Δ. Ράικος, Δημόσια διοίκηση και διαφθορά, 2006

Πρόλογος

Συντομογραφίες

ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟ ΕΓΚΛΗΜΑ

Α. Η δυναμική του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς και οι επιπτώσεις τους σε παγκόσμιο επίπεδο

Β. Η επικίνδυνη ποιοτική μεταβολή των προσβολών της έννομης τάξης και του κράτους δικαίου

Γ. Τα δομικά στοιχεία του οργανωμένου εγκλήματος

α. Εννοιολογική προσέγγιση του «οργανωμένου εγκλήματος»

β. Η επίδραση στην κοινωνικοπολιτική διάσταση του δικαίου

Δ. Η διαχρονικότητα της διαφθοράς και o δεσμός αυτής με το οργανωμένο έγκλημα

Ε. Η έννοια της σύγχρονης Δημόσιας Διοίκησης

ΣΤ. Η πολυσύνθετη δομή και ο γιγαντισμός της Δημόσιας Διοίκησης ως παράγοντες τροφοδότησης του φαινομένου της διαφθοράς

ΙΙ. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Α. Η διαφθορά στη δράση των δημοσίων οργάνων

α. Μια πρώτη προσέγγιση των χαρακτηριστικών και της έκτασης του φαινομένου

β. Οι θεωρητικές αναλύσεις του όρου «διαφθορά»

1. Γενικές παρατηρήσεις για την εννοιολογική προσέγγιση του όρου

2. Η εννοιολογική ταύτιση της διαφθοράς με τη «δωροδοκία»

3. Η διαφθορά ως «κατάχρηση» δημόσιας εξουσίας

Β. Kριτική αποτίμηση των θεωρητικών αναζητήσεων Ορισμός

α. Οι παράμετροι της εννοιολογικής οριοθέτησης της «διαφθοράς» στο πεδίο της διοικητικής δράσης

1. Γενικά

2. Η αρχή της νομιμότητας της διοικητικής δράσης

3. Η επιδίωξη του δημοσίου συμφέροντος κατά την άσκηση της αρμοδιότητας των διοικητικών οργάνων και η υπέρβαση εξουσίας στο διοικητικό δίκαιο

i. Η θεραπεία του δημοσίου συμφέροντος από τη Δημόσια Διοίκηση

ii. Η ανιδιοτελής επιδίωξη του δημοσίου συμφέροντος από τα διοικητικά όργανα

iii. Η παράβαση του νόμου και η υπέρβαση ή κατάχρηση εξουσίας στο διοικητικό δίκαιο (άρθρο 95 Σ.)

iii–1. Τα ελαττώματα της δήλωσης βούλησης του διοικητικού οργάνου

iii–2. Η κατάχρηση εξουσίας

β. Ορισμός της διαφθοράς και ανάλυση των συνθετικών του στοιχείων

1. Πράξη ή παράλειψη διοικητικού οργάνου

2. Παραβίαση της αρχής της νομιμότητας

3. Εξυπηρέτηση ιδιοτελούς σκοπού κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας

i. Το στοιχείο της εσωτερικής συνάφειας

ii. Η επιδίωξη ιδιοτελούς σκοπού

ii–1. Η επιλογή του ιδιοτελούς σκοπού στη σύγκρουση μεταξύ ατομικού και δημοσίου συμφέροντος

ii–2. Το υποκειμενικό στοιχείο της πράξης διαφθοράς

Γ. Τυπολογία της διαφθοράς

α. Ενεργητική και παθητική (active and/or passive corruption)

β. Μικρή και μεγάλη διαφθορά (grand and petty corruption)

γ. Θεσμική και λειτουργική διαφθορά

δ. Διαφθορά στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα

ε. Διαφθορά στη Διοίκηση, τη νομοθετική λειτουργία, τα όργανα ποινικού ελέγχου κλπ.

στ. Δομική ή μακρά ή διαρκής διαφθορά και σποραδική ή περιστασιακή διαφθορά

ζ. Συστηματική και ευκαιριακή διαφθορά

η. Πολιτική και γραφειοκρατική διαφθορά (political and bureaucratic corruption)

θ. Λευκή, γκρίζα και Μαύρη διαφθορά

ι. Εσωτερικήτοπική (local corruption) ή διεθνική (transnational corruption)

ΙΙΙ. Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ

Α. Η συνειδητοποίηση της πολύμορφης φύσης και των επιπτώσεων της διαφθοράς Αναθεώρηση ιδεών και μεθόδων επίλυσης του προβλήματος

