Χ. Καζαντζής, Η κατοχύρωση της ελευθερίας του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου στην Ελληνική και Ευρωπαϊκή συνταγματική τάξη, 2014
Το έργο αποτελεί μία συστηματική ανάλυση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των ΜΜΕ υπό το πρίσμα των συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων της ελευθερίας του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου. Τα οικονομικά συμφέροντα των ιδιοκτητών ΜΜΕ ως εκ της φύσεως τους αντίρροπα και συγκρουόμενα με τις δημοσίου δικαίου εγγυήσεις τήρησης βασικών συνταγματικών ελευθεριών περί του τύπου, δημιουργούν διαχρονικά σειρά νομικών ζητημάτων, τα οποία σπάνια έχουν απασχολήσει την νομολογία και θεωρία.
Η σύγκρουση αυτή διευθετήθηκε με την θέση σε εφαρμογή διαδοχικών νομοθετημάτων (ν. 2328/1999, ν.3021/2002, ν.3310/2005, ν. 3414/2005) περί θέσπισης του ασυμβιβάστου του «βασικού μετόχου», εντούτοις η ρύθμιση της ανέδειξε σειρά νομικών ζητημάτων, με επίκεντρο το πεδίο εφαρμογής της εκάστοτε νομοθετικής εξουσιοδότησης η οποία αντλείται από συνταγματικής και υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις (άρθρο 14 Σ).
Ο συγγραφέας, παραθέτοντας επιπλέον και το νομοθετικό status quo του ιδιοκτησιακού καθεστώτος σε άλλες χώρες της ΕΕ, προσφέρει για πρώτη φορά μια τέτοια συγκριτική συνταγματική προσέγγιση και ολοκληρώνει την έρευνα του με μία πλήρως τεκμηριωμένη πρόταση συνταγματικής αναθεώρησης του άρθρου 14 Σ, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπη λύση σε περίπτωση μελλοντικής τροποποίησης του εν λόγω συνταγματικού άρθρου.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
Πρόλογος Κ. Χρυσόγονου.
Προλογικό σημείωμα συγγραφέα.
Συντομογραφίες.
Εισαγωγή.
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Α
Γενική θεώρηση της ελευθερίας του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου
1. Η κατοχύρωση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης (ΜΜΕ) στην Ευρω-
παϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
1.1. Κατοχύρωση της ελευθερίας της άποψης/γνώμης ή της ελευθερίας της έκ- φρασης των απόψεων και της ελευθερίας της πληροφόρησης.
1.2. Κατοχύρωση της ελευθερίας του τύπου.
1.3. Οι φραγμοί της ελευθερίας έκφρασης των απόψεων
1.4. Κατάσχεση ή απαγόρευση δημοσίευσης προϊόντων του τύπου
1.5. Δικαίωμα στην απάντηση ή σε αποζημίωση
1.6. Κρατικός έλεγχος της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης
2. Συνθήκη της Λισσαβόνας
2.1. Σχετικά με το Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων
3. Η συνταγματική κατοχύρωση της ελευθερίας της έκφρασης και του τύπου.
Α. Το κανονιστικό περιεχόμενο του άρθρου 14 παρ.
4. Η εξέλιξη της κατοχύρωσης της ελευθερίας των μέσων μαζικής ενημέρωσης
(ΜΜΕ) σε επίπεδο εθνικό – κρατών-μελών και σε επίπεδο διεθνές
4.1. Η ελευθερία των μέσων μαζικής ενημέρωσης (ΜΜΕ) ως έκφανση της ελευ- θερίας της άποψης/γνώμης και ως θεμελιώδης ελευθερία με πολυδιάστατο χαρακτήρα
4.2. Η κατοχύρωση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης (ΜΜΕ) στις συντα- γματικές τάξεις των κρατών-μελών
4.2.1. Συνταγματική κατοχύρωση της ελευθερίας της άποψης/γνώμης ή της ελευθερίας έκφρασης της άποψης
XΙV ΠΕΡΙΕΧ ΟΜΕΝ Α
4.2.2. Συνταγματική κατοχύρωση της ελευθερίας της πληροφόρησης
4.2.3. Συνταγματική κατοχύρωση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης.
