Η. Κρίσπης, Ζητήματα εκ της θεωρίας του Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου, 2009
Το βιβλίο (μελέτη) αυτό γράφηκε κατά τα έτη 1952 επ. κι έμεινε αδημοσίευτο. Στην δεκαετία 1954-1960 –βέβαια, και κατόπιν, μέχρι και σήμερα– δημοσιεύθηκαν και άλλες εργασίες μου, και στους δύο ως άνω, κλάδους δικαίου. Τώρα, μετά από τόσα πολλά χρόνια, αποφάσισα να προχωρήσω στην δημοσίευση της ανά χείρας μελέτης. Σχετικώς, πρέπει να σημειωθεί ότι το κείμενο της παρούσης μελέτης δημοσιεύεται τώρα ακριβώς ως είχε, τότε, γραφεί και «γραφομηχανηθεί» («τελειωμένη» εργασία), απολύτως αναλοίωτο.
Θα μου επιτρέψουν, πιστεύω, οι αναγνώστες του βιβλίου αυτού να σημειώσω, σήμερα, εδώ, και τις κάτωθι παρατηρήσεις, ειδικώς όσον αφορά τον τίτλον της μελέτης: «Ζητήματα εκ της θεωρίας του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου και σχέσεις αυτού προς το δημόσιον διεθνές δίκαιον». Ο τίτλος αυτός δεν είναι ακριβής, με την έννοια ότι δεν δηλώνει επακριβώς το «περιεχόμενο» της μελέτης –δηλώνει λιγώτερα. Πράγματι, το Μέρος Πρώτο αναφέρεται στο γενικό νομικό ζήτημα της ταξινομήσεως των κανόνων δικαίου σε κλάδους (§§ 3-39) και στις σχέσεις μεταξύ εσωτερικού (εθνικού) και δημοσίου διεθνούς δικαίου (§§ 40-63) –θέματα, που δεν «καλύπτει» ο τίτλος. Στο Μέρος Δεύτερο (§ 69-98) εξετάζεται το δεύτερο τμήμα του τίτλου (σχέσεις μεταξύ ιδιωτικού διεθνούς δικαίου και δημοσίου διεθνούς δικαίου). Το πρώτο τμήμα αυτού εξετάζεται σε όλο το υπόλοιπο μέρος του βιβλίου: Μέρος Τρίτον και Μέρος Τέταρτον (§§ 99-215). Στα δύο αυτά Μέρη επιχειρείται, εκτενέστατα, η μελέτη όχι μόνον της θεωρίας του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου, αλλά, κυρίως, και της λειτουργίας αυτού.
(Από τον πρόλογο του βιβλίου)
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟΝ
Γ ε ν ι κ ά
ΚΕΦ. Α Αντικείμενον της παρούσης εργασίας
1. Αντικείμενον της παρούσης εργασίας
2. Φύσις και προϋποθέσεις της μελέτης των σχέσεων δ.δ.δ. και ιδ.δ.δ.
ΚΕΦ. Β Γενικαί τινές έννοιαι
3. Δίκαιον
4-5. Νομική επιστήμη
6. Ειδικαί νομικαί επιστήμαι
7-8. Υποκείμενα του δικαίου
9. Τεχνική του δικαίου
10-11 Σχέσεις μεταξύ νομικής επιστήμης και νομικής τεχνικής
12-13 Νομομαθής, νομοθέτης και τεχνικός του δικαίου
ΚΕΦ. Γ Τινά περί της ταξινομήσεως του δικαίου εις κλάδους
14-16 Προσδιορισμός του επιστημονικού αντικειμένου
17 Το αντικείμενον της νομικής επιστήμης και των διαφόρων κλάδων αυτής
18 Ταξινόμησις εν ευρεία εννοία των κανόνων δικαίου
19 Τυπική ταξινόμησις ή συλλογή
20 Ουσιαστική ή εν στενή εννοία ταξινόμησις
21 Χαρακτηρισμός ενός κριτηρίου ως ουσιαστικού ή τυπικού
22-23 Σχέσεις μεταξύ ουσιαστικής και τυπικής ταξινομήσεως
24-25 Ασάφεια των ουσιαστικών κριτηρίων
26 Επιστημονική παράδοσις και ασάφεια κριτηρίων
27 Σημασία της ουσιαστικής ταξινομήσεως του δικαίου
28 Επιστημονική σημασία της ουσιαστικής ταξινομήσεως του δικαίου
29 Πρακτική σημασία της ουσιαστικής ταξινομήσεως του δικαίου:
(Α) Γενικώς
30 (Β) Ειδικώς
31 (α) Λαός
32 (β) Νομικοί
33 (γ) Νομοθέτης
34 (1) Χρησιμοποιεί ή εκμεταλλεύεται την ταξινόμησιν του δικαίου
35 (2) Υπόκειται εις την ταξινόμησιν του δικαίου
36 (3) Συντελεί εις την διαμόρφωσιν της ταξινομήσεως του δικαίου
37 Νομοθετικός χαρακτηρισμός κανόνος τινός ως ανήκοντος εις ωρισμένον κλάδον δικαίου:
(Α) Γενικώς
38-39 (Β) Από απόψεως ιδ.δ.δ.
