Ι. Δεληκωστόπουλος, Δικαιοδοσία και εκτέλεση επί διασυνοριακών ευρωπαϊκών οικογενειακών διαφορών, 2023
Στο παρόν έργο παρουσιάζεται το νέο ευρωπαϊκό δικονομικό οικογενειακό δίκαιο, το οποίο καθιερώνεται πλέον ως ένα αυτόνομο πεδίο δικαίου και μπορεί να εφαρμοστεί σε πλήθος περιπτώσεων που αντιμετωπίζει καθημερινά ο δικηγόρος της πράξης.
Στο πρώτο κεφάλαιο του παρόντος εκτίθενται τα πεδία εφαρμογής των κανονισμών 2019/1111 και 4/2009. Στο δεύτερο κεφάλαιο αναλύεται το μείζον θέμα της δικαιοδοσίας σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας κατά τον κανονισμό 2019/1111, σε συνδυασμό με την προβληματική της αντικειμενικής σώρευσης επί αιτήματος διατροφής ανηλίκου σε εφαρμογή του κανονισμού 4/2009. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται ανάλυση της κατά παρέκταση αρμοδιότητας, που υφίσταται στον κανονισμό 2019/1111 αποκλειστικά επί θεμάτων γονικής μέριμνας. Εν συνεχεία, στο ίδιο κεφάλαιο, εξετάζονται διεξοδικά τα ζητήματα της αντικειμενικής σώρευσης επί οικογενειακών διαφορών και το συναφές θέμα του εφαρμοστέου δικαίου στις υποχρεώσεις διατροφής, η δυνατότητα σιωπηρής παρέκτασης σε υπόθεση γονικής μέριμνας σε δικαστήριο στο οποίο εκκρεμεί διαδικασία διαζυγίου και η αναγκαστική δικαιοδοσία σε αξίωση διατροφής. Ακολουθεί η αυτοτελής ανάλυση για τα σημαντικά ασφαλιστικά μέτρα στους κανονισμούς 2019/1111 και 4/2009, σε συνδυασμό με τη θεματική της αυτοδίκαιης λήψης συντηρητικών μέτρων κατά τον κανονισμό 4/2009 για τις διατροφές. Το επόμενο κεφάλαιο, που αποτελεί και τη μεγαλύτερη ενότητα του έργου, αναφέρεται αποκλειστικά στις περιουσιακές σχέσεις των διεθνών ζευγαριών (κανονισμοί 2016/1103 και 2016/1104) και στα συναινετικά διαζύγια. Το έκτο ευλόγως εκτενές κεφάλαιο ολοκληρώνεται με τη μελέτη της ειδικής θεματικής για τα ελληνικά συναινετικά συμβολαιογραφικά διαζύγια, σε συνδυασμό με ρυθμίσεις για τη γονική μέριμνα και με συμφωνία περί ρυθμίσεως των περιουσιακών σχέσεων, και με την παρουσίαση του κανονισμού 2016/1104. Στο αμέσως επόμενο κεφάλαιο αναλύονται οι σχέσεις των κανονισμών που απαρτίζουν το ευρωπαϊκό δικονομικό οικογενειακό δίκαιο με τις διεθνείς Συμβάσεις και η μονογραφία ολοκληρώνεται με τελικές παρατηρήσεις.
Με το παραπάνω περιεχόμενο, το έργο αποτελεί ένα ευσύνοπτο και συστηματικό έργο που στοχεύει στην κατανόηση, την ερμηνεία και την ορθή εφαρμογή των σχετικών κανονισμών, προσφέροντας εφαρμόσιμες λύσεις σε όλες τις υποθέσεις οικογενειακού δικαίου με διεθνή χαρακτήρα.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
§ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ι. Αντικείμενο της μελέτης: το νέο ευρωπαϊκό δικονομικό οικογενειακό δίκαιο
ΙΙ. Διάγραμμα της μελέτης
§ 2. ΤΑ ΠΕΔΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ 2019/1111 ΚΑΙ 4/2009
Ι. Πεδίο εφαρμογής του κανονισμού 2019/1111
ΙΙ. Πεδίο εφαρμογής του κανονισμού 4/2009
§ 3. ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΣΕ ΓΑΜΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΓΟΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ 2019/1111. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΣΩΡΕΥΣΗ ΜΕ ΑΙΤΗΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ 4/2009
Ι. Διαζύγια, δικαστικοί χωρισμοί και ακυρώσεις γάμων
ΙΙ. Γονική μέριμνα
1. Ο βασικός δικαιοδοτικός σύνδεσμος του δικαστηρίου της ‘συνήθους διαμονής’ του παιδιού και τα όριά του
2. Δικαιοδοσία για τη γονική μέριμνα σε περίπτωση παράνομης μετακίνησης του παιδιού
3. Κατά παρέκταση και κατά παραπομπή δικαιοδοσία
ΙΙΙ. Αντικειμενική σώρευση επί οικογενειακών διαφορών. Εφαρμοστέο δίκαιο στις υποχρεώσεις διατροφής
IV. Σιωπηρή παρέκταση σε υπόθεση γονικής μέριμνας
V. Αναγκαστική δικαιοδοσία (forum necessitatis) σε αξίωση διατροφής
§ 4. ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΣΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥΣ 2019/1111 ΚΑΙ 4/2009. ΑΥΤΟΔΙΚΑΙΗ ΛΗΨΗ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ 4/2009
I. Ασφαλιστικά μέτρα από δικαστήριο που δεν έχει διεθνή δικαιοδοσία για την ουσία της υπόθεσης στους κανονισμούς 2019/1111 και 4/2009
