Ι. Γκιτσάκης, Η παραχώρηση δημόσιας υπηρεσίας και δημόσιου έργου, 2006
Πρόκειται για την πρώτη μονογραφία που προβαίνει σε μία συνολική νομική θεώρηση του συστήματος της παραχώρησης, με επίκεντρο την παραχώρηση δημόσιας υπηρεσίας και την παραχώρηση δημοσίου έργου, στo πλαίσιo του ελληνικού και του ευρωπαϊκού κοινοτικού δικαίου, με παράλληλες αναφορές συγκριτικού δικαίου, κυρίως στις ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία, Βέλγιο, Ιταλία, Αυστρία, Ρωσία κλπ.), αλλά και στις Η.Π.Α. και τις αναπτυσσόμενες χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας. Το βιβλίο εξετάζει τα σημαντικότερα νομικά ζητήματα που συνδέονται με την έννοια της παραχώρησης, τα οποία θα κληθεί να αντιμετωπίσει η ελληνική έννομη τάξη, λόγω της αλματώδους ανάπτυξης που γνωρίζει η εφαρμογή του εν λόγω θεσμού σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Το αντικείμενο της μελέτης συνδέεται άμεσα και με την πρόσφατη εφαρμογή στη χώρα μας, με το ν. 3389/2005, του θεσμού των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), καθώς στο νομοθετικό πλαίσιο του νέου αυτού θεσμού υιοθετείται το σύνολο σχεδόν των κανονιστικών και συμβασιακών μεθόδων και πρακτικών που διέπουν τις σύγχρονες συμβάσεις παραχώρησης.
Η ανάπτυξη της ύλης κινείται γύρω από έξι θεματικούς άξονες που συνδέονται με την έννοια της παραχώρησης, οι οποίοι αποτελούν και τα αντίστοιχα κεφάλαια της μελέτης. Ειδικότερα:
Στο πρώτο κεφάλαιο επιχειρείται ο γενικότερος προσδιορισμός του συστήματος της παραχώρησης και η αναζήτηση της ιστορικής προέλευσης, της συνταγματικής αναγνώρισης, του ρόλου και της λειτουργίας του στο πλαίσιο του διοικητικού συστήματος και, ειδικότεραι ως μορφής συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ως εναλλακτικού συστήματος διοικητικής οργάνωσης, ως τρόπου χρηματοδότησης και κατασκευής των μεγάλων δημοσίων έργων υποδομής και ως μεθόδου αποκρατικοποίησης.
Στο δεύτερο κεφάλαιο πραγματοποιείται ο εννοιολογικός καθορισμός της παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας και δημοσίου έργου και η καταγραφή των βασικών χαρακτηριστικών και διακριτικών τους γνωρισμάτων, καθώς και των ειδικότερων μορφών τους, όπως, η παραχώρηση δημόσιας υπηρεσίας εν στενή εννοία, η μίσθωση δημόσιας υπηρεσίας, η διαχείριση δημόσιας υπηρεσίας, η σύμπραξη ή συνεργασία στην εκτέλεση δημόσιας υπηρεσίας και η παραχώρηση της κατασκευής και εκμετάλλευσης δημοσίου έργου.
Στο τρίτο κεφάλαιο εξετάζεται η δημόσια υπηρεσία ως αντικείμενο της παραχώρησης, καθώς και οι δημόσιες υπηρεσίες, των οποίων η ανάθεση σε φορείς του ιδιωτικού τομέα δεν συνιστά παραχώρηση δημόσιας υπηρεσίας, όπως συμβαίνει, ιδίως, στους τομείς της παιδείας, της υγείας, των τηλεπικοινωνιών, της ενέργειας, των ταχυδρομικών υπηρεσιών, καθώς στις περιπτώσεις της παραχώρησης ιδιαιτέρων δικαιωμάτων επί της δημόσιας κτήσης, των δημόσιων δραστηριοτήτων αμιγώς ταμιευτικού σκοπού και των ιδιωτικών δραστηριοτήτων κοινής ωφέλειας.
Στο τέταρτο κεφάλαιο καταγράφονται οι ειδικότερες περιπτώσεις πρακτικής εφαρμογής του συστήματος της παραχώρησης και εξετάζονται τα δημόσια έργα και οι δημόσιες υπηρεσίες (αμιγώς διοικητικού, εμπορικού και βιομηχανικού ή ιδιόμορφου χαρακτήρα), που αποτελούν σήμερα ή έχουν κατά καιρούς αποτελέσει αντικείμενο παραχώρησης, τόσο στη χώρα μας, όσο και σε διεθνές επίπεδο. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι υπηρεσίες στους τομείς της είσπραξης δημοσίων οικονομικών προσόδων, της αστυνόμευσης, της πολεοδομίας, της προστασίας του περιβάλλοντος, των μεταφορών (σιδηρόδρομοι, τραμ, μετρό, αυτοκινητόδρομοι, οδικές γέφυρες, υπόγειες σήραγγες, χώροι στάθμευσης οχημάτων, ακτοπλοϊκές μεταφορές, λιμένες, μαρίνες, διώρυγες, αεροπορικές μεταφορές, αερολιμένες κ.ά.), της επικοινωνίας (τηλεπικοινωνίες, τηλεγραφικές και ταχυδρομικές υπηρεσίες), της ενέργειας, της ύδρευσης, της ραδιοφωνίας και τηλεόρασης, της διάδοσης των πληροφοριών και των δημόσιων δεδομένων, καθώς και οι πετρελαϊκές παραχωρήσεις, οι παραχωρήσεις μεταλλείων και οι παραχωρήσεις της εκμετάλλευσης των λοιπών πηγών του εθνικού πλούτου. Σε όλες τις περιπτώσεις εξετάζεται, ιδίως, το συνταγματικώς και κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τις παραχωρήσεις αυτές, το συνταγματικά επιτρεπτό της ανάθεσης των ανωτέρω υπηρεσιών σε ιδιώτες, οι διαδικασίες παραχώρησης, οι κυριότερες συμβάσεις παραχώρησης που συνομολογήθηκαν κατά το πρόσφατο ή απώτερο παρελθόν, οι βασικότεροι όροι και ρήτρες των συμβάσεων αυτών, οι ιδιαιτερότητες και οι ιδιομορφίες τους, τα ειδικά ή αποκλειστικά προνόμια και εξουσίες δημοσίου δικαίου που παραχωρήθηκαν στους αναδόχους και, τέλος, τα σημαντικότερα νομικά ζητήματα που ανέκυψαν κατά την ανάθεση και εκτέλεση των εν λόγω συμβάσεων, καθώς και η προσπάθεια αντιμετώπισής τους.
Στο πέμπτο κεφάλαιο αναζητούνται τα πολιτικοοικονομικά, συνταγματικά, κοινοτικά και θεσμικά όρια εφαρμογής του συστήματος της παραχώρησης, εξετάζεται το ζήτημα της ύπαρξης ή όχι ανεκχώρητων δημοσίων υπηρεσιών και διατυπώνονται ορισμένες βασικές προϋποθέσεις για την παραχώρηση των θεωρούμενων ως ανεκχώρητων δημοσίων υπηρεσιών .
