Κ. Ρίζος, Τελευταία Συντάγματα, 2021

Το παρόν έργο αποτελεί μία συστηματική και συγκριτική παρουσίαση του Συντάγματος του ’75 και των αναθεωρήσεων που επακολούθησαν έως σήμερα. Με διάρθρωση που επιτρέπει τον άμεσο εντοπισμό όλων των διατάξεων που μεταβλήθηκαν το παρόν έργο έχει έναν όχι μόνο ιστορικό αλλά και πρακτικό χαρακτήρα επιτρέποντας στον αναγνώστη με κριτική σκέψη να εντοπίσει όλες τις μεταβολές και τα αίτια πίσω από αυτές. Όπως επισημαίνει και ο ίδιος ο Συγγραφέας στον πρόλογό του στα 45 σχεδόν χρόνια που μεσολάβησαν από το Σ του ‘75 μέχρι σήμερα, δεν καταφέραμε εντελώς να ξεφύγουμε από τις εγγενείς αταβιστικές διαμαρτυρίες. Οι αλλαγές δυστυχώς δεν επέρχονται με μόνη την πάροδο των χρόνων παρά τις ευχές και τις ελπίδες, πάντοτε για το καλλίτερο τόσο για τα έθνη, όσο και για τα άτομα.

Το Σύνταγμα του 1975 είχε τρεις βασικές επιδιώξεις. Πρώτον να θωρακίσει τη Δημοκρατική νομιμότητα μόλις έβγαινε από τον εφιάλτη μιας στρατιωτικής δικτατορίας· δεύτερον να θωρακίσει τους κρατικούς θεσμούς ώστε να αντισταθούν σε κάθε μελλοντική απόπειρα εκτροπής· και τρίτον να θέσει τα θεμέλια για μια ευρύτερη κοινωνική συνοχή αλλά και οικονομική ανάπτυξη μέσα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα λειτουργούσε ως πλέγμα ασφαλείας και θα εξασφάλιζε το αίσθημα εμπιστοσύνης στους θεσμούς, κίνητρο σοβαρό προόδου και ευημερίας.

Οι αναθεωρήσεις των Συνταγμάτων που ακολούθησαν και οι αριθμητικές πλειοψηφίες που απαιτούνται για την επίτευξή τους, ενίοτε υπηρέτησαν ανασταλτικούς της προόδου παράγοντες και όχι ενότητας όπως ήταν ο αρχικός στόχος της θεσπίσεώς τους. Συνέπεια, οι χαμηλοί συμβιβασμοί, η θεσμική αδράνεια και η μη αποδέσμευση της υπάρχουσας πολιτικής δύναμης του λαού μας.