ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ

Ι. Στόχος και διάρθρωση της μελέτης

ΙΙ. Μέθοδος ανάλυσης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΠΑΡΑΙΤΗΣΗΣ

§ 1. Ορισμός

§ 2. Ανάλυση εννοιολογικών στοιχείων της παραίτησης

Ι. Η παραίτηση ως εξουσία αναγνωρισμένη από τον νόμο

Α. Εισαγωγικά

Β. Οι επιμέρους βάσεις θεμελίωσης του επιτρεπτού της παραίτησης από δι­καίωμα – Ο κανόνας του επιτρεπτού της παραίτησης

1. Το επιτρεπτό της παραίτησης ως απόρροια της έννοιας του δικαιώματος ως αντικειμένου παραίτησης

α. Έννοια δικαιώματος

β. Θεμελίωση του επιτρεπτού της παραίτησης στην έννοια του δικαιώματος

2. Το επιτρεπτό της παραίτησης ως απόρροια της αρχής της ιδιωτικής αυτο­νομίας

3. Το επιτρεπτό της παραίτησης ως συμπερασματική κρίση από επιμέρους διατάξεις του αστικού κώδικα

ΙΙ. Η παραίτηση ως εξουσία που προϋποθέτει σύνδεση του φορέα της με συγκε­κριμένο δικαίωμα

Α. Το δικαίωμα ως αντικείμενο της παραίτησης

Β. Δικαιώματα ανεπίδεκτα παραίτησης

1. Ανεπίδεκτο παραίτησης λόγω της φύσης του δικαιώματος

2. Αποκλεισμός της παραίτησης με ρητή διάταξη

ΙΙΙ. Η παραίτηση ως εξουσία που κατατείνει στην ικανοποίηση έννομου συμφέ­ροντος

§ 3. Η παραίτηση ως δικαίωμα

Ι. Θεμελίωση του χαρακτήρα της παραίτησης ως δικαιώματος

Α. Η σχέση ελευθερίας και δικαιώματος

Β. Η σχέση δικαιώματος και ευχέρειας που πηγάζει από δικαίωμα

ΙΙ. Νομική φύση του δικαιώματος παραίτησης

§ 4. Η παραίτηση ως δικαιοπραξία

Ι. Γενικά για τη δικαιοπραξία και τη δήλωση βούλησης

ΙΙ. Η δικαιοπραξία παραίτησης, ειδικότερα

Α. Νομοτυπική μορφή της δικαιοπραξίας παραίτησης

1. Δήλωση βούλησης παραίτησης

α. Ο κανόνας της μονομερούς δήλωσης παραίτησης και οι εξαιρέσεις του

β. Απευθυντέα ή μη απευθυντέα δήλωση

γ. Ρητή ή σιωπηρή δήλωση

2. Η ιδιότητα του φορέα του δικαιώματος στο πρόσωπο του παραιτούμενου

α. Δικαιοπραξίες παραίτησης που περιέχουν διάθεση από μη δικαιούχο

β. Δικαιοπραξίες παραίτησης που δεν περιέχουν διάθεση από μη δικαιούχο

Β. Προϋποθέσεις κύρους

1. Τήρηση τύπου

2. Δικαιοπρακτική ικανότητα

α. Γενικός κανόνας

β. Η ανάγκη τελολογικής συστολής του γενικού κανόνα

3. Εξουσία διάθεσης

Γ. Όροι του ενεργού

1. Νόμιμοι όροι του ενεργού

2. Εκούσιοι όροι του ενεργού

α. Εισαγωγικά

β. Προσθήκη αναβλητικής αίρεσης

γ. Προσθήκη διαλυτικής αίρεσης

ΙΙΙ. Η δικαιοπραξία παραίτησης υπό το πρίσμα των διακρίσεων των δικαιοπραξιών

Α. Γενική επισκόπηση

Β. Η παραίτηση ως δικαιοπραξία που περιέχει ή όχι επίδοση

Γ. Δικαιοπραξία αιτιώδης ή αφηρημένη

IV. Η δικαιοπραξία παραίτησης υπό το πρίσμα της ΑΚ

§ 5. Διάκριση της (δικαιοπραξίας) παραίτησης από συναφή μορφώματα

Ι. Παραίτηση και συγγνώμη

ΙΙ. Παραίτηση και παραμέληση αποσβεστικής προθεσμίας

ΙΙΙ. Παραίτηση και αποδυνάμωση δικαιώματος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄

ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ ΕΞΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

ΥΠΟΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ ΕΜΠΡΑΓΜΑΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

§ 6. Αντανάκλαση των θεμελιωδών αρχών του εμπράγματου δίκαιου στο πεδίο της παραίτησης από εμπράγματο δικαίωμα

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Η αρχή του κλειστού αριθμού

ΙΙI. Η αρχή της δημοσιότητας

IV. Η αρχή της ειδικότητας

§ 7. Παραίτηση από την κυριότητα ακινήτου

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Νομική φύση και τρόπος παραίτησης

Α. Παρουσίαση των θέσεων της νομολογίας

Β. Κριτική αξιολόγηση των θέσεων της νομολογίας

Γ. Τελική τοποθέτηση

III. Νομοτυπική μορφή, προϋποθέσεις κύρους και όροι του ενεργού της δικαιοπραξίας παραίτησης

Α. Νομοτυπική μορφή της δικαιοπραξίας παραίτησης

1. Η δήλωση βούλησης παραίτησης

2. Η ιδιότητα του κυρίου στο πρόσωπο του παραιτούμενου

3. Το ζήτημα της αιτίας της παραίτησης

Β. Προϋποθέσεις κύρους της δικαιοπραξίας παραίτησης

Γ. Όροι του ενεργού της δικαιοπραξίας παραίτησης

IV. Συνέπειες της παραίτησης από την κυριότητα ακινήτου

Α. Οι συνέπειες ως προς την κυριότητα και τα εμπράγματα δικαιώματα τρίτων

Β. Οι συνέπειες ως προς τη νομή

V. Ειδικά ζητήματα

Α. Μπορεί η παραίτηση από την κυριότητα να καταστήσει το ακίνητο κοινόχρηστο;

Β. Παραίτηση από ιδανικό μερίδιο

Γ. Συσχέτιση της παραίτησης από την κυριότητα με τη μη επίκληση των όρων συνδρομής της έκτακτης χρησικτησίας

Δ. Το ζήτημα της παραίτησης με την επίσπευση έγκρισης ρυμοτομικού σχεδίου

§ 8. Παραίτηση από την κυριότητα κινητού

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Η δικαιοπραξία παραίτησης από την κυριότητα κινητού

Α. Στοιχεία της νομοτυπικής μορφής, προϋποθέσεις κύρους και όροι του ενεργού

Β. Περιπτωσιολογία

Γ. Η δικαιοπραξία παραίτησης με εγκατάλειψη της νομής, ειδικότερα

ΙΙΙ. Συνέπειες της παραίτησης

§ 9. Παραίτηση από πραγματικές και περιορισμένες προσωπικές δουλείες

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Η δικαιοπραξία παραίτησης

Α. Νομοτυπική μορφή και προϋποθέσεις κύρους της δικαιοπραξίας παραίτησης

Β. Όροι του ενεργού της δικαιοπραξίας παραίτησης

ΙΙΙ. Συνέπειες παραίτησης από τις πραγματικές και περιορισμένες προσωπικές δουλείες

§ 10. Παραίτηση από επικαρπία και οίκηση

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Η δικαιοπραξία παραίτησης από επικαρπία και οίκηση

Α. Νομοτυπική μορφή της δικαιοπραξίας παραίτησης

1. Γενική επισκόπηση

2. Ειδικά ζητήματα συναφή με τη δήλωση παραίτησης

α. Το ζήτημα της παράλειψης της κατ’ ΑΚ 1169 εδ. β κοινοποίησης

β. Ο αποδέκτης της δήλωσης παραίτησης

γ. Η περίπτωση περισσότερων φορέων της δουλείας ή συγκυρίων στο ακίνητο

i. Σε περίπτωση περισσότερων φορέων της δουλείας

ii. Η περίπτωση που το βαρυνόμενο ανήκει σε περισσότερους συγκυρίους

Β. Προϋποθέσεις κύρους και όροι του ενεργού

ΙΙΙ. Συνέπειες της παραίτησης από τις πλήρεις προσωπικές δουλείες

IV. Ειδικά θέματα

Α. Η καταχρηστική παραίτηση

Β. Το ζήτημα της μερικής παραίτησης από την επικαρπία

Γ. Απόσβεση της επικαρπίας με παραίτηση και η τύχη της υποθήκης που συστάθηκε επ’ αυτής

§ 11. Παραίτηση από ενέχυρο

Ι. Η δικαιοπραξία παραίτησης

ΙΙ. Συνέπειες της παραίτησης

ΙΙΙ. Συσχέτιση της απόσβεσης του ενεχύρου λόγω παραίτησης και λόγω απόδοσης του πράγματος (ΑΚ 1243 περ. 2 και 3)