Στο έκτο και τελευταίο κεφάλαιο εξετάζεται το θετό δίκαιο που διέπει τις παραχωρήσεις δημοσίων υπηρεσιών και δημοσίων έργων. Ειδικότερα εξετάζονται, οι ειδικές ρυθμίσεις του ισχύοντος εθνικού δικαίου που διέπει τις μονομερείς πράξεις και τις συμβάσεις παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας, καθώς και τις συμβάσεις παραχώρησης της κατασκευής και εκμετάλλευσης δημοσίου έργου (στο πλαίσιο της νομοθεσίας για την εκτέλεση των δημοσίων και των αυτοχρηματοδοτούμενων έργων), οι διατάξεις και οι γενικές αρχές του πρωτογενούς κοινοτικού δικαίου που εφαρμόζονται στις συμβάσεις παραχώρησης (απαγόρευση κάθε διάκρισης λόγω ιθαγένειας, αρχές της ίσης μεταχείρισης, της διαφάνειας, της αναλογικότητας και της αμοιβαίας αναγνώρισης), οι διατάξεις του κοινοτικού δικαίου ανταγωνισμού που έχουν εφαρμογή στις παραχωρησιούχους επιχειρήσεις και, τέλος, οι ρυθμίσεις του παράγωγου κοινωνικού δικαίου για τις δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, καθώς και για τις δημόσιες συμβάσεις στους ειδικούς τομείς, που διέπουν την ανάθεση και τη λειτουργία των συμβάσεων παραχώρησης έργων και υπηρεσιών.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Α) Αντικείμενο της μελέτης
Β) Σκοπός και μεθοδολογία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ
ΚΑΙ ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΣΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
I. ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ
Α) Η παραχώρηση ως μορφή συνεργασίας της δημόσιας Διοίκησης και του ιδιωτικού τομέα
1. Η σύγχρονη τάση συνεργασίας Διοίκησης και διοικουμένων
α) Το φαινόμενο της συνεργασίας
β) Σύγχρονες μορφές και τομείς ανάπτυξης της συνεργασίας
2. Η παραχώρηση ως μορφή συνεργασίας ανάμεσα στη Διοίκηση και τον παραχωρησιούχο
Β) Η παραχώρηση ως σύστημα διοικητικής οργάνωσης
1. Συστήματα οργάνωσης των δημοσίων υπηρεσιών
α) Οργάνωση δημόσιας υπηρεσίας με αυτεπιστασία
β) Οργάνωση δημόσιας υπηρεσίας με παραχώρησή της σε ιδιώτη ανάδοχο
2. Λόγοι προσφυγής της Διοίκησης στο σύστημα της παραχώρησης
α) Ο επικαλούμενος λόγος της μεταβίβασης του οικονομικού κινδύνου στον παραχωρησιούχο
β) Οι πραγματικοί λόγοι εφαρμογής της παραχώρησης
αα) Οικονομικοί λόγοι
ββ) Τεχνικοί λόγοι
γγ) Λόγοι που συνδέονται με τη φύση ορισμένων δημοσίων υπηρεσιών
γ) Η καταχρηστική προσφυγή στο σύστημα της παραχώρησης
3. Η ιστορική εναλλαγή ανάμεσα στα νομικά συστήματα της παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας και της δημόσιας επιχείρησης
α) Κυριαρχία του συστήματος της παραχώρησης μέχρι τον β΄ παγκ. πόλεμο
β) Σταδιακή μετάβαση στο σύστημα της δημόσιας επιχείρησης μετά τον β΄ παγκ. πόλεμο
γ) Έντονη επάνοδος στο σύστημα της παραχώρησης μετά το
Γ) Η παραχώρηση ως τρόπος κατασκευής δημοσίων έργων
1. Τρόποι κατασκευής των δημοσίων έργων
2. Κατασκευή δημοσίου έργου με παραχώρηση της εκμετάλλευσής του
3. Η παραχώρηση δημοσίων έργων ως προπομπός της παραχώρησης δημοσίων υπηρεσιών
Δ) Η παραχώρηση ως μέθοδος αποκρατικοποίησης
1. Η σύγχρονη διεθνής τάση αποκρατικοποιήσεων και ιδιωτικοποιήσεων
2. Τα χαρακτηριστικά του συστήματος της παραχώρησης ως μεθόδου αποκρατικοποίησης
α) Η παραχώρηση ως μέθοδος αποκρατικοποίησης και η οριοθέτησή της σε σχέση με την έννοια της ιδιωτικοποίησης
β) Η παραχώρηση ως έσχατο όριο αποκρατικοποίησης για ορισμένες δημόσιες υπηρεσίες
3. Σύνδεση του συστήματος της παραχώρησης με τις μεθόδους αποκρατικοποίησης
α) Η παραχώρηση ως μέθοδος κρατικής απόσυρσης από μία δημόσια υπηρεσία
β) Η παραχώρηση ως μέθοδος ελάττωσης του ρόλου του Κράτους στην παροχή των δημοσίων υπηρεσιών
γ) Η παραχώρηση ως μέθοδος απελευθέρωσης της μονοπωλιακής παροχής των δημοσίων υπηρεσιών
Ε) Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της παραχώρησης δημοσίων υπηρεσιών ή δημοσίων έργων σε ιδιωτικούς φορείς
1. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της κρατικής διαχείρισης των δημοσίων υπηρεσιών και επιχειρήσεων
2. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του συστήματος της παραχώρησης
α) Πλεονεκτήματα
αα) Πλεονεκτήματα οικονομικού χαρακτήρα για το Δημόσιο
ββ) Πλεονεκτήματα αναπτυξιακού και τεχνικού χαρακτήρα
γγ) Ορθολογικότερη και αποδοτικότερη διαχείριση και λειτουργία της δημόσιας υπηρεσίας ή έργου
δδ) Αποτελεσματικότερη και ποιοτικότερη παροχή δημοσίων υπηρεσιών
εε) Ταχύτερη και ποιοτικότερη κατασκευή των δημοσίων έργων
β) Μειονεκτήματα
3. Συγκριτική αποτίμηση των δύο συστημάτων
II. Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ
Α) Διατάξεις του ισχύοντος Συντάγματος όπου αναγνωρίζεται ο θεσμός της παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας
1. Η διάταξη του άρθρου 57 §1 εδ. α΄ του Συντάγματος
2. Το συνολικό πλέγμα των διατάξεων του Συντάγματος που επιτάσσουν τα όργανα του Κράτους να προστατεύουν, να ενεργούν και να μεριμνούν
Β) Η αναγνώριση της παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας στα προϊσχύσαντα ελληνικά Συντάγματα
1. Η ιστορική προέλευση του άρθρου 57 §1 του ισχύοντος Συντάγματος
