Ι. Ιγγλεζάκης, Το δικαίωμα στην ψηφιακή λήθη και οι περιορισμοί του, 2014
Η παρούσα μελέτη ξεκινά με τη διαπίστωση ότι σήμερα ζούμε σε μια εποχή «απόλυτης ψηφιακής μνήμης» όπου τα πάντα καταγράφονται, πολύ συχνά χωρίς τη συγκατάθεση του προσώπου, στο οποίο αφορούν, η δυνατότητα δε διαγραφής του παρελθόντος φαντάζει σχεδόν αδύνατη. Εύλογο είναι, όμως, ότι έτσι θίγεται το δικαίωμα του προσώπου να έχει έλεγχο επί των ιδίων πληροφοριών. Για το λόγο αυτό, επισημαίνεται η αναγκαιότητα εισαγωγής ενός νέου δικαιώματος, του δικαιώματος στην ψηφιακή λήθη, στην αξίωση δηλ. του ατόμου να διαγράφονται οι πληροφορίες που το αφορούν ώστε να μην ανιχνεύσιμο από τους άλλους και να μην χρειάζεται να έρχεται διαρκώς αντιμέτωπο με το παρελθόν του.
Το δικαίωμα αυτό κατοχυρώνεται, για πρώτη φορά, στο Σχέδιο Κανονισμού για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων. Ωστόσο, η διασφάλιση ενός δικαιώματος στην διαγραφή του ψηφιακού παρελθόντος έχει να αντιμετωπίσει τη σύγκρουση του δικαιώματος αυτού με το δικαίωμα στην πληροφόρηση και στην ελευθερία της έκφρασης. Τα ζητήματα αυτά αναπτύσσονται στην παρούσα μελέτη, καθώς το δικαίωμα στη λήθη δεν πρέπει να μας οδηγήσει στο να γίνουμε μια «κοινωνία λωτοφάγων» ούτε να λειτουργήσει ως πρόσχημα για την επιβολή λογοκρισίας στον κυβερνοχώρο, αλλά και η επίκληση της ελευθερίας έκφρασης δεν μπορεί να αποτελέσει δικαιολογία στη διατήρηση της απόλυτης ψηφιακής μνήμης και στη δημιουργία ενός νέου «κοινωνικού Πανοπτικού».
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Λίλιαν Μήτρου.
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ.
1. Γενικά.
2. Οι συνέπειες της αυτοέκθεσης στο ψηφιακό περιβάλλον.
3. Επιτήρηση από κρατικούς φορείς.
4. Το φαινόμενο του διαδικτυακού «στιγματισμού».
5. Εισαγωγή ενός δικαιώματος στην ψηφιακή λήθη.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ
1. Συνταγματική προστασία της ιδιωτικής σφαίρας.
2. Η προστασία των προσωπικών δεδομένων στο άρθρο 9 Α Σ.
3. Η προστασία προσωπικών δεδομένων στο άρθρο 8 ΕΣΔΑ.
4. Το δικαίωμα στην ψηφιακή λήθη από συνταγματική άποψη.
5. Η σύγκρουση του δικαιώματος στην ψηφιακή λήθη με άλλα συνταγματικά δικαιώματα.
6. Το αντικείμενο της μελέτης και η μεθοδολογία για την επίλυση της σύγκρουσης μεταξύ των αντιτιθέμενων δικαιωμάτων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
TO ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΛΗΘΗ
1. Mνήμη και λήθη στην κοινωνία της πληροφορίας.
2. Μηχανισμοί για την αποκατάσταση της λήθης στο ψηφιακό περιβάλλον.
3. Το κλασικό δικαίωμα στη λήθη και το δικαίωμα στην ψηφιακή λήθη
3.1. Γενικά.
3.2. Νομική κατοχύρωση του δικαιώματος της λήθης στο ελληνικό δίκαιο.
3.3. Εννοιολογική οριοθέτηση.
3.4. Προδικαστική παραπομπή ενώπιον του ΔΕΕ για το δικαίωμα της λήθης.
3.5. Αυτορρύθμιση, συρρύθμιση και ανοικτή διαβούλευση.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
ΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ
ΣΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΛΗΘΗ
1. H Πρόταση Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων.
2. Η σύλληψη του δικαιώματος στην ψηφιακή λήθη.
3. Οι ισχύουσες ρυθμίσεις της οδηγίας 95/46/ΕΚ και του ν. 2472/1997.
4. Φορείς και αποδέκτες του δικαιώματος.
4.1. Οι φορείς του δικαιώματος.
4.2. Οι αποδέκτες του δικαιώματος.
5. Περιεχόμενο του δικαιώματος.
5.1. Το δικαίωμα «λήθης» και διαγραφής.
5.1.1. Τα δεδομένα δεν είναι απαραίτητα για τους σκοπούς συλλογής ή επεξεργασίας.
5.1.2. Ανάκληση της συγκατάθεσης.
5.1.3. Αντίταξη.
5.1.4. Νομικη απαγόρευση.
5.1.5. Επεξεργασία αντίθετη με τον Κανονισμό.
5.2. Διαγραφή των ψηφιακών ιχνών.
5.3. Περιορισμός της επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων.
5.4. Διαδικαστικές προϋποθέσεις για την άσκηση των δικαιωμάτων διαγραφής και περιορισμού της επεξεργασίας δεδομένων.
5.5. Εξουσιοδότηση για έκδοση εκτελεστικών πράξεων.
5.6. Διοικητικές κυρώσεις.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ
1. Οι ελευθερίες της έκφρασης, της πληροφόρησης και του Τύπου.
2. Σύγκρουση της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας πληροφόρησης με το δικαίωμα προστασίας προσωπικών δεδομένων.
3. Η νομολογία του ΕΔΔΑ όσον αφορά τη σύγκρουση ελευθερίας του τύπου κατά ιδιωτικότητας.
4. Οι ρυθμίσεις της Πρότασης Κανονισμού για τις εξαιρέσεις από την υποχρέωση διαγραφής.
4.1. Η υποχρέωση διαγραφής.
4.2. Οι εξαιρέσεις από την υποχρέωση διαγραφής.
4.2.1. Ελευθερία της έκφρασης.
4.2.2. Εξαίρεση για λόγους δημόσιας υγείας.
4.2.3. Εξαίρεση για ιστορικούς και στατιστικούς λόγους και λόγους ιστορικής έρευνας.
4.2.4. Εξαίρεση για την τήρηση της υποχρέωσης διατήρησης δεδομένων.
4.2.5. Περιορισμός της επεξεργασίας δεδομένων.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.
Α. Ελληνική.
Β. Ξενόγλωσση.
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ.