Μ. Κορδή-Αντωνοπούλου, Η ευθύνη του οπισθογράφου στη συναλλαγματική και στην επιταγή, 2007

Στο βιβλίο αυτό γίνεται εκτενής ανάλυση του εγγυητικού αποτελέσματος της οπισθογραφήσεως στα αξιόγραφα εις διαταγήν. Το αποτέλεσμα αυτό ή, κατ’ άλλους, η λειτουργία αυτή είναι ίσως εκείνη που ενδιαφέρει περισσότερο την πράξη. Συνδέεται, όμως, και με νομικούς προβληματισμούς. Διότι, ενώ οι δύο άλλες λειτουργίες της οπισθογράφησης δεν είναι δυνατόν να αποκλεισθούν με αντίθετη δήλωση βουλήσεως του οπισθογράφου, η εγγυητική λειτουργία μπορεί να αποκλεισθεί ή να περιορισθεί.

Έτσι, εάν μία οπισθογράφηση περιέχει σχετική απαλλακτική ρήτρα του οπισθογράφου, θα μεταβιβάζει και θα νομιμοποιεί τον υπέρ ού, αλλά δεν θα δημιουργεί και αναγωγική ευθύνη του οπισθογράφου Διατυπώνονται και ερευνώνται όλες οι πιθανές εκδοχές εμφάνισης τέτοιων ρητρών. Επισημαίνεται, επίσης, και η επιρροή των ρητρών αυτών, στη ευθύνη που έχει το πρόσωπο που τις έθεσε με την ιδιότητα του οπισθογράφου, εάν μετέχει ήδη στη συναλλαγματική και με άλλη ιδιότητα, όπως π.χ. με εκείνη του εκδότη.

Η πρωτοτυπία, όμως, και η ιδιαίτερη χρησιμότητα του βιβλίου βρίσκεται, κυρίως, στο δεύτερο μέρος, στο οποίο η συγγραφέας εκθέτει και αναλύει τα δικαιώματα που σήμερα πλέον έχει κατά του εκδότη ακάλυπτης επιταγής, ο οπισθογράφος που την πλήρωσε, στο πλαίσιο της αναγωγικής του ευθύνης. Τα δικαιώματα αυτά-υποβολή εγκλήσεως για άσκηση ποινικής δίωξης και αγωγή αποζημίωσης από αδικοπραξία-, δεν αναγνωρίζονταν από τη Νομολογία μέχρι πρόσφατα στον εξ αναγωγής υπόχρεο που πλήρωνε στα πλαίσιο της αναγωγικής του ευθύνης, και γινόταν κομιστής της επιταγής. Αναγνωριζόνταν μόνο στον κομιστή εκείνο που εμφάνιζε στην πληρώτρια τράπεζα την επιταγή και αντιμετώπιζε άρνηση πληρωμής, λόγω ανυπαρξίας διαθεσίμων κεφαλαίων του εκδότη. Ο Ν. 3472/2006 με το άρθρο 15, τροποποιώντας την § 5 του άρθρου 79 Ν. 5960/1933, χορήγησε ρητά τα παραπάνω δικαιώματα και στον εξ αναγωγής υπόχρεο που πλήρωσε την ακάλυπτη επιταγή.

Για πρώτη φορά, εξ όσων γνωρίζουμε, γίνεται επιστημονική προσέγγιση του δίκαιου λόγου που ώθησε τον νομοθέτη να αναγνωρίσει ως φορέα των δικαιωμάτων αυτών τον εξ αναγωγής υπόχρεο που πλήρωσε. Παρατίθεται, επίσης, και το σκεπτικό αποφάσεων που αρνούνταν τα δικαιώματα αυτά στον οπισθογράφο, όπως και τη γνώμη της μειοψηφίας σε ορισμένες αποφάσεις, αλλά και τις μεμονωμένες αποφάσεις που έκαναν δεκτή την άσκηση των δικαιωμάτων αυτών και από τον εξ αναγωγής υπόχρεο που πλήρωσε .