Μ. Γερογιάννη, Καλλικράτης και Κοινωνία των Πολιτών, 2011
Η «Κοινωνία των Πολιτών» αναδεικνύεται σήμερα σε σημαντική και υπολογίσιμη παράμετρο της πολιτικής ζωής και στην Ελλάδα, ακολουθώντας με αρκετή καθυστέρηση τα τεκταινόμενα σε Ευρώπη και Αμερική. Όμως, κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι αναπτύσσεται με τον ίδιο τρόπο ή ότι δεν παρουσιάζει μεγάλες αποκλίσεις από τα ισχύοντα διεθνώς. Είναι επιτακτική η ανάγκη να μελετηθεί περισσότερο και εις βάθος, ειδικά καθώς θα επεκτείνεται η δράση της και θα εμπλέκεται πλέον και στην παραγωγή -ή και την εφαρμογή- πολιτικών και την άσκηση διοίκησης.
Ο «Καλλικράτης» είναι ένα από τα πρώτα νομοθετήματα που «αναγνωρίζει» την «Κοινωνία των Πολιτών» ως «συνομιλητή» και συμμέτοχο στη διοίκηση. Ως εκ τούτου, παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον για τον νομικό επιστήμονα η μελέτη των συγκεκριμένων προβλέψεων που αφορούν στη σύνδεση αυτών των δύο σφαιρών κοινωνικής και πολιτικής δράσης.
Ο νόμος εισάγει συγκεκριμένους θεσμούς που αφορούν στην «Κοινωνία των Πολιτών»: την Επιτροπή Διαβούλευσης, το Συμβούλιο Μεταναστών και τον Συμπαραστάτη του Δημότη και του Πολίτη. Παράλληλα, επεκτείνει την αιρετότητα, ενθαρρύνει την ηλεκτρονική διαβούλευση και ενισχύει τη διαφάνεια, που είναι παράγοντες εξαιρετικά υποστηρικτικοί της λειτουργίας της.
Υπό το επιστημονικό «βλέμμα» της Νομικής Κοινωνιολογίας, εξετάζεται η δομή των νέων αυτών θεσμών και ο τρόπος λειτουργίας τους μέσα στο ελληνικό αυτοδιοικητικό περιβάλλον καθώς και η επίδραση που είναι δυνατόν να έχουν στην εξέλιξη της «Κοινωνίας των Πολιτών» στη χώρα μας.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι:
«ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ»
ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
Α. ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΙΤΗΜΑ ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ «ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ»
1. Το περιεχόμενο του όρου
2. Τα βασικά χαρακτηριστικά της «Κ.Π.»
α. Πλουραλιστικός χαρακτήρας
β. Αυτορρύθμιση
γ. Ομάδες με άτυπο χαρακτήρα
δ. Τυπικές ομάδες
ε. Ορθολογικός και αξιακός σκοπός
3. Οι Μ.Κ.Ο. ως βασική δομή της «Κ.Π.»
4. Το αίτημα για ανάπτυξη της «Κ.Π.»
5. Σύνδεση της νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας και της διοίκησης με την «Κ.Π.»
Β. Η ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ Η «ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ»
1. Η διεθνής τάση σύνδεσης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με την «Κ.Π.»
2. Η ευρωπαϊκή τάση: Η «Λευκή Βίβλος για τη Διακυβέρνηση»
3. Η ευρωπαϊκή τάση: Η «Συνθήκη της Λισσαβόνας»
4. Η ευρωπαϊκή τάση: Πολιτικές προώθησης της «Κ.Π.» στις Περιφέρειες
5. Ελλάδα: Η ανάγκη για μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
6. Ελλάδα: Η διοικητική μεταρρύθμιση και η «Κ.Π.»
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ:
Ο «ΔΡΟΜΟΣ» ΠΡΟΣ ΤΟΝ «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ»
Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ «ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ» ΣΤΗΝ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΟ-ΜΟΥ
1. Ο «Καποδίστριας» ετοιμάζει το έδαφος
2. Η διαβούλευση με τους κοινωνικούς φορείς
3. Η ηλεκτρονική διαβούλευση
4. Τα κριτήρια των συνενώσεων και οι αντιδράσεις
5. Οι αντιδράσεις γενικά κατά του «Καλλικράτη»
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ:
Ο ΝΟΜΟΣ: ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΠΟΥ
ΕΝΙΣΧΥΟΥΝ ΤΗΝ «ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ»
Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΓΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΣΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
1. Επέκταση της αιρετότητας στους Περιφερειάρχες
2. Οι προβλέψεις που ενισχύουν την αποκέντρωση
3. Οι νέες ρυθμίσεις για οικονομική αυτοτέλεια
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙV:
Ο ΝΟΜΟΣ: ΟΙ ΝΕΟΙ ΘΕΣΜΟΙ
ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟ
Α. Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ
1. Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης
2. Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης
3. Το πρόβλημα της «θολής εικόνας» της «Κ.Π.»
4. Το πρόβλημα της αποτελεσματικότητας
5. Άλλοι προβληματισμοί για τη διαδικασία της διαβούλευσης
Β. ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΝΤΑΞΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ
1. Το οξυμένο πρόβλημα της μετανάστευσης και η Τοπική Αυτοδιοίκηση
2. Οι επιταγές της Ε.Ε. για τους μετανάστες
3. Το «Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών»
4. Το πρόβλημα της αποτελεσματικότητας
5. Άλλοι προβληματισμοί για το Συμβούλιο Μεταναστών
ΚΕΦΑΛΑΙΟ V:
Ο ΝΟΜΟΣ: ΟΙ ΝΕΟΙ ΘΕΣΜΟΙ
ΓΙΑ ΤΗ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ
Α. Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΟΥ «ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗ»
1. Ο «Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης»
2. Ο «Συμπαραστάτης του Πολίτη και της Επιχείρησης» σε επίπεδο περιφέρειας
3. Το πρόβλημα της ανεξαρτησίας του Συμπαραστάτη
4. Άλλοι προβληματισμοί για τον Συμπαραστάτη
Β. Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
1. Δημοσιοποίηση των αποφάσεων στο διαδίκτυο
2. Η «Διαφάνεια» στη διοίκηση και η ηλεκτρονική διακυβέρνηση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI:
Η ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΠΡΟΝΟΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΚΑΙ Η «ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ»
Η ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΝΟΙΑΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
1. Προνοιακές αρμοδιότητες και η σύνδεσή τους με την «Κ.Π.»
2. Η προβληματική «μετάθεση» αρμοδιοτήτων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση
3. Ο προνοιακός ρόλος της Εκκλησίας και η Τοπική Αυτοδιοίκηση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ VΙΙ:
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ – ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Α. ΔΡΟΜΟΣ «ΜΕΤ’ ΕΜΠΟΔΙΩΝ»
1. Η αντίξοη συγκυρία
2. Η απειλή της διαφθοράς
α. Διαφθορά και Τοπική Αυτοδιοίκηση
β. Διαφθορά και «Κ.Π.»
3. Η απειλή της κομματοκρατίας
4. Η απειλή του κρατισμού
Β. ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ, ΙΣΧΥΡΑ ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ - ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΔΙΚΛΙΔΕΣ
1. Η συμμετοχή των Μ.Κ.Ο και των πολιτών
2. Η ισχυρή νομιμοποίηση των αιρετών
3. Ο έλεγχος από την «Κ.Π.»
Γ. ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
1. Το αναπάντητο (προς το παρόν) κοινωνιολογικό ερώτημα
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΠΗΓΕΣ