Ε. Τζίβα, Η εταιρική συμμετοχή στο συνεταιρισμό, 2η έκδ., 2009

Πρόλογος β΄ έκδοσης

Πρόλογος α΄ έκδοσης

Κυριότερες συντομογραφίες

Προοίμιο

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ-ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ – ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ – ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ

Ι. Γένεση του συνεργατισμού

1. Ιστορικές ρίζες του συνεργατισμού

2. Η συνεργασία στο μεσαίωνα

3. Η αστική επανάσταση και ο ρόλος της στην εμφάνιση του συνεργατισμού

4. Η ολοκλήρωση της γένεσης του συνεργατισμού

5. Οι δάσκαλοι του συνεργατισμού-συνεταιρισμού και οι ιδέες τους

ΙΙ. Οι πρώτοι συνεταιρισμοί στην Ευρώπη

1. Ο συνεταιρισμός των “δικαίων σκαπανέων” του Rochdale

ΙΙΙ. Η συνεταιριστική κίνηση στην Ελλάδα από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας μέχρι σήμερα

1. Τουρκοκρατία και πρώτες συνεργασιακές μορφές στην Ελλάδα

2. Η “Κοινή Συντροφία” των Αμπελακίων

3. Η συνεταιριστική κίνηση μέχρι τη ψήφιση του ν. 602/1915

4. Ο ν. 602/1915, οι τροποποιήσεις που γνώρισε και η τελική κατάργησή του

5. Η συνεταιριστική κίνηση από το 1915 μέχρι σήμερα

IV. Νομοθετικές πηγές του σύγχρονου ελληνικού συνεταιριστικού δικαίου

V. Το πρόβλημα της εναρμόνισης του συνεταιριστικού δικαίου στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης

VI. H Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρία (SCE) ή Ευρωπαϊκός Συνεταιρισμός

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄

Η ΝΟΜΙΚΗ ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ

Ι. Τι είναι ο συνεταιρισμός

ΙΙ. Ο νομοθετικός ορισμός του συνεταιρισμού

1. Ελληνικό δίκαιο

2. Αλλοδαπή νομοθεσία

α. Γερμανία

β. Ελβετία

γ. Γαλλία

δ. Ιταλία

ε. Μ. Βρετανία

ΙΙΙ. Τα στοιχεία που συνθέτουν τη νομική έννοια του συνεταιρισμού

1. Εισαγωγικά

2. Ο σκοπός του συνεταιρισμού

α. Έννοια και περιεχόμενο του συνεταιριστικού σκοπού

β. Τα μέσα για την πραγματοποίηση του σκοπού

βα. Η συμβολή των συνεταίρων

i. Υποχρέωση πίστης και ειδικότερα υποχρέωση συνεργα-

σίας με το συνεταιρισμό

ii. Υποχρέωση εισφοράς

ββ. Η επιχείρηση που ασκεί ο συνεταιρισμός

i. Η έννοια της “κοινής επιχείρησης”

ii. Αντικείμενο της συνεταιριστικής επιχείρησης. Διάκριση

των δραστηριοτήτων του συνεταιρισμού

iii. Επέκταση των κύριων δραστηριοτήτων της συνεταιριστι-

κής επιχείρησης σε μη συνεταίρους

3. Μεταβλητότητα του αριθμού των συνεταίρων και του κεφαλαίου

4. Ο συνεταιρισμός ως εκούσια ένωση προσώπων

5. Νομική προσωπικότητα, εμπορική ιδιότητα και σωματειακή δομή του συνεταιρισμού

6. Διακρίσεις - είδη συνεταιρισμών

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄

Η ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΟ ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΣΤΟ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟ

Ι. Η εταιρική συμμετοχή γενικά στο εταιρικό δίκαιο

1. Έννοια και νομική φύση αυτής

2. Εννοιολογική οριοθέτηση της εταιρικής συμμετοχής στο χώρο του ιδιωτικού δικαίου

