Ι. Δεληκωστόπουλος, Ζητήματα από την εφαρμογή του κανονισμού 44/2001, 2011
Στο παρόν έργο αναλύονται διεξοδικά τα θεμελιώδη ζητήματα του κανονισμού 44/2001 στα εννιά χρόνια της πετυχημένης εφαρμογής του. Συγκεκριμένα, εξετάζονται το καθ’ ύλην και κατά τόπον πεδίο εφαρμογής του κανονισμού, η γενική βάση διεθνούς δικαιοδοσίας και οι ειδικές συντρέχουσες δωσιδικίες για διαφορές από σύμβαση και από αδικοπραξία, όπως και αυτές της έδρας του trust και της τοποθεσίας του υποκαταστήματος. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται η αυτόνομη ευρωπαϊκή ερμηνεία της έννοιας της συνάφειας, η εφαρμογή των ειδικών προστατευτικών διατάξεων του κανονισμού σε υποθέσεις ασφαλίσεων, σε συμβάσεις καταναλωτών και σε ατομικές συμβάσεις εργασίας, η παρέκταση και τα ασφαλιστικά μέτρα κατά τον κανονισμό 44/2001. Τα ανωτέρω θέματα εξετάζονται δογματικά, με εξαντλητική αναφορά στις αποφάσεις των δικαστηρίων, αλλά και σε σύγκριση με τις λύσεις που υιοθετούνται στην ελληνική πολιτική δίκη.
Πέραν των ζητημάτων εφαρμογής του κανονισμού για τη διεθνή δικαιοδοσία, στην παρούσα μελέτη αναπτύσσεται το σημαντικό ζήτημα της εκτελεστότητας των αποφάσεων σε σχέση με τα θεμελιώδη δικονομικά δικαιώματα. Η αυτοτελής ανάλυση για τις δικονομικές δυνατότητες του δανειστή –που προκύπτουν και από την εφαρμογή άλλων κανονισμών πέραν του κανονισμού 44/2001– και την προστασία του δικαιώματος ακροάσεως του οφειλέτη δύναται να είναι χρήσιμη για το μέλλον στην περίπτωση που καταργηθεί το exequatur. Και αυτό για τους εξής λόγους: Κατ’ αρχάς, η αποτελεσματική προστασία του δικαιώματος ακροάσεως επιτάσσει τη δυνατότητα προσφυγής στα δικαστήρια του τόπου του κράτους εκτελέσεως της απόφασης για λόγους που αναφέρονται σε συγκεκριμένα δικονομικά ελαττώματα της διαδικασίας. Περαιτέρω, η επιτυχής, συνδυασμένη εφαρμογή των ευρωπαϊκών κανονισμών λειτουργεί υπέρ του δανειστή, που επιθυμεί να διασφαλίσει την προστασία της ουσιαστικής αξίωσής του διά μέσου της πλήρους εφαρμογής των έννομων συνεπειών των αποφάσεων.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
§ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Ι. Ιστορικό πλαίσιο
ΙΙ. Μεταρρύθμιση του κανονισμού 44/2001
ΙΙΙ. Διάγραμμα της μελέτης
§ 2. ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ 44/2001
Ι. Καθ’ ύλην πεδίο εφαρμογής
1. Αστικές και εμπορικές υποθέσεις
2. Υποθέσεις που αποκλείονται από το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού 44/2001
i. Η διάταξη του άρθρου 1 παρ. 2 του κανονισμού
ii. Υποθέσεις διατροφής και περιουσιακές σχέσεις των συζύγων
iii. Οι πτωχεύσεις
iv. Η κοινωνική ασφάλιση
v. Η διαιτησία
