Γ. Διαμαντόπουλος, Η συμβολαιογραφία στο σύγχρονο νομικό περιβάλλον, 2025

Περιεχόμενα

Πρόλογος

Πίνακας συντομογραφιών

Κεφάλαιο Πρώτο

Ο κομβικός ρόλος του συμβολαιογράφου στην κατάρτιση δικαιοπραξιών έγγειας ιδιοκτησίας

Ο κομβικός ρόλος του συμβολαιογράφου σε δικαιοπραξίες με αντικείμενο ακίνητη περιουσία [Ομιλία σε συνέδριο]

Περιορισμοί δόμησης συνεπεία χαρακτηρισμού έκτασης ως natura· επενέργειές τους στην οριστικοποίηση προσυμφώνου ανταλλαγής ακινήτων [Γνωμοδότηση]

Αμφισβήτηση της ιδιότητας ακινήτου ως εμπίπτοντος σε ζώνη παλαιού αιγιαλού με κύρια παρέμβαση σε κτηματολογική δίκη [Γνωμοδότηση]

Εννοιολογική αποσαφήνιση των όρων «διαμέρισμα» και «δωμάτιο» ως αυτοτελών αντικειμένων κατάτμησης· ιδίως στο πλαίσιο συμβατικής απαγόρευσης κατάτμησης κατά δωμάτια, δυνάμει όρου κανονισμού πολυκατοικίας [Γνωμοδότηση]

Κατάτμηση και εμπορική εκμετάλλευση μεσοπατώματος πολυκατοικίας κατά παράβαση των όρων του κανονισμού της [Γνωμοδότηση]

Επιτρεπτό κατάτμησης οικοπέδου με χρησικτησία. Νόμιμος ή νομιζόμενος τίτλος ως θεμέλιο τακτικής χρησικτησίας [Γνωμοδότηση]

Μη επιτρεπτό χρησικτησίας από τον εκ προσυμφώνου δικαιούχο και χρησιδεσπόσαντα την αυτομάτως συνεστημένη τελευταία οριζόντια ιδιοκτησία (ισόγειο κατάστημα) πολυώροφης οικοδομής [Παρατηρήσεις υπό ΑΠ 107/2023· βλ. και τη μεταγενεστέρως εκδοθείσα αντίθετη απόφαση του ΜΠρΘεσ 1239/2024]

Έννομη κατάσταση των μερών σε περίπτωση ανώμαλης εξέλιξη σύμβασης αντίστροφης χρηματοδοτικής μίσθωσης (sale and lease back) ακινήτου· πρόσφορη διέξοδος ικανοποίησης των εκατέρωθεν δικαιωμάτων ο εκούσιος πλειστηριασμός του αντικειμένου της σύμβασης [Γνωμοδότηση]

Έθιμο περί του ότι η αμοιβή και τα έξοδα του συμβολαιογράφου αφενός για τη σύνταξη συμβολαίου μεταβιβαστικού της κυριότητας ακινήτου αφετέρου –και κατ’ αντιστοιχία– για τη σύνταξη περίληψης κατακυρωτικής έκθεσης επί αναγκαστικού πλειστηριασμού που έχει τη φύση ιδιόμορφης μορφής πώλησης, καταβάλλονται από τον αγοραστή/υπερθεματιστή. Το έθιμο αυτό κατισχύει της διάταξης του άρθρου 527 § 1 ΑΚ [Γνωμοδότηση]

Ισοδύναμη εναλλαγή του πρακτικού δικαστικού συμβιβασμού προς τον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου. Προϋποθέσεις χρήσεώς του ως τίτλου προς μεταγραφή (ή καταχώριση), όταν ο συμβιβασμός έχει αντικείμενο τη σύσταση, μετάθεση, αλλοίωση ή κατάργηση εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτων. Συνέπειες επί μεταγραφής (ή καταχώρισης) του πρακτικού δίχως την επισύναψη των αναγκαιούντων εγγράφων [Γνωμοδότηση]

Ισοδύναμη εναλλαγή του κατ’ άρθρ. 214 Α ΚΠολΔ πρακτικού επιλύσεως διαφοράς προς τον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου και δυνατότητα χρησιμοποιήσεώς του ως τίτλου προς μεταγραφή, όταν ο συμβιβασμός έχει αντικείμενο τη σύσταση, μετάθεση, αλλοίωση ή κατάργηση εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτων [Γνωμοδότηση]

Κεφάλαιο Δεύτερο

Ο ρόλος του συμβολαιογράφου στη διασφάλιση καταχώρισης εμπράγματων δικαιωμάτων

Ο ρόλος του συμβολαιογράφου στη διασφάλιση καταχώρισης των εμπράγματων δικαιωμάτων [Ομιλία σε συνέδριο]

