθύνη των προϊσταμένων των υπαλλήλων και των διευθυντών των επιχειρήσεων (Άρθρα 235 § 4, 236 § 3, 237 § 3 ΠΚ)
I. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
IΙ. Αντικειμενική υπόσταση
IΙΙ. Υποκειμενική υπόσταση
IV. Απόπειρα – Συμμετοχή
V. Ποινική κύρωση
7. Εμπορία επιρροής – Μεσάζοντες (Άρθρο 237Α ΠΚ)
I. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
IΙ. Αντικειμενική υπόσταση
IΙΙ. Υποκειμενική υπόσταση
IV. Ποινική κύρωση – Συρροή με άλλα εγκλήματα
V. Άλλα αδικήματα άσκησης αθέμιτης επιρροής
8. Η δήμευση στα εγκλήματα δωροληψίας/δωροδοκίας και άσκησης επιρροής (Άρθρο 238 ΠΚ)
ΙΙΙ. Κατάχρηση υπαλληλικής ιδιότητας
Αξιόποινες παραβάσεις υπηρεσιακών καθηκόντων
1. Κατάχρηση εξουσίας (Άρθρο 239 ΠΚ)
Ι. Εισαγωγή – Έννομο αγαθό
ΙΙ. Υποκείμενο του εγκλήματος
ΙΙΙ. Οι επιμέρους μορφές τέλεσης του εγκλήματος
1. Εκβίαση για κατάθεση (άρθρο 239 περ. α΄ ΠΚ)
2. Έκθεση σε δίωξη ή σε τιμωρία αθώου και παράλειψη δίωξης υπαιτίου (άρθρο 239 περ. β΄ ΠΚ)
ΙV. Υποκειμενική υπόσταση
V. Απόπειρα – Συμμετοχή
VI. Ζητήματα συρροής
2. Παραβάσεις στην εκτέλεση των ποινών (Άρθρο 240 ΠΚ)
Ι. Αντικειμενική υπόσταση
ΙΙ. Υποκειμενική υπόσταση
ΙΙΙ. Απόπειρα – Συμμετοχή
IV. Ζητήματα συρροής
3. Παραβίαση οικιακού ασύλου (Άρθρο 241 ΠΚ)
Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
ΙΙ. Αντικειμενική υπόσταση
ΙΙΙ. Υποκειμενική υπόσταση
IV. Απόπειρα – Συμμετοχή
V. Ζητήματα συρροής
4. Ψευδής βεβαίωση, υπηρεσιακή νόθευση και υπεξαγωγή εγγράφου (Άρθρο 242 ΠΚ)
Α. Ψευδής βεβαίωση
I. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
IΙ. Αντικειμενική υπόσταση
ΙΙI. Υποκειμενική υπόσταση
IV. Απόπειρα – Συμμετοχή
V. Ζητήματα συρροής
Β. Υπηρεσιακή νόθευση, καταστροφή, βλάβη, υπεξαγωγή εγγράφου (Άρθρο 242 § 2 ΠΚ)
Ι. Αντικειμενική υπόσταση
IΙ. Υποκειμενική υπόσταση
IΙΙ. Απόπειρα – Συμμετοχή
IV. Ζητήματα συρροής
Γ. Χρήση πλαστού, νοθευθέντος Ή υπεξαχθέντος εγγράφου (Άρθρο 242 § 4 ΠΚ)
Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
Δ. Ψευδής βεβαίωση, νόθευση, υπεξαγωγή, χρήση με σκοπό αθέμιτου οφέλους Ή παράνομης βλάβης
(Άρθρο 242 §§ 3, 4 εδ. β΄ ΠΚ)
Ι. Απλά διακεκριμένη μορφή
ΙΙ. Ιδιαίτερα διακεκριμένη μορφή
ΙΙΙ. Σχέση των διακεκριμένων εγκλημάτων με την απάτη
5. Νόθευση δικαστικού εγγράφου (Άρθρο 243 ΠΚ)
Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
ΙΙ. Αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση
6. Παράνομη βεβαίωση Ή είσπραξη δικαιωμάτων του Δημοσίου (Άρθρο 244 ΠΚ)
Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
ΙI. Αντικειμενική υπόσταση
ΙIΙ. Υποκειμενική υπόσταση
IV. Απόπειρα – Συμμετοχή
V. Ζητήματα συρροής
7. Παραβίαση υπηρεσιακού απορρήτου (Άρθρο 252 ΠΚ)
I. Εισαγωγικές παρατηρήσεις – Έννομο αγαθό
IΙ. Αντικειμενική υπόσταση
IΙΙ. Υποκειμενική υπόσταση
IV. Άρση του αδίκου
V. Απόπειρα – Συμμετοχή
VI. Ζητήματα συρροής
8. Παραβίαση δικαστικού απορρήτου (Άρθρο 251 ΠΚ)
I. Εισαγωγικές παρατηρήσεις – Έννομο αγαθό
IΙ. Αντικειμενική υπόσταση
IIΙ. Υποκειμενική υπόσταση
IV. Απόπειρα – Συμμετοχή
V. Ζητήματα συρροής
9. Αποσιώπηση λόγου εξαίρεσης (Άρθρο 254 ΠΚ)
I. Αντικειμενική υπόσταση
ΙΙ. Υποκειμενική υπόσταση
ΙΙΙ. Απόπειρα – Συμμετοχή
10. Αθέμιτη συμμετοχή (Άρθρο 255 ΠΚ)
I. Αντικειμενική υπόσταση
ΙΙ. Απόπειρα – Συμμετοχή
ΙΙΙ. Ειδικές περιπτώσεις – Συρροή
11. Παράβαση καθήκοντος (Άρθρο 259 ΠΚ)
I. Εισαγωγικά
IΙ. Αντικειμενική υπόσταση
ΙΙΙ. Υποκειμενική υπόσταση
12. Ανυποταξία σε πολιτική αρχή (Άρθρο 260 ΠΚ)
I. Στοιχεία του εγκλήματος
ΙΙ. Απόπειρα – Συμμετοχή
Κυριότερη Βιβλιογραφία
Τύπος περιεχομένου
Κατηγορίες
Σχετικές εκδόσεις