ΙΙ. Κατά τόπο πεδίο εφαρμογής
§ 3. ΓΕΝΙΚΗ ΒΑΣΗ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΕΣ ΣΥΝΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΔΩΣΙΔΙΚΙΕΣ
Ι. Γενική βάση διεθνούς δικαιοδοσίας
1. Ο βασικός κανόνας της κατοικίας του ενα-γομένου και οι εξαιρέσεις του
2. Η έδρα των νομικών προσώπων
i. Καταστατική ή πραγματική έδρα της ε-ταιρείας
ii. Ειδική συντρέχουσα δωσιδικία της έδρας του trust
ΙΙ. Ειδική συντρέχουσα δωσιδικία της τοποθεσίας του υποκαταστήματος
1. Πεδίο εφαρμογής ratione personae
2. Πεδίο εφαρμογής ratione materiae
ΙΙΙ. Ειδική συντρέχουσα δωσιδικία για διαφορές από σύμβαση
1. Η διάταξη του άρθρου 5 παρ. 1 του κανο-νισμού
2. Έννοια του όρου «διαφορές εκ συμβάσεως»
i. Οριοθέτηση της έννοιας
ii. Εφαρμογές επί ενδοεταιρικών διαφο-ρών. Συν-λειτουργία της δωσιδικίας της κατοικίας του εναγομένου με τις δωσιδι-κίες για διαφορές από σύμβαση και από αδικοπραξία
3. Διάκριση των όρων «επίδικη παροχή» και «χαρακτηριστική παρoχή»
4. Ειδική συντρέχουσα δωσιδικία επί συμβά-σεων πωλήσεως εμπορευμάτων
5. Ειδική συντρέχουσα δωσιδικία επί συμβά-σεων παροχής υπηρεσιών
i. Πεδίο εφαρμογής
ii. Ο εφαρμοστέος δικαιοδοτικός σύνδεσμος επί συμβάσεως εμπορικής αντιπ-ροσωπείας
iii. Ο εφαρμοστέος δικαιοδοτικός σύνδεσμος επί συμβάσεως διανομής
ΙV. Ειδική συντρέχουσα δωσιδικία για διαφορές από αδικοπραξία
1. Η διάταξη του νόμου
2. Η ειδική συντρέχουσα δωσιδικία του τόπου του ζημιογόνου γεγονότος κατ’ άρθρο 5 παρ. 3 του κανονισμού 44/2001
i. Πεδίο εφαρμογής
ii. Προσδιορισμός «του τόπου όπου συνέβη ή ενδέχεται να συμβεί το ζημιογόνο γεγο-νός»
3. Ο κανονισμός 864/2007 («Ρώμη ΙΙ») για το εφαρμοστέο δίκαιο στις εξωσυμβατικές ενοχές που απορρέουν από αδικοπραξία
§ 4. Η ΣΥΝΑΦΕΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ 44/2001
Ι. Οι διατάξεις του νόμου
ΙΙ. Δωσιδικία της συνάφειας επί ομοδικίας
1. Αυτόνομη ευρωπαϊκή ερμηνεία
2. Επιμέρους νομολογιακές εφαρμογές, ιδίως επί αντικειμενικής σωρεύσεως
ΙΙI. Παρέκταση διεθνούς δικαιοδοσίας επί ομοδι-κίας και επί προσεπικλήσεως
1. Ελληνικό δίκαιο
2. Ευρωπαϊκό δίκαιο
ΙV. Δωσιδικία της συνάφειας και εκκρεμοδικία
§ 5. ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΣΕ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ, ΣΕ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΑ-ΛΩΤΩΝ ΚΑΙ ΣΕ ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡ-ΓΑΣΙΑΣ
Ι. Διεθνής δικαιοδοσία σε υποθέσεις ασφαλίσεων
1. Οι διατάξεις του νόμου
2. Πεδίο εφαρμογής
3. Η νομολογία του Αρείου Πάγου
ΙΙ. Διεθνής δικαιοδοσία σε συμβάσεις κατανα-λωτών
1. Οι διατάξεις του νόμου
2. Πεδίο εφαρμογής
i. Έννοια του «καταναλωτή»
ii. Έννοια της συμβάσεως