4.2.4. Συνταγματική κατοχύρωση της ελευθερίας της ραδιοτηλεόρασης: Διαφοροποιήσεις της συνταγματικής προστασίας σε σύγκριση με την ελευθερία της άποψης/γνώμης ή την ελευθερία του τύπου
4.2.5. Συνταγματικά όρια της ελευθερίας έκφρασης των απόψεων
4.2.6. Κατάσχεση προϊόντων του τύπου
4.2.7. Δικαίωμα απάντησης (αντίθετης παρουσίασης) και αστική και ποινική ευθύνη
4.2.8. Κρατικός έλεγχος της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης
5. Η σχέση της Eθνικής, της Διεθνούς και της Ευρ. Ενωσιακής προστασίας
6. Ρυθμίσεις για την ραδιοτηλεόραση και η συγκέντρωση των ΜΜΕ στα κράτη-
μέλη της ΕΕ
6.1. Γερμανία
6.1.1. Ρυθμιστικές αρχές
6.1.2. Αδειοδότηση
6.1.3. Συγκέντρωση
6.2. Αυστρία
6.2.1. Ρυθμιστικές αρχές
6.2.2. Αδειοδότηση
6.2.3. Συγκέντρωση
6.3. Ηνωμένο Βασίλειο
6.3.1. Ρυθμίσεις για τις ανεξάρτητες τηλεοπτικές υπηρεσίες
6.3.2. Αδειοδότηση
6.3.2.1. Ψηφιακές άδειες Channel και Channel
6.3.2.2. Άδεια «υπηρεσίας αδειοδοτούμενου τηλεοπτικού περιεχομένου».
6.3.2.3. Υπηρεσίες πολυπλεξίας τηλεόρασης
6.3.2.4. Ρυθμίσεις για τις ανεξάρτητες ραδιοφωνικές υπηρεσίες
6.3.3. Έλεγχος συγκέντρωσης και προστασίας ανταγωνισμού
6.4. Γαλλία
6.4.1. Η ρυθμιστική αρχή
6.4.2. Αδειοδότηση
6.4.2.1. Διαδικασία αδειοδότησης για ιδιωτικούς ραδιοφωνικούς και τηλεο- πτικούς σταθμούς που μεταδίδονται μέσω επίγειων πομπών
6.4.2.2. Διαδικασία αδειοδότησης για παροχή ραδιοφωνικών και τηλεοπτι-
κών υπηρεσιών μέσω καλωδιακού δικτύου
6.4.2.3. Διαδικασία αδειοδότησης για παροχή ραδιοφωνικών και τηλεοπτι-
κών υπηρεσιών μέσω δορυφόρου
6.4.2.4. Αδειοδότηση για παροχή ιδιωτικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτι-
κών υπηρεσιών μέσω άλλων δικτύων
ΠΕΡΙΕΧ ΟΜΕΝ Α
6.4.3. Συγκέντρωση και διαφάνεια
6.5. Βέλγιο
6.5.1. Ρυθμιστικές αρχές
6.5.2. Αδειοδότηση
6.5.2.1. Αδειοδότηση παρόχων ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών
6.5.2.2. Αδειοδότηση παρόχου τηλεοπτικών υπηρεσιών
6.5.3. Συγκέντρωση
6.6. Δανία
6.6.1. Αδειοδότηση
6.6.2. Συγκέντρωση
6.7. Κύπρος
6.7.1. Ρυθμιστικές αρχές
6.7.2. Αδειοδότηση
6.7.3. Συγκέντρωση
6.7.4. Διαφάνεια
6.8. Συμπεράσματα
7. Η συγκέντρωση των ΜΜΕ στην Ελληνική έννομη τάξη
7.1. Οι θεσμικές επιλογές του Έλληνα νομοθέτη στο ζήτημα της διαφάνειας και πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης και της άσκησης αθέμιτης επιρροής
στον τομέα της σύναψης δημοσίων συμβάσεων
7.2. Το τρίτο και τέταρτο εδάφιο της παραγράφου 9 του άρθρου 14 του Συντά- γματος
7.3. Η διαφάνεια τον ιδιοκτησιακού καθεστώτος, της οικονομικής κατάστασης
και της χρηματοδότησης των μέσων ενημέρωσης
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Β
Ο «βασικός μέτοχος»
1. Γενική θεώρηση του «βασικού μετόχου»
2. Ο «βασικός μέτοχος» και ο ν. 2328/1995
3. Ο «βασικός μέτοχος» και ο ν. 3021/2002
3.1. Επιμέρους ρυθμίσεις
3.2. Οι ρυθμίσεις περί βασικού μετόχου και παρένθετων προσώπων στο ν. 3021/2002 ειδικότερα
3.2.1. Το άρθρο 1 παρ. 4 του ν. 3021/2002
3.2.2 Ο εννοιολογικός προσδιορισμός των παρένθετων προσώπων από το
ν. 3021/2002 ως συνταγματικά προβληματικός
4. Ο «βασικός μέτοχος» και ο ν. 3310/2005
XVI ΠΕΡΙΕΧ ΟΜΕΝ Α
4.1. Επιμέρους ρυθμίσεις
4.2. Η κριτική στο ν. 3310/2005
4.2.1. Η έκθεση του Επιστημονικού Συμβουλίου της Βουλής
4.2.2 Η προειδοποιητική επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
4.2.3. Η απάντηση της Ελληνικής κυβέρνησης
4.2.4. Η αιτιολογημένη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
4.2.5. Περαιτέρω εξελίξεις
5. Ο «βασικός μέτοχος» και ο ν. 3414/2005
6. Ο «βασικός μέτοχος» και το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο
7. Οι ρυθμίσεις του κοινοτικού δικαίου για τις δημόσιες συμβάσεις
7.1. Πρωτογενές
7.2. Δευτερογενές
8. Η συμβατότητα της σχετικής ελληνικής νομοθεσίας με το κοινοτικό δίκαιο. 209 8.1. Η κοινοτική πλευρά
8.2. Η ελληνική πλευρά
8.3. Η σύγκρουση του εθνικού δικαίου με το κοινοτικό δίκαιο και οι μέθοδοι αντιμετώπισής της
8.4. Σκέψεις με αφορμή την (Ολ.) ΣτΕ 3470/2011
8.4.1. Η «ρήτρα αναλογικότητας» του άρθρου 14 παρ. 9 εδ. ζ´ του Συντάγμα-
τος
8.4.2. Η απόφαση «Μηχανική» (C-213/07)
8.4.3. Η ένταξη της υιοθετούμενης από την Ολομέλεια λύσης στη λογική του συνταγματικού πλουραλισμού
8.5. Η αντίθεση συνταγματικού ασυμβιβάστου και νομοθετικών εξειδικεύσεών
του προς το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και την ΕΣΔΑ κατά τη θεωρία
8.5.1. Οι απαντήσεις στα τέσσερα υποερωτήματα
9. Ο «βασικός μέτοχος» de lege ferenda και η πιθανή αναθεώρηση του άρθρου
θρου 14 παρ. 9 του Συντάγματος
9.1. Από τις 3 κρατικές εξουσίες στις 8 εξουσίες και ο «βασικός μέτοχος»
9.2. Τα κρατικά καθήκοντα προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο
«βασικός μέτοχος»
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Γ
Συμπερασματικές αναλύσεις και παρατηρήσεις
1. Αμάχητα τεκμήρια και «βασικός μέτοχος»
2. Η αρχή της αναλογικότητας και ο «βασικός μέτοχος»
3. Αποτίμηση του βασικού μετόχου ως θεσμικής αρτηρίας του σύγχρονου ελ- ληνικού και ευρωπαϊκού συνταγματισμού
ΠΕΡΙΕΧ ΟΜΕΝ Α
4. Η απαξίωση του συνταγματικού ασυμβιβάστου
5. Οι δύο άγνωστοι χ του βασικού μετόχου: αναγκαιότητα και προσφορότητα.
6. Γενικά για την αναθεώρηση του Συντάγματος
7. Τελικά Συμπεράσματα
Β Ι Β Λ Ι Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
EΛΛΗΝΙΚΟΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΚΑΙ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟΣ ΤΥΠΟΣ
ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΠΗΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