2. Το άρθρο 57 §4 του Συντάγματος του 1975 και η ιστορική του προέλευση
III. Η ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΣΕ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ
Α) Η παραχώρηση αρμοδιοτήτων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
1. Μορφές παραχώρησης κοινοτικών αρμοδιοτήτων
2. Παραχώρηση αρμοδιοτήτων σε ιδιωτικούς Οργανισμούς
α) Παραχώρηση κοινοτικών αρμοδιοτήτων σε ιδιωτικούς φορείς κατά τη Συνθήκη της ΕΚΑΧ
β) Η παραχώρηση κοινοτικών αρμοδιοτήτων στους λεγόμενους Οργανισμούς των Βρυξελλών
Β) Η νομολογία του ΔΕΚ σχετικά με την παραχώρηση αρμοδιοτήτων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σε ιδιωτικούς Οργανισμούς
1. Προϋποθέσεις για την παραχώρηση κοινοτικών αρμοδιοτήτων σε ιδιωτικούς Οργανισμούς
α) Οι όροι της παραχώρησης
β) Το είδος των παραχωρούμενων αρμοδιοτήτων
γ) Η έκταση της παραχώρησης
2. Συμπεράσματα από τη νομολογία του ΔΕΚ
Γ) Οι συνέπειες της παραχώρησης αρμοδιοτήτων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σε ιδιωτικούς Οργανισμούς
1. Θεμελίωση αστικής ευθύνης των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για τις πράξεις των ιδιωτώναναδόχων κοινοτικών αρμοδιοτήτων
2. Παραδεκτό της προσφυγής ακυρώσεως ενώπιον του ΔΕΚ κατά των πράξεων των ιδιωτώναναδόχων κοινοτικών αρμοδιοτήτων
IV. Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΚΑΘΗΚΟΝΤΩΝ ΣΕ ΙΔΙΩΤΕΣ
Α) Το νομικό σύστημα της παραχώρησης ως δημιούργημα του αρχαίου ελληνικού δικαίου των κλασικών χρόνων
1. Η πρώτη εφαρμογή του συστήματος της παραχώρησης στο αττικό δίκαιο των κλασικών χρόνων
α) Μίσθωση φόρων και τελών
β) Παραχώρηση μεταλλείων
2. Η παραχώρηση στη Μακεδονία των κλασικών χρόνων
3. Η παραχώρηση κατά τους ελληνιστικούς χρόνους
Β) Το σύστημα της παραχώρησης στο ρωμαϊκό και βυζαντινό δίκαιο
1. Η παραχώρηση στο ρωμαϊκό Κράτος
2. Η παραχώρηση στο Κράτος του Βυζαντίου
Γ) Το σύστημα της παραχώρησης στη μεταβυζαντινή περίοδο και τους νεώτερους ελληνικούς χρόνους
1. Η περίοδος της τουρκοκρατίας
2. Η περίοδος της ελληνικής επανάστασης
3. Η περίοδος μετά την απελευθέρωση
Δ) Ιστορικά στοιχεία για την εφαρμογή του συστήματος της παραχώρησης στην υπόλοιπη Ευρώπη
V. Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
Α) Γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου που διατυπώθηκαν στα πλαίσια συμβάσεων παραχώρησης
1. Η θεωρία της διοικητικής ανωτέρας βίας
2. Η αρχή της οικονομικής ισορροπίας της διοικητικής σύμβασης
3. Η θεωρία του απρόβλεπτου
4. Το δικαίωμα μονομερούς τροποποίησης των όρων της διοικητικής σύμβασης
Β) Συμβολή του θεσμού της παραχώρησης στην εξέλιξη και επέκταση του διοικητικού δικονομικού δικαίου
1. Ο κανόνας ότι βασικό κριτήριο της διοικητικής διαφοράς αποτελεί η προέλευση της πράξης από διοικητική αρχή
2. Η επέκταση της δικαιοδοσίας των διοικητικών δικαστηρίων στις διαφορές από τις διοικητικές συμβάσεις
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ
ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ
ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΕΡΓΟΥ
I. ΜΟΡΦΕΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ ΑΠΟ ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ
Α) Άσκηση δημοσίου λειτουργήματος από ιδιώτες
Β) Επιβολή υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας σε ιδιώτες
1. Έννοια
2. Η επιβολή υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας σε ιδιωτικές επιχειρήσεις κατά το κοινοτικό δίκαιο
3. Περιπτωσιολογία
α) Είσπραξη ή παρακράτηση φόρων και τελών για λογαριασμό του Δημοσίου ή άλλου ΝΠΔΔ
β) Παροχή υπηρεσιών κοινής ωφέλειας στους τομείς των τηλεπικοινωνιών και της ενέργειας
γ) Εκτέλεση ακτοπλοϊκών δρομολογίων προς αραιοκατοικημένες νησιωτικές περιοχές
δ) Εκτέλεση αεροπορικών δρομολογίων προς νησιωτικές και ακριτικές περιοχές ή προς εξυπηρέτηση άλλων περιφερειακών γραμμών
ε) Μεταφορά του ταχυδρομείου
4. Η ιδιόμορφη περίπτωση της ΕΛΠΑ
Γ) Παράλληλη επιδίωξη σκοπών δημόσιας υπηρεσίας από φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα
Δ) Παραχώρηση δημόσιας υπηρεσίας εν ευρεία εννοία
1. Έννοια
α) Η παραχώρηση δημόσιας υπηρεσίας εν ευρεία εννοία
β) Η délégation de service public του γαλλικού δικαίου
2. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα και γενικές αρχές
II. ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΝΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΕΝ ΕΥΡΕΙΑ ΕΝΝΟΙΑ
Α) Παραχώρηση δημόσιας υπηρεσίας εν στενή εννοία
1. Ορισμός
α) Αδυναμία διατύπωσης ενός συγκεκριμένου και διαχρονικού ορισμού
β) Προσπάθεια ορισμού της παραχώρησης στα πλαίσια του διεθνούς δικαίου
γ) Έλλειψη ορισμού της παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας στα πλαίσια του ευρωπαϊκού κοινοτικού δικαίου
δ) Ορισμός της παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας στα πλαίσια αλλοδαπών δικαίων
αα) Στο γαλλικό και το βελγικό δίκαιο
ββ) Στο γερμανικό και το ελβετικό δίκαιο
ε) Ορισμός της παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας στα πλαίσια του ελληνικού δικαίου
