Μ.-Ε. Γερασοπούλου, Η έννομη σχέση των συντρόφων από το σύμφωνο συμβίωσης του Ν. 4356/2015, 2021
Η παρούσα μονογραφία έχει ως αντικείμενο την έννομη σχέση των συντρόφων από το σύμφωνο συμβίωσης του Ν. 4356/2015 και στοχεύει στην ανάδειξη της οντολογίας του συμφώνου, αλλά και στην εις βάθος επεξεργασία των σχέσεων των μερών. Η ερμηνευτική προσέγγιση των διατάξεων του Ν. 4356/2015 ακολουθεί τη χρονική εξέλιξη της έννομης σχέσης του συμφώνου, ξεκινώντας από την ίδρυσή της, συνεχίζοντας με τη λειτουργία της και καταλήγοντας στη λήξη της, επιτρέποντας με τον τρόπο αυτό στον αναγνώστη να ξεκαθαρίσει και να κατανοήσει όλα τα στάδια της έννομης σχέσης, αλλά και να αναζητήσει με αμεσότητα ερμηνευτικές λύσεις σε επιμέρους ανακύπτοντα ζητήματα.
Ειδικότερα, αντικείμενο της παρούσας διατριβής αποτελεί η ερμηνεία των άρθρων 1-5, 7-8 και 12 του Ν. 4356/2015, χωρίς να αγνοούνται οι διατάξεις του προηγούμενου Ν. 3719/2008, συμβάλλοντας, παράλληλα, σε μια νέα ανάγνωση των άρθρων του Αστικού Κώδικα που ρυθμίζουν τις σχέσεις μεταξύ των συζύγων και προσφέροντας ερμηνευτικές λύσεις σε ζητήματα που εξακολουθούν να απασχολούν τη θεωρία και τη νομολογία στο δίκαιο του γάμου. Αναλυτικά, το πρώτο μέρος της διατριβής αφιερώνεται στην ίδρυση της έννομης σχέσης των μερών και ειδικότερα στην κατάρτιση του συμφώνου, στην εννοιολογική προσέγγιση του ανίσχυρου συμφώνου και στην αγωγή ακύρωσης του άκυρου και ολοκληρώνεται με την αναφορά στο ανενεργό σύμφωνο συμβίωσης. Το δεύτερο μέρος της διατριβής πραγματεύεται τα θέματα σχετικά με τη λειτουργία της έννομης σχέσης από το σύμφωνο συμβίωσης και το τρίτο και τελευταίο μέρος της διατριβής είναι αφιερωμένο στη λήξη της έννομης σχέσης των μερών.
Η μελέτη εντάσσει το σύμφωνο συμβίωσης, μαζί με τον γάμο, στο ευρύτερο πλέγμα διατάξεων του οικογενειακού δικαίου ειδικά και του αστικού δικαίου γενικότερα και με τη συστηματική μέθοδο ερμηνείας, τον συσχετισμό των διατάξεων του Ν. 4356/2015 προς εκείνες του ΑΚ για τη ρύθμιση του γάμου και των σχέσεων των συζύγων εξασφαλίζει στον βέλτιστο βαθμό την πληρέστερη κατανόηση και την αμεσότερη αναζήτηση λύσεων σε πρακτικούς και θεωρητικούς προβληματισμούς.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +
Πίνακας Περιεχομένων
Προλογικό Σημείωμα
Κυριότερες Συντομογραφίες
Εισαγωγή
§1. Προδιάθεση
Ι. Σκοπός και διάρθρωση της μελέτης
ΙΙ. Μέθοδος ανάλυσης
§2. Η ιστορική διαμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου για το σύμφωνο συμβίωσης μέχρι τον Ν. 4356/2015
§3. Η έννοια του συμφώνου συμβίωσης και συσχέτιση με συναφείς έννοιες
Ι. Έννοια και περιεχόμενο του συμφώνου συμβίωσης
ΙΙ. Συσχέτιση με συναφείς έννοιες
Α. Συσχέτιση με τη μνηστεία
Β. Συσχέτιση με την ελεύθερη συμβίωση
Γ. Συσχέτιση με τον γάμο
§4. Η νομική φύση του συμφώνου συμβίωσης
Ι. Το σύμφωνο συμβίωσης ως έννομη σχέση του οικογενειακού δικαίου
ΙΙ. Το σύμφωνο συμβίωσης ως θεσμός του οικογενειακού δικαίου
Α. Γενικά
Β. Η αρχή της ιδιωτικής αυτονομίας