Διαδικαστικό πλαίσιο άρσης της εκκρεμότητας που δημιουργείται από την άρνηση προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου να προβεί σε καταχώρηση πράξης στα κτηματολογικά φύλλα [Ομιλία σε συνέδριο]

Άρνηση προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου να καταχωρίσει συμβολαιογραφική πράξη ή δικαστική απόφαση [Ομιλία σε συνέδριο]

Όρια ελέγχου νομιμότητας εκ μέρους του υποθηκοφύλακα κατά την εξέταση αίτησης μεταγραφής συμβολαίου αγοραπωλησίας· αξιολόγηση του συννόμου ή μη της άρνησης μεταγραφής συμβολαίου αγοραπωλησίας, με την αιτιολογία της παράλειψης εκ νέου ηλεκτρονικής υποβολής αυτούσιου του τοπογραφικού διαγράμματος (ήδη λαβόντος ΚΗΔ) στον ψηφιακό υποδοχέα του Ελληνικού Κτηματολογίου, στο οποίο να περιέχεται απλώς η επίκαιρη δασική πληροφορία [Γνωμοδότηση]

Άρνηση καταχώρισης αμετάκλητης δικαστικής απόφασης και διορθωτικής πράξης εφαρμογής στα κτηματολογικά φύλλα [Γνωμοδότηση]

Καταχρηστική και καθ’ υπέρβαση των εξουσιών άρνηση υποθηκοφύλακα να μεταγράψει συμβόλαιο αγοραπωλησίας διηρημένης ιδιοκτησίας, με αιτιολογία την ακυρότητα της πράξης λόγω άκυρης σύστασης κάθετης ιδιοκτησίας σε εκτός σχεδίου ακίνητο, όταν ο υποθηκοφύλακας μετέγραψε αφενός τη σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας αφετέρου τις μετέπειτα ερειδόμενες στην αρχική σύσταση οριζοντίου, μεταβιβαστικές δικαιοπραξίες [Γνωμοδότηση]

Άρνηση του προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου να καταχωρίσει στα κτηματολογικά φύλλα σύμβαση οριστικοποίησης προσυμφώνου μεταβίβασης διαμερίσματος, μετά του αναλογούντος ποσοστού του επί του οικοπέδου [Γνωμοδότηση]

Άρνηση προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου να καταχωρίσει στα κτηματολογικά φύλλα μεταβιβαστικό συμβόλαιο λόγω ασυμφωνίας με τις αρχικές εγγραφές, κατόπιν απόρριψης αίτησης προδήλου· αξιολογήσεις και υπό τον πρόσφατο ν. 5076/2023. Απαράδεκτη, λόγω μη καταχώρισης στα κτηματολογικά φύλλα, η ασκηθείσα κύρια παρέμβαση σε δίκη αντιρρήσεων [Γνωμοδότηση]

Δίκη αντιρρήσεων κατά της άρνησης προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου να καταχωρήσει πιστοποιητικό περί μη αποποίησης κληρονομίας [Παρατηρήσεις υπό ΜΠρΘεσ 12784/2015]

Άρνηση υποθηκοφύλακα να μεταγράψει συμβολαιογραφική πράξη αγοραπωλησίας ακινήτου, αφενός διότι από αυτήν δεν προκύπτει η ταυτότητα του ακινήτου (λόγω νομιμοποίησης και «τακτοποίησης» αυθαίρετων κατασκευών και προσθηκών) και αφετέρου διότι δημιουργήθηκε υποχρέωση των πωλητών προς καταβολή πρόσθετου φόρου (κληρονομίας) [Γνωμοδότηση]

Κεφάλαιο Τρίτο

Ο συμβολαιογράφος ως όργανο της αναγκαστικής εκτέλεσης

Βαθμός δικονομικής ωριμότητας δικαστικής απόφασης δυνάμει της οποίας ακυρώνεται αναγκαστική κατάσχεση, ώστε να επισημειωθεί αυτή στο κτηματολογικό φύλλο στο πεδίο των κατασχέσεων και όχι απλώς σε αυτό των παρατηρήσεων. Προϋποθέσεις κύρους μεταγενέστερης κτηματολογικής εγγραφής δυνάμει της οποίας επιχειρείται μετάσταση εμπράγματου δικαιώματος επί των κατασχεθέντων ακινήτων, που, όμως, συντελέστηκε καθ’ ο χρόνο παρανόμως και προώρως διαγράφηκε επιβληθείσα κατάσχεση, η οποία σηματοδοτούσε απαγόρευση διαθέσεώς τους [Γνωμοδότηση]

