Μ. Τσιλιγγερίδου, Ένδικη προστασία αληθούς δικαιούχου μετά την οριστικοποίηση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών, 2025
Οι αρχικές κτηματολογικές εγγραφές έχουν αποτελέσει το βασικό αντικείμενο ρύθμισης και τον πυρήνα των διατάξεων του κτηματολογικού νόμου. Η ενασχόληση της θεωρίας και της νομολογίας, από την ψήφιση του ν. 2664/1998 μέχρι και σήμερα, με το σύστημα των διατάξεων του κτηματολογικού δικαίου (ουσιαστικού και δικονομικού) ήταν και είναι εξαιρετικά πληθωρική, γεγονός που αποδεικνύει τόσο η ύπαρξη εκατοντάδων χιλιάδων δικαστικών αποφάσεων όσο και των συγγραμμάτων των εκπροσώπων της θεωρίας. Τα ζητήματα τα οποία ανέκυψαν από την ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου ήταν και είναι, επίσης, πολυάριθμα και αποτέλεσαν σημεία έντονου επιστημονικού διαλόγου, ενώ οι αντικρουόμενες απόψεις επί του ίδιου νομικού ζητήματος (π.χ. οριστικοποίηση αρχικών κτηματολογικών εγγραφών) ομοίως αναδεικνύουν τη σπουδαιότητα και ιδιαιτερότητα των διατάξεων του κτηματολογικού νομοθετήματος.
Βαίνουμε προς ένα κρίσιμο ορόσημο για τον νομικό κόσμο, αλλά και την κοινωνία γενικότερα, που αφορά ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής επικράτειας, ήτοι τη λήξη της προθεσμίας αμφισβήτησης της ακρίβειας των αρχικών κτηματολογικών εγγραφών και την εντεύθεν οριστικοποίηση αυτών, με τις γνωστές εκ του νόμου συνέπειες, ήτοι την αποστέρηση των εμπραγμάτων αξιώσεων του αληθούς δικαιούχου, οι οποίες υποκαθίστανται κατ’ άρθρο 7 § 2 ν. 2664/1998 από ενοχικές αξιώσεις.
Η πολυπόθητη και πολυαναμενόμενη νεοπαγής ρύθμιση, δυνάμει του νόμου 5160/2024 (ΦΕΚ Α΄ 195/27.11.2024), άρθρο 36 §§ 1 και 2, που επέφερε τροποποιήσεις στο άρθρο 6 § 2 ν. 2664/1998, όπως ίσχυε δυνάμει των §§ 2 και 2Α του άρθρου 102 ν. 4623/2019 (ΦΕΚ Α΄ 134), όπως αυτό τροποποιήθηκε με τις §§ 1 και 2 του άρθρου 5 ν. 5076/2023 (ΦΕΚ Α΄ 207/13.12.2023), δοθείσας της επιπλέον επί της ουσίας παράτασης για τη διόρθωση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών, καταλαμβάνοντας τόσο τις παλιές κτηματογραφήσεις (προ του 2006), αλλά και τις περιοχές που η προθεσμία διόρθωσης είχε λήξει στις 30.11.2018, οπωσδήποτε έδωσε μία μεγάλη ανάσα σε πολλούς ιδιοκτήτες ακινήτων, τόσο ιδιώτες αλλά και το Ελληνικό Δημόσιο, προκειμένου να διορθώσουν τυχόν λάθη και παραλείψεις στις ιδιοκτησίες τους, αναβάλλοντας την οριστικοποίηση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών.
Το γεγονός ότι η οριστικοποίηση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών, παρά την ορθώς δοθείσα παράταση, είναι προ των πυλών, σε συνδυασμό με τις συνέπειες που συνεπάγεται η οριστικοποίηση αυτών –που πιθανόν σε κάποιες περιπτώσεις να εξακολουθούν να παραμένουν ανακριβείς λόγω της αδράνειας διόρθωσής τους από τους αληθείς δικαιούχους– μετάγουν ήδη στο προσκήνιο, σε ισότιμη πλέον σπουδαιότητα με τις αρχικές, τις οριστικοποιημένες κτηματολογικές εγγραφές (άρθρο 7 ν. 2664/1998) και οδήγησαν στην έκδοση του παρόντος έργου, το οποίο φιλοδοξεί να συμβάλλει θετικά στον επιστημονικό διάλογο που έχει εκκινήσει σε θεωρία και νομολογία.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +
Πίνακας περιεχομένων
Πρόλογος
Κυριότερες συντομογραφίες
Κεφάλαιο Πρώτο
§ 1. Τρόποι οριστικοποίησης των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών με ή χωρίς την έκδοση δικαστικής απόφασης διόρθωσης κατά την τακτική ή την εκούσια δικαιοδοσία
Ι. Υπό προϋποθέσεις οριστικοποίηση πρώτων εγγραφών κατόπιν έκδοσης απόφασης της εκούσιας δικαιοδοσίας
1. Το χρονικό σημείο κατά το οποίο καθίσταται τελεσίδικη η απόφαση επί της αίτησης του άρθρου 6 § 3 ν. 2664/1998
2. Οριστικοποίηση αφού προηγουμένως έχει κατατεθεί η αίτηση του άρθρου 6 § 3 ν. 2664/1998
3. Οριστικοποίηση χωρίς να έχει ασκηθεί η αίτηση του άρθρου 6 § 3 ή η αγωγή του άρθρου 6 § 2 ν. 2664/1998
ΙΙ. Οριστικοποίηση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών μετά την έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης (κατ’ άρθρο 6 § 2 ν. 2664/1998). Οι υποστηριχθείσες απόψεις στη θεωρία. Η θέση της νομολογίας
ΙΙΙ. Διόρθωση και υπό προϋποθέσεις οριστικοποίηση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών μετά από καταχώριση πρακτικού διαμεσολάβησης του ν. 4640/2019 στο Κτηματολόγιο.