ΙΙΙ. Διεθνής δικαιοδοσία σε ατομικές συμβάσεις ερ-γασίας
1. Οι διατάξεις του νόμου
2. Πεδίο εφαρμογής
3. Αποκλεισμός της δωσιδικίας της ομοδικίας επί ατομικών συμβάσεων εργασίας
§ 6. ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΚΑΝΟ-ΝΙΣΜΟ 44/2001
Ι. Διεθνής δικαιοδοσία, κατ’ άρθρο 31 του κα-νονισμού 44/2001, για τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων που είναι εκτελεστά στη χώρα έκδο-σής τους
1. Η διάταξη του νόμου
2. Έννοια και προϋποθέσεις λήψεως ασφα-λιστικών μέτρων
3. Αυτονομία της ιδιωτικής βουλήσεως και δικαιοδοτική αυτοτέλεια των ασφαλιστικών μέτρων του άρθρου 31 του κανονισμού 44/2001
i. Παρέκταση διεθνούς δικαιοδοσίας
ii. Αυτονομία της ιδιωτικής βουλήσεως και διεθνής δικαιοδοσία για τη λήψη ασφα-λιστικών μέτρων
ΙΙ. Ασφαλιστικά μέτρα, κατ’ άρθρο 47 του κανο-νισμού 44/2001, στο στάδιο κηρύξεως της εκτελεστότητας
1. Η δυνατότητα λήψεως ασφαλιστικών μέτ-ρων στην ημεδαπή για την εξασφάλιση απαιτήσεως επιδικασθείσας με απόφαση δικαστηρίου άλλου κράτους μέλους εξ επόψεως ευρωπαϊκού δικαίου
2. Η δυνατότητα λήψεως ασφαλιστικών μέτ-ρων στην ημεδαπή για την εξασφάλιση απαιτήσεως επιδικασθείσας με απόφαση δικαστηρίου άλλου κράτους μέλους εξ επόψεως ημεδαπού δικαίου
3. Η νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων
ΙΙΙ. Προϋποθέσεις και διαδικασία αναγνωρίσεως και κηρύξεως της εκτελεστότητας απόφασης ασφαλιστικών μέτρων
1. Προϋποθέσεις
2. Διαδικασία αναγνωρίσεως και κηρύξεως της εκτελεστότητας απόφασης που δια-τάσσει ασφαλιστικά μέτρα
§ 7. ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΘΕΜΕ-ΛΙΩΔΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
Ι. Ο αποκλειστικός χαρακτήρας της διαδικασίας κηρύξεως της εκτελεστότητας κατά τον κανο-νισμό 44/2001 και οι δικονομικές δυνατότητες του δανειστή
1. Αποκλειστικός χαρακτήρας της διαδικασίας κηρύξεως της εκτελεστότητας
2. Δικονομικές δυνατότητες του δανειστή
i. Εκτελεστότητα και ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής
ii. Διαταγή πληρωμής και ασφαλιστικά μέτρα κατά του αφερέγγυου οφειλέτη
iii. Κήρυξη πτώχευσης του αφερέγγυου οφει-λέτη
ΙΙ. Το δικαίωμα ακροάσεως του εναγόμενου ο-φειλέτη
1. Οι διατάξεις του νόμου στον κανονισμό 44/2001
2. Όρια και προϋποθέσεις του δικαιώματος ακροάσεως
ΙΙΙ. Η δικονομική δημόσια τάξη ως λόγος αποκ-λεισμού της εκτελεστότητας
IV. Κατοχύρωση του δικαιώματος ακροάσεως κατά τον κανονισμό 1393/2007
1. Διασφάλιση του δικαιώματος ακροάσεως επί ερημοδικίας εναγομένου
2. Τρόποι επιδόσεως κατά τον κανονισμό 1393/2007
§ 8. ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
§ 9. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