II. Δικαιοδοτική αυτοτέλεια των ασφαλιστικών μέτρων από δικαστήριο που δεν έχει διεθνή δικαιοδοσία: μη εφαρμογή της ρύθμισης περί εκκρεμοδικίας
III. Αυτοδίκαιη λήψη συντηρητικών μέτρων, κατ’ άρθρο 18 του κανονισμού 4/2009, σύμφωνα με το δίκαιο του κράτους μέλους εκτέλεσης
§ 5. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΠΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ (ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ 2019/1111 ΚΑΙ ΤΜΗΜΑ Ι ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ 4/2009 ΓΙΑ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΕΣΜΕΥΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΤΗΣ ΧΑΓΗΣ)
I. Κατάργηση της κήρυξης της εκτελεστότητας
II. Προνομιακές αποφάσεις στον κανονισμό 2019/1111
III. Διαπλαστικές αποφάσεις διαζυγίου
IV. Ταύτιση με το διαδικαστικό σύστημα του κανονισμού 1215/2012
V. Λόγοι άρνησης αναγνώρισης και εκτέλεσης
VI. Άμεση εκτελεστότητα και ταχεία δικαστική διαδικασία, ειδικά για τις αποφάσεις επιστροφής παιδιού και για τις αποφάσεις που αφορούν στο δικαίωμα επικοινωνίας
VII. Αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων διατροφής κατά τον κανονισμό 4/2009
§ 6. ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΖΕΥΓΑΡΙΩΝ. ΣΥΝΑΙΝΕΤΙΚΑ ΔΙΑΖΥΓΙΑ
I. Εισαγωγικές παρατηρήσεις: ο γάμος και οι αρμοδιότητες για την εκκαθάριση των περιουσιακών σχέσεων των διεθνών ζευγαριών
1. Ελληνική έννομη τάξη
2. Ευρωπαϊκή έννομη τάξη
i). Η κατά παραπομπή διεθνής δικαιοδοσία
ii). Αρχή της χρονικής προτεραιότητας
iii). Σύνδεση forum και jus
iv). Ο συμβολαιογράφος στην ευρωπαϊκή έννομη τάξη
II. Πεδίο εφαρμογής των κανονισμών 2016/1103 και 2016/1104
1. Χρονικό και τοπικό πεδίο εφαρμογής των κανονισμών 2016/ 1103 και 2016/1104 για τις περιουσιακές σχέσεις των διεθνών ζευγαριών
2. Περιουσιακές σχέσεις των συζύγων κατά τον κανονισμό 2016/ 1103.
III. Διεθνής δικαιοδοσία και εφαρμοστέο δίκαιο σε ζητήματα περιουσιακών σχέσεων των συζύγων επί αντιδικίας και επί διακανονισμού των περιουσιακών σχέσεων
1. Δικαιοδοσία και εφαρμοστέο δίκαιο
i). Διεθνής δικαιοδοσία σε περίπτωση θανάτου και σε διαζύγιο
ii). Ο δικαιοδοτικός σύνδεσμος της συνήθους διαμονής του θανόντος και οι εξαιρέσεις του
iii). Διεθνής δικαιοδοσία επί αγωγής συμμετοχής στα αποκτήματα του άρθρου ΑΚ 1400 παρ. 1 και επί ελληνικού συναινετικού συμβολαιογραφικού διαζυγίου κατ’ άρθρο ΑΚ 1441.
iv). Διεθνής δικαιοδοσία σε άλλες περιπτώσεις. Ρήτρες παρέκτασης
2. Επιλογή εφαρμοστέου δικαίου
3. Εφαρμοστέο δίκαιο ελλείψει συμφωνίας επιλογής δικαίου
4. Αναγκαστική δικαιοδοσία και κατ’ επιλογήν επέκταση δικαιοδοσίας
IV. Ασφαλιστικά μέτρα του άρθρου 19 του κανονισμού 2016/1103 από δικαστήριο που δεν έχει διεθνή δικαιοδοσία για την ουσία της υπόθεσης
V. Αναγνώριση, εκτελεστότητα και εκτέλεση αποφάσεων για τις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων
VI. Ελληνικά συναινετικά συμβολαιογραφικά διαζύγια σε συνδυασμό με ρυθμίσεις για τη γονική μέριμνα και με συμφωνία περί ρυθμίσεως των περιουσιακών σχέσεων των συζύγων
VII. Διεθνής δικαιοδοσία, εφαρμοστέο δίκαιο, αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων, δημόσια έγγραφα και δικαστικοί συμβιβασμοί σε ζητήματα περιουσιακών σχέσεων των καταχωρισμένων συντρόφων κατά τον κανονισμό 2016/1104
1. Καθ’ ύλην πεδίο εφαρμογής
2. Διεθνής δικαιοδοσία και εφαρμοστέο δίκαιο
3. Αναγνώριση, εκτελεστότητα και εκτέλεση αποφάσεων
4. Δημόσια έγγραφα και δικαστικοί συμβιβασμοί
§ 7. ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ
I. Σχέση του κανονισμού 2019/1111 με τη Σύμβαση της Χάγης του 1980 και με τη Σύμβαση της Χάγης του 1996
1. Σχέση με τη Σύμβαση της Χάγης του
2. Σχέση με τη Σύμβαση της Χάγης του
ΙΙ. Σχέση του κανονισμού 4/2009 με τη Σύμβαση της Χάγης του
ΙΙΙ. Σχέση των κανονισμών 2016/1103 και 2016/1104 με διεθνείς συμβάσεις
§ 8. ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
§ 9. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
§ 10. ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