αα) Έλλειψη νομοθετικού ορισμού
ββ) Ορισμός της παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας από την επιστήμη
γγ) Ορισμός της παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας από τη νομολογία
i) Νομολογία των πολιτικών δικαστηρίων
ii) Νομολογία των διοικητικών δικαστηρίων
στ) Διατύπωση ενός σύγχρονου και προσαρμόσιμου ορισμού της παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας stricto sensu
2. Δομικά στοιχεία του ορισμού
α) Ύπαρξη έννομης πράξης
β) Κύρωση της παραχώρησης με πράξη κανονιστικού χαρακτήρα
γ) Παραχωρούσα αρχή που αποτελεί ΝΠΔΔ
δ) Ανάδοχος που συνήθως αποτελεί νομικό πρόσωπο του ιδιωτικού τομέα
ε) Αντικείμενο της παραχώρησης
στ) Τρόπος διαχείρισης και εκμετάλλευσης της δημόσιας υπηρεσίας
ζ) Διοικητική εποπτεία και έλεγχος της παραχωρούσας αρχής
η) Τρόπος καταβολής του οικονομικού ανταλλάγματος του αναδόχου
3. Σωρευτική συνδρομή των δομικών στοιχείων του ορισμού
Β) Μίσθωση δημόσιας υπηρεσίας
1. Έννοια και χαρακτηριστικά στοιχεία
2. Νομική φύση
3. Περιπτωσιολογία
Γ) Η régie intéressée του γαλλικού δικαίου
Δ) Διαχείριση δημόσιας υπηρεσίας
1. Έννοια και χαρακτηριστικά στοιχεία
2. Περιπτωσιολογία
Ε) Σύμπραξη ή συνεργασία στην εκτέλεση δημόσιας υπηρεσίας
1. Έννοια και χαρακτηριστικά στοιχεία
2. Περιπτωσιολογία
α) Συμβάσεις του Δημοσίου και των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης με ιδιώτες γιατρούς και φαρμακοποιούς
β) Συμβάσεις του ΕΟΤ με ιδιώτες για την προώθηση του τουρισμού
γ) Συμβάσεις του Δημοσίου και των ΟΤΑ με ιδιώτες για την αστυνόμευση και την καταπολέμηση του εγκλήματος
δ) Συμβάσεις του Δημοσίου με ιδιωτικούς φορείς για τη διοίκηση και διαχείριση των προστατευόμενων περιβαλλοντικών περιοχών
ε) Συμβάσεις ανάθεσης υπηρεσιών από τους ΟΤΑ
στ) Άλλες περιπτώσεις
III. Η ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΕΡΓΟΥ
Α) Ορισμός
1. Κατά το ευρωπαϊκό κοινοτικό δίκαιο
2. Κατά το ελληνικό δίκαιο
3. Στα πλαίσια του γαλλικού και του βελγικού δικαίου
4. Ορισμός της παραχώρησης δημοσίου έργου
Β) Χαρακτηριστικά στοιχεία
Γ) Σχέση με την παραχώρηση δημόσιας υπηρεσίας
1. Κατά το εσωτερικό δίκαιο
α) Παραχώρηση δημοσίου έργου και δημόσιας υπηρεσίας
β) Παραχώρηση δημοσίου έργου χωρίς παραχώρηση δημόσιας υπηρεσίας
γ) Παραχώρηση δημόσιας υπηρεσίας χωρίς παραχώρηση δημοσίου έργου
δ) Παραχώρηση της εκμετάλλευσης υφιστάμενου δημοσίου έργου
2. Κατά το ευρωπαϊκό κοινοτικό δίκαιο
IV. ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΕΡΓΟΥ
Α) Κοινές διακρίσεις
1. Ανάλογα με την εθνικότητα του παραχωρησιούχου
2. Ανάλογα με τη συμμετοχή της παραχωρούσας αρχής στην εκμετάλλευση
3. Ανάλογα με τη χρονική διάρκεια της παραχώρησης
4. Ανάλογα με το εύρος της παραχώρησης
5. Ανάλογα με τον τρόπο είσπραξης του αντιτίμου από τους χρήστες
Β) Διακρίσεις της παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας
1. Ανάλογα με τον τρόπο ανάθεσης της παραχώρησης
α) Διάκριση σε εκούσια και αναγκαστική παραχώρηση
β) Διάκριση σε απευθείας και σε περαιτέρω παραχώρηση
2. Ανάλογα με τη νομική φύση του παραχωρησιούχου
3. Ανάλογα με το μονοπωλιακό ή όχι χαρακτήρα της παραχώρησης
Γ) Διακρίσεις της παραχώρησης δημοσίου έργου
1. Ανάλογα με τον τρόπο χρηματοδότησης του έργου
2. Ανάλογα με το είδος του ανταλλάγματος του παραχωρησιούχου
V. ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΕΡΓΟΥ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
Α) Οριοθέτηση και διάκριση της παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας από άλλες συγγενείς έννοιες
1. Διάκριση από τη διοικητική άδεια
2. Διάκριση από την παραχώρηση ιδιαιτέρων δικαιωμάτων επί της δημόσιας κτήσης
3. Διάκριση από τη σύμβαση εντολής (mandat)
4. Διάκριση από τη σύμβαση project ή construction management
5. Διάκριση από την παραχώρηση (ιδιωτικού) μεταλλείου
6. Διάκριση από την έννοια της ιδιωτικοποίησης
Β) Οριοθέτηση και διάκριση της παραχώρησης δημοσίου έργου από άλλες συγγενείς έννοιες
1. Διάκριση από τη σύμβαση εκτέλεσης δημοσίου έργου
2. Διάκριση από την κατασκευή δημοσίου έργου με αντιπαροχή
3. Διάκριση από την εκτέλεση δημοσίου έργου με αυτοχρηματοδότηση
4. Διάκριση από τη σύμβαση επιχείρησης δημοσίου έργου
5. Διάκριση από έννοιες του ιδιωτικού δικαίου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ
I. Η ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΩΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ
Α) Έννοια και κριτήρια χαρακτηρισμού της δημόσιας υπηρεσίας
1. Έννοια της δημόσιας υπηρεσίας
2. Κριτήρια χαρακτηρισμού μιας υπηρεσίας ως δημόσιας
α) Η βούληση του νομοθέτη
β) Η φύση της υπηρεσίας
Β) Η οργάνωση και λειτουργία μιας δημόσιας υπηρεσίας με την ουσιαστική έννοια του όρου ως αντικείμενο της παραχώρησης
1. Ύπαρξη μιας δημόσιας υπηρεσίας υπό ουσιαστική έννοια
2. Παραχώρηση της οργάνωσης, λειτουργίας και εκμετάλλευσης της δημόσιας υπηρεσίας
Γ) Η εφαρμογή και στις παραχωρήσεις, των γενικών αρχών που διέπουν τη λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών
1. Η αρχή της συνεχούς λειτουργίας
