Γ. Διαμαντόπουλος/Χ.-Ι. Χατζηδημητρίου/Μ. Τσιλιγγερίδου..., Η Κτηματολογική Δίκη, 2023

Πίνακας περιεχομένων

Πρόλογος

Κυριότερες συντομογραφίες

Γεώργιος Διαμαντόπουλος, Καθηγητής Πολιτικής Δικονομίας στη Νομική Σχολή του Α.Π.Θ.

Οι πρόσφατες νομοθετικές παρεμβάσεις στο πεδίο του Εθνικού Κτηματολογίου

Ι. Εισαγωγή στο ψηφιοποιημένο Εθνικό Κτηματολόγιο

ΙΙ.

Διόρθωση ανακριβών πρώτων κτηματολογικών εγγραφών υπό το πρίσμα των πρόσφατων τροποποιήσεων του ΕθνΚτημ

Α.

Νομιμοποίηση προς διεξαγωγή κτηματολογικών δικών και λειτουργία του Ηλεκτρονικού Συστήματος Διασύνδεσης Ληξιαρχείων και Κτηματολογίου

Β.

Διόρθωση ανακριβών πρώτων κτηματολογικών εγγραφών με τίτλο άγνωστο ιδιοκτήτη

Γ.

Εισαγωγή της διαμεσολάβησης στις κτηματολογικές διαφορές (άρθρο 8 ν. 4821/2021)

ΙΙΙ.

Ενοχικές αγωγές αυτούσιας απόδοσης μετά την οριστικοποίηση των κτηματολογικών εγγραφών (άρθρο 7 ΕθνΚτημ)

ΙV.

Κτηματολογικός Κανονισμός Δωδεκανήσου. Ένταξη στον εθνικό κορμό [ν. 4934/23.5.2022]

V. Επίμετρο

Ιωάννης-Χαρίλαος Χατζηδημητρίου, Πρωτοδίκης, Κτηματολογικός Δικαστής, Υπ. Δ.Ν. στη Νομική Σχολή του Α.Π.Θ.

Επίκαιρα νομολογιακά ζητήματα της αγωγής διόρθωσης ανακριβούς πρώτης κτηματολογικής εγγραφής (άρθρο 6 § 2 ν. 2664/1998)

Ι. Εισαγωγικά προλεγόμενα

ΙΙ.

Η ύπαρξη εγγραπτέου δικαιώματος κατά τον κρίσιμο χρόνο και η προσβολή αυτού

ΙΙΙ. Η προθεσμία για την έγερση της αγωγής

IV. Αρμοδιότητα. Διαδικασία εκδίκασης

V. Ζητήματα νομιμοποίησης και ομοδικίας

VI. Το αίτημα της αγωγής

VII.

Ζητήματα ορισμένου της διορθωτικής αγωγής και ενστάσεων του Ελληνικού Δημοσίου ιδίως όταν ο επικαλούμενος τίτλος του ενάγοντος είναι η χρησικτησία

VIII. Λοιπά ζητήματα προδικασίας και παραδεκτού συζήτησης

ΙΧ.

Σχέση της αγωγής διόρθωσης με τις αιτήσεις των §§ 3 και 8 του άρθρου 6 ν. 2664/1998

Μαγδαληνή Τσιλιγγερίδου, Δ.Ν., Δικηγόρος

Κρίσιμα νομολογιακά ζητήματα της αίτησης διόρθωσης ανακριβούς κτηματολογικής εγγραφής ακινήτου φερόμενου ως «άγνωστου ιδιοκτήτη»

Ι. Εισαγωγικά προλεγόμενα

ΙΙ.

Διόρθωση ανακριβούς πρώτης κτηματολογικής εγγραφής ως «οιονεί αγνώστου ιδιοκτήτη» με δικονομικό όχημα την αίτηση του άρθρου 6 § 3 ν. 2664/1998 και τίτλο κτήσης έκτακτη χρησικτησία και η δικονομική αντιμετώπιση της διόρθωσης ανακριβούς κτηματολογικής εγγραφής που αφορά δικαίωμα το οποίο έχει καταχωριστεί μερικά υπέρ αγνώστου και μερικά υπέρ τρίτου προσώπου

1.

