Γ. Κτιστάκις, Μετανάστες & ευρωπαϊκό δίκαιο των δικαιωμάτων του ανθρώπου, 2014

Σημείωμα συγγραφέα

Πρόλογος του Επιτρόπου του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου κ. Nils Muižnieks

Κυριότερες συντομογραφίες

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ

Από το κατώφλι των συνόρων.

1. Μετανάστευση στην ευρωπαϊκή ήπειρο

α. Δικαίωμα αποδημίας

β. Δικαιοδοσία των ευρωπαϊκών κρατών

γ. Προστασία στα σύνορα

2. Κράτηση μεταναστών

α. Έννοια της κράτησης

β. Νομιμότητα της κράτησης

i. Νομική βάση της κράτησης

ii. Απαγόρευση της αυθαίρετης, δυσανάλογης ή μη επιβεβλημένης κράτησης

iii. Θεμιτοί λόγοι κράτησης των μεταναστών

a. Πρόληψη της παράνομης εισόδου στην χώρα

b. Εκκρεμής απέλαση

γ. Συνθήκες κράτησης

i. Καταλληλότητα των χώρων κράτησης

ii. Διαβίωση στα κέντρα κράτησης

a. Ακατάλληλες συνθήκες

b. Υπερπληθυσμός

c. Απουσία ιατρικής φροντίδας

iii. Ευάλωτες ομάδες

a. Παιδιά

b. Άτομα με ψυχικές ή σωματικές αναπηρίες

c. Γυναίκες

δ. Έννομη προστασία

i. Δικαίωμα πληροφόρησης των λόγων κράτησης

ii. Εγγυήσεις κατά την κράτηση

a. Πρόσβαση σε δικηγόρο

b. Πρόσβαση σε ιατρική φροντίδα

c. Ενημέρωση των οικείων για την κράτηση

d. Πρόσβαση στην Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες

iii. Προσβολή της νομιμότητας της κράτησης

iv. Επανόρθωση

3. Απέλαση μεταναστών

α. Ουσιαστικά δικαιώματα

i. Κίνδυνος παραβίασης των δικαιωμάτων στο κράτος καταγωγής

a. Αρχή της μη επαναπροώθησης.

1. Γενική προστασία

2. Εκτίμηση του κινδύνου

3. Απαγόρευση των συλλογικών απελάσεων

b. Δικαιώματα σε κίνδυνο

1. Απαγόρευση των βασανιστηρίων

2. Προστασία της ζωής

3. Δίκαιη δίκη

4. Θρησκευτική ελευθερία

ii. Κίνδυνος παραβίασης των δικαιωμάτων στο κράτος υποδοχής

a. Ιδιωτική και οικογενειακή ζωή.

b. Θρησκευτικές και άλλες πεποιθήσεις

β. Διαδικαστικά δικαιώματα

i. Νομίμως διαμένοντες

a. Νομιμότητα της απόφασης απέλασης

b. Αντίκρουση των λόγων απέλασης

c. Επανεξέταση της απόφασης απέλασης

d. Νόμιμη εκπροσώπηση

e. Εξαιρέσεις

ii. Παράτυποι μετανάστες

a. Αποτελεσματική προσφυγή ενώπιον εθνικής αρχής

b. Δίκαιη δίκη

ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ

στην κοινωνική ενσωμάτωση

1. Συνθήκες διαβίωσης

α. Προστασία από την έσχατη ένδεια

β. Δικαίωμα στην κατάλληλη στέγαση.

i. Υπό τον (αναθεωρημένο) ΕΚΧ

a. Δικαίωμα στην στέγαση

1. Κατάλληλες συνθήκες στέγασης

2. Αναγκαστικές εξώσεις

3. Προσιτό κόστος στέγασης

b. Δικαίωμα της οικογένειας στην στέγαση

c. Δικαίωμα ίσης μεταχείρισης των μεταναστών εργατών

ii. Υπό την ΕΣΔΑ

γ. Δικαίωμα στην υγεία, στην κοινωνική ασφάλιση και αντίληψη

i. Υπό τον (αναθεωρημένο) ΕΚΧ

a. Δικαίωμα στην υγεία

b. Δικαίωμα στην κοινωνική ασφάλιση και αντίληψη

ii. Υπό την ΕΣΔΑ

a. Δικαίωμα στην υγεία

b. Δικαίωμα στην κοινωνική ασφάλιση

δ. Δικαίωμα στην εκπαίδευση

i. Υπό τον (αναθεωρημένο) ΕΚΧ

ii. Υπό την ΕΣΔΑ

2. Συνθήκες εργασίας

α. Δικαίωμα στην εργασία

β. Απαγόρευση της αναγκαστικής εργασίας και δουλείας

γ. Εργασιακά δικαιώματα

δ. Απαγόρευση των διακρίσεων

3. Συνθήκες συμβίωσης

α. Οικογενειακή επανένωση

i. Ποιά οικογένεια;

ii. Ποιά επανένωση;

β. Συνδικαλισμός

γ. Πολιτική δράση

Συμπεράσματα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Η απόφαση M.S.S. κατά Βελ­γίου και Ελλάδας του Τμήματος Μείζονος Συνθέσεως του ΕΔΔΑ (21.1.2011)

Βιβλιογραφία