Μ. Κανελλοπούλου-Μπότη, Μουσεία και Δίκαιο, 2023

Περιεχόμενα

Πρόλογος

Πρόλογος

Πρόλογος

Μια μικρή εισαγωγή

Περιεχόμενα

Συντομογραφίες-Ακρωνύμια

Κεφάλαιο 1

Βασικές έννοιες

i. O oρισμός του μουσείου

ii. Προτάσεις αλλαγής ορισμού στο ICOM-ο εγκριθείς ορισμός

iii. Mουσεία, ταυτότητες και άλλα χαρακτηριστικά

iv. Άλλες βασικές διατάξεις για τα μουσεία στον Ν. 4858/2021

Κεφάλαιο 2

Η ίδρυση, πιστοποίηση και αναγνώριση των μουσείων

i. Γενικές παρατηρήσεις

ii. Ίδρυση μουσείων από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού

iii. Ίδρυση πανεπιστημιακών μουσείων από τη Σύγκλητο ΑΕΙ

iv. Μη κρατικά μουσεία.

v. Τα οφέλη της αναγνώρισης ή της πιστοποίησης μουσείων

vi. Δεσμεύσεις και προβληματισμοί

vii. Η αναγνώριση των μουσείων στην Ελλάδα

α. Η αναγνώριση των μουσείων πριν τον Ν. 4858/2021

β.

Οι προβλέψεις για την αναγνώριση των μη κρατικών μουσείων

γ.

Η πιστοποίηση των μουσείων που ιδρύονται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού

δ. Τελικά σχόλια

Κεφάλαιο 3

Τα είδη των μουσείων

i. Εθνικά μουσεία

ii. Λαογραφικά μουσεία

iii. Aρχαιολογικά και Βυζαντινά μουσεία

iv. Ιστορικά Μουσεία

v. Εθνογραφικά Μουσεία

vi. Μουσεία Επιστήμης και Τεχνολογίας

vii. Μουσεία Τέχνης

viii. Μουσεία φυσικής ιστορίας

ix. Παιδικά μουσεία

x. Ψηφιακά και εικονικά μουσεία

Κεφάλαιο 4

Θεμελιώδη δικαιώματα και μουσεία

i. Γενικές παρατηρήσεις

ii. Η πρόσβαση στα μουσεία και το ελληνικό Σύνταγμα

iii. Πρόσβαση και διεθνές δίκαιο

α. Νομοθετικά εργαλεία OHE, Ευρωπαϊκής Ένωσης και UNESCO

β. Η Σύσταση του 2015 της UNESCO για τα μουσεία και τις συλλογές

γ.

Η Διακήρυξη Schenzhen του Ηigh Level Forum για τα μουσεία της UNESCO 2016

δ.

Σύσταση για τη διατήρηση και την πρόσβαση στην τεκμηριακή κληρονομιά, συμπεριλαμβανομένης της ψηφιακής κληρονομιάς της UNESCO του

ε.

Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής “Προς έναν Ευρωπαϊκό Χώρο Δεδομένων στον Πολιτισμό” του

iv. Ο Κώδικας Δεοντολογίας του ICOΜ

v.

Νομοθετικές και κανονιστικές ρυθμίσεις για την πρόσβαση στα μουσεία στην Ελλάδα

α. Φυσική πρόσβαση

β. Πρόσβαση και εισιτήριο εισόδου στα μουσεία

γ. Ψηφιακή προσβασιμότητα στα μουσεία

δ. Διανοητική πρόσβαση

ε. Φυσική πρόσβαση για σκοπούς έρευνας

vi. Θεμελιώδη δικαιώματα των μουσείων

α. Ίση μεταχείριση των μουσείων

β.

Ελευθερία της τέχνης, της επιστήμης, της έρευνας και της διδασκαλίας

γ. Ελευθερία λόγου και έκφρασης των μουσείων

δ. Άλλα θεμελιώδη δικαιώματα των μουσείων

Κεφάλαιο 5

Μουσεία και πνευματική ιδιοκτησία

i. Bασικές έννοιες πνευματικής ιδιοκτησίας

ii. Πνευματική ιδιοκτησία και μουσεία: τα κυριότερα ζητήματα

iii. Προσκτήσεις έργων και μουσεία

iv. Η παρουσίαση των έργων στο κοινό και τα μουσεία

α. Εκθέσεις έργων στα μουσεία

β. Κατάλογοι εκθέσεων και δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας

v.

Η διατήρηση των έργων στα μουσεία και το δικαίωμα αναπαραγωγής τους

vi. Oρφανά έργα και μουσεία

vii. Έργα μη διαθέσιμα στο εμπόριο και μουσεία

viii. Εξόρυξη κειμένων και δεδομένων και μουσεία

ix. Μουσεία και εξαίρεση για λόγους διδασκαλίας

x. Μουσεία και εξαίρεση για λόγους έρευνας

xi. Πνευματικά δικαιώματα με δικαιούχο το μουσείο

α. Μουσειακά μεταδεδομένα και δικαιώματα του μουσείου

β. Έργα εξαρτημένων δημιουργών και δικαιώματα μουσείου

γ. Η ιστοσελίδα του μουσείου και τα δικαιώματά του

δ.

Δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας του μουσείου στα έργα της συλλογής τoυ

ε.

Πνευματική ιδιοκτησία, δημόσιος τομέας και δικαίωμα αναπαραγωγής του μουσείου έργων εικαστικών τεχνών

1. Γενικά

2. H επιφύλαξη της παρ. 2 του άρ. 31Α 2121/1993

3.

Όροι μουσείου για πιστές αναπαραγωγές έργων εικαστικών τεχνών που έχουν πέσει στο δημόσιο κτήμα

στ.

Το ψηφιακό μουσείο ως σύνολο και ως αντικείμενο προστασίας του δικαίου πνευματικής ιδιοκτησίας

ζ. Ανοικτή πρόσβαση και μουσεία

η. Blockchain, NFT και μουσεία

Επίμετρο

Τελικές παρατηρήσεις

Γενική Βιβλιογραφία

Eλληνική

Ξένη

Παράρτημα

I. Διεθνείς οργανισμοί και οργανώσεις Μουσείων

1.

World Association for Zoos and Aquariums (WAZA)

2.

American Alliance of Museums (AAM)

3.

American Art Collaborative (AAC)

4.

American Association for Museum Volunteers (AAMV)

5.

American Association for State & Local History (AASLH)

6.

Association of Αrt Museum Directors (AAMD)

7.

American Zoo and Aquarium Association (AZA)

8.

Asia-Europe Museum Network (ASEMUS)

9.

Association for Academic Museums and Galleries (AAMG)

10.

Association for Living History, Farm and Agricultural Museums (ALHFAM)

11.

Association of African American Museums (AAAM)

12.

Association of Art Museum Curators (AAMC)

13.

Association of Children’s Museums (ACM)

14.

Association of Railway Museums (ARM)

15.

Association of Science & Technology Centers (ASTC)

16.

Australian Museums and Galleries Association (AMaGA)

17.

Canadian Association of Science Centres (CASC)

18.

Canadian Conservation Institute (CCI)

19.

Canadian Museums Association (CMA)

20.

Chinese Association of Museums (CAM)

21.

College Art Association of America (CAA)

22.

Common Wealth Association of Museums (CAM)

23. Council of American Jewish Museums (CAJM)

24. Council of American Maritime Museums (CAMM)

25.

International Association of Labor History Institutions (IALHI)

26.

International Association of Libraries and Museums of the Performing Arts

27.

International Association of Museums of History (IAMH)

28.

International Association of Transport and Communication Museums (IATM)

29. International Association of Women’s Museums (IAWM)

30.

International Centre for the Study of the Preservation and Restoration of Cultural Property (ICCROM)

31. International Coalition of Sites of Conscience

32.

International Committee of Museums of Science and Technology (CIMUSET)

33.

International Committe for Audiovisual and New Technologies (AVICOM)

34.

International Committe for Conservation (ICOM-CC)

35.

International Committee for Architecture and Museum Techniques (ICAMT)

36. International Committee for Collecting (COMCOL)

37. International Committee for Documentation (CIDOC)

38.

International Committee for Education and Cultural Action (CECA)

39. International Committee for Egyptology (CIPEG)

40. International Committee for Exhibition Exchange (ICEE)

41.

International Committee for Historic House Museums (DEMHIST)

42. International Committee for Literary Museums (ICLM)

43.

ICOM-International Committee for Marketing and Public Relations (MPR)

44. International Committee for Museology (ICOFOM)

45. International Committee for Museum Security (ICMS)

46.

International Committee for Museums and Collections of Archaeology and History (ICMAH)

47.

International Committee for Museums and Collections of Costume (COSTUME)

48.

ICOM-International Committee for Museums and Collections of Decorative Arts and Design (ICDAD)

49.

International Committee for Museums and Collections of Fine Arts (ICFA)

50.

International Committee for Museums and Glass collections (GLASS)

51.

International Committee for Museums of Arms and Military History (ICOMAM)

52.

International Committee for Museums of Ethnography (ICME)

53. International Committee for Regional Museums (ICR)

54.

International Committee for the Collections and Activities of Museums of Cities (CAMOC)

55.

International Committee for the Training of Personnel (ICTOP)

56.

International Committee of Memorial Museums for the Remembrance of Victims of Public Crimes (ICMEMO)

57.

International Committee of Money and Banking Museums (ICOMON)

58.

International Committee of Musical Instrument Museums and Collections (CIMCIM)

59. International Committee of the Blue Shield (ICBS)

60. International Committee on Management (INTERCOM)

61.

International Committee for Museums and Collections of Modern Art (CIMAM)

62.

International Confederation of Architectural Museums (ICAM)

63. International Congress of Maritime Museums (ICMM)

64. International Council of Museums (ICOM)

65. International Council on Monuments and Sites (ICOMOS)

66. International Foundation for Art Research (IFAR)

67. International Museum and Theatre Alliance (IMTAL)

68.

International Committee for Museums and Collections of Natural History (NATHIST)

69. Midwest Open Air Museums Coordinating Council (MOMCC)

70. Mountain Plains Museums Association (MPMA)

71. Museum Association of Newfoundland and Labrador (MANL)

72. Museum Association of the Caribbean (MAC)

73. Museum Computer Network (MCN)

74. Museum Educators Roundtable (MER)

75. Museum Store Association (MSA)

76. Museums Aotearoa

77. National Association for Interpretation (NAI)

78. National Association for Museum Exhibition (NAME)

79. National Museums in Canada

80. National Trust for Historic Preservation

81. Natural Science Collections Alliance

82. North American Reciprocal Museum Association (NARM)

83. Organization of World Heritage Cities (OWHC)

84. Pacific Islands Museums Association (PIMA)

85. Provincial museum associations in Canada (CMA)

86. Qatar Museums

87. Small Museum Administrators’ Committee (SMAC)

88. Small Museums Association (SMA)

89. South African Museums Associations (SAMA)

90. The American Association for State and Local History (AASLH)

91.

The American Institute for Conservation (AIC) and the Foundation for Advancement in Conservation (FAIC) (previously Heritage Preservation: National Institute for Conservation)

92. The Getty Research Institute

93. The National Endowment for the Arts

94. The National Endowment for the Humanities (NEH)

95. UNESCO World Heritage

96. University Museums and Collections (UMAC)

97. Visitor Studies Association (VSA)

98. Western Museums Association (WMA)

99. World Monuments Fund (WMF)

100. World Federation of Friends of Museums (WFFM)

II. Περιφερειακοί οργανισμοί και οργανώσεις

1. Association for Independent Museums (AIM, UK)

2. Association of European Open Air Museums (AEOM)

3. Association of European Printing Museums (AEPM)

4. Consortium of European Taxonomic Facilities (CETAF)

5. Europa Nostra

6.

European Confederation of Conservator-Restorers’ Organisations (ECCO)

7. European Group on Museum Statistics (EGMUS)

8. European Museum Forum (EMF)

9. French Regional & American Museums Exchange (FRAME)

10. Irish Museums Association (IMA)

11. London Museums of Health & Medicine

12. MuseumNext

13. Network of European Museum Organisations (NEMO)

14. New England Conservation Association (NECA)

15. New England Museum Association (NEMA)

16. Nordic Science Centre Association (NSCA)

17. OpenGLAM

18. Royal Museums of Art and History

19. Royal Museums of Fine Arts of Belgium

20. UK Association for Science and Discovery Centres (ASDC)

III. Ελληνικοί οργανισμοί και οργανώσεις

1. Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων - Ελλληνικό Τμήμα (ICOM-Greece)

2. Δίκτυο Μουσείων και Πολιτιστικών Φορέων Αθηνών

3.

Δίκτυο Μουσείων Σύγχρονου Πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού

4. Ελληνική Ομοσπονδία Σωματείων Φίλων Μουσείων (ΕΟΣΦΙΜ)

5.

Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (MOMus)

6.

Δίκτυο θεματικών μουσείων Πολιτιστικού Ιδρύματος Τραπέζης Πειραιώς

7. Δίκτυο Μουσείων Ιονίων Νήσων (ΔΙ.Μ.Ι.Ν.)

8. Δίκτυο Μουσείων Λέσβου

9. Δίκτυο Επαγγελματιών Μουσείων

10. Δίκτυο Μουσείων Μάνης

11. Εταιρεία Ελλήνων Μουσειολόγων

12. Δίκτυο Μουσείων Δήμου Βόλου