Γ. Διαμαντόπουλος, Η δίκη των αντιρρήσεων ενώπιον του κτηματολογικού δικαστή, 2015

Πρόλογος

Πίνακας συντομογραφιών

KEΦAΛAIO ΠPΩTO

ΔOΓMATIKH ΘEΩPHΣH

§ 1. Θεωρητική αφετηρία: Η μεταγραφή στα βιβλία μεταγραφών ή η καταχώριση στα κτηματολογικά φύλλα ως μέσο πραγμάτωσης της αρχής περί δημοσιότητας των εμπράγματων σχέσεων σε ακίνητα

Ι. Η αρχή της δημοσιότητας των εμπράγματων σχέσεων

ΙΙ. Η μεταγραφή στα βιβλία μεταγραφών ή η καταχώριση στα κτηματολογικά φύλλα ως όρος ενεργού της εμπράγματης σύμβασης έγγειας ιδιοκτησίας

ΙΙΙ. Φορείς πραγμάτωσης της εγγραφής στα βιβλία μεταγραφών ή της καταχώρισης στα κτηματολογικά φύλλα

§ 2. Ένδικη προστασία επί αδυναμίας πραγμάτωσης της δημοσιότητας των εμπράγματων σχέσεων, λόγω άρνησης υποθηκοφύλακα ή προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου να καταχωρίσει πράξη ή απόφαση που έχει σχέση με τη σύσταση, μεταβίβαση ή κατάργηση εμπράγματων δικαιωμάτων στα βιβλία μεταγραφών ή στα κτηματολογικά φύλλα αντιστοίχως

Ι. Ένδικη προστασία επί αρνήσεως του υποθηκοφύλακα να καταχωρίσει πράξη ή απόφαση που έχει σχέση με τη σύσταση, μεταβίβαση ή κατάργηση εμπράγματων δικαιωμάτων στα βιβλία μεταγραφών

1. Εύρος του ελέγχου νομιμότητας που διενεργεί ο υποθηκοφύλακας

2. Η άρση της εκκρεμότητας που δημιουργείται από την άρνηση του υποθηκοφύλακα, κατ’ άρθρο 791 ΚΠολΔ

ΙΙ. Ένδικη προστασία επί αρνήσεως του προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου να καταχωρίσει πράξη ή απόφαση που έχει σχέση με τη σύσταση, μεταβίβαση ή κατάργηση εμπράγματων δικαιωμάτων στα κτηματολογικά φύλλα

1. Ο έλεγχος νομιμότητας του προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου.

2. Η άρση της εκκρεμότητας που δημιουργείται από την άρνηση του προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου, κατ’ άρθρο 16 § 5 ν. 2664/1998

III. Σύγκριση της άρνησης του προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου με την άρνηση του υποθηκοφύλακα

KEΦAΛAIO ΔEYTEPO

ΝΟΜΙΚΗ ΦΥΣΗ ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ

ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΑΠΟΦΑΣΕΩΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ

ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ

§ 3. Νομική φύση των αντιρρήσεων κατά αποφάσεως προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου

Ι. Γενικώς περί των αντιρρήσεων στο πεδίο του δικονομικού δικαίου

ΙΙ. Αντιρρήσεις κατά πράξεων προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου: προβλεπόμενες στο νόμο περιπτώσεις

1. Αντιρρήσεις κατά της αρνήσεως του προϊσταμένου να διορθώσει αρχικές εγγραφές με τη διαδικασία του άρθρου 6 § 4 ν. 2664/1998

2. Αντιρρήσεις κατά της αρνήσεως του προϊσταμένου να καταχωρίσει (μεταγενέστερη) πράξη, κατ’ άρθρο 16 § 5 ν. 2664/1998

3. Αντιρρήσεις κατά της αρνήσεως του προϊσταμένου να διορθώσει πρόδηλα σφάλματα, κατ’ άρθρο 18 § 2 ν. 2664/1998

4. Αντιρρήσεις κατά της αρνήσεως του προϊσταμένου να διορθώσει γεωμετρικά στοιχεία, κατ’ άρθρο 19 § 2 ν. 2664/1998