Νομιμοποίηση υπερθεματιστή στην άσκηση ανακοπής κατά της εις βάρος του πράξης επίσπευσης αναπλειστηριασμού για την καταβολή της διαφοράς μεταξύ του αρχικού, υπέρογκου –συνεπεία εμφιλοχωρηθέντος πρόδηλου σφάλματος κατά την πληκτρολόγηση προσφοράς– και του επιτευχθέντος τελικώς πλειστηριάσματος [Μελέτη]

Σφάλμα πλειοδοσίας το οποίο επενεργεί στο κύρος ηλεκτρονικού αναγκαστικού πλειστηριασμού. Προϋποθέσεις ανακοπής του πλειστηριασμού και συνέπειες ακύρωσής του [Γνωμοδότηση]

Η επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης εναντίον υπερθεματιστή προς είσπραξη πλειστηριάσματος πολλαπλάσιου της τιμής πρώτης προσφοράς, συνεπεία πρόδηλου σφάλματος κατά την πληκτρολόγηση, τυγχάνει καταχρηστική (ΑΚ 281) [Γνωμοδότηση]

Νομιμοποίηση υπερθεματιστή στην άσκηση ανακοπής κατά της εις βάρος του πράξης επίσπευσης αναπλειστηριασμού για την καταβολή της διαφοράς μεταξύ του αρχικού, υπέρογκου –συνεπεία εμφιλοχωρηθέντος πρόδηλου σφάλματος κατά την πληκτρολόγηση προσφοράς– και του επιτευχθέντος τελικώς πλειστηριάσματος. Αναιρετικές πλημμέλειες εφετειακής απόφασης που έκρινε αντιθέτως [Γνωμοδότηση]

Τύχη πλειστηριάσματος από της καταβολής του και μέχρι τη διανομή του [Γνωμοδότηση]

Το ειδικό προνόμιο των άρθρων 976 και 1007 ΚΠολΔ υπέρ του διενεργήσαντος δαπάνες προς διατήρηση του πράγματος (οικοδομήματος) ως οικονομικής αξίας και αποτροπή κατάρρευσης αυτού [Γνωμοδότηση]

Διαχρονικό δίκαιο των προνομίων σε πίνακα κατάταξης, ο οποίος συνετάγη μετά την έναρξη ισχύος των ν. 4335/2015, 4336/2015 και 4446/2016, κατόπιν περάτωσης της πτωχευτικής διαδικασίας. Η νεοπαγής διάταξη του άρθρου 43 ν. 4715/2020 αποτελεί περίπτωση ψευδοερμηνευτικού νόμου [Γνωμοδότηση]

Τα προνόμια στη διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης και στην πτωχευτική διαδικασία [Γνωμοδότηση]

Το απομείναν υπόλοιπο, μετά την ικανοποίηση των απαιτήσεων των εξοπλισμένων με ειδικά ή γενικά προνόμια [Γνωμοδότηση]

Κεφάλαιο Τέταρτο

Ένορκες βεβαιώσεις και συμβολαιογράφος

Ο συμβολαιογράφος ως το κατεξοχήν εξωδικαστικό όργανο της εκούσιας δικαιοδοσίας. Ειδικώς, η ενώπιον συμβολαιογράφου λήψη ένορκων βεβαιώσεων πολιτικής δίκης [Ομιλία σε συνέδριο]

Η μετάλλαξη των ένορκων βεβαιώσεων από «ιδιώνυμο» σε «επώνυμο» αποδεικτικό μέσο [Ομιλία σε συνέδριο]

Εξώδικες ένορκες βεβαιώσεις [Γνωμοδότηση]

Κεφάλαιο Πέμπτο

Συμβολαιογράφος και σύναψη συμφώνου συμβίωσης

Ή δημόσιας διαθήκης

Όρια σύννομης σύμπραξης συμβολαιογράφου κατά τη σύνταξη δημόσιας διαθήκης από παροδικά άλαλο, έχοντα δικαιοπρακτική ικανότητα και animus testandi [Μελέτη]

Όρια σύννομης σύμπραξης συμβολαιογράφου κατά τη σύναψη συμφώνου συμβίωσης και τη σύνταξη δημόσιας διαθήκης από παροδικά άλαλο, έχοντα δικαιοπρακτική ικανότητα και animus testandi [Γνωμοδότηση]

Κεφάλαιο Έκτο

Συμβολαιογραφικές πράξεις και δασική, πολεοδομική νομοθεσία

Η συμβολαιογραφική πράξη αποδοχής κληρονομίας δεν συστήνει, αλλά οριστικοποιεί το ήδη κτηθέν δια της επαγωγής εμπράγματο δικαίωμα, επιβεβαιώνοντας είτε την ματαίωση της ex lege διαλυτικής αίρεσης περί αποποίησης της κληρονομίας, είτε την επέλευση της πλασματικής αποδοχής. Δεν συνιστά, συνεπώς, αιτία σύστασης εμπράγματου δικαιώματος και ως εκ τούτου δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 20 §§ 4 και 5 ν. 3889/2010 [Γνωμοδότηση]