3. Εννοιολογική οριοθέτηση της εταιρικής συμμετοχής στο χώρο του εταιρικού δικαίου

ΙΙ. Η εταιρική συμμετοχή στο συνεταιρισμό

1. Το περιεχόμενο του νομοθετικά χρησιμοποιουμένου όρου “συνεταιριστική μερίδα”

2. Η συνεταιριστική μερίδα με την έννοια του χρηματικού ποσού συμμετοχής στο συνεταιρισμό

3. Τα νομικά χαρακτηριστικά της συνεταιριστικής μερίδας (Αδιαίρετο, ίσο, μεταβίβαση και κληρονομικότητα υπό όρους, ακατάσχετο)

α. Το αδιαίρετο της συνεταιριστικής μερίδας

β. Το ίσο της συνεταιριστικής μερίδας

γ. Η μεταβίβαση υπό όρους της συνεταιριστικής μερίδας

δ. Η κληρονομικότητα της συνεταιριστικής μερίδας

ε. Το ακατάσχετο της συνεταιριστικής μερίδας

4. Οι φορείς της συνεταιριστικής συμμετοχής. Τα πρόσωπα των συνεταίρων

5. Απόκτηση της συνεταιριστικής συμμετοχής

α. Ουσιαστικές προϋποθέσεις για την απόκτησή της

β. Τυπικές προϋποθέσεις για την απόκτηση της συνεταιριστικής συμμετοχής

6. Κατάργηση της συνεταιριστικής συμμετοχής

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄

ΟΙ ΕΝΝΟΜΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗΣ

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ

ΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΟΥ

Ι. Οι έννομες συνέπειες της εταιρικής συμμετοχής και ειδικότερα τα δικαιώματα και υποχρεώσεις των εταίρων γενικά στο εταιρικό δίκαιο

1. Δικαιώματα των εταίρων

α. Διάκριση των εταιρικών δικαιωμάτων από τις αξιώσεις που

απορρέουν απ’ αυτά

2. Διακρίσεις των κατεξοχήν εταιρικών δικαιωμάτων

α. Κοινά και ιδιαίτερα δικαιώματα

β. Αναφαίρετα και συνήθη (μη αναφαίρετα) δικαιώματα

γ. Περιουσιακά και οργανικά ή διοικητικά ή λειτουργικά δικαιώ-

ματα

δ. Ατομικά εταιρικά δικαιώματα και δικαιώματα μειοψηφίας

3. Υποχρεώσεις των εταίρων

ΙΙ. Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του εταίρου στο συνεταιρισμό

1. Η ιδιαιτερότητα του συνεταιρισμού ως παράγοντας διαμόρφωσης των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του συνεταίρου

2. Ρύθμιση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων του συνεταίρου

3. Η αρχή της ισότητας των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των συνεταίρων

α. Έννοια και περιεχόμενο της αρχής της ισότητας. Νομοθετική

καθιέρωση αυτής

4. Προσβολή της αρχής της ισότητας. Δυνατότητες προστασίας της

ΙΙΙ. Τα δικαιώματα του συνεταίρου

1. Δικαιώματα συνεταιριστικής και δικαιώματα εξωσυνεταιριστικής φύσης

2. Κατηγοριοποίηση των εταιρικών δικαιωμάτων του συνεταίρου

α. Ατομικά εταιρικά ή σωματειακά δικαιώματα και δικαιώματα

μειοψηφίας

β. Δικαιώματα περιουσιακά, δικαιώματα οργανικά ή διοικητικά ή

λειτουργικά και δικαιώματα μικτής φύσης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΟΥ

Ι. Δικαίωμα συμμετοχής στη Γενική Συνέλευση

1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

2. Νομική φύση και περιεχόμενο του δικαιώματος συμμετοχής. Προϋποθέσεις άσκησής του

3. Άσκηση του δικαιώματος - Αντιπροσώπευση συνεταίρου στη γενική συνέλευση

ΙΙ. Δικαίωμα ψήφου

1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

2. Η αρχή “ένας συνεταίρος - μία ψήφος”

α. Καθιέρωση και εξελικτική μέχρι σήμερα πορεία της

β. Η αρχή “ένας συνεταίρος - μία ψήφος” στη σημερινή

νομική πραγματικότητα

γ. Ανάγκες και προβληματισμοί της σύγχρονης συνεταιριστικής

πραγματικότητας που οδηγούν σε μια νέα θεώρηση της αρχής

“ένας συνεταίρος - μία ψήφος”

3. Άσκηση του δικαιώματος ψήφου

4. Περιορισμοί κατά την άσκηση του δικαιώματος ψήφου

5. Νομική φύση και ελαττώματα της ψήφου

ΙΙΙ. Δικαίωμα του συνεταίρου να προσβάλει αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης

1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

2. Νομοθετική ρύθμιση του δικαιώματος

3. Έκταση και φύση του δικαιώματος

4. Προϋποθέσεις άσκησης του δικαιώματος προσβολής ή ακύρωσης από το συνεταίρο

α. Απόφαση της γενικής συνέλευσης

β. Απόφαση άκυρη, ακυρώσιμη και ανυπόστατη

γ. Αντίθεση της απόφασης στο νόμο ή το καταστατικό

δ. Ύπαρξη ή όχι αιτιώδους συνάφειας ανάμεσα στην παράβαση

του νόμου ή του καταστατικού και στο περιεχόμενο της

προσβαλλόμενης απόφασης

ε. Διαφωνία του ενάγοντα - συνεταίρου

στ. Χρόνος άσκησης του δικαιώματος

5. Δικονομικά ζητήματα

α. Αρμόδιο δικαστήριο (για την άσκηση της αγωγής ακύρωσης)

β. Διαδικασία - Δικαστική απόφαση

γ. Δυνατότητα λήψης ασφαλιστικών μέτρων

6. Δικαίωμα του συνεταίρου να προσβάλει απόφαση της γενικής συνέλευσης που θίγει τα μεμονωμένα ατομικά δικαιώματά του και ειδικότερα απόφαση που διατάζει τον αποκλεισμό του

α. Απόφαση που θίγει ατομικά δικαιώματα συνεταίρου• προστα-

σία θιγόμενου

β. Ο αποκλεισμός του συνεταίρου

γ. Η προστασία του υπό αποκλεισμό συνεταίρου

7. Προσβολή απόφασης γενικής συνέλευσης συνεταιρισμού που απορρίπτει αίτηση εγγραφής νέου μέλους

IV. Δικαίωμα πληροφόρησης του συνεταίρου

1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

2. Νομοθετική καθιέρωση - Διακρίσεις του δικαιώματος

3. Το κατεξοχήν δικαίωμα πληροφόρησης του συνεταίρου

α. Νομική φύση του δικαιώματος - περιορισμοί αυτού

β. Περιεχόμενο του δικαιώματος πληροφόρησης. Φορέας άσκη-

σης αυτού

γ. Άσκηση του δικαιώματος πληροφόρησης

δ. Δικαστική προστασία του δικαιώματος πληροφόρησης

4. Δικαίωμα ενημέρωσης του συνεταίρου με την πλατιά έννοια του όρου

V. Δικαίωμα ελέγχου

VI. Δικαίωμα του συνεταίρου να εκλέγεται μέλος του διοικητικού συμβουλίου του συνεταιρισμού

1. Έννοια - Σύνθεση - Δραστηριότητες του διοικητικού συμβουλίου

2. Η αρχή της αυτοδιοίκησης. Έννοια, περιεχόμενο και προσέγγισή της στη συνεταιριστική πραγματικότητα

3. Αυτοδιοίκηση και “management” στη σύγχρονη συνεταιριστική πραγματικότητα

4. Το ειδικότερο δικαίωμα του συνεταίρου να εκλέγεται μέλος του διοικητικού συμβουλίου

α. Προϋποθέσεις άσκησης αυτού

β. Άσκηση του δικαιώματος εκλογής

VII. Δικαίωμα του συνεταίρου να εκλέγεται μέλος του εποπτικού συμβουλίου

1. Έννοια - Σύνθεση - Δραστηριότητες του εποπτικού συμβουλίου

2. Κριτική ανάλυση του συστήματος ελέγχου στο συνεταιρισμό

3. Το ειδικότερο δικαίωμα του συνεταίρου να εκλέγεται μέλος του εποπτικού συμβουλίου

VIΙI. Δικαίωμα του συνεταίρου να εκλέγεται αντιπρόσωπος συνεταίρων ή συνεταιρισμού

1. Έννοια και νομική φύση του αντιπροσώπου

2. Ειδικότερα το δικαίωμα εκλογής συνεταίρου ως αντιπροσώπου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄

ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΟΥ

Ι. Δικαίωμα συμμετοχής του συνεταίρου στη διανομή των κερδών του συνεταιρισμού

1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

2. Το κέρδος στο συνεταιρισμό

3. Η προβληματική της διανομής των κερδών στο συνεταιρισμό

4. Νομοθετική ρύθμιση της διανομής των κερδών στη χώρα μας

5. Τρόπος διανομής των κερδών

6. Η διανομή ειδικά στους καταναλωτικούς συνεταιρισμούς

7. Ειδικότερα το δικαίωμα του συνεταίρου να συμμετέχει στη διανομή των κερδών

α. Έννοια, περιεχόμενο του δικαιώματος και γένεση της αντί-

στοιχης απαίτησης

β. Φύση, νομική μεταχείριση της απαίτησης

γ. Δικαστική άσκηση της απαίτησης

ΙΙ. Το δικαίωμα συμμετοχής του συνεταίρου στο προϊόν της εκκαθάρισης

1. Γενικές παρατηρήσεις σχετικά με την εκκαθάριση του συνεταιρισμού

2. Επίδραση της εκκαθάρισης στη συνεταιριστική συμμετοχή

3. Επιτρεπτή ή όχι η διανομή του προϊόντος της εκκαθάρισης στο συνεταιρισμό;

4. Ο ν. 1667/86 και το θέμα της διανομής

5. Μέτρο διανομής του προϊόντος της εκκαθάρισης

6. Νομική φύση του δικαιώματος συμμετοχής στο προϊόν της εκκαθάρισης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ΄

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΟΥ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΜΙΚΤΟ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

Ι. Το δικαίωμα ή η υποχρέωση του συνεταίρου να συναλλάσσεται με το συνεταιρισμό

1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

2. Νομοθετική αναγνώριση του δικαιώματος συναλλαγής

3. Νομική φύση και χαρακτήρας του δικαιώματος

4. Άσκηση του δικαιώματος συναλλαγής

5. Προστασία του δικαιώματος συναλλαγής

ΙΙ. Το δικαίωμα αποχώρησης από το συνεταιρισμό

1. Η αρχή της ελεύθερης εξόδου και η προβληματική της

2. Προϋποθέσεις και περιορισμοί κατά την άσκηση του δικαιώματος αποχώρησης

3. Έννοια και νομική φύση του δικαιώματος αποχώρησης

4. Η δήλωση αποχώρησης του συνεταίρου. Νομική φύση και περιεχόμενο αυτής

5. Η θέση στο συνεταιρισμό του συνεταίρου που έχει υποβάλει δήλωση αποχώρησης

6. Η απόδοση στο συνεταίρο που αποχωρεί της αξίας της μερίδας του

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Βιβλιογραφία

Αλφαβητικός πίνακας περιεχομένων