§ 12. Παραίτηση από υποθήκη και προσημείωση υποθήκης

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Δικαιοπραξία παραίτησης

ΙΙΙ. Συνέπειες της παραίτησης

§ 13. Παραίτηση από επιφάνεια

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Δικαιοπραξία παραίτησης

ΥΠΟΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄

§ 14. Παραίτηση από ενοχικές απαιτήσεις

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Η άφεση χρέους

Α. Η σύμβαση ή η μονομερής δικαιοπραξία ως μέσο πραγμάτωσης της άφεσης χρέους

1. Υποστηριχθείσες απόψεις

2. Η προτεινόμενη λύση

Β. Προϋποθέσεις της άφεσης χρέους

1. Γενικές προϋποθέσεις

2. Ειδικά – Προϋποθέσεις της συμβατικής άφεσης χρέους

3. Μονομερής άφεση χρέους

Γ. Συνέπειες της άφεσης χρέους

Δ. Ειδικά θέματα – Η άφεση χρέους σε πολυπρόσωπες ενοχές

1. Ενοχή εις ολόκληρον

α. Παθητική εις ολόκληρον ενοχή

β. Ενεργητική εις ολόκληρον ενοχή

2. Αδιαίρετη ενοχή – Κοινή ενοχή

α. Ενεργητική αδιαίρετη ενοχή

β. Παθητική αδιαίρετη ενοχή

3. Διαιρεμένη ενοχή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄

ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ ΔΙΑΠΛΑΣΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

§ 15. Εισαγωγή

Ι. Έννοια και διακρίσεις διαπλαστικών δικαιωμάτων

Α. Εννοιολογικά χαρακτηριστικά – Το ζήτημα του αντικειμένου του διαπλαστικού δικαιώματος

Β. Διακρίσεις διαπλαστικών δικαιωμάτων

II. Απώλεια διαπλαστικού δικαιώματος λόγω παραίτησης

§ 16. Παραίτηση από το δικαίωμα ανάκλησης δωρεάς

Ι. Γενικά

ΙΙ. Η απαγόρευση προκαταβολικής παραίτησης (ΑΚ 511)

Α. Η τελολογία της ρύθμισης

Β. Το ενδεχόμενο καταστρατήγησης της ΑΚ

Γ. Απόκλιση από τον κανόνα της απαγόρευσης προκαταβολικής παραίτησης

ΙΙΙ. Προϋποθέσεις παραίτησης από το δικαίωμα ανάκλησης δωρεάς

IV. Συνέπειες της παραίτησης

§ 17. Παραίτηση από το δικαίωμα ανάκλησης της πληρεξουσιότητας

Ι. Γενικά

ΙΙ. Η δικαιοπραξία παραίτησης

Α. Στοιχεία νομοτυπικής μορφής

Β. Προϋποθέσεις του κύρους – Λόγοι ακυρότητας

1. Τύπος

2. Ικανοποίηση συμφέροντος πληρεξουσίου ή και τρίτου

3. Εύρος εξουσιών του πληρεξουσίου

Γ. Όροι του ενεργού

Δ. Συνέπειες της δικαιοπραξίας παραίτησης από το δικαίωμα ανάκλησης της πληρεξουσιότητας

ΙΙΙ. Δυνατότητα ανατροπής των αποτελεσμάτων της παραίτησης από το δικαίωμα ανάκλησης της πληρεξουσιότητας

§ 18. Παραίτηση από τα δικαιώματα ανάκλησης και καταγγελίας της σύμβασης εντολής

Ι. Παραίτηση από το δικαίωμα ανάκλησης της εντολής από τον εντολέα

Α. Εισαγωγικά

Β. Η δικαιοπραξία παραίτησης

Γ. Συνέπειες της παραίτησης από το δικαίωμα ανάκλησης

Δ. Δυνατότητα ανατροπής των αποτελεσμάτων της παραίτησης από το δικαίωμα ανάκλησης της εντολής

ΙΙ. Παραίτηση από το δικαίωμα καταγγελίας της εντολής από τον εντολοδόχο

§ 19. Παραίτηση από το δικαίωμα λύσης της κοινωνίας

Ι. Η Νομική φύση του δικαιώματος για λύση της κοινωνίας

ΙΙ. Δικαίωμα ανεπίδεκτο παραίτησης

§ 20. Παραίτηση από το δικαίωμα ακύρωσης ακυρώσιμης δικαιοπραξίας

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Η δικαιοπραξία παραίτησης

ΙΙΙ. Οι συνέπειες της παραίτησης

ΙV. Συσχέτιση της παραίτησης με την αποδοχή της ακυρώσιμης δικαιοπραξίας (ΑΚ 149 εδ. β, 152 εδ. β)

§ 21. Παραίτηση από το δικαίωμα διάζευξης

Ι. Το ζήτημα του επιτρεπτού της παραίτησης

Α. Οι προβληθείσες απόψεις

Β. Η προκρινόμενη λύση

ΙΙ. H παροχή συγγνώμης ως μορφή εκούσιας απώλειας του δικαιώματος διάζευξης

§ 22. Παραίτηση από το δικαίωμα προσβολής πατρότητας

Ι. Το ζήτημα του επιτρεπτού της παραίτησης

ΙΙ. Η δικαιοπραξία παραίτησης

ΙΙΙ. Οριοθέτηση της δικαιοπραξίας παραίτησης από την εν τοις πράγμασι αναγνώριση του τέκνου (ΑΚ 1471 παρ. 2 περ. 1)