Νομικό καθεστώς εκκλησιαστικών και μοναστηριακών δασών Κρήτης [Γνωμοδότηση]

Διοικητική πράξη παραχώρησης κυριότητας δημόσιων εκτάσεων υπό την αίρεση εκπλήρωσης του σκοπού της [Γνωμοδότηση]

Διόρθωση κτηματολογικής εγγραφής με την ένδειξη «άγνωστος ιδιοκτήτης» σε οριζόντια ιδιοκτησία με την καταχώριση δικαιώματος υψούν· δημιουργία νέου ΚΑΕΚ δια της καταχωρίσεως πράξεως μονομερούς τροποποίησης σύστασης οριζόντιας ιδιοκτησίας, κατ’ άρθρο 98 ν. 4495/2017, προκειμένου να ενσωματωθεί αυθαίρετη κατασκευή στην χωριστή αυτή οριζόντια ιδιοκτησία [Γνωμοδότηση]

Κατασκευή επί του δώματος πολυκατοικίας. Πότε δεν πρόκειται για «αυθαίρετη επέκταση», οπότε δεν απαιτείται συναίνεση των συνιδιοκτητών για την υπαγωγή στους ν. 3843/2010 και 4178/2013. Εφόσον έχει παρέλθει χρονικό διάστημα που υπερβαίνει την 5ετία, η αρμόδια πολεοδομική αρχή δεν μπορεί να διενεργήσει αναδρομικά και σε βάθος πλέον της 10ετίας έλεγχο νομιμότητας [Γνωμοδότηση]

Κεφάλαιο Έβδομο

Ευθύνη συμβολαιογράφου· Ιδίως η αγωγή κακοδικίας

Όρια σύννομης σύμπραξης συμβολαιογράφου σε κατάρτιση αγοραπωλητηρίου συμβολαίου, με αιτία κτήσης του μεταβιβάζοντος την έκτακτη χρησικτησία [Γνωμοδότηση]

Εσφαλμένος προσδιορισμός της αντικειμενικής αξίας εκπλειστηριασθέντος ακινήτου στη δήλωση φόρου μεταβίβασης δεν δικαιολογεί αγωγή κακοδικίας εις βάρος του συμβολαιογράφου που διενήργησε τον αναγκαστικό πλειστηριασμό [Γνωμοδότηση]

Έννομες συνέπειες στο κύρος των επισπευδόμενων αναγκαστικών πλειστηριασμών, καθώς και ευθύνη (αστική, ποινική, πειθαρχική) των αρμόδιων οργάνων εκτέλεσης, αν παρά τη γνωστοποίηση δικαστικής απόφασης ή προσωρινής διαταγής περί αναστολής διεξαγωγής τους, προβούν στη διενέργειά τους [Γνωμοδότηση]

Παράρτημα

Νομολογία Ολομέλειας Αρείου Πάγου σχετική με τις αμοιβές και την ευθύνη του συμβολαιογράφου

1. Πότε συνταγματικός ο περιορισμός της αμοιβής των συμβολαιογράφων

Α. ΟλΑΠ 7/2012

2. Ζητήματα από τη διάσταση καταβληθείσας και οφειλόμενης αμοιβής, υπό το προϊσχύσαν καθεστώς της προεκτίμησης ακινήτων

Α. ΟλΑΠ 851/1982

Β. ΟλΑΠ 936/1975

3. Αμοιβή επί κρατικών συμβολαίων· ποιος νομιμοποιείται στη δικαστική της επιδίωξη

Α. ΟλΑΠ 8/2012

Β. ΟλΑΠ 15/1989

4. Αμοιβή για σύνταξη συμβολαίου με συμβαλλόμενη εταιρεία στην οποία συμμετέχει τραπεζική εταιρεία

Α. ΟλΑΠ 10/2003

Β. ΟλΑΠ 5/1992

Γ. ΟλΑΠ 70/1990

Δ. ΟλΑΠ 384/1979

5. Αμοιβή για σύνταξη πράξης συγχώνευσης φορέων του Δημοσίου ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα

Α. ΟλΑΠ 23/1997

6. Αμοιβή επί εκούσιου πλειστηριασμού

Α. ΟλΑΠ 23/2001

7. Αμοιβή επί αναγκαστικού πλειστηριασμού

Α. ΟλΑΠ 1/1998

Β. ΟλΑΠ 2/1993

Γ. ΟλΑΠ 298/1967

8. Ζητήματα ποινικής ευθύνης και παύσης συμβολαιογράφου

Α. ΟλΑΠ 3/1997

Β. ΟλΑΠ 188/1913

Γ. ΟλΑΠ 291/1911

Ευρετήριο ύλης

Βιβλία του συγγραφέα