Γ. Η εφαρμογή στο σύμφωνο συμβίωσης των θεμελιωδών αρχών του γάμου
Μέρος Πρώτο
Η ίδρυση της έννομης σχέσης των συντρόφων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Η κατάρτιση του συμφώνου συμβίωσης
§5. Το σύμφωνο συμβίωσης ως δικαιοπραξία
§6. Στοιχεία της νομοτυπικής μορφής του συμφώνου συμβίωσης
Ι. Η συμφωνία των μερών
ΙΙ. Η τήρηση συμβολαιογραφικού τύπου
§7. Προϋποθέσεις κύρους του συμφώνου συμβίωσης
Ι. Εισαγωγικά
ΙΙ. Προϋποθέσεις κύρους κατά τον Ν. 4356/2015
Α. Θετικές προϋποθέσεις
1. Η ενηλικότητα
2. Η δικαιοπρακτική ικανότητα
Β. Αρνητικές προϋποθέσεις (κωλύματα)
1. Ύπαρξη άλλου γάμου ή συμφώνου συμβίωσης
2. Συγγένεια (εξ αίματος, εξ αγχιστείας, υιοθεσία)
ΙΙΙ. Έλλειψη γενικών λόγων ακυρότητας
Α. Εικονικότητα
1. Το σύμφωνο συμβίωσης ως δικαιοπραξία δεκτική εικονικότητας
2. Εννοιολογικό περιεχόμενο του εικονικού συμφώνου συμβίωσης
3. Εγκυρότητα της καλυπτόμενης δικαιοπραξίας
Β. Αντίθεση στα χρηστά ήθη
§8. Όροι του ενεργού του συμφώνου συμβίωσης
Ι. Η ληξιαρχική καταχώριση ως όρος του ενεργού
ΙΙ. Η ληξιαρχική καταχώριση κατά τον Ν. 344/1976
ΙΙΙ. Οι περιουσιακές συμφωνίες των συντρόφων ως αντικείμενο της ληξιαρχικής καταχώρισης
ΙV. Το στάδιο από την κατάρτιση του συμφώνου συμβίωσης μέχρι τη ληξιαρχική του καταχώριση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Η έννομη σχέση των συντρόφων από το ανίσχυρο σύμφωνο συμβίωσης
§9. Εννοιολογική προσέγγιση του ανίσχυρου συμφώνου συμβίωσης.
§10. Το ανυπόστατο σύμφωνο συμβίωσης
§11. Το άκυρο σύμφωνο συμβίωσης
Ι. Η ακυρότητα ως έννομη συνέπεια
ΙΙ. Η απόλυτη και μη αυτοδίκαιη ακυρότητα του συμφώνου συμβίωσης
ΙΙΙ. Περιορισμοί της ακυρότητας του συμφώνου συμβίωσης
Α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
Β. Μερική ακυρότητα του συμφώνου συμβίωσης
Γ. Θεραπεία του άκυρου συμφώνου συμβίωσης
Δ. Μετατροπή και επικύρωση του άκυρου συμφώνου συμβίωσης
Ε. Καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος ακύρωσης του άκυρου συμφώνου συμβίωσης και παραίτηση από αυτό
§12. Το ακυρώσιμο σύμφωνο συμβίωσης
§13. Η αγωγή ακύρωσης του άκυρου και του ακυρώσιμου συμφώνου συμβίωσης
Ι. Η νομική φύση της αγωγής ακύρωσης και της απόφασης που ακυρώνει το σύμφωνο συμβίωσης
IΙ. Ζητήματα δικονομικού δικαίου με έμφαση στη νομιμοποίηση και στο έννομο συμφέρον
ΙΙΙ. Η αποσβεστική προθεσμία για την άσκηση αγωγής ακύρωσης του ακυρώσιμου συμφώνου συμβίωσης
§14. Το ανενεργό σύμφωνο συμβίωσης
Μέρος Δεύτερο
Η λειτουργία της έννομης σχέσης των συντρόφων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Προσωπικές σχέσεις των συντρόφων
§15. Εισαγωγικές παρατηρήσεις για τις σχέσεις των συντρόφων γενικά
§16. Η αμοιβαία υποχρέωση των συντρόφων για συμβίωση
§17. Η συναπόφαση για τα θέματα της κοινότητας βίου
Ι. Η ανάλογη εφαρμογή της ΑΚ 1387 στο σύμφωνο συμβίωσης
ΙΙ. Συμφωνίες των συντρόφων ως προς το επώνυμο
ΙΙΙ. Άλλες προσωπικές σχέσεις των μερών
§18. Η διακοπή της συμβίωσης των συντρόφων στο σύμφωνο συμβίωσης
§19.