Διόρθωση ανακριβούς πρώτης κτηματολογικής εγγραφής ως «οιονεί αγνώστου ιδιοκτήτη» με δικονομικό όχημα την αίτηση του άρθρου 6 § 3 ν. 2664/1998 και τίτλο κτήσης έκτακτη χρησικτησία

2.

Ως προς την ουσιαστική βασιμότητα του αιτήματος αναγνώρισης κυριότητας με τίτλο κτήσης την έκτακτη χρησικτησία

ΙΙΙ. Εγγραφή μερικά υπέρ αγνώστου και μερικά υπέρ τρίτου

ΙV.

Ζητήματα ενεργητικής νομιμοποίησης του προσημειούχου ή ενυπόθηκου δανειστή για την διόρθωση ανακριβών πρώτων εγγραφών με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη» σε περίπτωση ειδικής διαδοχής και ιδίως τιτλοποίησης απαιτήσεων

V.

Παράλειψη υποβολής δήλωσης ιδιοκτησίας κατά το στάδιο της κτηματογράφησης εκ μέρους του δικαιούχου εγγραπτέου δικαιώματος και κληρονομική διαδοχή

1.

Ο κληρονομούμενος απεβίωσε πριν την ημερομηνία δημοσίευσης της σχετικής απόφασης του ΟΚΧΕ (μετέπειτα ΕΚΧΑ Α.Ε.) και νυν του φορέα «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ» περί έναρξης του Κτηματολογίου στη συγκεκριμένη περιοχή

2.

Ο κληρονομούμενος απεβίωσε μετά την ημερομηνία δημοσίευσης της σχετικής απόφασης του ΟΚΧΕ (μετέπειτα ΕΚΧΑ Α.Ε.) και νυν του φορέα «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ» περί έναρξης του Κτηματολογίου στη συγκεκριμένη περιοχή

VΙ.

Παράλειψη υποβολής δήλωσης ιδιοκτησίας κατά την κτηματογράφηση, έλλειψη καταχώρισης ακινήτου με ξεχωριστό αριθμό ΚΑΕΚ και ένταξη του σε έτερο ευρύτερο ακίνητο (άσχετο) του οποίου ο ιδιοκτήτης είναι «άγνωστος»

VΙI. Περιπτωσιολογία αντικειμενικής σώρευσης

Κωνσταντίνος Παπαχρήστου-Δημητράς, Δικηγόρος, ΜΔΕ ΔΠΜΣ Κτηματολόγιο

Τα πρόδηλα σφάλματα κτηματολογικών εγγραφών και η διαδικασία διόρθωσής τους

Ι.

Κατευθυντήριες αρχές χαρακτηρισμού ενός κτηματολογικού σφάλματος ως προδήλου

ΙΙ.

Εξειδίκευση της έννοιας του πρόδηλου σφάλματος. Μορφολογία της ισχύουσας νομοθετικής ρύθμισης (άρθρο 18 ΕθνΚτημ)

ΙΙΙ.

Η ρύθμιση του άρθρου 18 § 1 περ. α΄ ΕθνΚτημ. Περιπτωσιολογία πρόδηλων σφαλμάτων στο καθεστώς λειτουργούντος κτηματολογίου, μετά την οριστικοποίηση

Α.

Διόρθωση πρόδηλων σφαλμάτων μετά την οριστικοποίηση των κτηματολογικών εγγραφών

Β.

Περιπτωσιολογία πρόδηλων σφαλμάτων στο καθεστώς λειτουργούντος κτηματολογίου, μετά την οριστικοποίηση [ΕθνΚτημ 18 § 1 (α)]

α. Πρόδηλο σφάλμα στα στοιχεία του δικαιούχου

β. Πρόδηλο σφάλμα στο δικαίωμα που καταχωρίστηκε

γ.