5. Αντιρρήσεις κατά της αρνήσεως του προϊσταμένου να καταχωρίσει αμετάκλητη δικαστική απόφαση, κατ’ άρθρο 17 § 3 ν. 2664/1998

6. Αντιρρήσεις κατά της αρνήσεως του προϊσταμένου να χορηγήσει πιστοποιητικά, αντίγραφα και αποσπάσματα, κατ’ άρθρο 22 ν. 2664/1998;

ΙΙΙ. Αντιρρήσεις κατά αποφάσεως προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου: ένδικο βοήθημα ή ένδικο μέσο;

1. Ο προϊστάμενος κτηματολογικού γραφείου ως μη δικαιοδοτικό όργανο.

2. Με τις αντιρρήσεις κατά απόφασης προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου επιδιώκεται η παροχή πρωτογενούς δικαστικής προστασίας

3. Καταληκτικές παρατηρήσεις

§ 4. Αντικείμενο της δίκης επί των αντιρρήσεων κατά αποφάσεως προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου

Ι. Το νομοθετικό κενό του προϊσχύσαντος δικαίου

ΙΙ. Η ρύθμιση του άρθρου 791 ΚΠολΔ

ΙΙΙ. Το αντικείμενο της κατ’ άρθρο 791 ΚΠολΔ δίκης και το αντικείμενο της δίκης επί των αντιρρήσεων κατά απόφασης προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου που αρνείται την καταχώριση ή τη διόρθωση

1. H άρση της εκκρεμότητας

2. Όχι, όμως, η ακύρωση της απόφασης του υποθηκοφύλακα ή του προϊσταμένου του κτηματολογικού γραφείου

3. Ούτε, βεβαίως, ο δικαστικός έλεγχος της ίδιας της εγγραπτέας πράξης

KEΦAΛAIO ΤPΙΤO

ΠPOΫΠOΘEΣEIΣ ΠAPAΔEKTΟΥ ΤΩΝ ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΩΝ ΚΑΤΑ

ΑΠΟΦΑΣΕΩΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ

§ 5. Προϋποθέσεις παραδεκτής άσκησης των αντιρρήσεων κατά απόφασης προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου να καταχωρίσει πράξη στα κτηματολογικά φύλλα

Ι. Επιτρεπτό των αντιρρήσεων

1. Ιδιότητα του προσώπου που ασκεί τις αντιρρήσεις

2. Συμμετοχή τρίτων στη δίκη των αντιρρήσεων

Α. Έννοια διαδίκου στην εκούσια δικαιοδοσία γενικώς

Β. Έννοια διαδίκου στις κτηματολογικές υποθέσεις ειδικώς

Γ. Συμμετοχή τρίτων στην κτηματολογική δίκη

α. Προσεπίκληση

β. Παρέμβαση τρίτου (κύρια ή πρόσθετη) στην κτηματολογική δίκη

γ. Ειδικώς, η παρέμβαση του προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου στην κτηματολογική δίκη

3. Η «προσβαλλόμενη» πράξη

ΙΙ. Το έννομο συμφέρον

ΙΙΙ. Νομότυπη και εμπρόθεσμη άσκηση των αντιρρήσεων

1. Τρόπος και χρόνος ασκήσεως των αντιρρήσεων

Α. Tύπος ασκήσεως των αντιρρήσεων

α. Mε δικόγραφο

β. Αρμόδιο δικαστήριο

γ. Εφαρμοστέα διαδικασία

Β. Χρόνος ασκήσεως των αντιρρήσεων

2. Πληρότητα του δικογράφου των αντιρρήσεων και δυνατότητες θεραπείας της αοριστίας του, κατ’ άρθρα 744 και 236 ΚΠολΔ

3. Καταχώριση των αντιρρήσεων στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου.