2. Η αρχή της ισότητας
3. Η αρχή της διαρκούς προσαρμογής
4. Η αρχή της προτεραιότητας
5. Η αρχή της ειδικότητας
6. Η αρχή της ουδετερότητας
II. ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ
Α) Διάκριση των δραστηριοτήτων που ασκούνται σε ένα Κράτος σε σχέση με το φαινόμενο της παραχώρησης
Β) Διάκριση των δημοσίων υπηρεσιών που αποτελούν αντικείμενο παραχώρησης
1. Δημόσιες υπηρεσίες αμιγώς διοικητικού χαρακτήρα
2. Δημόσιες υπηρεσίες βιομηχανικού ή εμπορικού χαρακτήρα
3. Δημόσιες υπηρεσίες ιδιόμορφου χαρακτήρα
III. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ Η ΑΝΑΘΕΣΗ ΣΕ ΙΔΙΩΤΕΣ ΔΕΝ ΣΥΝΙΣΤΑ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ
Α) Άσκηση δημόσιας υπηρεσίας από ιδιωτικούς φορείς ως επακόλουθο της ύπαρξης σχετικής ατομικής ελευθερίας
1. Η σχέση ανάμεσα στη δημόσια υπηρεσία και την ατομική ελευθερία
2. Περιπτωσιολογία
α) Ο τομέας της παιδείας
β) Ο τομέας της υγείας
γ) Ο τομέας του πολιτισμού
δ) Ο τομέας της εύρεσης θέσεων εργασίας σε ανέργους
ε) Άλλοι τομείς
Β) Άσκηση δημόσιας υπηρεσίας από ιδιωτικούς φορείς ως επακόλουθο της ύπαρξης σχετικού δικαιώματος από το κοινοτικό δίκαιο
1. Η επιβαλλόμενη από το κοινοτικό δίκαιο απελευθέρωση της άσκησης δραστηριοτήτων που συνιστούν δημόσιες υπηρεσίες
2. Περιπτωσιολογία
α) Ο τομέας των τηλεπικοινωνιών
β) Ο τομέας της ενέργειας
γ) Ο τομέας των ταχυδρομικών υπηρεσιών
Γ) Παραχώρηση ιδιαιτέρων δικαιωμάτων επί της δημόσιας κτήσης
1. Έννοια και διακρίσεις της δημόσιας κτήσης
2. Η παραχώρηση ιδιαιτέρων δικαιωμάτων επί της δημόσιας κτήσης
α) Έννοια
β) Νομική φύση
Δ) Ανάθεση σε ιδιωτικούς φορείς της εκμετάλλευσης δημόσιων δραστηριοτήτων με αμιγώς κερδοσκοπικόταμιευτικό σκοπό
1. Έννοια
2. Νομική φύση
Ε) Άσκηση ιδιωτικών δραστηριοτήτων κοινής ωφέλειας
1. Έννοια
2. Νομική φύση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ
ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΕΡΓΟΥ
I. ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ
Α) Υπηρεσίες είσπραξης δημόσιων οικονομικών προσόδων
1. Έννοια και νομική φύση της μίσθωσης δημοσίων φόρων
2. Διαδικασία
3. Προνόμια, εξουσίες και ευθύνη του μισθωτή
4. Περιπτωσιολογία
Β) Υπηρεσίες αστυνόμευσης
1. Γενικά: Η παραχώρηση υπηρεσιών αστυνόμευσης σε ιδιώτες
α) Έννοια και διακρίσεις της υπηρεσίας αστυνόμευσης
β) Παραχώρηση της υπηρεσίας αστυνόμευσης σε ιδιωτικούς φορείς
αα) Παραχώρηση της αστυνόμευσης εν ευρεία εννοία
i) Πρόσθετοι αστυφύλακες και λιμενοφύλακες
ii) Ιδιώτες αστυνομικοί και επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών ασφαλείας
iii) Ιδιώτες δασοφύλακες
iv) Αστυνόμευση των χερσαίων συγκοινωνιακών μέσων δημόσιας χρήσης και των εν γένει συγκοινωνιακών έργων
v) Αστυνόμευση των δημοσίων υδάτων και των εγκαταστάσεων ύδρευσης και αποχέτευσης
ββ) Παραχώρηση της αστυνόμευσης εν στενή εννοία
γ) Νομική φύση της ανάθεσης υπηρεσιών αστυνόμευσης σε ιδιώτες
αα) Νομική φύση
ββ) Μορφές
i) Παραχώρηση υπηρεσιών ιδιωτικής αστυνόμευσης
ii) Παραχώρηση υπηρεσιών δημόσιας αστυνόμευσης
δ) Επιτρεπτό και προϋποθέσεις της παραχώρησης υπηρεσιών αστυνόμευσης σε ιδιωτικούς φορείς
αα) Επιτρεπτό
ββ) Προϋποθέσεις
ε) Εξουσίες των αναδόχων υπηρεσιών αστυνόμευσης και νομική φύση των πράξεών τους
2. Ειδικά: Η ανάθεση από τους ΟΤΑ σε ιδιωτικούς φορείς της υπηρεσίας διαχείρισης και ελέγχου της στάθμευσης οχημάτων
α) Η ανάθεση υπηρεσιών των ΟΤΑ κατά τον ΔΚΚ
αα) Η διάταξη του άρθρου 36 του ΔΚΚ
ββ) Προϋποθέσεις της ανάθεσης υπηρεσιών
γγ) Νομική φύση της ανάθεσης
δδ) Νομική φύση της πράξης ανάθεσης
β) Η ανάθεση της υπηρεσίας διαχείρισης και ελέγχου της στάθμευσης οχημάτων
αα) Περιεχόμενο και νομική φύση της υπηρεσίας
ββ) Ενέργειες των οργάνων του αναδόχου και έννομες συνέπειες αυτών
γ) Η νομολογία του Συμβουλίου Επικρατείας σχετικά με τη νομιμότητα της ανάθεσης σε ιδιώτες της υπηρεσίας ελέγχου της στάθμευσης οχημάτων
αα) Παρουσίαση της νομολογίας
ββ) Κριτική προσέγγιση
Γ) Πολεοδομικές υπηρεσίες
1. Γενικά: Η ανάθεση υπηρεσιών χωροταξίας και πολεοδομίας σε ιδιώτες
α) Συνταγματικό πλαίσιο
β) Η νομολογία του Συμβουλίου Επικρατείας
γ) Κριτική προσέγγιση της νομολογίας
2. Ειδικά: Οι συμβάσεις ενεργού πολεοδομίας με ιδιώτες αναδόχους
α) Συνταγματικό και νομοθετικό πλαίσιο
β) Έννοια και συνέπειες του χαρακτηρισμού μιας περιοχής ως ΖΕΠ
γ) Ανάδοχοι φορείς στις συμβάσεις ενεργού πολεοδομίας
δ) Διαδικασία επιλογής αναδόχου φορέα και σύναψης των συμβάσεων ενεργού πολεοδομίας
ε) Περιεχόμενο της σύμβασης ενεργού πολεοδομίας
στ) Νομική φύση της σύμβασης ενεργού πολεοδομίας με ιδιώτη ανάδοχο
ζ) Εξουσίες και προνόμια του αναδόχου φορέα
3. Ειδικά: Οι συμβάσεις ανάπλασης περιοχών με ιδιώτες αναδόχους
α) Έννοια, περιοχές και μορφές ανάπλασης
β) Διαδικασία ανάπλασης
αα) Προκαταρκτική πρόταση ανάπλασης
ββ) Πρόγραμμα και μελέτη ανάπλασης
γγ) Ανάδοχοι φορείς και σύμβαση ανάθεσης
Δ) Υπηρεσίες προστασίας του περιβάλλοντος
1. Γενικά: Η ανάθεση υπηρεσιών στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος
2. Ειδικά: Οι συμβάσεις διοίκησης και διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών με ιδιωτικούς φορείς
α) Αντικείμενα προστασίας και φορείς διαχείρισης
β) Συμβάσεις διαχείρισης και ανάδοχοι φορείς
γ) Ειδικότερες αρμοδιότητες των φορέων διαχείρισης
Ε) Άλλες υπηρεσίες διοικητικού χαρακτήρα
II. ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥ Ή ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ
Α) Υπηρεσίες συγκοινωνίας και μεταφορών
1. Χερσαία συγκοινωνία
α) Σιδηρόδρομοι
αα) Σιδηροδρομικές παραχωρήσεις στην Ελλάδα
ββ) Σιδηροδρομικές παραχωρήσεις στα πλαίσια αλλοδαπών δικαίων
i) Στο γαλλικό δίκαιο
ii) Στο γερμανικό δίκαιο
iii) Στο βελγικό δίκαιο
iv) Στο ιταλικό δίκαιο
v) Στο αγγλικό δίκαιο
β) Τροχιόδρομοι
αα) Τροχιοδρομικές παραχωρήσεις στην Ελλάδα
ββ) Τροχιοδρομικές παραχωρήσεις στα πλαίσια αλλοδαπών δικαίων
γ) Υπόγειοι σιδηρόδρομοι Μετρό
δ) Λεωφορεία
αα) Αστικές συγκοινωνίες
ββ) Υπεραστικές συγκοινωνίες
ε) Αυτοκινητόδρομοι και συναφή οδικά έργα
αα) Αυτοκινητόδρομοι
ββ) Γέφυρες
γγ) Υπόγειες σήραγγες (tunnels)
δδ) Χώροι στάθμευσης οχημάτων
2. Θαλάσσια συγκοινωνία
α) Ακτοπλοΐα
β) Πορθμεία
γ) Διώρυγες
δ) Λιμένες, μαρίνες και λιμενικές υπηρεσίες
3. Εναέρια συγκοινωνία
α) Αεροπορικές μεταφορές
β) Αερολιμένες
Β) Υπηρεσίες προσωπικής επικοινωνίας
1. Υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών
2. Τηλεγραφικές υπηρεσίες
3. Ταχυδρομικές υπηρεσίες
Γ) Υπηρεσίες ενέργειας
1. Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας
2. Υπηρεσίες διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και φωταερίου
α) Φωταέριο
β) Ηλεκτρική ενέργεια
Δ) Υπηρεσίες ύδρευσης
Ε) Υπηρεσίες ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων
1. Το συνταγματικό πλαίσιο οργάνωσης της ραδιοφωνίας και τηλεόρασης
α) Η διάταξη του άρθρου 15 §2 του Συντάγματος
β) Ερμηνεία της συνταγματικής διάταξης από τη νομολογία του Συμβουλίου Επικρατείας
2. Παραχώρηση υπηρεσιών ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων σε ιδιώτες
α) Ραδιοφωνία
β) Τηλεόραση
αα) Ασύρματη αναλογική τηλεόραση ελεύθερης λήψης
ββ) Καλωδιακή τηλεόραση
γγ) Συνδρομητική και ψηφιακή τηλεόραση
ΣΤ) Υπηρεσίες διάδοσης των πληροφοριών και των δημόσιων δεδομένων
1. Έννοια και νομική φύση της υπηρεσίας διάδοσης των δημόσιων δεδομένων και πληροφοριών
2. Παραχώρηση της υπηρεσίας διάδοσης των δημόσιων δεδομένων και πληροφοριών σε ιδιώτες
Ζ) Υπηρεσίες των ΟΤΑ
III. ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΙΔΙΟΜΟΡΦΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ
Α) Πετρελαϊκές παραχωρήσεις
1. Το γενικό κανονιστικό πλαίσιο και η νομική φύση της αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων
2. Οι ειδικότεροι τρόποι εκμετάλλευσης των πετρελαϊκών κοιτασμάτων
α) Συμβάσεις παραχώρησης
β) Συμβάσεις μίσθωσης
γ) Συμβάσεις διανομής της παραγωγής
δ) Συμβάσεις συμμετοχής
3. Οι πετρελαϊκές παραχωρήσεις διεθνώς
4. Οι πετρελαϊκές παραχωρήσεις στην Ελλάδα
α) Συμβάσεις αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων
β) Συμβάσεις ίδρυσης και λειτουργίας διυλιστηρίων πετρελαίου
Β) Παραχωρήσεις μεταλλείων
1. Το συνταγματικό πλαίσιο και ο χαρακτήρας της εκμετάλλευσης των μεταλλείων
2. Βασικά συστήματα και αρχές εκμετάλλευσης των μεταλλείων
3. Το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο εκμετάλλευσης των μεταλλείων
α) Η γενική εφαρμογή της αρχής της μεταλλευτικής ελευθερίας
αα) Πεδίο εφαρμογής της αρχής
ββ) Η παραχώρηση (ιδιωτικού) μεταλλείου και η νομική της φύση
β) Η κατ’ εξαίρεση εφαρμογή της αρχής της εθνικοποίησης των μεταλλείων
αα) Πεδίο εφαρμογής της αρχής
ββ) Συστήματα εκμετάλλευσης των δημόσιων μεταλλείων και των υπέρ του Δημοσίου εξαιρεμένων μεταλλευτικών ορυκτών
i) Εκμετάλλευση δι’ αυτεπιστασίας
ii) Συμβατική παραχώρηση της εκμετάλλευσης σε ιδιώτες
4. Η εκμετάλλευση των λατομείων και η νομική της φύση
Γ) Εκμετάλλευση των λοιπών πηγών του εθνικού πλούτου
1. Το συνταγματικό πλαίσιο της εκμετάλλευσης των πηγών του εθνικού πλούτου
2. Μέθοδοι εκμετάλλευσης των πηγών του εθνικού πλούτου
3. Περιπτωσιολογία
α) Υδροηλεκτρική ενέργεια
β) Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
αα) Αιολική και ηλιακή ενέργεια και ενέργεια από τη θάλασσα
ββ) Γεωθερμική ενέργεια
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ
I. Η ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΜΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Α) Η σχέση ανάμεσα στο σύστημα της παραχώρησης και την επικρατούσα οικονομική θεωρία
1. Η εξάρτηση της εφαρμογής και της έκτασης του συστήματος της παραχώρησης από την ακολουθούμενη θεωρία περί των κρατικών επεμβάσεων στην οικονομία
2. Βασικές θεωρίες περί των κρατικών επεμβάσεων στην οικονομία
α) Φιλελεύθερες θεωρίες
β) Παρεμβατικές θεωρίες
3. Οι θέσεις των δύο θεωριών σχετικά με την προσφυγή στο σύστημα της παραχώρησης για τη διαχείριση των δημοσίων υπηρεσιών
α) Η φιλελεύθερη άποψη υπέρ του συστήματος της παραχώρησης
β) Η παρεμβατική άποψη υπέρ της δημόσιας επιχείρησης
Β) Η επίδραση της επικρατούσας οικονομικής θεωρίας στη διαμόρφωση των ορίων εφαρμογής του συστήματος της παραχώρησης