ΚΕΦ Δ Σχέσεις εσωτερικού δικαίου και δημοσίου διεθνούς δικαίου
40 Εισαγωγή
41 Θεωρίαι περί των σχέσεων εσωτερικού και δημοσίου διεθνούς δικαίου
42 (α) Δυαδική θεωρία
43 (1) Διαφορά υποκειμένων
44 (2) Διαφορά παραγωγικών πηγών
45 (3) Διαφορά συνεπειών
46 Διερεύνησις της δυαδικής θεωρίας
47 (β) Θεωρία του κρατικού ή τυπικού μονισμού
48 Αρνητικόν μέρος της θεωρίας
(1) Η διαφορά υποκειμένων
49 (2) Η διαφορά παραγωγικών πηγών
50 (3) Η διαφορά συνεπειών
51 Το πρόβλημα της υπεροχής του δ.δ.δ. ή του Εσωτερικού δικαίου εν συγκρούσει αυτών
52 Θετικόν μέρος της θεωρίας
(1) Η ενότης του δικαίου
53 (2) Ιστορικόν και ουσιαστικόν επιχείρημα
54 (3) «Πραγματιστικόν» ή «θετικιστικόν» επιχείρημα
55 (4) Τεχνικόν ή εκ του συντάγματος επιχείρημα
56-57 (α) Διερεύνησις της θεωρίας του κρατικού μονισμού
58 Ωρισμέναι άλλαι συνέπειαι
59 (β) Θεωρία του φιλοσοφικού ή ουσιαστικού μονισμού
60-62 (γ) Διερεύνησις της θεωρίας του φιλοσοφικού ή ουσιαστικού μονισμού
63 Κριτικαί απόψεις επί των τριών θεωριών
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΝ
Σχέσεις ιδιωτικού διεθνούς δίκαιου και δημοσίου διεθνούς δικαίου
ΚΕΦ. Α Γενικά
64. Σημασία της κατατάξεως του ιδ.δ.δ. εις το εσωτερικόν ή εις το δ.δ.δ. εν γένει
65. Επίδρασις των θεωριών περί των σχέσεων εσωτερικού και δ.δ.δ. επί τον χαρακτηρισμόν του ιδ.δ.δ. ως μέρους του εσωτερικού ή του δ.δ.δ.
66. (α) Υπό την δυαδικήν θεωρίαν
67. (β) Υπό την θεωρίαν του κρατικού μονισμού
68. (γ) Υπό την θεωρίαν του φιλοσοφικού μονισμού
ΚΕΦ. Β Θεωρίαι περί των σχέσεων ιδ.δ.δ. και δ.δ.δ.
69. Εισαγωγή
70. (Α) Εθνική σχολή: Το ιδ.δ.δ. είναι μέρος του εσωτερικού δικαίου:
(α) Το ιδ.δ.δ. συνδέεται προς τα διάφορα νομικά συστήματα και ουχί κράτη
71. (β) Διαφορά υποκειμένων μεταξύ ιδ.δ.δ. και δ.δ.δ.
72. (γ) Διαφορά πηγών και αποτελεσματικότητος μεταξύ ιδ.δ.δ. και δ.δ.δ.
73. (δ) Διαφοραί μεταξύ των ιδ.δ.δ. των διαφόρων πολιτειών
74. (ε) Ιστορικόν και ουσιαστικόν επιχείρημα
75. Σχετικότης των επιχειρημάτων της εθνικής σχολής
(α) Ως προς το ότι το ιδ.δ.δ. συνδέεται προς τα διάφορα νομικά συστήματα και όχι κράτη
76. (β) Ως προς την διαφοράν υποκειμένων μεταξύ ιδ.δ.δ. και δ.δ.δ.
77. (γ) Ως προς την διαφοράν πηγών κλπ. μεταξύ ιδ.δ.δ. και δ.δ.δ.
78. (δ) Ως προς τας διαφοράς μεταξύ των ιδ.δ.δ. των διαφόρων πολιτειών
79. (ε) Ως προς το ιστορικόν και ουσιαστικόν επιχείρημα
80. (Β) Διεθνής σχολή: το ιδ.δ.δ. είναι μέρος του δ.δ.δ.
Εισαγωγή
81. Αποχρώσεις της διεθνούς σχολής
82. (Ι) Θεωρία της απολύτου ταυτίσεως του ιδ.δ.δ. και δ.δ.δ.
83-87 Κριτική της θεωρίας ταύτης
88. (ΙΙ) Θεωρία της σχετικής ταυτίσεως ιδ.δ.δ. και δ.δ.δ.
89. Κριτική της θεωρίας ταύτης
90. (ΙΙΙ) Θεωρία της ουσιαστικής εξαρτήσεως του ιδ.δ.δ. εκ του δ.δ.δ.
91. Κριτική της θεωρίας ταύτης
92-95 (α) Ποία είναι τα ως προς το ιδ.δ.δ. τασσόμενα υπό του δ.δ.δ. «ελάχιστα όρια»
96. (β) Περί των παραγωγικών δ.δ.δ. πηγών των οιωνδήποτε εις το δ.δ.δ. αναγομένων κανόνων ιδ.δ.δ.
97. (IV) Θεωρία της απλής τάσεως του ιδ.δ.δ. προς το δ.δ.δ.
98. Συμπέρασμα
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟΝ
Ζητήματα τινά αφορώντα την φύσιν και λειτουργίαν του Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου
ΚΕΦ. Α Το δίκαιον της συγκρούσεως
99-100 Έννοια του δικαίου της συγκρούσεως
101. Είδη συγκρούσεως κανόνων δικαίου
102. (α) Σύγκρουσις κανόνων δικαίου εν τη στενή εννοία
103-104 (β) Σύγκρουσις κανόνων δικαίου, εν ευρεία εννοία
105. (γ) Σύγκρουσις κανόνων δικαίου, εν ευρυτάτη εννοία
106 Διακρίσεις του δικαίου της συγκρούσεως. Δίκαιον της συγκρούσεως των δημοσίων δικαίων και δίκαιον της συγκρούσεως των ιδιωτικών δικαίων
107 Υποδιακρίσεις του ιδ.δ.δ.
108 Υποδιακρίσεις του δικαίου της συγκρούσεως των δημοσίων δικαίων
109 Διοικητικόν διεθνές δίκαιον
110 Ποινικόν διεθνές δίκαιον
111 Δικονομικόν διεθνές δίκαιον
112 Δίκαιον της συγκρούσεως των δ.δ.δ.
113 Διάγραμμα των επομένων κεφαλαίων
ΚΕΦ. Β Το δίκαιον της συγκρούσεως ως μέρος του εσωτερικού δικαίου
ΚΕΦ. Γ Το δίκαιον της συγκρούσεως ορίζει το εφαρμοστέον δίκαιον
115 Απόδειξις του εφαρμοστέου δικαίου
116-117 Ποίον μέρος του υπό του δικαίου της συγκρούσεως υποδεικνυομένου δικαίου είναι εφαρμοστέον
118 Ύπαρξις κενών παρά τω εφαρμοστέω αλλοδαπώ δικαίω
119 Φραγμοί εις την εφαρμογήν «ολοκλήρτου του εφαρμοστέου δικαίου»
120 Δημοσία τάξις. Γενικώς
121 Θεσμός αγνοούμενος υπό του εγχωρίου δικαίου
122 Περιωρισμένη επίκλησις της δημοσίας τάξεως
123 Τρόπος ρυθμίσεως της σχέσεως μετά την λειτουργίαν της δημοσίας τάξεως
124 Κρατική κυριαρχία
125 Ποίοι κανόνες συνιστούν κανόνας δικαίου ωρισμένης πολιτείας
126 Κανόνες δικαίου φέροντες τον τύπον της διοικητικής πράξεως
127-129 Έλεγχος της ουσιαστικής συνταγματικότητας νόμου
130-132 Κανόνες δικαίου φέροντες τον τύπον της διοικητικής πράξεως
133 Κανόνες δικαίου φφέροντες τον τύπον της δικαστικής πράξεως
134 Υιοθέτησις αλλοδαπού δικαίου
135 Ειδική μορφή υιοθετήσεως
136 Παραπομπή ουσιαστικού δικαίου
137-138 Ερμηνεία του εφαρμοστέου δικαίου
139-151 Πλειονότης νομικών συστημάτων
152 Η τεχνική της λειτουργίας του δικαίου συγκρούσεως
153 Βιοτική ρυθμιστέα σχέσις
154 Κατηγορίαι ρυθμιστέων σχέσεων
155-157 Παρατηρήσεις τινές επί του προβλήματος των νομικώνχαρακτηρισμών
158-161 Συνδετικά στοιχεία
162 Το εφαρμοστέον δίκαιον όσον αφορά το (τέως) κρίσιμον συνδετικόν στοιχείον
163-164 Ρόλος των συνδετικών στοιχείων
ΚΕΦ. Δ Το δίκαιον της συγκρούσεως ορίζει ωρισμένης Πολιτείας το δίκαιον ως εφαρμοστέον
165 Η έννοια της «αλλοδαπής πολιτείας» εις το δικαιον της συγκρούσεως
166 Πολιτεία ανεγνωρισμένη υπό της πολιτείας του forum
167 Πολιτεία υφισταμένη «εσωτερικώς» Ανεγνωρισμένη δε υπό της πολιτείας του forum
168 Αναγνώρισις υπό της πολιτείας του forum κυβερνήσεως μη ασκούσης πραγματικήν εξουσίαν
169 Πολιτεία μη ανεγνωρισμένη υπό της πολιτείας του forum
170 Επίδρασις του πολέμου και της εχθρικής κατοχής επί την λειτουργίαν του δικαίου της συγκρούσεως
171 (α) Ως προς τα ουδέτερα κράτη
172-173 (β) Ως προς τα εμπόλεμα κράτη
ΚΕΦ Ε. Το δίκαιον της συγκρούσεως ορίζει δίκαιόν τι ως εφαρμοστέον
174 Εισαγωγή
175 Γενικός ρόλος εκάστου εθνικού νομοθέτου
176 Αι εκδηλώσεις ζωής εν σχέσεις προς την εις κράτη διαίρεσιν του κόσμου
177-178 Τα εσωτερικά δίκαια έναντι «εκδηλώσεων ζωής» εξελισσομένων εις την αλλοδαπήν. Εγχωριοποίησις in concreto του αλλοδαπού δικαίου
179-188 Επιχειρηματολογία υπέρ της ενταύθα υποστηριζομένης θέσεως
189-194 Θεωρία των κεκτημένων δικαιωμάτων
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΝ
Διεθνές ιδιωτικόν διεθνές δίκαιον
ΚΕΦ. Α Έννοια του διεθνούς ιδιωτικού διεθνούς δικαίου
195. Εισαγωγή
196. Έννοια του διεθνούς δικαίου της συγκρούσεως
197. Παρούσα φάσις του διεθνούς δικαίου της συγκρούσεως
198. Έννοια του διεθνούς ιδιωτικού διεθνούς δικαίου
199. Ιδιωτικαί διαφοραί ενώπιον διεθνών δικαστηρίων
200-204 Το δ.δ.δ. ως εφαρμοστέον δίκαιον επί διεθνών ιδιωτικών διαφορών
ΚΕΦ. Β Προβλήματα τινα του διεθνούς ιδιωτικού διεθνούς δικαίου
205. Εισαγωγή
206. Αναπαραπομπή και περαιτέρω παραπομπή
207-208 Ψευδο-δ.ιδ.δ.δ.
209-210 Οιονεί δ.ιδ.δ.δ.
211-213 Διεθνής δημοσία τάξις
214-215 Νομικοί χαρακτηρισμοί
Συντομογραφίαι