Β. Η νομική θωράκιση της διεθνούς κοινότητας

α. Συμβάσεις και Διακηρύξεις στα πλαίσια των Ηνωμένων Εθνών

1. Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς (The United Nations Convention against Corruption)

2. Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά του διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος (The United Nations Convention against Transnational Organised Crime)

3. Διεθνής Κώδικας Δεοντολογίας Δημοσίων Λειτουργών (The United Nations International Code For Public Officials)

4. Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών κατά της Διαφθοράς και της Δωροδοκίας στις Διεθνείς Εμπορικές Συναλλαγές (The United Nations Declaration against Corruption and Bribery in International Commercial Transactions)

β. Συμβάσεις και Διακηρύξεις στα πλαίσια του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης – Ο.Ο.Σ.Α. (OECD)

1. Αναθεωρημένη Σύσταση του Συμβουλίου του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης για την Καταπολέμηση της Δωροδοκίας στις διεθνείς επιχειρηματικές συναλλαγές (Revised Recommendations of the OECD Council on Combating Bribery in International Buisness Transactions)

2. Σύσταση του Συμβουλίου του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης για την φορολογική έκπτωση των δωροδοκιών των αλλοδαπών δημοσίων λειτουργών (Recommendation of the OECD Council on the Tax Deductibility of Bribes to Foreign Public Officials)

3. Σύμβαση για την καταπολέμηση της δωροδοκίας αλλοδαπών δημοσίων λειτουργών σε διεθνείς επιχειρηματικές συναλλαγές (OECD Convention on Combating Bribery of Foreign Public Officials in International Business Transactions)

γ. Συμβάσεις και Διακηρύξεις στα πλαίσια του Συμβουλίου της Ευρώπης

1. Η Ποινική Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη Διαφθορά (Criminal Law Convention on Corruption)

2. Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για θέματα αστικού δικαίου περί διαφθοράς (Civil Law Convention on Corruption)

i. Το αντικείμενο της Σύμβασης

ii. Η ανάγκη προσαρμογής της εθνικής νομοθεσίας Ο κυρωτικός της Σύμβασης ν. 2957/2001

3. Οι είκοσι κατευθυντήριες αρχές για τη μάχη κατά της διαφθοράς (The twenty guiding principles for the fight against corruption)

4. Πρότυπος Κώδικας Δεοντολογίας Δημοσίων Λειτουργών (Model Code of Conduct for Public Officials)

δ. Συμβάσεις και Διακηρύξεις στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης

1. Σύμβαση για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των συναφών με αυτή πρωτοκόλλων (Convention of the European Union on the protection of its financial interests and protocols thereto)

2. Σύμβαση για την καταπολέμηση της δωροδοκίας στην οποία ενέχονται υπάλληλοι των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή των ΚρατώνΜελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Convention of the European Union on the fight against corruption involving officials of the European Communities or officials of Member States)

3. Κοινή δράση κατά της διαφθοράς στον ιδιωτικό τομέα (Joint Action of 22 December 1998 on corruption in the private sector by the Council of the European Union)

ε. Συμβάσεις και Διακηρύξεις στα πλαίσια του Οργανισμού των Κρατών της Αμερικής

στ. Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις

IV. ΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΤΗΣ «ΠΟΛΥΚΛΑΔΙΚΗΣ» ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ

Α. Εισαγωγή: Οι αναγκαίοι όροι της χάραξης επαρκούς και αποτελεσματικής στρατηγικής για την πρόληψη και καταστολή της διαφθοράς

α. Η σημασία της ανεύρεσης αποδεικτικού υλικού και οι δυσκολίες που συνέχονται με τη φύση του φαινομένου της διαφθοράς

1. Η οργάνωση μηχανισμών αναφοράς καταγγελίας της διαφθοράς

2. Διοικητικός και δημοσιονομικός έλεγχος

3. Η χρήση σύγχρονων μέσων διαπίστωσης των παραβάσεων των διοικητικών κανόνων από τη Δημόσια Διοίκηση Η αντιστροφή του βάρους απόδειξης

β. Η ιδιαίτερη σημασία της ποσοτικής και ποιοτικής αξιολόγησης του φαινομένου της διαφθοράς («Evidence based strategy»)

Β. Οι διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις για τη διαμόρφωση της στρατηγικής

α. Το πρόβλημα της δόμησης της στρατηγικής

β. Σκιαγράφηση των βασικών θεωρητικών εκδοχών

1. Η στρατηγική της λήψης μέτρων καταστολής («Τhe criminal and administrative control approach»).

2. Η στρατηγική που αποβλέπει στη μείωση του παρεμβατικού κράτους («Τhe small government approach»)

3. Η στενή οικονομική θεώρηση της στρατηγικής («The political economy perspecive»)

4. Η ευρεία στρατηγική («The multipronged strategy/National Integrity System perspective»)

5. Οι στρατηγικές της αναμόρφωσης των θεσμών («The public integritybased approaches»)

Γ. Έννοια και συνθετικά στοιχεία ή κριτήρια του κεντρικού εθνικού σχεδιασμού κατά της διαφθοράς

α. Έννοια, στόχοι και νομικά εργαλεία του εθνικού κεντρικού σχεδιασμού

β. Χαρακτηριστικά και γνώμονες σχεδιασμού της στρατηγικής

1. Γενικά για τα κριτήρια της στρατηγικής

2. Ο συντονιστικός ρόλος του Γενικού Επιθεωρητού Δημόσιας Διοίκησης στην ελληνική έννομη τάξη

Δ. Ο τομέας της διεθνούς συνεργασίας

Ε. Η διάκριση των αντίμετρων κατά της διαφθοράς σε προληπτικά και κατασταλτικά

α. Πρόληψη και καταστολή της διαφθοράς στη Διοίκηση

β. Προληπτικά μέτρα

γ. Κατασταλτικά μέτρα

ΣΤ. Ειδικότερα: Το οπλοστάσιο των διοικητικών ποινών και των πειθαρχικών κυρώσεων της Διοίκησης

α. Η επιβολή διοικητικών ποινών και μέτρων σε βάρος των δραστών της διαφθοράς

β. Πειθαρχικές κυρώσεις σε βάρος των προσωπικών φορέων των διοικητικών οργάνων για πράξεις διαφθοράς

1. Γενικά: Η πειθαρχική εξουσία ως εργαλείο αντιμετώπισης της διαφθοράς

2. Η στοιχειοθέτηση πειθαρχικών παραπτωμάτων και ο πειθαρχικός κολασμός

3. Σχέση πειθαρχικής και ποινικής ευθύνης και δίωξης του φορέα του διοικητικού οργάνου

δ. Η «πειθαρχική» δικαιοδοσία των Διοικητικών Δικαστηρίων Ο δικαστικός έλεγχος του συννόμου της πειθαρχικής ποινής

V. ΟΙ ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Α. Γενικές παρατηρήσεις: Ο δημοκρατικός μετασχηματισμός του διοικητικού μηχανισμού

Β. Οι διαδικαστικές και ουσιαστικές δικαιοκρατικές δομές

Γ. Η αρχή της νομιμότητας της Διοίκησης και τα όρια της κατά διακριτική ευχέρεια διοικητικής δράσης

α. Η προέχουσα θέση της κατ’ ευχέρεια διοικητικής δράσης

β. Η εξισορρόπηση μεταξύ αποτελεσματικότητας και ελέγχου της διοικητικής δράσης

Δ. Συμμετοχή του διοικούμενου στις διοικητικές διαδικασίες

α. Έννοια και σημασία της διοικητικής διαδικασίαςΗ συμμετοχή του διοικούμενου ως εκδήλωση εκδημοκρατισμού της διοικητικής δράσης και παράγοντας ανάσχεσης του φαινομένου της διαφθοράς

1. Η παράμετρος της επέκτασης της συμμετοχής του διοικούμενου στις διαδικασίες λήψης των διοικητικών αποφάσεων που τον αφορούν

2. Η παράμετρος της συμβολής των διοικούμενων στην αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα της Δημόσιας Διοίκησης Η «συνδιαμόρφωση» της διοικητικής απόφασης

β. Το δικαίωμα αναφοράς του διοικούμενου και η ενεργοποίηση των ελεγκτικών μηχανισμών

1. Το συνταγματικό θεμέλιο του δικαιώματος αναφοράς του διοικούμενου

i. Κριτική προσέγγιση της νομολογίας ως προς την κατά τη διάταξη του άρθρου 10 του Συντάγματος έννοια της αναφοράς

ii. Ο υποκειμενικός χαρακτήρας του δικαιώματος αναφοράς και η αντικειμενική διάσταση της διαδικασίας που ανοίγει ενώπιον της Δημόσιας Διοίκησης με την άσκηση αυτού

2. Η ενεργοποίηση των κρατικών ελεγκτικών μηχανισμών με την αναφορά

i. Η αναφορά ως αφετηρία πειθαρχικής δίωξης του φορέα του διοικητικού οργάνου

ii. Η αναφορά ως «αφετηρία» ποινικής δίωξης του φορέα του διοικητικού οργάνου

3. Η απαγόρευση δίωξης για παραβάσεις που διαπράττονται με την αναφορά χωρίς άδεια της Αρχής

4. Κριτική στάση απέναντι στις κυρίαρχες νομολογιακές θέσεις Περιπτωσιολογία

5. Το δικαίωμα αναφοράς στη Βουλή κατά το άρθρο 69 του Συντάγματος

VI. ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΑΥΤΏΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ

Α. Το δικαίωμα ενημέρωσης και πληροφόρησης του διοικούμενου

α. Η διαφανής και προβλέψιμη διοικητική δράση ως στοιχείο αποτρεπτικό της διαφθοράς

1. Η αρχή της διαφάνειας ως έκφραση της δημοκρατικής αρχής και υπόβαθρο του προληπτικού και κατασταλτικού ελέγχου της νομιμότητας της διοικητικής δράσης

2. Επισκόπηση της διάστασης της αρχής της φανερής δράσης της Διοίκησης στα διεθνή κείμενα για τη διαφθορά

3. Η αμφίδρομη σημασία της πληροφόρησης στην αντιμετώπιση της διαφθοράς

β. Το δικαίωμα στην πληροφόρηση

1. Γενικά

2. Υποχρέωση για παροχή συμβουλών και υποδείξεων στους διοικούμενους: Η νομολογιακή γραμμή

γ. Το δικαίωμα γνώσης των διοικητικών στοιχείων

1. ΓενικάΗ συνταγματική βάση του δικαιώματος

2. Η νομοθετική ρύθμιση

i. Η ρύθμιση του άρθρου 16 του ν. 1599/1986

ii. Η ρύθμιση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999)

δ. Χάρτες δικαιωμάτων των διοικούμενων

Β. Το δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης του διοικούμενου

α. Τα θεμέλια και το περιεχόμενο του δικαιώματος

β. Νομολογιακή συστολή του πεδίου εφαρμογής

γ. Συνέπειες της παράβασης του τύπου της προηγούμενης ακρόασης

Γ. Τύποι και αιτιολογία της διοικητικής πράξης

α. Η αξιολόγηση των «τύπων» στο σύστημα της έννομης προστασίας του πολίτη για την πρόληψη και καταστολή της διοικητικής αδικίας

β. Ειδικότερα για την πολιτική και πρακτική σημασία της λειτουργίας συλλογικών οργάνων της Διοίκησης στο σύγχρονο κράτος δικαίου

γ. Ο λειτουργικός ρόλος της αιτιολογίας της διοικητικής πράξης

VII. ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

Α. Η συνταγματική κατοχύρωση της αρχής της διαφάνειας ως προς τη λειτουργία του κράτους και τις σχέσεις κράτους και οικονομίας

Β. Η εξειδίκευση της αρχής της διαφάνειας στα κρίσιμα πεδία

α. Η Διαφάνεια στην κατανομή των δημοσίων πόρων και ο έλεγχος του δημοσίου χρήματος

1. Ο έλεγχος των δαπανών και της διαχείρισης του δημοσίου χρήματος από το Ελεγκτικό Συνέδριο

i. Ο προληπτικός έλεγχος των δημοσίων δαπανών από το Ελεγκτικό Συνέδριο

ii. Ο κατασταλτικός έλεγχος των λογαριασμών των δημοσίων υπολόγων από το Ελεγκτικό Συνέδριο

2. Τα προληπτικά μέτρα διαφάνειας στη διαδικασία ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων Ο προληπτικός έλεγχος νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο

β. Η διαφάνεια του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, της οικονομικής κατάστασης και των μέσων χρηματοδότησης των μέσων ενημέρωσης και το ασυμβίβαστο με τις επιχειρήσεις που αναλαμβάνουν δημόσιες συμβάσεις

1. Ο αποφασιστικός ρόλος των ΜΜΕ ως προς την πρόληψη και καταστολή της διαφθοράς στη Δημόσια Διοίκηση

i. Η συμβολή των ΜΜΕ στον έλεγχο της πολιτικής εξουσίας και την ελεύθερη και πλουραλιστική διαμόρφωση της κοινής γνώμης

ii. Η προβληματική της αθέμιτης επιρροής των ΜΜΕ στην άσκηση της κρατικής εξουσίας και της διασύνδεσης με άτυπες μορφές ιδιωτικής εξουσίας

2. Η συνταγματική και διεθνής κατοχύρωση της ελευθερίας της έκφρασης και του τύπου

3. Οι θεσμικές επιλογές του έλληνα νομοθέτη στο ζήτημα της διαφάνειας και πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης και της άσκησης αθέμιτης επιρροής στον τομέα της σύναψης δημοσίων συμβάσεων

i. Η διαφάνεια του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, της οικονομικής κατάστασης και της χρηματοδότησης των μέσων ενημέρωσης

ii. Η εγγύηση της πολυφωνίας και οι ασυμβίβαστες ιδιότητες

4. Το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο

γ. Η διαφάνεια του «πολιτικού χρήματος»

1. Η απειλή του πολιτικού πλουραλισμού και της λειτουργίας των κομμάτων από δικτυακές μορφές διαφθοράς

2. Οι εγγυήσεις διαφάνειας του άρθρου 29 του Συντάγματος για τα οικονομικά των πολιτικών κομμάτων

δ. Η διαχείριση της σύγκρουσης συμφερόντων των δημοσίων λειτουργών και υπαλλήλων ως παράγοντας πρόληψης της διαφθοράς

1. Η θεσμική λειτουργία των κωλυμάτων και ασυμβίβαστων για τη διασφάλιση της αμεροληψίας και την αποτροπή δημιουργίας δεσμών οικονομικής εξάρτησης του κρατικού μηχανισμού

2. Το κανονιστικό πλαίσιο της διαχείρισης της σύγκρουσης συμφερόντων στην ελληνική έννομη τάξη

i. Η συνταγματική ρύθμιση για τα κωλύματα και ασυμβίβαστα

ii. Οι ρυθμίσεις του Υπαλληλικού Κώδικα (ν. 2683/1998)

2. Ειδικότερα για τις αρχές της αμεροληψίας και της πολιτικής (κομματικής) ουδετερότητας της Δημόσιας Διοίκησης

ε. Διαφάνεια της περιουσιακής κατάστασης των δημοσίων λειτουργών και υπαλλήλων

1. Η καθιέρωση της υποχρέωσης των δημοσίων λειτουργών και υπαλλήλων για δήλωση «πόθεν έσχες» και η σημασία της στην πρόληψη της διαφθοράς

2. Τα προβλήματα που σχετίζονται με το βάρος απόδειξης του ύποπτου για διαφθορά «πλουτισμού»

στ. Διαφάνεια και αξιοκρατία στην πρόσληψη και υπηρεσιακή κατάσταση του προσωπικού της Διοίκησης

1. Ο κεντρικός ρόλος του προσωπικού δυναμικού της Δημόσιας Διοίκησης στην πρόληψη και καταστολή της διαφθοράς

2. Η αρχή της αξιοκρατίας στην οργάνωση και λειτουργία της Διοίκησης

3. Το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.)

ζ. Άλλα θεσμικά μέτρα

1. Διαφάνεια της νομοθεσίας

2. Η συνεισφορά των κανόνων διοικητικής δεοντολογίας

3. Ενίσχυση των θεσμών τοπικής αυτοδιοίκησης

i. Συμβολή στην κάθετη και οριζόντια κρατική αντίδραση κατά της διαφθοράς

ii. Πραγμάτωση της δημοκρατικής αρχής στην οργανική διάρθρωση της Διοίκησης

4. Μέτρα αποτροπής της διαφθοράς στο πλαίσιο της φορολογικής νομοθεσίας

VIII. Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΝΟΜΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Α. Εξωτερικός και εσωτερικός έλεγχος και κυρώσεις της μη σύννομης διοικητικής δράσης

α. Ο κεντρικός ρόλος του δικαστικού ελέγχου της Διοίκησης

β. Ταξινόμηση του είδους των ελέγχων και των κυρώσεων της παράνομης διοικητικής δράσης

Β. Κοινοβουλευτικός έλεγχος

Γ. Διοικητικός αυτοέλεγχος

α. Έννοια και είδη

β. Διοικητικές προσφυγές

1. Άτυπες διοικητικές προσφυγές

i. Αίτηση θεραπείας και ιεραρχική προσφυγή

ii. Η έκταση και τα αποτελέσματα του ελέγχου

ii–1. Ο κανόνας της διοικητικής επέμβασης σε εύλογο χρόνο

ii–2. Ειδικότερα για το δόλο του διοικούμενου επί διαφθοράς ως λόγο ανάκλησης της παράνομης διοικητικής πράξης

iii. Αξιολόγηση της σημασίας του ιεραρχικού ελέγχου και των άτυπων διοικητικών προσφυγών για την περιστολή της κακοδιοίκησης και της διαφθοράς στο χώρο της Διοίκησης

2. Ειδική διοικητική προσφυγή ή προσφυγή νομιμότητας και ενδικοφανής προσφυγή

γ. Διοικητική εποπτεία

Δ. Δημοσιονομικός έλεγχος

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Βιβλιογραφία

Ευρετήριο