1. Το ισχύον οικονομικό καθεστώς
2. Η διεύρυνση των ορίων εφαρμογής του συστήματος της παραχώρησης στα πλαίσια του ισχύοντος οικονομικού καθεστώτος
II. Η ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ ΜΕ ΤΗ ΝΟΜΙΚΗ ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΟΥΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ
Α) Οι δημόσιες υπηρεσίες που μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο παραχώρησης σε ιδιωτικούς φορείς
1. Δημόσιες υπηρεσίες βιομηχανικού ή εμπορικού χαρακτήρα
2. Δημόσιες υπηρεσίες ιδιόμορφου χαρακτήρα
3. Δημόσιες υπηρεσίες αμιγώς διοικητικού χαρακτήρα
Β) Η μη εξάρτηση των ορίων της παραχώρησης από τη νομική φύση της παραχωρούμενης δημόσιας υπηρεσίας
III. ΤΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ
Α) Τα συνταγματικά όρια της παραχώρησης δημοσίων υπηρεσιών
1. Το συνταγματικό πλαίσιο της άσκησης δημοσίων υπηρεσιών από ιδιώτες
α) Κατηγορίες συνταγματικών διατάξεων που συνδέονται με την άσκηση δημοσίων υπηρεσιών από ιδιώτες
β) Το βασικό συμπέρασμα που εξάγεται από το Σύνταγμα αναφορικά με τη δυνατότητα παραχώρησης δημοσίων υπηρεσιών σε ιδιώτες
2. Τα θεμελιώδη συνταγματικά όρια της παραχώρησης
3. Η σχέση ανάμεσα στα όρια της παραχώρησης και της αποκρατικοποίησης
Β) Τα όρια της παραχώρησης δημοσίων υπηρεσιών που απορρέουν από το κοινοτικό δίκαιο
Γ) Τα θεσμικά όρια της διοικητικής δράσης και η επίδρασή τους στη διαμόρφωση των ορίων της παραχώρησης
1. Η έλλειψη οργανωτικής ελευθερίας
α) Η οργανωτική ελευθερία της Διοίκησης στο γαλλικό δίκαιο
β) Η στενή έννοια της αρχής της νομιμότητας στο ελληνικό δίκαιο
αα) Οργάνωση δημοσίων υπηρεσιών με νόμο ή βάσει νόμου
ββ) Παραχώρηση δημοσίων υπηρεσιών με νόμο ή βάσει νόμου
2. Η δυνατότητα χρήσης των οργανωτικών μορφών του ιδιωτικού δικαίου
3. Η δυνατότητα χρήσης των συμβατικών μεθόδων διοικητικής δράσης
α) Έλλειψη συμβατικής ελευθερίας
β) Ευχέρεια επιλογής ανάμεσα στη μονομερή και τη συμβατική διοικητική δράση
4. Η διακριτική ευχέρεια επιλογής ανάμεσα στα συστήματα κατασκευής δημοσίων έργων
IV. ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΟΥΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ
Α) Ο θεμελιώδης πυρήνας των κρατικών αρμοδιοτήτων
1. Οι απόψεις σχετικά με την ύπαρξη ανεκχώρητων δημοσίων υπηρεσιών
2. Οι δραστηριότητες που εντάσσονται στο θεμελιώδη πυρήνα των κρατικών αρμοδιοτήτων και η δυνατότητα παραχώρησής τους σε ιδιώτες
Β) Διατύπωση ορισμένων βασικών θέσεων σχετικά με τη δυνατότητα παραχώρησης των θεωρούμενων ως ανεκχώρητων δημοσίων υπηρεσιών
1. Διάκριση των δημοσίων υπηρεσιών ανάλογα με τη δυνατότητα παραχώρησής τους σε ιδιώτες
2. Είναι επιτρεπτή η παραχώρηση σε ιδιώτες ενός τμήματος δημόσιας υπηρεσίας, της οποίας η συνολική παραχώρηση δεν είναι επιτρεπτή
3. Είναι επιτρεπτή η παραχώρηση σε ιδιώτες μιας δημόσιας υπηρεσίας εφόσον δεν αποστερεί τη Διοίκηση από την παράλληλη άσκησή της
4. Το αν μία δημόσια υπηρεσία μπορεί να παραχωρηθεί σε ιδιώτες θα κριθεί in concreto και όχι in abstracto
5. Δεν είναι επιτρεπτή η παραχώρηση δημόσιας υπηρεσίας, η λειτουργία της οποίας προϋποθέτει την άσκηση ευρείας διακριτικής ευχέρειας
6. Είναι επιβεβλημένη η παραχώρηση μιας δημόσιας υπηρεσίας εφόσον με τον τρόπο αυτό λειτουργεί αποτελεσματικότερα και αποδοτικότερα
V. Η ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΘΕΙΣΑΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΧΩΡΟΥΣΑ ΑΡΧΗ
Α) Η αρχή της διαρκούς εξάρτησης της παραχωρηθείσας δημόσιας υπηρεσίας από την παραχωρούσα αρχή
1. Θεμελίωση της αρχής στο περιεχόμενο της εξουσίας οργάνωσης των δημοσίων υπηρεσιών
α) Τα ειδικότερα στοιχεία στα οποία αναλύεται η οργανωτική εξουσία
β) Η διχοτόμηση της οργανωτικής εξουσίας και ο επιμερισμός των στοιχείων της ανάμεσα στον παραχωρησιούχο και την παραχωρούσα αρχή
2. Θεμελίωση της αρχής στην υποχρέωση της Διοίκησης για καλή λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών
Β) Οι ειδικότερες εκδηλώσεις της αρχής της διαρκούς εξάρτησης της παραχωρηθείσας δημόσιας υπηρεσίας από την παραχωρούσα αρχή
1. Δικαίωμα ασκήσεως διοικητικού ελέγχου και εποπτείας
2. Δικαίωμα μονομερούς τροποποίησης των όρων οργάνωσης και λειτουργίας της παραχωρηθείσας δημόσιας υπηρεσίας
3. Αστική ευθύνη της παραχωρούσας αρχής για τις ζημίες που προκαλούνται σε τρίτους από τη λειτουργία της δημόσιας υπηρεσίας
Γ) Η αρχή της διαρκούς εξάρτησης ως διασφαλιστικό όριο της παραχώρησης δημοσίων υπηρεσιών σε ιδιώτες
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ
Η ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ
ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΕΡΓΟΥ
ΚΑΤΑ ΤΟ ΙΣΧΥΟΝ ΔΙΚΑΙΟ
I. ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Α) Μονομερείς πράξεις και συμβάσεις παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας
1. Η έλλειψη ενιαίου και ολοκληρωμένου κανονιστικού πλαισίου για την παραχώρηση δημόσιας υπηρεσίας
2. Η ρύθμιση των ειδικότερων περιπτώσεων παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας στην ισχύουσα εθνική νομοθεσία