§ 6. Το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων του δικογράφου των αντιρρήσεων

Ι. Το παραδεκτό των λόγων του δικογράφου των αντιρρήσεων

ΙΙ. Το βάσιμο των λόγων του δικογράφου των αντιρρήσεων

§ 7. Η συζήτηση (του δικογράφου) των αντιρρήσεων

Ι. Προϋποθέσεις παραδεκτής συζήτησης

1. Εγγραφή των αντιρρήσεων στο πινάκιο

2. Υποχρέωση προσκόμισης αντιγράφου κτηματολογικού φύλλου και αποσπάσματος κτηματολογικού διαγράμματος στις δίκες αντιρρήσεων για τη διόρθωση πρόδηλων σφαλμάτων ή γεωμετρικών στοιχείων, κατ’ άρθρα 18 § 2 και 19 § 2 ν. 2664/1998

3. Ανυπαρξία υποχρέωσης προσκόμισης πιστοποιητικού κτηματο-γραφούμενου ακινήτου

4. Εξωδικαστική επίλυση της διαφοράς και πρακτικό άρθρου 214 Α ΚΠολΔ.

II. Διαδικαστικό πλαίσιο συζήτησης

KEΦAΛAIO TΕΤΑPΤΟ

ΟΙ ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΕΚΦΑΝΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΣΤΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΩΣ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΗ

ΤΟΥ ΔΙΕΝΕΡΓΟΥΜΕΝΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ

§ 8. Η περιπτωσιολογία της δίκης των αντιρρήσεων του άρθρου 16 § 5 ν. 2664/1998 με οδηγό τους τομείς ελέγχου νομιμότητας

Ι. Τοπική αρμοδιότητα του κτηματολογικού γραφείου

II. Καταχωριστέες πράξεις

1. Σύννομες αρνήσεις καταχώρισης

2. Μη σύννομες αρνήσεις καταχώρισης

ΙΙΙ. Συνδρομή των νόμιμων προϋποθέσεων για την επέλευση των έννομων συνεπειών της καταχωριστέας πράξης

1. Καταχώριση δικαστικής απόφασης ή πρακτικού συμβιβασμού του άρθρου 214 Α ΚΠολΔ

2. Καταχώριση αναγκαστικής κατάσχεσης, αγωγής ή ανακοπής

3. Καταχώριση διοικητικών πράξεων

4. Καταχώριση εμπράγματης δικαιοπραξίας

Α. Περιπτωσιολογία επιτρεπτού ελέγχου νομιμότητας

α. Εξωτερικά ελαττώματα της ίδιας της καταχωριστέας πράξης

β. Αντίθεση της καταχωριζόμενης εμπράγματης δικαιοπραξίας στο νόμο (ΑΚ 174): η περίπτωση της άκυρης σύστασης κάθετης ιδιοκτησίας

γ. Eπίλυση αμιγώς νομικών ζητημάτων

αα. Άρνηση καταχώρισης τροποποίησης κάθετης ιδιοκτησίας, δίχως συμφωνία όλων των συνιδιοκτητών του κοινού ακινήτου

ββ. Άρνηση καταχώρισης προσημείωσης υποθήκης επί ακύρως συσταθείσας κάθετης ιδιοκτησίας

Β. Περιπτωσιολογία καταχρηστικών αρνήσεων

Γ. Περιπτωσιολογία μη σύννομων αρνήσεων

α. Άρνηση καταχώρισης υποθήκης εις βάρος ακίνητης περιουσίας ομόρρυθμου μέλους ομόρρυθμης εταιρίας, όταν η διαταγή πληρωμής εκδόθηκε κατά της ομόρρυθμης εταιρείας

β. Άρνηση τροπής προσημείωσης σε υποθήκη για όλο το ποσό, με την αιτιολογία ότι μόνο μερική τροπή (μέχρι του ποσού που επιδικάστηκε με τη διαταγή πληρωμής) είναι επιτρεπτή

γ. Άρνηση καταχώρισης δωρεάς (αιτία θανάτου) του δικαιώματος επικαρπίας επί ακινήτου, με την αιτιολογία ότι η δήλωση αποδοχής της πρότασης δωρεάς αιτία θανάτου δεν δύναται να γίνει μετά το θάνατο του δωρητή, με χωριστό συμβόλαιο

δ. Άρνηση καταχώρισης, λόγω διάστασης στο εμβαδόν του ακινήτου στο οποίο αφορά η καταχώριση, εξαιτίας «τακτοποίησης» αυθαίρετων κατασκευών

IV. Υποβολή των νόμιμων δικαιολογητικών και καταβολή των προβλεπόμενων τελών

V. Διάθεση δικαιώματος από τον αναγραφόμενο ως δικαιούχο

VI. Nομιμοποίηση του εμφανιζόμενου στο κτηματολογικό γραφείο προς καταχώριση πράξης στα κτηματολογικά φύλλα

§ 9. Νομολογιακές εφαρμογές της δίκης των αντιρρήσεων των άρθρων 6 § 4, 18 § 2, 19 § 2 και 17 § 3 ν. 2664/1998

Ι. Περιπτώσεις δίκης επί των αντιρρήσεων του άρθρου 6 § 4 ν. 2664/1998 στη νομολογία των δικαστηρίων μας

II. Εκφάνσεις δίκης επί των αντιρρήσεων του άρθρου 18 § 2 ν. 2664/1998 στην κτηματολογική νομολογία

IIΙ. Η νομολογιακή αντανάκλαση της δίκης επί των αντιρρήσεων του άρθρου 19 § 2 ν. 2664/1998

IV. Νομολογιακές εφαρμογές της δίκης επί των αντιρρήσεων του άρθρου 17 § 3 ν. 2664/1998

§ 10. Περιπτωσιολογία στο εφαρμοστικό πλαίσιο του άρθρου 791 ΚΠολΔ.

Ι. Τοπική αρμοδιότητα του γραφείου μεταγραφών και υποθηκών

ΙΙ. Μεταγραπτέες πράξεις

ΙΙΙ. Αναγραφή ονομάτων ενεχομένων προσώπων και περιγραφή ακινήτου

ΙV. Υποβαλλόμενα δικαιολογητικά και έξοδα εγγραφής

V. Κατ’ εξαίρεση έλεγχος νομιμότητας εκ μέρους του μεταγραφοφύλακα, δυνάμει ειδικών νομοθετικών επιταγών

1. Κανόνας η απαγόρευση ελέγχου νομιμότητας των μεταγραφόμενων πράξεων

2. Εξαίρεση το επιτρεπτό ελέγχου νομιμότητας των μεταγραφόμενων πράξεων

Α. Άρνηση μεταγραφής επικύρωσης ανώμαλης δικαιοπραξίας

Β. Άρνηση μεταγραφής μεταβιβαστικής δικαιοπραξίας δασικής έκτασης, επειδή ανήκει στο Δημόσιο ή επειδή δεν προσκομίστηκε πιστοποιητικό δασικής αρχής για το δασικό ή μη χαρακτήρα του ακινήτου

Γ. Άρνηση μεταγραφής μεταβιβαστικής δικαιοπραξίας ενόψει της ύπαρξης κοινόχρηστου χώρου στο μεταβιβαζόμενο

KEΦAΛAIO ΠΕΜΠTO

ΑΠΟΦΑΣΗ ΚΑΙ ΕΝΔΙΚΑ ΜΕΣΑ

§ 11. Δικαστική απόφαση επί των αντιρρήσεων

Ι. Ο διαπλαστικός χαρακτήρας της απόφασης

II. Δεδικασμένο δικαστικής απόφασης, η οποία έκρινε τις αντιρρήσεις κατά απόφασης προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου

ΙΙI. Η γνωστοποίηση της απόφασης στον προϊστάμενο του κτηματολογικού γραφείου

ΙV. Χρόνος στον οποίο ανατρέχει η καταχώριση στα κτηματολογικά φύλλα

V. Δικαστική δαπάνη

§ 12. Προσβολή της δικαστικής απόφασης που κρίνει τις αντιρρήσεις με ένδικα μέσα ή τριτανακοπή

Ι. Τακτικά ένδικα μέσα

1. Ανακοπή ερημοδικίας

2. Έφεση

Α. Νομιμοποίηση και έννομο συμφέρον προς άσκηση έφεσης

Β. Έλλειψη ανασταλτικού αποτελέσματος

Γ. Ειδικοί κανόνες της έκκλητης δίκης

ΙΙ. Έκτακτα ένδικα μέσα

1. Αναψηλάφηση

2. Αναίρεση

ΙΙΙ. Τριτανακοπή

Bιβλιογραφία

Eυρετήριο νομικών κανόνων

Eυρετήριο ύλης