Συνέπειες της παράβασης των ΑΚ 1386-1387 από τον έναν σύντροφο και η προστασία του άλλου ενόψει του ελευθέρως διαλυτού του συμφώνου συμβίωσης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Μη προσωπικές σχέσεις των συντρόφων
§20. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
§21. Η καταρχήν ανάλογη εφαρμογή στους συντρόφους των διατάξεων που ισχύουν για τους συζύγους
Ι. Μικτές σχέσεις των μερών - ιδίως η υποχρέωση συμβολής στις οικογενειακές ανάγκες
ΙΙ. Διακοπή της συμβίωσης των συντρόφων και προβλήματα από την ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων για τους συζύγους
ΙΙΙ. Περιουσιακές σχέσεις των μερών - ιδίως η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα.
§22. Η δυνατότητα της αυτόνομης ρύθμισης των μικτών και περιουσιακών σχέσεων των συντρόφων
Ι. Όρια άσκησης της ιδιωτικής αυτονομίας των συντρόφων υπό το πρίσμα της αρχής της ισότητας και της αλληλεγγύης κατά το άρθρο 5 παρ. 2 εδ. α΄ του Ν. 4356/2015
ΙΙ. Συμφωνίες των συντρόφων για τη ρύθμιση των μικτών σχέσεών τους
Α. Περιθώρια αποκλίσεων από τις ΑΚ 1389-1390 ενόψει της αρχής της ισότητας και της αλληλεγγύης
Β. Η σχέση των συμφωνιών για τις διατροφικές αξιώσεις με τις ΑΚ 928 εδ. β΄ και ΑΚ 929 εδ. β΄
Γ. Δυνατότητα συμβατικής απόκλισης των συντρόφων από την ΑΚ
ΙΙΙ. Συμφωνίες για την περίπτωση της διακοπής της συμβίωσης, ιδίως για τη ρύθμιση των μικτών σχέσεων
Α. Οριοθέτηση της ιδιωτικής αυτονομίας για τη ρύθμιση των συνεπειών της διακοπής της συμβίωσης
Β. Η ρύθμιση της διατροφής
Γ. Η ρύθμιση της οικογενειακής στέγης και της χρήσης των κινητών πραγμάτων.
IV. Περιουσιακές συμφωνίες των συντρόφων με έμφαση στη ρύθμιση της αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα
Α. Συμφωνίες ως προς τα τεκμήρια κυριότητας για τα κινητά πράγματα
Β. Συμφωνίες ανάθεσης της διαχείρισης της περιουσίας του ενός συντρόφου στον άλλον
Γ. Συμβατική ρύθμιση της αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα
1. Συμφωνίες με τις οποίες μεταβάλλονται οι όροι της αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα
2. Συμφωνίες σχετικές με την προστασία της αξίωσης
§23. Η ανάλογη εφαρμογή διατάξεων που αφορούν αξιώσεις των συζύγων μεταξύ τους στα μέρη του συμφώνου - μια απόπειρα προσέγγισης του κανονιστικού περιεχομένου του άρθρου 12 του Ν. 4356/2015
Μέρος Τρίτο
Η λήξη της έννομης σχέσης των συντρόφων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
Λόγοι λήξης του συμφώνου συμβίωσης
§24. Γενικά
§25. Αυτοδίκαιη λύση του συμφώνου συμβίωσης λόγω σύναψης γάμου μεταξύ των συντρόφων
§26. Αυτοδίκαιη λύση του συμφώνου συμβίωσης λόγω αφάνειας του ενός συντρόφου
§27. Η λήξη της έννομης σχέσης με δικαστική απόφαση που ακυρώνει το άκυρο και το ακυρώσιμο σύμφωνο συμβίωσης
Ι. Η έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης
ΙΙ. Τα αποτελέσματα της ακύρωσης του άκυρου και ακυρώσιμου συμφώνου συμβίωσης
Α. Ο κανόνας της αναδρομικής άρσης των αποτελεσμάτων του συμφώνου συμβίωσης και οι εξαιρέσεις του
Β. Ο περιορισμός της αναδρομικής ενέργειας της απόφασης που ακυρώνει το σύμφωνο συμβίωσης
Γ. Η επίδραση της ακύρωσης του συμφώνου συμβίωσης στις συμφωνίες των μερών
§28. Η λύση του συμφώνου συμβίωσης με δικαιοπραξία
Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
ΙΙ. Η λύση του συμφώνου συμβίωσης με συμφωνία των μερών
Α. Η δικαιοπραξία λύσης του άρθρου 7 παρ. 1 περ. α΄ του Ν. 4356/2015
Β. Οι συμφωνίες για τη ρύθμιση των έννομων συνεπειών της λύσης του συμφώνου συμβίωσης
Γ. Ελαττώματα της συμφωνίας λύσης του συμφώνου και συνέπειες ως προς την έννομη σχέση από το σύμφωνο συμβίωσης
ΙΙΙ. Η λύση του συμφώνου συμβίωσης μονομερώς
Α. Η μονομερής δικαιοπραξία λύσης του άρθρου 7 παρ. 1 περ. β΄ του Ν. 4356/2015
Β. Η πρόσκληση για συναινετική λύση του συμφώνου και η πάροδος τριών μηνών
Γ. Ελαττώματα της δήλωσης του συντρόφου και συνέπειες ως προς την έννομη σχέση από το σύμφωνο συμβίωσης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ
Οι έννομες συνέπειες της λήξης του συμφώνου συμβίωσης
§29. Εισαγωγικά
§30. Οι έννομες συνέπειες της λύσης του συμφώνου συμβίωσης με δικαιοπραξία
Ι. Προσωπικές συνέπειες
ΙΙ. Μη προσωπικές συνέπειες
Α. Οι μικτές συνέπειες της λύσης του συμφώνου συμβίωσης
Β. Οι περιουσιακές συνέπειες της λύσης του συμφώνου συμβίωσης
Γ. Ειδικότερα: το ζήτημα της διατροφής μετά τη λύση του συμφώνου συμβίωσης
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
2. Η ανάλογη εφαρμογή των ΑΚ 1442 επ. στους συντρόφους
3. Η παραίτηση από το δικαίωμα διατροφής για τον χρόνο μετά τη λύση του συμφώνου
§31. Οι έννομες συνέπειες της λύσης του συμφώνου συμβίωσης λόγω θανάτου του ενός συντρόφου
Ι. Γενικές παρατηρήσεις
ΙΙ. Η εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή μεταξύ των συντρόφων
Α. Η κλήση και η κληρονομική μερίδα του συντρόφου στην εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή
Β. Η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα του επιζώντος συντρόφου
Γ. Η προστασία της οικογενειακής στέγης στην εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή
Δ. Κληρονομική αναξιότητα
ΙΙΙ. Η εκ διαθήκης κληρονομική διαδοχή μεταξύ των συντρόφων
Α. Η ανάλογη εφαρμογή των ΑΚ 1725-1727 στο σύμφωνο συμβίωσης
Β. Η ανάλογη εφαρμογή των ΑΚ 1785-1786 στο σύμφωνο συμβίωσης
Γ. Η αίρεση χηρείας στο σύμφωνο συμβίωσης
Δ. Η αποκλήρωση του συντρόφου
IV. Αναγκαστική διαδοχή και ρύθμιση της νόμιμης μοίρας βάσει του άρθρου 8 εδ. β΄ του Ν. 4356/2015
Επίμετρο
Βιβλιογραφία
Ελληνική
Ξενόγλωσση
Αλφαβητικό Ευρετήριο Λημμάτων
Τύπος περιεχομένου
Κατηγορίες
Σχετικές εκδόσεις