Β) Συμβάσεις παραχώρησης της κατασκευής και εκμετάλλευσης δημοσίου έργου
1. Η σύμβαση παραχώρησης δημοσίου έργου ως μικτή σύμβαση
α) Η θεωρία των μικτών συμβάσεων του ιδιωτικού δικαίου
β) Ο χαρακτηρισμός της σύμβασης παραχώρησης δημοσίου έργου ως μικτής σύμβασης και η σημασία του για τον καθορισμό του εφαρμοστέου δικαίου
2. Η σύμβαση παραχώρησης δημοσίου έργου κατά τη νομοθεσία περί εκτελέσεως των δημοσίων έργων
α) Η υπαγωγή των συμβάσεων παραχώρησης δημοσίου έργου στη νομοθεσία περί δημοσίων έργων
β) Διατάξεις της νομοθεσίας περί δημοσίων έργων που εφαρμόζονται στις συμβάσεις παραχώρησης δημοσίου έργου
3. Η σύμβαση παραχώρησης δημοσίου έργου κατά την ελληνική νομοθεσία προσαρμογής στις κοινοτικές οδηγίες για τις δημόσιες συμβάσεις
4. Η σύμβαση παραχώρησης δημοσίου έργου κατά τη νομοθεσία περί εκτελέσεως δημοσίων έργων με αυτοχρηματοδότηση
α) Εφαρμοστέο δίκαιο για τα δημόσια έργα που εκτελούνται με αυτοχρηματοδότηση
β) Εφαρμοστέο δίκαιο για τα αυτοχρηματοδοτούμενα έργα που εκτελούνται με αντάλλαγμα την παραχώρηση της εκμετάλλευσης του έργου
αα) Το στάδιο της κατασκευής του δημοσίου έργου
ββ) Το στάδιο της εκμετάλλευσης του δημοσίου έργου
II. ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Α) Οριοθέτηση του κοινοτικού δικαίου για τις συμβάσεις παραχώρησης
Β) Πρωτογενές κοινοτικό δίκαιο και γενικές αρχές του δικαίου αυτού
1. Γενικές διατάξεις της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας
α) Η απαγόρευση κάθε διάκρισης λόγω ιθαγένειας
β) Η ελευθερία εγκατάστασης
γ) Η ελεύθερη παροχή υπηρεσιών
δ) Η ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων
2. Γενικές αρχές του κοινοτικού δικαίου
α) Η αρχή της ίσης μεταχείρισης
β) Η αρχή της αναλογικότητας
γ) Η αρχή της διαφάνειας
3. Κοινοτικό δίκαιο ανταγωνισμού
α) Η τήρηση των κοινοτικών κανόνων ανταγωνισμού από τις παραχωρησιούχους επιχειρήσεις
β) Κρατικές ενισχύσεις σε παραχωρησιούχους επιχειρήσεις
γ) Κατά παραχώρηση μονοπώλια εμπορικού χαρακτήρα
Γ) Παράγωγο κοινοτικό δίκαιο
1. Δημόσιες συμβάσεις έργων
α) Οι κοινοτικές οδηγίες για τις δημόσιες συμβάσεις έργων
β) Η υπαγωγή των συμβάσεων παραχώρησης έργων στο πεδίο εφαρμογής των κοινοτικών οδηγιών για τις δημόσιες συμβάσεις έργων
αα) Οι συμβάσεις παραχώρησης έργων μέχρι την οδηγία 93/37/ΕΟΚ
ββ) Οι συμβάσεις παραχώρησης έργων στην οδηγία 93/37/ΕΟΚ
γ) Συμβάσεις παραχώρησης που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 93/37/ΕΟΚ
αα) Καθορισμός των υπαγόμενων συμβάσεων παραχώρησης με εννοιολογικάποιοτικά κριτήρια
ββ) Καθορισμός των υπαγόμενων συμβάσεων παραχώρησης με αριθμητικάποσοτικά κριτήρια
δ) Οι ειδικοί κανόνες της οδηγίας 93/37/ΕΟΚ για τις συμβάσεις παραχώρησης έργων
αα) Εφαρμογή ειδικών κανόνων δημοσιότητας
ββ) Πρόβλεψη προκήρυξης με ειδικό τυποποιημένο έντυπο
γγ) Καθορισμός ειδικής προθεσμίας συμμετοχής
ε) Οι ειδικοί κανόνες της οδηγίας 93/37/ΕΟΚ για τις υπεργολαβίες στις συμβάσεις παραχώρησης έργων
αα) Παραχωρησιούχος που αποτελεί και ο ίδιος αναθέτουσα αρχή
ββ) Παραχωρησιούχος που δεν αποτελεί αναθέτουσα αρχή
στ) Η ελευθερία των αναθετουσών αρχών κατά την ανάθεση των συμβάσεων παραχώρησης έργων
ζ) Οι παραχωρηθείσες επιχειρήσεις ως αναθέτουσες αρχές
2. Δημόσιες συμβάσεις προμηθειών
α) Οι κοινοτικές οδηγίες για τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών
β) Σύναψη συμβάσεων προμηθειών από παραχωρησιούχους επιχειρήσεις
αα) Παραχωρηθείσες επιχειρήσεις που αποτελούν αναθέτουσες αρχές
ββ) Παραχωρηθείσες επιχειρήσεις που δεν αποτελούν αναθέτουσες αρχές
3. Δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών
α) Οι συμβάσεις παραχώρησης υπηρεσιών στην οδηγία 92/50/ΕΟΚ
β) Οριοθέτηση της έννοιας των συμβάσεων παραχώρησης υπηρεσιών στο κοινοτικό δίκαιο
γ) Κανόνες και αρχές του κοινοτικού δικαίου που έχουν εφαρμογή στις συμβάσεις παραχώρησης υπηρεσιών
4. Δημόσιες συμβάσεις στους ειδικούς τομείς
α) Οι κοινοτικές οδηγίες για τις δημόσιες συμβάσεις στους ειδικούς τομείς
β) Πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 93/38/ΕΟΚ
αα) Υπαγόμενες δημόσιες συμβάσεις
ββ) Αναθέτοντες φορείς
γγ) Υπαγόμενες δραστηριότητες υπηρεσίες
δδ) Οριοθέτηση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας 93/38/ΕΟΚ και των οδηγιών 93/37/ΕΟΚ, 93/36/ΕΟΚ και 92/50/ΕΟΚ
γ) Οι συμβάσεις παραχώρησης στους ειδικούς τομείς
δ) Οι παραχωρηθείσες επιχειρήσεις ως αναθέτοντες φορείς
5. Συμβάσεις παραχώρησης στον τομέα των σιδηροδρομικών, οδικών και εσωτερικών πλωτών μεταφορών
III. ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΕΙΡΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΙΚΑΙΟΥ
Α) Η γενική σειρά εφαρμογής των κανόνων δικαίου και των γενικών αρχών του δικαίου στις συμβάσεις παραχώρησης
Β) Οριοθέτηση του ισχύοντος εφαρμοστέου δικαίου στις συμβάσεις παραχώρησης
1. Συμβάσεις παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας
2. Συμβάσεις παραχώρησης της κατασκευής και εκμετάλλευσης δημοσίου έργου
ΤΕΛΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