Γ. Παπαδημητρίου, Συνταγματικές μελέτες, τόμ. 2, 2007

Βασικές συντομογραφίες

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ

Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΗΣ

Ι. Η προσχώρηση

ΙΙ. Συγκριτική επισκόπηση

ΙΙΙ. Η προβληματική στα ελληνικά Συντάγματα

IV. Η Συνθήκη των Αθηνών και οι περιορισμοί της κυριαρχίας

V. Η συνταγματική αντιμετώπιση

VI. Η συνταγματική θεμελίωση

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Η ενοποιητική λειτουργία

ΙΙΙ. Η κύρωση της Συνθήκης του Μάαστριχτ

IV. Το ενεργητικό και παθητικό εκλογικό δικαίωμα

α. Η ανάδειξη των ευρωβουλευτών

β. Η ανάδειξη των δημοτικών λειτουργών

V. Εθνικό έλλειμμα δημοκρατίας

α. Διαρκές έλλειμμα δημοκρατίας

β. Στιγμιαίο έλλειμμα δημοκρατίας

VI. Κοινοτικό έλλειμμα δημοκρατίας

VII. Η ευρωπαϊκή αποστολή των πολιτικών κομμάτων

VIII. Συμπεράσματα

Η ΔΥΑΔΙΚΗ ΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

Ι. Η δυαδική άρθρωση

ΙΙ. Το συνταγματικό θεμέλιο

ΙΙΙ. Η δυναμική της ενοποιητικής λειτουργίας

IV. Αποκλίσεις από το σκληρό πυρήνα του Συντάγματος

V. Αποκλίσεις χωρίς αναθεώρηση του Συντάγματος;

VI. Η προοπτική ενόψει της Διακυβερνητικής Διάσκεψης

VII. Ενοποιητική λειτουργία και αναθεώρηση του Συντάγματος

VIII. Ενίσχυση της ενοποιητικής λειτουργίας

ΙΧ. Η παράλληλη άρθρωση της εθνικής και της ενωσιακής συντακτικής εξουσίας

ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ.

ΕΝΑ ΝΟΜΙΣΜΑ ΜΕ ΔΥΟ ΟΨΕΙΣ

Ι. Το πρόβλημα και οι δύο όψεις του

ΙΙ. Το εθνικό δημοκρατικό έλλειμμα

ΙΙΙ. Συμπεράσματα

ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Τα βασικά πολιτικά δικαιώματα

ΙΙΙ. Κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ Κοινότητας και κρατών-μελών

IV. Προς τη διαμόρφωση ενός κοινοτικού καταλόγου πολιτικών δικαιωμάτων

V. Συμπεράσματα

VI. Επίμετρο

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Η προσέγγιση του προβλήματος

ΙΙΙ. Αποφάσεις Συνταγματικών Δικαστηρίων

IV. Η απόφαση του γερμανικού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της 30ής Μαΐου 1995

V. Η άλλη όψη του νομίσματος

VI. Το δίλημμα

VII. Συμπεράσματα

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΒΟΥΛΟΥ ΜΑΝΕΣΗ

I. Εισαγωγικά

ΙΙ. Εθνική κυριαρχία, Σύνταγμα και ευρωπαϊκή ενοποίηση

ΙΙΙ. Σύνταγμα και ενοποιητική λειτουργία

IV. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ

V. Σχέση Συντάγματος και κοινοτικού δικαίου

VI. Επίμετρο

Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

Ι. Το ζήτημα

ΙΙ. Συνταγματική πολιτική

ΙΙΙ. Συνταγματική πολιτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση

IV. Συμπεράσματα

ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΚΑΙ «ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΙΚΑ» ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ

Ι. Το πρόβλημα

ΙΙ. Η αργόσυρτη πορεία προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση

ΙΙΙ. Διακυβερνητική Διάσκεψη και «πολιτευματικά» ελλείμματα

α. Δημοκρατικό έλλειμμα

β. Το δικαιοκρατικό έλλειμμα

γ. Το κοινωνικό έλλειμμα

IV. Συμπεράσματα

ΥΠΕΡΕΘΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΄ΕΝΩΣΗ. ΠΡΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΘΕΣΜΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ

Ι. Η Πολιτεία και η ίδρυση των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων

1. Η απαρχή της υπέρβασης της Πολιτείας

2. Υπερεθνικές αρχές

3. Η επενέργειά τους στην πολιτεία

ΙΙ. Οι πολιτειακές αρχές στην Ευρωπαϊκή Ένωση

1. Πολιτειακές αρχές

2. Η εισροή τους στο ευρωπαϊκό θεσμικό οικοδόμημα

ΙΙΙ. Η εισροή πολιτειακών αρχών στη Συνθήκη του Μάαστριχτ

1. Καταγραφή

2. Αποτίμηση

IV. H διείσδυση πολιτειακών αρχών στη Συνθήκη του Άμστερνταμ

1. Καταγραφή

2. Αποτίμηση

V. Συνθετική θεώρηση και προοπτικές

VI. Επίμετρο

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΡΧΗ ΣΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ

Ι. Η κοινωνική αρχή

ΙΙ. Η κοινωνική αρχή στις Καταστατικές Συνθήκες

ΙΙΙ. Η κοινωνική αρχή στη Συνθήκη του Άμστερνταμ

IV. Αποτίμηση

V. Προοπτική

Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ. ΕΝΑ ΝΕΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΘΕΣΜΩΝ

Ι. Το πρότυπο της Διακυβερνητικής Διάσκεψης

ΙΙ. Από τη Συνθήκη στο Σύνταγμα

ΙΙΙ. Η Συνέλευση

IV. Η Διακυβερνητική Διάσκεψη

V. Το νέο πρότυπο

VI. Επίλογος

Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ

Ι. Η παραγωγή του Ευρωπαϊκού Συντάγματος

ΙΙ. Η νέα θεσμική αρχιτεκτονική

ΙΙΙ. Ο εκδημοκρατισμός της Ένωσης και η θέση του πολίτη

IV. Η Ένωση στη διεθνή κοινωνία

V. Αξιολόγηση και προοπτική του Σχεδίου

Ο ΧΑΡΤΗΣ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Η Συνέλευση

ΙΙΙ. Οι σταθερές

IV. Το περιεχόμενο

V. Ο Χάρτης και η επιχειρηματική δραστηριότητα

VI. Φορείς και αποδέκτες των δικαιωμάτων

VII. Ο χαρακτήρας και η ισχύς του

VIII. Η κανονιστική λειτουργία

ΙΧ. Η προοπτική της δεσμευτικής ισχύος

Χ. Επίμετρο

Η ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΗ ΙΣΧΥΣ ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Ι. Η ισχύς του και η εντολή της Κολωνίας

ΙΙ. Η κανονιστική λειτουργία του

ΙΙΙ. Η προοπτική δεσμευτικής ισχύος του

IV. Η ενσωμάτωσή του στις Συνθήκες

α. Ενσωμάτωση στις Καταστατικές Συνθήκες

β. Η ενσωμάτωση στη «βασική Συνθήκη»

V. Η προσάρτησή του ως Πρωτοκόλλου

VI. Η παραπομπή του στη Συνθήκη

VII. Προς αναζήτηση λύσης

ΤΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

Ι. Η υποδοχή του στις Καταστατικές Συνθήκες

ΙΙ. Το ποινικό φαινόμενο στο Ευρωπαϊκό Σύνταγμα

ΙΙΙ. Θεμελιώδη δικαιώματα και ποινικό φαινόμενο

α. Ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων

β. Η ΕΣΔΑ

γ. Κοινές συνταγματικές παραδόσεις

δ. ΄Άλλες διατάξεις του Ευρωπαϊκού Συντάγματος

ε. Οι αξίες της Ένωσης

IV. Προοπτική

ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ» ΙΣΤΟΡΙΑΣ (1878-1945)

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Η βρετανική εξουσία και η συμμετοχή του κυπριακού λαού στην άσκησή της

ΙΙΙ. Συνθετική και κριτική θεώρησή της

IV. Συμπεράσματα

ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Ι. Το πρόβλημα

ΙΙ. Το Σύνταγμα του 1960

ΙΙΙ. Η εφαρμογή του: 1960-1963

IV. Συνταγματικές εξελίξεις ως την κρίση του Νοεμβρίου 1967

V. Οι διακοινοτικές συνομιλίες: πρώτη περίοδος

VI. Οι ενισχυμένες διακοινοτικές συνομιλίες: δεύτερη περίοδος

VII. Οι διακοινοτικές συνομιλίες: αξιολόγηση

VIII. Η Συνδιάσκεψη της Γενεύης

ΙΧ. Συμπεράσματα

Χ. Επίμετρο

ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΗΜΕΡΑ

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Οι θεμελιώδεις αρχές στο Σύνταγμα του 1960

α. Η αρχή του κράτους δικαίου

β. Η δημοκρατική αρχή

γ. Η δυαδική αρχή

ΙΙΙ. Το σχέδιο Ντε Κουεγιάρ

α. Η αρχή του κράτους δικαίου

β. Από τη δυαδική στην αρχή της πολιτικής ισοτιμίας

γ. Η ομοσπονδιακή αρχή

IV. «Ενδοτική» και «απορριπτική» σχολή

V. Συνολική αποτίμηση του σχεδίου

VI. Επίμετρο

ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΥΠΟ ΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Οι βασικές επιλογές του Συντάγματος του 1960

ΙΙΙ. Οι βασικές προτάσεις για την ανασυγκρότηση της Κύπρου

ΙV. Η προοπτική της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση

V. Συμπεράσματα

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ. ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ, ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Θεμελίωση

α. Ο «κορμός» του: το άρθρο 24

β. Η πλαισίωσή του

γ. Η αναγωγή σε συνταγματικές αρχές

δ. Αποτίμηση

ΙΙΙ. Περιεχόμενο

α. Βασικές πτυχές

β. Φυσικό περιβάλλον

γ. Πολεοδομικό και οικιστικό περιβάλλον

δ. Πολιτιστικό περιβάλλον

ε. Χωροταξία

στ. Ο προσδιορισμός του

IV. Λειτουργία

α. Ο σύνθετος χαρακτήρας της

β. Η βασική επιταγή και οι αποδέκτες της

γ. Η αρχή της πρόληψης

δ. Η προστασία του περιβάλλοντος ως δικαίωμα

V. Συμπεράσματα

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Ι. Οι συνταγματικοί όροι

ΙΙ. Ο θεσμικός μηχανισμός προσαρμογής

ΙΙΙ. Η εφαρμογή στην πράξη

α. Διολίσθηση από την κοινή στην υποδεέστερη κανονιστική αρμοδιότητα

β. Νόθα προσαρμογή

γ. Έλεγχος νομιμότητας των κανονιστικών πράξεων προσαρμογής

δ. Στρεβλή προσαρμογή

ε. Άλλα συμπτώματα

IV. Αποτίμηση

ΟΙ ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 85/337/ΕΟΚ

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Η Οδηγία 85/337/ΕΟΚ

ΙΙΙ. Η Υπουργική Απόφαση του 1990

IV. Συγκριτική θεώρηση των κοινοτικών και εθνικών κανόνων

α. Σκοπός και ορισμοί

β. Κατάταξη έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες

γ. Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων

δ. Προέγκριση χωροθέτησης και έγκριση περιβαλλοντικών όρων

ε. Μεταβατικές και τελικές διατάξεις

V. Συμπεράσματα

ΔΙΑΦΟΡΑ

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΣΤΟΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΝΟΜΙΚΟ ΤΥΠΟ

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Καταγραφή

α. Ειδικά περιοδικά

β. Γενικά περιοδικά

γ. Άλλα ειδικά περιοδικά

δ. Γενική εικόνα

ΙΙΙ. Κριτική αποτίμηση

IV. Προοπτική

ΟΙ ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ

Ι. Το πρόβλημα

ΙΙ. Η διαβαθμισμένη κανονιστική αρμοδιότητα

ΙΙΙ. Οι θεσμικές εγγυήσεις της

IV. Το ζήτημα στην υποδεέστερη κανονιστική αρμοδιότητα

V. Η «διάβρωση» του συστήματος

VI. Η διαβαθμισμένη κανονιστική αρμοδιότητα και η αρχή του κράτους δικαίου

VII. Συμπεράσματα

Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΩΤΑΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ

Ι. Δικτατορία και ανώτατη εκπαίδευση ως το «Σύνταγμα» του 1968/1973

ΙΙ. Το άρθρο 17 παρ. 4 του «Συντάγματος» του 1968/1973

ΙΙΙ. Μετά τη μερική θέση σε ισχύ του «Συντάγματος» του 1968/1973

α. Ο κυβερνητικός επίτροπος

β. Η εκλογή-διορισμός αρχών και καθηγητών στα ΑΕΙ

γ. Το επιστημονικό διδακτικό και το διοικητικό προσωπικό

δ. Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των φοιτητών

ε. Το διάταγμα για την επιστράτευση

στ. Το σχέδιο του ΚΧΑΠ

IV. Συμπέρασμα

ΜΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ

Ι. Το πρόβλημα

ΙΙ. Η μη κρατική ενίσχυση

ΙΙΙ. Ειδική φορολογική μεταχείριση

IV. Συμπέρασμα

ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ

Ι. Πολιτικά κόμματα και Σύνταγμα

ΙΙ. Δομή και δράση των πολιτικών κομμάτων

α. Τα καταστατικά

β. Ο λόγος και οι πρακτικές

ΙΙΙ. Πολιτικά κόμματα και πολιτειακοί θεσμοί

α. Βουλή

β. Διοίκηση

γ. Δικαιοσύνη

IV. Πολιτικά κόμματα και κοινωνικές οργανώσεις

α. Συνδικαλιστικές οργανώσεις

β. Πολιτικές και κοινωνικές οργανώσεις

V. Συμπεράσματα