Πρόδηλο σφάλμα στον τίτλο του δικαιώματος που καταχωρίστηκε

δ. Πρόδηλο σφάλμα στο ιδιοκτησιακό αντικείμενο

IV.

Η ρύθμιση του άρθρου 18 § 1 περ. β΄ ΕθνΚτημ. Περιπτώσεις ανακριβειών στις πρώτες εγγραφές πριν την οριστικοποίησή τους

α.

Ανακρίβεια αρχικής εγγραφής που προκύπτει από δημόσιο έγγραφο (άρθρο 18 § 1 περ. β’ στοιχ. αα’ ΕθνΚτημ)

1. Ιδίως η περίπτωση του αγνώστου ιδιοκτήτη: κανόνας

2.

Εξαίρεση από την υποχρέωσης παροχής συναίνεσης εκ μέρους του Δημοσίου

β.

Πρόδηλο σφάλμα αρχικής εγγραφής, όταν η ανακρίβεια προκύπτει από την συσχέτιση της προς τα στοιχεία της ανάρτησης και παρατηρείται απόκλιση μεταξύ τους χωρίς νόμιμο λόγο (άρθρ. 18 § 1 περ. β’ στοιχ. ββ’ ΕθνΚτημ)

γ.

Πρόδηλο σφάλμα αρχικής εγγραφής, όταν η ανακρίβεια προκύπτει από τη συσχέτιση της προς τα στοιχεία διοικητικής πράξης ή δικαστικής απόφασης που συνιστούν πρωτότυπο τρόπο κτήσης δικαιώματος (άρθρ. 18 § 1 περ. β’ στοιχ. γγ’ ΕθνΚτημ)

δ.

Πρόδηλο σφάλμα αρχικής εγγραφής, όταν η ανακρίβεια αφορά στην ολική ή μερική έλλειψη ή στην ανακρίβεια στοιχείων ιδιοκτησιών, οριζόντιων ή κάθετων (άρθρ. 18 § 1 περ. β’ στοιχ. δδ’ ΕθνΚτημ)

V.

Προσφυγή κατά της άρνησης του προϊστάμενου κτηματολογικού γραφείου να προβεί στην αιτουμένη διόρθωση προδήλου [ΕθνΚτημ 18 § 2]

Α. Αντικείμενο δίκης του άρθρου 18 § 2 ΕθνΚτημ

Β.

Προϋποθέσεις παραδεκτού της προσφυγής του άρθρου 18 § 2 ΕθνΚτημ

VΙ.

Δικαστική διόρθωση πρόδηλων σφαλμάτων με όχημα την αίτηση του άρθρου 6 § 8 ΕθνΚτημ

Α.

Η διαδικασία του άρθρου 6 § 8 ΕθνΚτημ ως «ένδικο δικονομικό υποκατάστατο» της εξωδικαστικής διαδικασίας διόρθωσης του άρθρου 18 ΕθνΚτημ

Β.

Προϋποθέσεις παραδεκτού της αίτησης του άρθρου 6 § 8 ΕθνΚτημ.

Γ. Ουσιαστική βασιμότητα της αίτησης

Δ. Περιπτωσιολογία

VII.

Αίτηση διόρθωσης πρόδηλου σφάλματος, υπό τους όρους και προϋποθέσεις των άρθρων 18 § 2 και 19 § 2 ΕθνΚτημ

VIII. Aντί επιλόγου

Παναγής Χριστοδούλου, Δ.Ν., Δικηγόρος, Λέκτορας Νομικής Philips University

Η κτηματολογική δίκη αντιρρήσεων στην πρόσφατη νομολογία

Ι.

Η καταχώριση των κτηματολογικών εγγραφών ως μέσο υλοποιήσεως της ασφάλειας των συναλλαγών και της βεβαιότητας των εμπραγμάτων εννόμων σχέσεων

ΙΙ.

Ο έλεγχος νομιμότητας του Προϊσταμένου του Κτηματολογικού Γραφείου επί των αιτούμενων πράξεων

ΙΙΙ.