§ 23. Παραίτηση από το δικαίωμα προαιρέσεως στο σύμφωνο προαιρέσεως

Ι. Η δικαιοπραξία παραίτησης

ΙΙ. Οι συνέπειες της παραίτησης

§ 24. Παραίτηση από τα δικαιώματα επίκλησης

Ι. Παραίτηση από το δικαίωμα προβολής της ένστασης παραγραφής

Α. Η νομική φύση της παραγραφής

Β. Η δικαιοπραξία παραίτησης από το δικαίωμα προβολής της ένστασης παραγραφής

Γ. Αποτελέσματα της παραίτησης

Δ. Παραίτηση από την ενέργεια της ένστασης παραγραφής

ΙΙ. Παραίτηση από την επίκληση σχετικής ακυρότητας δικαιοπραξίας

Α. Θεμελίωση της δυνατότητας παραίτησης

Β. Δικαιοπραξία παραίτησης

Γ. Συνέπειες της παραίτησης

ΙΙΙ. Παραίτηση από το δικαίωμα επίκλησης αίρεσης

Α. Οι υποστηριχθείσες απόψεις.

Β. Προκρινόμενη λύση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄

ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

§ 25. Το λειτουργικό δικαίωμα και η παραίτηση από αυτό

Ι. Ορισμός και ανάλυση εννοιολογικών χαρακτηριστικών

ΙΙ. Παραίτηση από λειτουργικό δικαίωμα

§ 26. Παραίτηση από το λειτούργημα του επιτρόπου ανηλίκου

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Η δικαιοπραξία παραίτησης από το επιτροπικό λειτούργημα

ΙΙΙ. Συνέπειες της παραίτησης

ΙV. Παραίτηση του ιδρύματος ή της κοινωνικής υπηρεσίας όταν σ’ αυτούς έχει ανατεθεί το επιτροπικό λειτούργημα (ΑΚ 1600 εδ. β).

§ 27. Παραίτηση από το λειτούργημα του δικαστικού συμπαραστάτη

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Το επιτρεπτό της παραίτησης του δικαστικού συμπαραστάτη

ΙΙΙ. Η δικαιοπραξία παραίτησης του δικαστικού συμπαραστάτη.

IV. Συνέπειες της παραίτησης

§ 28. Παραίτηση από το λειτούργημα της γονικής μέριμνας

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Το ανεπίδεκτο της παραίτησης από τη γονική μέριμνα

ΙΙΙ. Μορφές εκούσιας κατάλυσης του λειτουργήματος της γονικής μέριμνας

Α. Η συναίνεση των φυσικών γονέων για την υιοθεσία του τέκνου τους

Β. Εκούσια απώλεια της γονικής μέριμνας μέσω προσβολής της πατρότητας από τον σύζυγο της μητέρας

§ 29. Παραίτηση από το λειτούργημα του εκτελεστή διαθήκης

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Η δικαιοπραξία παραίτησης

ΙΙΙ. Συνέπειες της παραίτησης

IV. Ειδικά θέματα

A. Παραίτηση από το δικαίωμα παραίτησης του εκτελεστή διαθήκης

B. Υποχρέωση παραίτησης από το λειτούργημα του εκτελεστή διαθήκης

§ 30. Παραίτηση του διοικητή νομικού προσώπου

Ι. Η διοίκηση νομικού προσώπου ως λειτούργημα

ΙΙ. Παραίτηση διαχειριστή προσωπικής εταιρίας (αστικής και εμπορικής)

Α. Εισαγωγικά

Β. Η δικαιοπραξία παραίτησης

1. Η δήλωση παραίτησης

2. Λοιπές προϋποθέσεις.

α. Καταστατική διαχείριση

β. Συνδρομή σπουδαίου λόγου

Γ. Συνέπειες της παραίτησης

III. Παραίτηση μελών Διοικητικού Συμβουλίου Ανώνυμης Εταιρίας

A. Δικαιοπραξία παραίτησης

Β. Συνέπειες της παραίτησης

§ 31. Παραίτηση διοικητών κοινωνίας δικαιώματος

Ι. Η νομική φύση του δικαιώματος σύμπραξης του κοινωνού στη διοίκηση του κοινού

Α. Προσδιορισμός της έννοιας της διοίκησης

Β. Η νομική φύση του δικαιώματος σύμπραξης στη διοίκηση του κοινού

ΙΙ. Το ζήτημα του επιτρεπτού της παραίτησης

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΛΗΜΜΑΤΩΝ