Μ. Μουστάκας, Η αρχή ne bis in idem και το ελληνικό διοικητικό δίκαιο, 2018

Πρόλογος

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

I. Ελληνικές

ΙΙ. Ξενόγλωσσες

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ

Η παραδοσιακή εμφάνιση της αρχής στην ημεδαπή έννομη τάξη:

από το Ποινικό Δικονομικό Δίκαιο στο Δημοσιοϋπαλληλικό Δίκαιο

(Πειθαρχικό Δίκαιο των Δημοσίων Υπαλλήλων)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

Η ΑΡΧΗ NE BIS IN IDEM

ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΟΥ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

§1 Η νομοθετική καθιέρωση της αρχής

και η δικαιολογητική βάση αυτής

Ι. Η διάταξη του άρθρου 57 παρ. 1 ΚΠΔ

ΙΙ. Η δικαιολογητική βάση της αρχής

§2 Οι προϋποθέσεις εφαρμογής της διατάξεως

του άρθρου 57 παρ. 1 ΚΠΔ και οι συνέπειες της τελευταίας

Ι. Οι προϋποθέσεις εφαρμογής της διατάξεως του άρθρου 57 παρ. 1 ΚΠΔ

α. Ταυτότητα του διωκομένου προσώπου

β.Ταυτότητα της διωκομένης αξιόποινης πράξης

γ. Αμετάκλητη ποινική Απόφαση ή αμετάκλητο βούλευμα

ΙΙ. Οι συνέπειες της διατάξεως του άρθρου 57 παρ. 1 ΚΠΔ

§3 Οι καθιερούμενες με το άρθρο 57 ΚΠΔ εξαιρέσεις

και το δικαιολογητικό έρεισμα αυτών

Ι. Οι προβλεπόμενες με το άρθρο 57 ΚΠΔ εξαιρέσεις

ΙΙ. Το δικαιολογητικό έρεισμα των κατά τον ΚΠΔ εξαιρέσεων από

το δεδικασμένο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄

Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ NE BIS IN IDEM

ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΫΠΑΛΛΗΛΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

(ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ)

§1 Η προ της θεσπίσεως Υπαλληλικού Κώδικα

χρονική περίοδος

Ι. Οι θέσεις της θεωρίας

ΙΙ. Η στάση της νομολογίας

ΙΙΙ. Η γνώμη μας

§2 Η μετά τη θέσπιση Υπαλληλικού Κώδικα χρονική περίοδος

Ι. Η αρχή ne bis in idem στο πλαίσιο των εκάστοτε Υπαλληλικών Κωδίκων

της χώρας μας και η δικαιολογητική της βάση

α. Η αρχή υπό το κράτος των Υπαλληλικών Κωδίκων

β. Η δικαιολογητική βάση της αρχής υπό το καθεστώς των Υπαλληλικών Κωδίκων

ΙΙ. Οι προϋποθέσεις εφαρμογής της αρχής ne bis in idem υπό το κράτος

των Υπαλληλικών Κωδίκων και οι συνέπειες της τελευταίας

α. Οι προϋποθέσεις εφαρμογής της αρχής ne bis in idem στο πλαίσιο

των εκάστοτε Υπαλληλικών Κωδίκων της χώρας μας

1.Ταυτότητα του πειθαρχικώς διωκομένου υπαλλήλου

2. Ταυτότητα του πειθαρχικώς διωκομένου παραπτώματος

3. Οριστική απόφαση επί του πειθαρχικού παραπτώματος μη δεκτική

προσβολής ενώπιον της Διοικήσεως και των Δικαστηρίων

4. Η ανυπαρξία αντίθετης διάταξης νόμου

β. Οι συνέπειες εφαρμογής της αρχής ne bis in idem υπό το καθεστώς

των Υπαλληλικών Κωδίκων της χώρας μας

1. Η θεωρία

2. Η νομολογία

3. Η γνώμη μας

ΙΙΙ. Οι εξαιρέσεις από την αρχή ne bis in idem υπό το κράτος

των Υπαλληλικών Κωδίκων και το δικαιολογητικό τους έρεισμα

α. Οι εξαιρέσεις από την αρχή ne bis in idem υπό το καθεστώς

των Υπαλληλικών Κωδίκων

β. Το δικαιολογητικό έρεισμα των εξαιρέσεων από την αρχή

ne bis in idem υπό το καθεστώς των Υπαλληλικών Κωδίκων

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ

ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ

Η επιρροή της εσδα και του δικαίου της εε

στη διαμόρφωση της αρχής ne bis in idem στην ημεδαπή έννομη τάξη

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

Η ΑΡΧΗ NE BIS IN IDEM ΣΤΗΝ ΕΣΔΑ

ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΝΩΣΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ

§1 Η αρχή ne bis in idem στην ΕΣΔΑ και στο πεδίο

των διαφορών Πειθαρχικού Δικαίου δημοσίων υπαλλήλων

Ι. Οι αναλύσεις της θεωρίας

ΙΙ. Η νομολογία του ΕΔΔΑ

α. Η Απόφαση Moullet κατά Γαλλίας

β. Η Απόφαση Βαγενάς κατά Ελλάδας

ΙΙΙ. Η γνώμη μας

§2 Η αρχή ne bis in idem στο Δίκαιο της ΕΕ και στο πεδίο

του Πειθαρχικού Δικαίου των δημοσίων υπαλλήλων

Ι. Οι δογματικές αναπτύξεις

ΙΙ. Η νομολογία του ΔΕΚ

ΙΙΙ. Η άποψή μας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄

Η ΑΡΧΗ NE BIS IN IDEM ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ

ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΩΝ ΛΟΙΠΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

§1 Η αρχή ne bis in idem

και τα πολλαπλά τέλη λόγω λαθρεμπορίας

Ι. Η αρχική θέση του ΣτΕ: μη αποδοχή της αρχής

α. Η ΣτΕ 3611/2003 Β΄ Τμ. Πενταμ

β. Η προσέγγιση της θεωρίας

γ. Οι παρατηρήσεις μας

ΙΙ. Η σταδιακή μετατόπιση του ΣτΕ από την αρχική του θέση και

η αποδοχή της αρχής με μη οριστική Απόφαση Τμήματός του

α. Η ΣτΕ 689/2009 Β΄Τμ. Επταμ.: το πολλαπλό τέλος λαθρεμπορίας

ως «ποινή» υπό τους όρους της ΕΣΔΑ

β. Οι ΣτΕ 695 και 1734/2009 Β΄ Τμ. Πενταμ.: η αποδοχή της αρχής

δυνάμει της μειοψηφίας ενός Παρέδρου

1. Η ΣτΕ 695/2009 Β΄ Τμ. Πενταμ

1α. Η πλειοψηφήσασα γνώμη

1β. Η μειοψηφήσασα γνώμη

2. Η ΣτΕ 1734/2009 Β΄ Τμ. Πενταμ

2α. Η πλειοψηφήσασα γνώμη

2β. Η μειοψηφήσασα γνώμη

γ. Η ΣτΕ 1522/2010 Β΄ Τμ. Επταμ.: η αποδοχή της αρχής δυνάμει αυξημένης

μειοψηφίας δύο Συμβούλων της Επικρατείας και ενός Παρέδρου

1. Η πλειοψηφήσασα γνώμη

2. Η μειοψηφήσασα γνώμη

δ. Η ΣτΕ 3182/2010 Β΄Τμ. Πενταμ.: η αποδοχή της αρχής με

μη οριστική Απόφαση

1. Τα σχόλια της θεωρίας

2. Οι επισημάνσεις μας

ΙΙΙ. Η επάνοδος του ΣτΕ στην αρχική του θέση της μη αποδοχής της αρχής

α. Η ΣτΕ 2067/2011 Β΄ Τμ. Επταμ

1. Η πλειοψηφήσασα γνώμη

2. Η μειοψηφήσασα γνώμη

β. Οι παρατηρήσεις της θεωρίας

γ. Τα σχόλιά μας

IV. Η υιοθέτηση από την Ολομέλεια του ΣτΕ της μη αποδοχής της αρχής

α. Η ΣτΕ 1741/2015 Ολ

1. Η πλειοψηφήσασα γνώμη

2. Οι μειοψηφήσασες γνώμες

β. Η στάση της θεωρίας

γ. Οι θέσεις μας

V. Η επιβεβαίωση της αρχής από το ΕΔΔΑ και η αντιπαράθεσή του

με το ΣτΕ: oι Αποφάσεις του ΕΔΔΑ Καπετάνιος και λοιποί κατά Ελλάδας

της 30.04.2015 και Σισμανίδης και Σιταρίδης κατά Ελλάδας της 09.06.2016.

α. Οι σχετικές Αποφάσεις

β. Οι παρατηρήσεις της επιστήμης

γ. Οι επισημάνσεις μας

VI. Η μετά τις Αποφάσεις του ΕΔΔΑ Καπετάνιος και λοιποί και Σισμανίδης

και Σιταρίδης νομολογία του ΣτΕ για την αρχή

α. Η ΣτΕ 2403/2015 Β΄Τμ. Πενταμ

1. Η Απόφαση

2. Οι διατυπωθείσες θέσεις της θεωρίας

3. Η θεώρησή μας

β. Οι ΣτΕ 1992-1993/2016 Β΄ Τμ. Επταμ

1. Οι σχετικές Αποφάσεις

1α. Η ΣτΕ 1992/2016 Β΄ Τμ. Επταμ

1β. Η ΣτΕ 1993/2016 Β΄ Τμ. Επταμ

2. Η δογματική επεξεργασία των Αποφάσεων

3. Οι σκέψεις μας

VII. Η θέση σε νέες βάσεις, αν όχι η αμφισβήτηση, της αρχής με την

Απόφαση του ΕΔΔΑ Α και Β κατά Νορβηγίας

α. Η Απόφαση

β. Οι αντιδράσεις της επιστήμης

γ. Η προσέγγισή μας

VIII. Η επιρροή της ΕΔΔΑ Α και Β κατά Νορβηγίας στην πιο πρόσφατη

νομολογία του ΣτΕ επί της αρχής: η ΣτΕ 680/2017 Β΄Τμ. Επταμ

α. Η σχετική Απόφαση

β. Οι δογματικές απόψεις

γ. Οι παρατηρήσεις μας

§2 Η αρχή ne bis in idem και η σώρευση διοικητικών κυρώσεων

Ι. Η νομολογία του ΣτΕ αναφορικά με την αρχή ne bis in idem στο πλαίσιο της

σώρευσης διοικητικών κυρώσεων: το κατά βάση ανεφάρμοστο της αρχής

α. Η περίπτωση της σώρευσης φορολογικών και τελωνειακών κυρώσεων

1. Οι σχετικές Αποφάσεις

1α. Η ΣτΕ 3373/2014 Β΄ Τμ. Πενταμ

1β. Η ΣτΕ 108/2015 Β΄ Τμ. (σε Συμβούλιο)

2. Η θέση της θεωρίας

3. Τα σχόλιά μας

β. Η περίπτωση της σώρευσης διοικητικών μη τελωνειακών ή

φορολογικών κυρώσεων

1. Η σώρευση διοικητικών μη τελωνειακών ή φορολογικών κυρώσεων

μέχρι τη μη οριστική ΣτΕ 1091/2015 Δ΄Τμ.

1α. Ο «ποινικός» χαρακτήρας των διοικητικών μη τελωνειακών ή

φορολογικών κυρώσεων στη νομολογία του ΣτΕ

1αα. Η ΣτΕ 3319/2010 Ολ

1αα(1) Παρουσίαση

1αα(2) Τα σχόλιά μας

1ββ. Η ΣτΕ 2543/2015 Ε΄ Τμ. Πενταμ

1ββ(1) Η Απόφαση

1ββ(2) Οι σκέψεις μας

1β. Η κατά κανόνα μη εφαρμογή της αρχής ne bis in idem σε περίπτωση

σώρευσης διοικητικών μη τελωνειακών ή φορολογικών κυρώσεων

1βα. Ελλείψει της προϋποθέσεως του idem

1ββ. Ελλείψει της προϋποθέσεως του αμετακλήτου της πρώτης

κυρωτικής διαδικασίας

1βγ. Ελλείψει της ταυτότητας των εξυπηρετουμένων από τις

διοικητικές κυρώσεις εννόμων αγαθών ή συμφερόντων

1γ. Η κατ’ εξαίρεση και κατ’ αποτέλεσμα εφαρμογής της αρχής

ne bis in idem σε περίπτωση σώρευσης διοικητικών μη τελωνειακών

ή φορολογικών κυρώσεων

2. Η μη οριστική ΣτΕ 1091/2015 Δ΄Τμ. Πενταμ. και οι δημιουργηθείσες προσδοκίες μεταστροφής της νομολογίας

2 α. Η Απόφαση

2αα. Η πλειοψηφήσασα γνώμη

2ββ. Η μειοψηφήσασα γνώμη

2β. Οι παρατηρήσεις της θεωρίας

2γ. Οι σκέψεις μας

3. Η διάψευση των προσδοκιών από την ΣτΕ 3473/2017 Δ΄Τμ. Επταμ.

και τη μεταγενέστερη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας

3α. Οι σχετικές Αποφάσεις

3αα. Η ΣτΕ 3473/2017 Δ΄ Τμ. Επταμ

3αα(1) Η πλειοψηφήσασα γνώμη

3αα(2) Η μειοψηφήσασα γνώμη

3ββ. Η ΣτΕ 134/2018 Δ΄Τμ. Πενταμ

3β. Η αντίδραση της θεωρίας

3γ. Οι απόψεις μας

ΙΙ. Η στάση του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με την αρχή

ne bis in idem στο πλαίσιο σώρευσης διοικητικών κυρώσεων επ’ ευκαιρία Πρακτικών Επεξεργασίας: η κατά κανόνα εφαρμογή της αρχής

α. Το Π.Ε. 65/2010

1.Το συγκεκριμένο Π.Ε

2. Τα σχόλιά μας

β. Το Π.Ε. 129/2010

1. Το σχετικό Π.Ε

2. Τα σχόλιά μας

γ. Το Π.Ε. 131/2010

1. Το επίμαχο Π.Ε

2. Τα σχόλιά μας

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΜΕΡΟΥΣ

ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ι. Ελληνική

ΙΙ. Ξενόγλωσση