Προκύπτοντα εκ της διαδικασίας των αντιρρήσεων νομολογιακά ζητήματα

Α.

Περί της νομικής φύσεως της δικονομικής δυνατότητας υποβολής αντιρρήσεων

Β. Περί του αντικειμένου της δίκης των αντιρρήσεων

Γ.

Διαδικαστικό πλαίσιο υποβολής των αντιρρήσεων και νομολογιακές εφαρμογές

1. Έλεγχος εγγραφής στο κτηματολογικό φύλλο

2. Προθεσμία ασκήσεως των αντιρρήσεων

3. Ορισμένο της αιτήσεως αντιρρήσεων

4.

Διάδικοι, νομιμοποίηση και έννομο συμφέρον προς υποβολή αντιρρήσεων

IV.

Περιπτωσιολογία αντιρρήσεων κατά αποφάσεως του Προϊσταμένου Κτηματολογικού Γραφείου συνεπεία του διενεργούμενου ελέγχου νομιμότητας

Α.

Τοπική αρμοδιότητα του κτηματολογικού γραφείου (άρθρ. 16 §1 περ. α΄ ΕθνΚτημ)

Β.

Κατ’ ιδίαν έλεγχος των καταχωριστέων πράξεων (άρθρ. 16 § 1 περ. β΄ ΕθνΚτημ)

1. Ο έλεγχος του δικαιώματος

α. Εγγραφή δικαιωμάτων με εμπράγματο χαρακτήρα

2. Ο έλεγχος της πράξεως

3. Ιδίως ο έλεγχος της ταυτότητας του ακινήτου

Γ.

Η καταλληλότητα της εγγραπτέας πράξεως (άρθρ. 16 § 1 περ. γ΄ ΕθνΚτημ)

1.

Καταχώριση δικαστικής αποφάσεως ή πρακτικού δικαστικού συμβιβασμού που αφορά ακίνητο

2.

Καταχώριση αναγκαστικής κατασχέσεως, αγωγής ή ανακοπής

3. Καταχώρηση διοικητικών πράξεων

4. Καταχώριση εμπράγματης δικαιοπραξίας

Δ.

Έλεγχος υποβολής των νομίμων δικαιολογητικών, τελών και δικαιωμάτων που αφορούν την πράξη της οποίας ζητείται η καταχώριση (άρθρ. 16 § 1 περ. δ΄ ΕθνΚτημ)

Ε.

Διάθεση του δικαιώματος από τον αναγραφόμενο ως δικαιούχο αυτού (άρθρ. 16 § 1 περ. ε΄ ΕθνΚτημ)

Στ.

Νομιμοποίηση του προσώπου το οποίο υποβάλλει την αίτηση ως πληρεξούσιος, νόμιμος αντιπρόσωπος ή εκπρόσωπος νομικού προσώπου για τη ζητούμενη καταχώριση άρθρ. 16 § 1 περ. στ΄ ΕθνΚτημ)

V.

Η απόφαση του κτηματολογικού δικαστή επί των αντιρρήσεων

VΙ. Συμπερασματικά

Παράρτημα

Υποδείγματα δικογράφων

1. Αγωγή διόρθωσης του άρθρου 6 § 2 ΕθνΚτημ

2. Αγωγή διόρθωσης του άρθρου 6 § 2 ΕθνΚτημ

3. Αίτηση διόρθωσης του άρθρου 6 § 3 ΕθνΚτημ

4. Αίτηση διόρθωσης του άρθρου 6 § 8 ΕθνΚτημ

5. Αντιρρήσεις του άρθρου 16 § 5 ΕθνΚτημ

6. Αντιρρήσεις του άρθρου 16 § 5 ΕθνΚτημ

7. Αντιρρήσεις/προσφυγή του άρθρου 18 § 2 ΕθνΚτημ

8. Αντιρρήσεις/προσφυγή του άρθρου 19 § 2 ΕθνΚτημ

Βιβλία του Διευθυντή της σειράς Γεωργίου Διαμαντόπουλου