1. Η φύση του δικαστικού συμβιβασμού
2. Οι ενέργειες του δικαστικού συμβιβασμού σε ουσιαστικό και δικονομικό επίπεδο
3. Η έκταση του ελέγχου νομιμότητας του προϊστάμενου του κτηματολογικού γραφείου όταν η προς καταχώριση πράξη είναι πρακτικό διαμεσολάβησης
4. Η υπό προϋποθέσεις διόρθωση και οριστικοποίηση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών, δυνάμει καταχώρισης πρακτικού διαμεσολάβησης (ν. 4640/2019) στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου
5. Έννομες συνέπειες οριστικοποίησης πρώτων κτηματολογικών εγγραφών. Οριστικοποίηση και απόσβεση εμπράγματων αξιώσεων αληθούς δικαιούχου
Κεφάλαιο Δεύτερο
§ 2. Ένδικη προστασία αληθούς δικαιούχου υπό καθεστώς οριστικοποιημένων πρώτων εγγραφών δυνάμει του άρθρου 7 § 2 ν. 2664/1998
Ι. Διαδικαστικές προϋποθέσεις δίκης
1. Οι κατ’ ιδίαν διαδικαστικές προϋποθέσεις των αγωγών του άρθρου 7 § 2 ν. 2664/1998
Α. Προδικασία, προϋποθέσεις παραδεκτού, καθ’ ύλην και κατά τόπο αρμοδιότητα
Β. Νομιμοποίηση και έννομο συμφέρον
α. Ενεργητική-παθητική νομιμοποίηση
β. Έννομο συμφέρον
Γ. Αντικείμενο δίκης
2. Προϋποθέσεις παραδεκτού συζήτησης των αγωγών του άρθρου 7 § 2 ν. 2664/1998
ΙΙ. Έννομα αποτελέσματα απόφασης δυνάμει του άρθρου 7 § 2 ν. 2664/1998
1. Η ανάγκη τήρησης συμβολαιογραφικού τύπου σε εκτέλεση της απόφασης (συμβόλαιο επαναμεταβίβασης)
2. Η περίπτωση του πρακτικού διαμεσολάβησης του ν. 4640/2019 και η διάκριση του από τα άλλα πρακτικά. Περιεχόμενο πρακτικού με καταδίκη σε δήλωση βούλησης και παροχή πληρεξουσιότητας για κατάρτιση συμβολαιογραφικού εγγράφου. Τα πιθανά προβλήματα
Κεφάλαιο Τρίτο
Ειδικά ζητήματα της ένδικης προστασίας
αληθούς δικαιούχου υπό καθεστώς οριστικοποιημένων πρώτων εγγραφών
§3. Ένδικη προστασία αληθούς δικαιούχου μετά την οριστικοποίηση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών σε συνάρτηση με το «βεληνεκές» των υποκειμενικών ορίων του δεδικασμένου. Η σημασία της τριτανακοπής
Ι. Η λειτουργία της τριτανακοπής πριν την οριστικοποίηση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών
1. Δικονομικές δυνατότητες του τρίτου ο οποίος καταλαμβάνεται από τα υποκειμενικά όρια του δεδικασμένου
2. Δικονομικές δυνατότητες του τρίτου ο οποίος δεν καταλαμβάνεται από τα υποκειμενικά όρια του δεδικασμένου. Τα πιθανά προβλήματα
ΙΙ. Ένδικη προστασία αληθούς δικαιούχου μετά την οριστικοποίηση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών και η σημασία της τριτανακοπής
1. Ένδικη προστασία αληθούς δικαιούχου όταν η οριστικοποίηση της πρώτης κτηματολογικής εγγραφής κατά το άρθρο 7 ν. 2664/1998 έχει επέλθει δυνάμει αμετάκλητης δικαστικής απόφασης κατόπιν άσκησης αγωγής του άρθρου 6 § 2 ν. 2664/1998. Η σημασία της τριτανακοπής (ΚΠολΔ 586) σε συνάρτηση με τα υποκειμενικά όρια του δεδικασμένου
2. Οριστικοποίηση της πρώτης κτηματολογικής εγγραφής κατά το άρθρο 7 ν. 2664/1998 δυνάμει αμετάκλητης δικαστικής απόφασης κατόπιν άσκησης αγωγής του άρθρου 6 § 2 ν. 2664/1998 και η προστασία των τρίτων που δεν καταλαμβάνονται από τα υποκειμενικά όρια του δεδικασμένου
ΙΙΙ. Η περίπτωση της χρησικτησίας που συμπληρώνεται μετά την οριστικοποίηση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών
1. Ένδικη προστασία χρησιδεσπόζοντος υπό καθεστώς οριστικοποιημένων κτηματολογικών εγγραφών
2. Ειδική διαδοχή από επαχθή αιτία που έχει εγγραφεί στο Κτηματολόγιο μετά την οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών και η προστασία της καλόπιστης κτήσης
IV. Συμπεράσματα
Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία
Παράρτημα Υποδείγματα δικογράφων
Τύπος περιεχομένου
Κατηγορίες
Σχετικές εκδόσεις
