Ε. Ζερβογιάννη, Κληρονομικές συμβάσεις, 2015
Η απαγόρευση των κληρονομικών συμβάσεων εισάγει απόκλιση από την αρχή της ελευθερίας των συμβάσεων. Η εν λόγω αρχή πράγματι γνωρίζει όρια και υπόκειται σε περιορισμούς. Ωστόσο, κάθε εξαίρεση είναι απαραίτητο να θεμελιώνεται σε πειστικά επιχειρήματα. Αντικείμενο της μονογραφίας αποτελεί η αναζήτηση και επανεκτίμηση του δικαιολογητικού λόγου της απαγόρευσης, ο προσδιορισμός του πεδίου εφαρμογής της, καθώς και η εξέταση εναλλακτικών τρόπων με τους οποίους ο 'κληρονομούμενος' μπορεί να επιτύχει την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του, ιδίως όταν αποσκοπεί στην κτήση ανταλλάγματος έναντι της κατά τον χρόνο του θανάτου του διάθεσης της περιουσίας του. Το εν λόγω ζήτημα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς δεν είχε μέχρι τώρα καταστεί αντικείμενο διεξοδικής επεξεργασίας στη νομική θεωρία. Η βασική θέση που διατυπώνεται στη μονογραφία συνίσταται στο ότι, εν όψει των ανωτέρω θεμιτών εναλλακτικών, η απόλυτη απαγόρευση των κληρονομικών συμβάσεων δεν είναι ούτε σκόπιμη, αλλά ούτε και λυσιτελής.
Πιο συγκεκριμένα, η επεξεργασία του θέματος επιχειρείται ως εξής: Στην εισαγωγική ενότητα επισημαίνεται η σημασία του σχεδιασμού της μετά θάνατον τύχης της περιουσίας του προσώπου, εν όψει των σύγχρονων κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών. Στη συνέχεια η ανάλυση επιχειρείται σε δύο κύρια μέρη: Στο πρώτο κύριο μέρος εξετάζεται η εν γένει προβληματική των κληρονομικών συμβάσεων, με αναζήτηση του δικαιολογητικού λόγου της απαγόρευσης, ιστορική και συγκριτική επισκόπηση του ζητήματος καθώς και ανάλυση της έκτασης της απαγόρευσης των κληρονομικών συμβάσεων στο ελληνικό δίκαιο και των συνεπειών της. Το δεύτερο κύριο μέρος είναι αφιερωμένο στην αναζήτηση θεμιτών εναλλακτικών δυνατοτήτων για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κληρονομουμένου και στη χάραξη των ορίων της καταστρατήγησης της απαγόρευσης. Στο επίκεντρο της ανάλυσης βρίσκονται οι περιπτώσεις προσώπων που έχουν μεν ακίνητη περιουσία, από την οποία δεν επιθυμούν να αποξενωθούν όσο ζουν, όμως στερούνται ρευστότητας. Ειδικότερα εξετάζεται η δυνατότητα μεταβίβασης ακινήτου λόγω πώλησης, ισόβιας προσόδου ή παροχής υπηρεσιών ή διατροφής σε είδος, με παράλληλη διατήρηση του δικαιώματος χρήσης του ακινήτου. Ως πρόσθετη εναλλακτική επισημαίνεται η δυνατότητα σύναψης δανείου ασφαλιζόμενου με ‘αντίστροφη υποθήκη’. Πρόκειται για νέο θεσμό που, αν και δεν είναι ακόμα γνωστός στην Ελλάδα, έχει εξαπλωθεί σε χώρες της ηπειρωτικής Ευρώπης και εμφανίζει μεγάλη δυναμική για το μέλλον. Στην τελευταία ενότητα εξάγονται τα συμπεράσματα της ανάλυσης και διατυπώνονται σκέψεις για την περαιτέρω διάπλαση του δικαίου στο υπό εξέταση ζήτημα.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΜΙΧ. ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ.
ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ.
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ.
Α. Ελληνικές.
Β. Ξένογλωσσες.
§ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ.
Ι. Η ανεπάρκεια της διαθήκης ως μόνου εργαλείου για τον σχεδιασμό της μετά θάνατο τύχης της περιουσίας του προσώπου.
ΙΙ. Ανάγκες που επιτάσσουν τον ‘συμβατικό σχεδιασμό’ της μετά θάνατο τύχης της περιουσίας του προσώπου.
1. Ανάγκη χαριστικών επιδόσεων σε χρονικό σημείο προγενέστερο του θανάτου – Ιδίως η εξασφάλιση της συνέχειας οικογενειακών επιχειρήσεων.
2. Ανάγκη οικογενειακού προγραμματισμού και προαγωγής της οικογενειακής ειρήνης.
3. Ανάγκη ενίσχυσης της ρευστότητας του κληρονομουμένου.
ΙΙI. Οριοθέτηση του ειδικότερου αντικείμενου της ανάλυσης και διάρθρωση της ύλης.
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
§ 2. ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΩΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ: ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ.
Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις και ειδικότερος προσδιορισμός της έννοιας της ‘κληρονομικής σύμβασης’.
ΙΙ. Αποκλειστικότητα του κληρονομικού δικαίου ή νομικός θετικισμός;.
ΙΙΙ. Votum mortis ή νομικός ηθικισμός;.
ΙV. Ανάγκη προστασίας του κληρονομουμένου ή νομικός πατερναλισμός;.
1. Η άσκηση πίεσης στον κληρονομούμενο.
2. Η δυσχέρεια προσέγγισης της αξίας του αντικειμένου της σύμβασης.
3. Η διαφύλαξη της ελευθερίας του διατιθέναι.
V. Προστασία της ιδιωτικής αυτονομίας τρίτων και αρχή της ευθύνης.
VI. Αποτίμηση των αποτελεσμάτων.
§ 3. ΟΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ.
Ι. Ιστορική αναδρομή: Η γένεση των κληρονομικών συμβάσεων και της απαγόρευσής τους.
1. Ρωμαϊκό δίκαιο.
2. Τα γερμανικά φύλα και η επιρροή τους στον ευρωπαϊκό χώρο μέχρι τον μεσαίωνα.
3. Η αναγέννηση του ρωμαϊκού δικαίου - οι γλωσσογράφοι και οι σχολαστικοί.
4. Από τον ύστερο μεσαίωνα μέχρι τη γαλλική επανάσταση.
ΙΙ. Συγκριτική επισκόπηση.
1. Έννομες τάξεις υπό την επιρροή του ρωμαϊκού δικαίου: Η απαγόρευση των κληρονομικών συμβάσεων.
α. Γενική επισκόπηση.
β. Γαλλικό δίκαιο.
αα. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.
ββ. Οι νομοθετικές βάσεις της απαγόρευσης.
γγ. Συμβάσεις με αντικείμενο την προσπόριση κληρονομικών δικαιωμάτων.
i. Κριτήρια για τη διάκριση επιτρεπτών και απαγορευμένων συμβάσεων.
ii. Ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις που εισάγουν απόκλιση από την απαγόρευση.
γ. Ισπανικό δίκαιο.
2. Έννομες τάξεις υπό την επιρροή της μεσαιωνικής παράδοσης: Η ειδική ρύθμιση ορισμένων κληρονομικών συμβάσεων.
α. Γενική επισκόπηση.
β. Γερμανικό δίκαιο.
αα. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.
ββ. Η συμβατική εγκατάσταση κληρονόμου ή σύσταση κληροδοσίας ειδικότερα.
i. Περιεχόμενο και μορφές της σύμβασης.
ii. Προϋποθέσεις κύρους της σύμβασης.
iii. H δέσμευση που απορρέει από την κληρονομική σύμβαση.
iv. Δυνατότητες αποδέσμευσης από την κληρονομική σύμβαση.
v. Η εγκατάσταση κληρονόμου έναντι ανταλλάγματος ειδικότερα.
γγ. H απαγόρευση της υποσχετικής σύμβασης εγκατάστασης κληρονόμου.
δδ. Συσχετισμός κληρονομικής σύμβασης και συνδιαθήκης συζύγων ή συντρόφων.
γ. Ελβετικό δίκαιο.
αα. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.
ββ. Η συμβατική εγκατάσταση κληρονόμου ή σύσταση κληροδοσίας ειδικότερα.
i. Προϋποθέσεις κύρους της σύμβασης.
ii. Η δέσμευση που απορρέει από την κληρονομική σύμβαση.
iii. Δυνατότητες αποδέσμευσης από κληρονομική σύμβαση, ιδίως επαχθή.
γγ. Η απαγόρευση της συνδιαθήκης.
3. Αγγλοσαξονικό δίκαιο.
α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.
β. Σύμβαση με αντικείμενο τον τρόπο άσκησης της ελευθερίας του διατιθέναι.
αα. Το περιεχόμενο και η κατάρτιση της σύμβασης.
ββ. Η ανώμαλη εξέλιξη της σύμβασης.
i. Aθέτηση της κύριας υποχρέωσης σύνταξης ή μη σύνταξης διαθήκης.
ii. Aθέτηση της σύμβασης με δικαιοπραξίες εν ζωή;.
γγ. Η ειδική ρύθμιση της σύμβασης στη Νέα Ζηλανδία.
δδ. Συνδιαθήκη και ‘συμβατική διαθήκη’ (contractual will).
εε. Η πρακτική σημασία της σύμβασης για σύνταξη ή μη σύνταξη διαθήκης.
ΙΙΙ. Αποτίμηση των αποτελεσμάτων.
§ 4. Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΩΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ.
I. Ιστορικές καταβολές της αρχής της απαγόρευσης των κληρονομικών συμβάσεων: Η πορεία προς τη ρύθμιση του ΑΚ.
ΙΙ. Σκιαγράφηση της απαγόρευσης των κληρονομικών συμβάσεων κατά την ΑΚ 368.
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.
2. Τυπολογία κληρονομικών συμβάσεων και πεδίο εφαρμογής της ΑΚ 368.
α. Συμβάσεις για την κληρονομία ζώντος τρίτου.
β. Συμβάσεις για την κληρονομία του ίδιου του συμβαλλομένου.
αα. Συμβάσεις που περιορίζουν την ελευθερία του διατιθέναι.
ββ. Συμβάσεις που δεν επιδρούν αρνητικά στην ελευθερία του διατιθέναι.
3. Διάκριση κληρονομικής σύμβασης και συνδιαθήκης.
4. Δικαιοπραξίες που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της ΑΚ 368.
α. Το ν.δ. 472/1974 (lex Onassis) ως ρητή εξαίρεση στην ΑΚ 368.
β. ‘Επιτρεπόμενες κληρονομικές συμβάσεις’ στον Αστικό Κώδικα.
γ. Δικαιοπραξίες εν ζωή για την περίπτωση του θανάτου.
ΙΙΙ. Η έναντι ανταλλάγματος εγκατάσταση κληρονόμου ή σύσταση κληροδοσίας ειδικότερα.
1. Επί μέρους μορφές και χαρακτηριστικά της σύμβασης.
2. Η ακυρότητα της κληρονομικής σύμβασης.
α. Σύμβαση παράνομη ή και ανήθικη;.
αα. Γενικές παρατηρήσεις για τη θεμελίωση της ακυρότητας της σύμβασης.
ββ. Το ζήτημα της ανηθικότητας της σύμβασης.
β. Παροχές σε εκπλήρωση της άκυρης σύμβασης.
αα. Εκπλήρωση της άκυρης σύμβασης από τον ‘κληρονομούμενο’.
ββ. Εκπλήρωση της αντιπαροχής από τον αντισυμβαλλόμενο του κληρονομουμένου.
γ. Μερική ακυρότητα.
δ. Μετατροπή της άκυρης κληρονομικής σύμβασης.
αα. Η δυνατότητα μετατροπής άκυρης κληρονομικής σύμβασης εν γένει.
ββ. Μετατροπή σύμβασης με αντικείμενο τη σύσταση κληροδοσίας.
γγ. Μετατροπή σύμβασης με αντικείμενο την εγκατάσταση κληρονόμου.
ε. Αποκατάσταση της ζημίας από την κατάρτιση άκυρης σύμβασης.
στ. Απόκρουση της ένστασης ακυρότητας της σύμβασης ως καταχρηστικής.
ΙV. Ζητήματα Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου.
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.
2. Διεθνής δικαιοδοσία ελληνικών δικαστηρίων.
α. Σύμφωνα με τον ΚΠολΔ.
β. Σύμφωνα με τον κανονισμό 650/2012/ΕΕ.
3. Εφαρμοστέο δίκαιο στις κληρονομικές συμβάσεις.
α. Προσδιορισμός του εφαρμοστέου κανόνα σύγκρουσης.
αα. Μέχρι τη θέση σε ισχύ του κανονισμού 650/2012/ΕΕ.
ββ. Σύμφωνα με τον κανονισμό 650/2012/ΕΕ.
β. Επιφύλαξη της δημόσιας τάξης.
αα. Επιφύλαξη της δημόσιας τάξης κατά την ΑΚ 33.
ββ. Επιφύλαξη της δημόσιας τάξης κατά το άρθρο 35 του κανονισμού 650/2012/ΕΕ.
4. Αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπών αποφάσεων που εφάρμοσαν δίκαιο που αναγνωρίζει τις κληρονομικές συμβάσεις.
V. Αποτίμηση των αποτελεσμάτων.
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
§ 5. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΡΑΤΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΚ 368.
Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.
ΙΙ. Σκιαγράφηση των εναλλακτικών δυνατοτήτων - Τυπολογία.
ΙΙΙ. Το ζήτημα της καταστρατήγησης της ΑΚ 368.
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.
2. Συμβάσεις με αντικείμενο ορισμένο περιουσιακό στοιχείο.
3. Συμβάσεις με αντικείμενο το σύνολο της κατά τον θάνατο περιουσίας ή το σημαντικότερο στοιχείο της.
α. Ανάγκη προστασίας του κληρονομουμένου;.
β. Ανάγκη προστασίας των κληρονόμων ή των δανειστών;.
ΙV. Τελικές παρατηρήσεις ως προς τη σκοπιμότητα επέκτασης του πεδίου εφαρμογής της ΑΚ 368.
§ 6. ΑΝΤΛΗΣΗ ΠΟΡΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΑΚΙΝΗΤΟΥ.
Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.
ΙΙ. Τρόποι διασφάλισης του δικαιώματος χρήσης του μεταβιβαστέου ακινήτου.
1. Υπόσχεση μεταβίβασης του ακινήτου ληξιπρόθεσμη κατά τον θάνατο του υποσχομένου.
2. Μεταβίβαση κυριότητας ακινήτου υπό αναβλητική αίρεση ή προθεσμία.
3. Μεταβίβαση κυριότητας ακινήτου με παρακράτηση επικαρπίας ή οίκησης.
α. Μεταβίβαση ψιλής κυριότητας και παρακράτηση επικαρπίας.
β. Μεταβίβαση κυριότητας και παρακράτηση δικαιώματος οίκησης.
4. Μεταβίβαση κυριότητας ακινήτου και διατήρηση κατοχής βάσει ενοχικού δικαιώματος.
α. Γενικές παρατηρήσεις – Συσχετισμός με μεταβίβαση με παρακράτηση οίκησης ή επικαρπίας.
β. Σύναψη σύμβασης μίσθωσης μεταξύ μεταβιβάσαντος και αποκτώντος.
γ. Σύναψη σύμβασης χρησιδανείου μεταξύ μεταβιβάσαντος και αποκτώντος.
III. Η αιτία της μεταβίβασης του ακινήτου.
1. Τρόποι σύνδεσης των εκατέρωθεν παροχών.
α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις – Η αμφοτεροβαρής σύμβαση ως κανόνας.
β. Κατάρτιση ετεροβαρούς σύμβασης με την ελπίδα κτήσης άλλης παροχής.
γ. Η δωρεά υπό τρόπο ειδικότερα.
δ. Αμοιβαίες ετεροβαρείς συμβάσεις.
2. Υπόσχεση μεταβίβασης ακινήτου έναντι καταβολής ορισμένου τιμήματος.
α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.
β. Μεταβίβαση ακινήτου λόγω πώλησης.
αα. Προσδιορισμός του ειδικότερου αντικειμένου της ανάλυσης.
ββ. Η υπερημερία του αγοραστή στην περίπτωση πίστωσης του τιμήματος.
i. Αξίωση εκπλήρωσης της σύμβασης.
ii. Ανατροπή της σύμβασης.
γ. Μεταβίβαση ακινήτου λόγω μικτής δωρεάς.
3. Υπόσχεση μεταβίβασης ακινήτου έναντι παροχής ισόβιας προσόδου.
α. Βασικά χαρακτηριστικά της ισόβιας προσόδου.
αα. Αντικείμενο, διάρκεια και νομική φύση του δικαιώματος ισόβιας προσόδου.
ββ. Παροχή ισόβιας προσόδου στο πλαίσιο αμφοτεροβαρούς σύμβασης.
β. Το ζήτημα της δυσαναλογίας παροχής και αντιπαροχής.
αα. Δυσαναλογία κατά τον χρόνο κατάρτισης της σύμβασης.
ββ. Επιγενόμενη δυσαναλογία παροχής και αντιπαροχής.
γ. Η ανώμαλη εξέλιξη της σύμβασης.
αα. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.
ββ. Αξίωση καταβολής καθυστερούμενων δόσεων της προσόδου.
γγ. Αξίωση καταβολής μελλοντικών δόσεων – Η κεφαλαιοποίηση της προσόδου.
i. Γενικά.
ii. Αναζήτηση νομικής βάσης για την κεφαλαιοποίηση της προσόδου.
iii. Επιχειρήματα κατά της κεφαλαιοποίησης της προσόδου και αντίκρουσή τους.
δδ. Πλήρης ανατροπή της σύμβασης.
δ. Καταβολή ισόβιας προσόδου στο πλαίσιο μικτής δωρεάς.
ε. Αυτοδίκαιη λύση της σύμβασης – ιδίως η περίπτωση του θανάτου του δικαιούχου.
4. Υπόσχεση μεταβίβασης ακινήτου έναντι διατροφής (ιδίως σε είδος) ή παροχής υπηρεσιών.
α. Βασικά χαρακτηριστικά της σύμβασης.
αα. Συμβαλλόμενοι, αντικείμενο και διάρκεια της σύμβασης.
ββ. Νομική φύση της σύμβασης και εφαρμοστέες διατάξεις.
γγ. Η ισόβια παροχή διατροφής σε είδος και η εφαρμογή της ΑΚ 670.
δδ. Μεταβίβαση ακινήτου έναντι παροχής εξαρτημένης εργασίας;.
i. Διάκριση παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών και εξαρτημένης εργασίας.
ii. Το κύρος της σύμβασης στην περίπτωση παροχής εξαρτημένης εργασίας.
β. Το ζήτημα της δυσαναλογίας παροχής και αντιπαροχής.
αα. Κατά τον χρόνο κατάρτισης της σύμβασης.
ββ. Επιγενόμενη δυσαναλογία παροχής και αντιπαροχής.
γ. Η ανώμαλη εξέλιξη της σύμβασης.
αα. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.
ββ. Αξίωση εκπλήρωσης της σύμβασης.
γγ. Αποδέσμευση από τη σύμβαση για το μέλλον.
i. Η καταγγελία της σύμβασης για σπουδαίο λόγο.
ii. Η μετατροπή της υποχρέωσης παροχής υπηρεσιών σε χρηματική παροχή ως εναλλακτική δυνατότητα.
δδ. Πλήρης ανατροπή της σύμβασης.
δ. Υποχρέωση διατροφής ή παροχής υπηρεσιών στο πλαίσιο μικτής δωρεάς.
ε. Οι συνέπειες του θανάτου του δικαιούχου και του υποχρέου της διατροφής.
§ 7. ΑΝΤΛΗΣΗ ΠΟΡΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ΜΕ ΥΠΟΘΗΚΗ: Η ‘ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΥΠΟΘΗΚΗ’.
Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.
II. Έννοια και βασικές αρχές λειτουργίας της ‘αντίστροφης υποθήκης’.
III. Η δυνατότητα σύναψης δανείου με ‘αντίστροφη υποθήκη’ στο ελληνικό δίκαιο.
1. Το κατ’ αρχήν επιτρεπτό συμφωνιών ‘αντίστροφης υποθήκης’.
2. Η σύναψη της σύμβασης δανείου - γενικό πλαίσιο.
3. Η εξασφάλιση του δανείου με υποθήκη.
4. Ο όρος για τον περιορισμό της προσωπικής ευθύνης του οφειλέτη ειδικότερα.
5. Η ανώμαλη εξέλιξη της σύμβασης συναινετικού δανείου λόγω μη καταβολής του κεφαλαίου του δανείου στον δανειολήπτη.
6. Ζητήματα προστασίας του δανειολήπτη ως καταναλωτή – ιδίως η υποχρέωση ενημέρωσής του.
IV. ‘Αντίστροφη υποθήκη’ και παροχή υπηρεσιών.
§ 8. ΠΑΡΕΚΒΑΣΗ: ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ DE FACTO ΑΝΑΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΡΟΣΩΠΟΥ.
Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.
ΙΙ. Αναζήτηση λύσεων στο ενοχικό δίκαιο.
1. Αξίωση αντιπαροχής στο πλαίσιο de facto συμβατικής σχέσης;.
2. Αξίωση αδικαιολόγητου πλουτισμού;.
3. Αξίωση απόδοσης δαπανών κατά τις διατάξεις για τη διοίκηση αλλοτρίων;.
IΙΙ. Αναζήτηση λύσεων στο κληρονομικό δίκαιο; Η συζήτηση στη Γερμανία.
IV. Συμπέρασμα.
§ 9. ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Η ΑΝΑΓΚΗ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ.
Ι. Bασικά αποτελέσματα της ανάλυσης.
1. Η απαγόρευση των κληρονομικών συμβάσεων ως κατάλοιπο του παρελθόντος.
2. Πεδίο εφαρμογής της ΑΚ 368 και τυπολογία κληρονομικών συμβάσεων.
3. Οι συνέπειες της απαγόρευσης – ιδίως στην περίπτωση εγκατάστασης κληρονόμου έναντι ανταλλάγματος.
4. Εναλλακτικές δυνατότητες για την αντιμετώπιση πρακτικών αναγκών.
5. Σύγκριση των κληρονομικών συμβάσεων και των εναλλακτικών δυνατοτήτων.
ΙΙ. Προτεινόμενοι άξονες μίας νέας ρύθμισης.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.
Α. Ελληνική.
Β. Ξενόγλωσση.
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ.