Ε. Ρίζος, Αντίθεση στα χρηστά ήθη, 2024

Πίνακας Περιεχομένων

Πίνακας Περιεχομένων

Προλογικό Σημείωμα

Πίνακας Συντομογραφιών

Ελληνικές

Ξενόγλωσσες

§ 1. Εισαγωγή

Ι. Η ΑΚ 919 ως γενική ρήτρα

Α. Βασικά γνωρίσµατα γενικών ρητρών και αόριστων νοµικών εννοιών

Β. Η ΑΚ 919 ως γενική ρήτρα και τα χρηστά ήθη ως αόριστη νοµική έννοια.

ΙΙ. Αντικείµενο – σκοπός της µελέτης

§ 2. Ιστορική – δικαιοσυγκριτική εξέταση

Ι. Ιστορικά στοιχεία θέσπισης της ΑΚ

ΙΙ. Δικαιοσυγκριτική εξέταση

Α. Εισαγωγικά

Β. Γερµανικό δίκαιο (826 γερµΑΚ)

Γ. Ελβετικό δίκαιο (41 § 2 ελβΚωδΕνοχ)

Δ. Αυστριακό δίκαιο (1295 § 2 αυστρΑΚ)

§ 3. Συστηματικές συσχετίσεις

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

ΙΙ. Συσχέτιση της ΑΚ 919 µε διατάξεις που χρησιµοποιούν την αόριστη έννοια των χρηστών ηθών

A. Σ 5 § 1

Β. ΑΚ 178 -

Γ. ΑΚ

Δ. Άρθρο 1 ν. 146/1914

Ε. ΑΚ

ΣΤ. ΚΠολΔ

Ζ. Διατάξεις απειλής (150, 1375, 1782, 1860)

Η. ΑΚ 730

Θ. Αδικαιολόγητος πλουτισµός

ΙΙΙ. Ένταξη της ΑΚ 919 στο σύστηµα της αδικοπρακτικής ευθύνης

Α. Περί του συστήµατος αδικοπρακτικής ευθύνης

1. Η στάθµιση συµφερόντων – δικαιοπολιτικών αιτηµάτων

2. Η µετακύλιση ζηµίας στη βάση κριτηρίων καταλογισµού

Β. Η αρχή της υπαιτιότητας στο σύστηµα της αδικοπρακτικής ευθύνης

1. Το περιεχόµενο της αρχής της υπαιτιότητας

2. Υποχώρηση και κριτική επί της αρχής της υπαιτιότητας

Γ. Η ΑΚ 914 ως βασική έκφραση της αρχής της υπαιτιότητας στο σύστηµα αδικαιοπρακτικής ευθύνης

Δ. Η ΑΚ 919 ως συµπληρωµατική ρύθµιση στο σύστηµα αδικοπρακτικής ευθύνης

1. Η ΑΚ 919 ως έκφραση της αρχής της υπαιτιότητας

α. Η αντίθετη στα χρηστά ήθη συµπεριφορά ως αντικειµενικό θεµέλιο της ευθύνης

β. Η σηµασία του δόλου ως όρου ευθύνης

i. Η αυξηµένη απαίτηση για δόλο ως εκδήλωση ενός συστήµατος κινητών στοιχείων

ii. Η (µη) υπαγωγή φυσικών ευχερειών στην ΑΚ 281

2. Η συµπληρωµατική λειτουργία της ΑΚ 919 έναντι της ΑΚ 914

α. Εισαγωγικά

β. Το δίπολο νόµος – χρηστά ήθη στο πεδίο της αδικοπρακτικής ευθύνης

γ. Η οριοθέτηση του προστατευτικού πεδίου της ΑΚ

δ. Το ζήτηµα της συρροής της ΑΚ 919 µε την ΑΚ 914 και άλλες διατάξεις

i. Ο καταρχήν αποκλεισµός συρροής της ΑΚ 919 µε την ΑΚ

ii. Οι περιπτώσεις κατ’ εξαίρεση συρροής της ΑΚ 919 µε την ΑΚ 914

iii. Η συρροή ΑΚ 919 µε άλλες διατάξεις

3. Καταληκτικά: Η ΑΚ 919 ως θεµέλιο ευθύνης επί κατάχρησης φυσικών ευχερειών

IV. Ενδιάµεσο συµπέρασµα

§ 4. Ανάλυση της νομοτυπικής μορφής της ΑΚ 919

Ι. Εισαγωγικά - Η ΑΚ 919 ως σύστηµα κινητών στοιχείων

ΙΙ. Ανθρώπινη συµπεριφορά – Πράξη ή παράλειψη

ΙΙΙ. Αντίθεση στα χρηστά ήθη

Α. Πιθανοί άξονες νοηµατοδότησης των χρηστών ηθών

1. Συστήµατα ηθικής

2. Οι απόψεις περί της νοηµατοδότησης των χρηστών ηθών

α. Νοµολογία

β. Θεωρία

Β. Η έννοµη τάξη ως πηγή νοηµατοδότησης των χρηστών ηθών

1. Αδυναµία λειτουργίας της αυτόνοµης ηθικής ως πηγής νοηµατοδότησης

2. Αδυναµία λειτουργίας της κοινωνικής ηθικής ως πηγής νοηµατοδότησης

α. Επιχειρήµατα υπέρ του κριτηρίου της κοινωνικής ηθικής

β. Επιχειρήµατα κατά του κριτηρίου της κοινωνικής ηθικής

3. Η δικαιοηθική νοηµατοδότηση των χρηστών ηθών

Γ. Αρχές και κριτήρια εξειδίκευσης των χρηστών ηθών στην ΑΚ

1. Κατευθυντήριες γραµµές

2. Λειτουργία και συνέργεια των κριτηρίων εξειδίκευσης

3. Επιµέρους κριτήρια

α. Κακοβουλία

β. Παραβιάσεις της αρχής της αναλογικότητας

γ. Παραβιάσεις της αρχής της ισότητας

δ. Παραβιάσεις της αρχής της προστασίας της δικαιολογηµένης εµπιστοσύνης

ε. Κατάχρηση θεσµού

στ. Προσβολή ενοχικού δικαιώµατος από τρίτο πρόσωπο

ζ. Οµοιότητα µε άλλο πραγµατικό αδικοπρακτικής ευθύνης

η. Αξιολόγηση της συµµόρφωσης προς διάταξη νόµου

ΙV. Δόλος

V. Ζηµία

VI. Αιτιώδης σύνδεσµος

Α. Γενικά

Β. Νοµολογιακές εφαρµογές και κριτική αποτίµηση

1. Αποκατασταθείσες ζηµίες

2. Μη αποκατασταθείσες ζηµίες

§ 5. Τυπολογία αντίθεσης στα χρηστά ήθη και κριτική αποτίµηση

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Προσβολή απόλυτων δικαιωµάτων

Α. Προλεγόµενα

Β. Προσωπικότητα

Γ. Εµπράγµατα δικαιώµατα

Δ. Πνευµατική ιδιοκτησία

ΙΙΙ. Προσβολή περιουσιακών συµφερόντων κατά παραβίαση νόµου

Α. Απάτη

Β. Απειλή – εκβίαση

Γ. Πλαστογραφία

ΙV. Διαπραγµατεύσεις και κατάρτιση (ή µη) δικαιοπραξίας

Α. Διαπραγµατεύσεις για κατάρτιση σύµβασης

Β. Πίεση για κατάρτιση δικαιοπραξίας

Γ. Άρνηση κατάρτισης δικαιοπραξίας

Δ. Κατάρτιση άκυρης δικαιοπραξίας

Ε. Άρνηση εκπλήρωσης άκυρης δικαιοπραξίας

V. Προσβολή ενοχικού δικαιώµατος – κατάχρηση συµβατικού δικαιώµατος

Α. Αθέτηση ενοχικής υποχρέωσης

Β. Προσβολή ενοχικού δικαιώµατος από τρίτο

1. Γενικώς

2. Περιπτώσεις καταδολίευσης δανειστών ειδικότερα

3. Είσπραξη από τρίτον – είσπραξη επιπλέον ποσών

Γ. Καταχρηστική άσκηση συµβατικού δικαιώµατος (ιδίως καταγγελίας)

VI. Οικογενειακές - κληρονοµικές σχέσεις

VΙI. Αθέµιτος - ελεύθερος ανταγωνισµός

Α. Εισαγωγικά

Β. Αθέµιτη απόσπαση πελατείας

Γ. Αθέµιτη απόσπαση προσωπικού / παρότρυνση προσωπικού του ανταγωνιστή σε αθέτηση σύµβασης

Δ. Προσβολή απόλυτων δικαιωµάτων ανταγωνιστή

Ε. Λοιπές περιπτώσεις αθέµιτου ανταγωνισµού

ΣΤ. Νόθευση ελεύθερου ανταγωνισµού

VIIΙ. Τραπεζικές σχέσεις

Α. Εισαγωγικά

Β. Καταχρηστική άρνηση κατάρτισης δικαιοπραξίας

Γ. Καταχρηστική επιδίωξη είσπραξης απαίτησης

Δ. Καταχρηστική καταγγελία πίστωσης – αλληλόχρεου λογαριασµού.

Ε. Παραπλάνηση για τη φερεγγυότητα δανειολήπτη

ΣΤ. Χρήση εµπράγµατων ασφαλειών

Ζ. Παροχή επενδυτικών υπηρεσιών

Η. Λοιπές περιπτώσεις

IX. Εταιρικές σχέσεις

Α. Αθέµιτος πορισµός οφέλους από περιουσιακά στοιχεία της εταιρίας

Β. Βλάβη αφανούς εταίρου

X. Εργασιακές σχέσεις

XI. Δικονοµικές σχέσεις

Α. Παράβαση της ΚΠολΔ 116 – ιδίως η δόλια παραγωγή δεδικασµένου

Β. Αναγκαστική εκτέλεση

ΧIΙ. Συµµόρφωση προς τον νόµο – Καταγγελία παράνοµης δραστηριότητας

ΧΙIΙ. Αποτίµηση – συµπεράσµατα

§ 6. Ειδικά ζητήματα έννομων συνεπειών

Ι. Εισαγωγικά

ΙΙ. Δικαιούχος – οφειλέτης της αποζηµίωσης

Α. Γενικά

Β. Ειδικώς, το ζήτηµα των έµµεσα ζηµιωθέντων µελών νοµικού προσώπου

ΙΙΙ. ΑΚ

IV. In natura αποκατάσταση – Αξίωση για άρση και παράλειψη προσβολής

V. Παραγραφή

§ 7. Γενικά συμπέρασματα

Πίνακας Βιβλιογραφίας

Ελληνική Βιβλιογραφία

Ξενόγλωσση βιβλιογραφία

Λημματικό Ευρετήριο