Λ. Βασενχόβεν/Β. Αγγελίδου, Ιστορία της πολεοδομίας στην Ελλάδα, 1821-1940, 2025


Λ. Βασενχόβεν/Β. Αγγελίδου, Ιστορία της πολεοδομίας στην Ελλάδα, 1821-1940, 2025

Στο παρόν έργο, η καταγραφή της Ιστορίας της Πολεοδομίας από τον απελευθερωτικό αγώνα και την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους μέχρι τον Δεύτερο Παγκόσμιο ξεπερνά την απλή καταγραφή τεχνικών μόνο στοιχείων του παρελθόντος, όπως σχέδια, νομοθετήματα, πίνακες, αλλά επεκτείνεται στην αναζήτηση του αιτίου της εξέλιξης και της αξιολόγησης της σχέσης τους με την κοινωνία. Επομένως, η αποκλειστικά πραγματολογική προσέγγιση των πολεοδομικών νομοθετημάτων αναιρεί σκόπιμα τη διασφαλιστική λειτουργία της πολεοδόμησης ως μίας κοινωνικοοικονομικής συνιστώσας και εκτοπίζει σκόπιμα την ιστορική νομιμοποίησή της.

Οι συγγραφείς ξεκινούν με τα βασικά ιστορικά στοιχεία, παραθέτουν την εξέλιξη του νεοσύστατου τότε Κράτους και τον τρόπο οργάνωσής του, τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που επικρατούσαν, και τις κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις που αναδείχθηκαν μέσα σε αυτές. Στη συνέχεια, αναδεικνύεται το γεγονός ότι η καταγραφή της ιστορίας της πολεοδόμησης επεκτείνεται σε ένα ευρύτατο φάσμα γνωστικών πεδίων, όπως τη νομική, την κοινωνιολογία, την οικονομία, σε συνδυασμό με ειδικές γνώσεις για τη δημόσια υγεία και για το περιβάλλον, που διαπερνώνται και συνυπάρχουν με την πολιτική.

Με το παραπάνω περιεχόμενο φωτίζονται όλα τα κρίσιμα πολεοδομικά γεγονότα κατά τρόπο εξαιρετικά χρήσιμο για κάθε ενδιαφερόμενο φοιτητή, μηχανικό, νομικό και τελικά πολίτη, που θέλει να ασχοληθεί με τον πολεοδομικό σχεδιασμό, την πολεοδομική νομοθεσία και την πολεοδομική πράξη από τον 19ο αιώνα και μέχρι τα μέσα του 20ού.

Πληροφορίες έκδοσης

Τίτλος
Ιστορία της πολεοδομίας στην Ελλάδα, 1821-1940
Θεσμοί, σχέδια, ιστορικό πλαίσιο, διεθνής περίγυρος, ξένες επιδράσεις
© 2025
Διεύθυνση Σειράς
Πρόλογος
Συγγραφείς
Σειρά
ISBN
978-960-648-950-1
Σελίδες
XVIII + 599
Τιμή
€ 45,00
Σε απόθεμα

Πίνακας περιεχομένων   +

Πίνακας Περιεχομένων

Πρόλογος

Προοίμιο

Κεφάλαιο 1. Εισαγωγή

1.1. Βασικοί στόχοι

1.2. Σύντομη ανάλυση των κεφαλαίων

1.3. Διευκρινίσεις για διάφορα επιμέρους θέματα

Κεφάλαιο 2. Γενική ιστορική επισκόπηση… και η θέση του πολεοδομικού σχεδιασμού: Χρονολόγιο

Εισαγωγικό σημείωμα

Χρονολόγιο

Το μακρινό παρελθόν, πριν από το

Τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης και του Καποδίστρια

Η εποχή του «ελέω Θεού» βασιλέα Όθωνα και των Βαυαρών

Η εποχή της Οθωνικής συνταγματικής μοναρχίας

Τα χρόνια του Γεωργίου Α΄ μέχρι τα τέλη του αιώνα

Από την στρατιωτική ήττα του 1897 στους Βαλκανικούς Πολέμους

Η περίοδος των πολέμων μέχρι την Μικρασιατική Καταστροφή

Η περίοδος αποκατάστασης των προσφύγων και της οικονομικής κρίσης

Συμπέρασμα

Κεφάλαιο 3. Το μακρινό παρελθόν προ του 1821… και η περίοδος του Αγώνα Ανεξαρτησίας

Εισαγωγικό σημείωμα

3.1. Βυζαντινοί χρόνοι και εθιμικό δίκαιο

3.2. Οθωμανική αυτοκρατορία και τουρκοκρατία

3.3. Η Ελληνική Διασπορά

3.4. Πολεοδομία στην Ευρώπη σε περασμένους αιώνες

3.5. Νέες πόλεις και αστικές παρεμβάσεις στην Ευρώπη

3.6. Τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης

3.7. Εθνοσυνελεύσεις, Συντάγματα και διεθνείς συνθήκες

Συμπέρασμα

Κεφάλαιο 4. Η περίοδος Καποδίστρια – Τα θεμέλια

Εισαγωγικό σημείωμα

4.1. Η σημασία της διακυβέρνησης Καποδίστρια

4.2. Οι εσωτερικές εξελίξεις της περιόδου Καποδίστρια

4.3. Ο διεθνής περίγυρος

4.4. Πόλεις και πολεοδομία

4.5. Ξένοι και Έλληνες μηχανικοί και πολεοδόμοι

4.6. Τα σχέδια για Πάτρα και Κόρινθο

4.7. Οι ετυμηγορίες για τον Καποδίστρια

4.8. Το χάος μετά τον θάνατο του Καποδίστρια και μέχρι την άφιξη του Όθωνα

Συμπέρασμα

Κεφάλαιο 5. Πολεοδομική νομοθεσία και πράξη… κατά την Βαυαρική Μοναρχία μέχρι το 1844

Εισαγωγικό σημείωμα

5.1. Μια πρώτη γενική επισκόπηση

5.2. Οι διεθνείς εξελίξεις

5.3. Νομοθετική δραστηριότητα και διοικητική οργάνωση

5.4. Το έργο του von Maurer

5.5. Το διάταγμα περί υγιεινής οικοδομής πόλεων και κωμών

5.6. Αθήνα

5.7. Πειραιάς

5.8. Πολεοδομικές ρυθμίσεις και συγγενικού χαρακτήρα διατάξεις

5.9. Φορολογία και παραχωρήσεις γης

5.10. Τοπική διοίκηση

5.11. Υγιεινή και η υγεία των πολιτών

5.12. Πολεοδομικά σχέδια

Συμπέρασμα

Κεφάλαιο 6. Η παραδοσιακή πολεοδομική «πεπατημένη»… και οι εθνικές γαίες… – Εξελίξεις μέχρι την προσάρτηση της Θεσσαλίας (1844-1881)

Εισαγωγικό σημείωμα

6.1. Πολιτικές μεταβολές στην Ελλάδα και Συντάγματα

6.2. Τα παρεπόμενα εσωτερικά γεγονότα και η ερμηνεία τους

6.3. Πολεοδομία και κατοικία: Η διεθνής σκηνή

6.4. Εθνικές γαίες

6.5. Αθήνα και Πειραιάς

6.6. Πολεοδομία: Σχέδια και εργαλεία

Συμπέρασμα

Κεφάλαιο 7. Η προτεραιότητα των υποδομών, τεχνικών έργων… και εκβιομηχάνισης… – Η περίοδος Τρικούπη μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα

Εισαγωγικό σημείωμα

7.1. Εσωτερικές μεταβολές

7.2. Δημόσια έργα

7.3. Διεθνή θέματα

7.4. Πολεοδομικά εγχειρίδια: Josef Stübben και Camillo Sitte

7.5. Πολεοδομία στην Ελλάδα

Συμπέρασμα

Κεφάλαιο 8. Φιλελεύθερες καινοτομίες και νέες πολεοδομικές αντιλήψεις…, εν μέσω πολεμικών συγκρούσεων και εθνικού διχασμού: Τα ταραγμένα χρόνια

Εισαγωγικό σημείωμα

8.1. Εσωτερικά γεγονότα και νομοθεσία

8.2. Αγγλία, Ebenezer Howard και Patrick Geddes

8.3. Γαλλία

8.4. Γερμανία

8.5. Ο γαλλικός νόμος Cornudet του

8.6. Κρητική Πολιτεία

8.7. Πολεοδομία στην Ελλάδα

8.8. Αθήνα

8.9. Η ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης

Συμπέρασμα

Κεφάλαιο 9. Το πολεοδομικό διάταγμα-σταθμός του 1923…, Μεσοπόλεμος, νομοθετικές ανατροπές, και αποκατάσταση προσφύγων

Εισαγωγικό σημείωμα

9.1. Το διεθνές πλαίσιο

9.2. Ο δρόμος προς την Μικρασιατική Καταστροφή και εσωτερικές εξελίξεις

9.3. Ίωνας Δραγούμης και Περικλής Γιαννόπουλος

9.4. Προσφυγικό ζήτημα και δεκαετία του

9.5. Η οικονομική και πολιτική κρίση της δεκαετίας του

9.6. Διεθνείς πολεοδομικές εξελίξεις

9.7. Νομοθετικό Διάταγμα του

9.8. Νομοθετική συνέχεια και εκτός σχεδίου δόμηση

9.9. Συνοικισμοί, οριζόντια ιδιοκτησία και οικοδομικός κανονισμός

9.10. Δάση και αρχαιότητες

9.11. Αθήνα και διάφορα σχέδια πόλεων

9.12. Η αποκατάσταση των προσφύγων

Συμπέρασμα

Κεφάλαιο 10. Τα ίχνη του παρελθόντος στην μεταπολεμική… πολεοδομική πράξη

Εισαγωγικό σημείωμα

10.1. Πολεοδομία στην μεταπολεμική περίοδο: Βασικές τοποθετήσεις

10.2. Προγράμματα και σχέδια

10.3. Το Σύνταγμα του 1975 και οι κύριοι πολεοδομικοί νόμοι του 1979 και του 1983

10.4. Λοιπή νομοθεσία

10.5. Η κληρονομιά όρων και εννοιών

Συμπέρασμα

Κεφάλαιο 11. Γενικά συμπεράσματα

Ελληνόγλωσση βιβλιογραφία

Ξενόγλωσση βιβλιογραφία

Αρχειακές πηγές

Παραρτήματα

Παράρτημα I: Ευρετήριο κύριων ονομάτων

Παράρτημα ΙI: Ευρετήριο τοπωνυμίων

Παράρτημα III: Ευρετήριο όρων και εννοιών

Παράρτημα IV: Πίνακας νομοθετημάτων

Βιογραφικά σημειώματα συγγραφέων

Εικόνες

3.1. Η Αθήνα το

3.2. Αθήνα και Πειραιάς το

4.1. Επιστολή Καποδίστρια προς Εϋνάρδο (Eynard)

4.2. Σχέδιο νέας πόλης Κρίσσα

4.3. Η Πάτρα το

4.4. Άποψη της Αθήνας την εποχή του Καποδίστρια

5.1. Σχέδιο Κλεάνθη και Schaubert για την Αθήνα

5.2. Σχέδιο του von Klenze για την Αθήνα

5.3. Λεπτομέρεια του σχεδίου του von Klenze για την Αθήνα

6.1. Σιδηρόδρομος Αθηνών Πειραιώς το 1870

6.2. Χάρτης της Αθήνας του Kaupert

7.1. Λίμνη Κωπαΐδα: Διανομή κλήρων

8.1. Βιομηχανικός οικισμός Αλιάρτου της εταιρείας Κωπαΐδας

8.2. Καμένη περιοχή της Θεσσαλονίκης

9.1. Οικοδομική άδεια του 1940 σε περιοχή εκτός σχεδίου και εκτός ζώνης (Βαρυμπόμπη), με αναφορά στο ΝΔ 1923

9.2. Προσφυγικός συνοικισμός «Κορδίας» πλησίον Καλαμάτας

9.3. Προσφυγικός συνοικισμός Πολυγώνου στην Αθήνα λίγο πριν από την κατεδάφιση του

10.1. Οδός Λήθης στην Αθήνα: Η συνύπαρξη του παλιού και του νέου

Πίνακες

5.1. Πολεοδομικές παράμετροι Οθωνικής περιόδου

9.1. Έννοιες εισαγόμενες με το ΝΔ του

10.1. Όροι και έννοιες

Πλαίσια

4.1. Τα πολεοδομικά σχέδια της εποχής Καποδίστρια

4.2. Επιστολή του Σταμάτη Βούλγαρη προς τον Καποδίστρια

4.3. Επιστολή του βαρώνου de Schaumbourg προς τον Καποδίστρια.

4.4. Επιστολή του Eugène Peytier προς τον Καποδίστρια

4.5. Δεύτερη επιστολή του Peytier προς τον Καποδίστρια

8.1. Διάταγμα «περί σχεδίου των πόλεων, κωμοπόλεων και χωρίων» της Κρητικής Πολιτείας.

9.1. Βασικές αρχές ΝΔ 1923 «περί σχεδίων πόλεων, κωμών και συνοικισμών».

9.2. Άρθρο 1 του ΝΔ

9.3. Σημαντικές διατάξεις του ΝΔ

Τύπος περιεχομένου

Κατηγορίες

 
Προσθήκη στο καλάθι Προσθήκη στη λίστα επιθυμητών
 

Σχετικές εκδόσεις

Α. Χριστοδουλίδης, Περί πολεοδομίας, 2025
Σειρά: Δημοσιεύματα Σπουδαστηρίου Πολεοδομικών Ερευνών του Ε.Μ.Π., #16
Σύντομη ανάλυση των κρισιμότερων και πρακτικότερων ζητημάτων στο πεδίο της πολεοδομίας με έμφαση στην Κυπριακή Χωροταξία
Δ. Μέλισσας, Νέος Οικοδομικός Κανονισμός Ν. 4067/2012, 4η έκδ., 2024
Το απαραίτητο ερμηνευτικό εργαλείο του ΝΟΚ για τον δικηγόρο, τον μηχανικό και τον συμβολαιογράφο
K. Serraos/A. Vlachou/P. Hudson..., Innovative urban planning Approaches, 2023
Σειρά: Δημοσιεύματα Σπουδαστηρίου Πολεοδομικών Ερευνών του Ε.Μ.Π., #12
Αn extensive analysis of the concept and content of the term “innovation” in the highly interdisciplinary field of Urban Planning